Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Tanacetum coccineum (lat. Tanacetum coccineum) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin dağtərxunu cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu / Natonal IUCN Status: "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU A2c + 3 cd. Azərbaycanın nadir növüdür.
| Tanacetum coccineum | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Tanacetum coccineum | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsi 35-50 (80) sm hündürlükdədir. Aşağı yarpaqları uzun saplaqlı, ayası uzunsov, ikiqat lələkvari xırda, xətti, sivri hissəciklərə bölünmüşdür. Yuxarı yarpaqları oturaq, kiçilmiş, ensiz xətti hissəciklərə bölünmüşdür. Səbətləri tək-tək, iridir. Sarğı 15–20 mm enində, yarpaqcıqları üçbucaqlı-lansetvari, enli, çox tünd rəngli zarlı kənarlıdır. Dilşəkilli çiçəkləri parlaq-çəhrayıdır. Toxumcaları 3 mm uzunluqda, dişli taclıdır.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Çiçəklənmə dövrü iyul ayına, toxumlama avqust ayına təsadüf edir. Mezofit bitkidir. Subalp qurşağının çəmənlərində və hündür otluqlarda rast gəlinir. Dərman və dekorativ bitkidir.
Yayılması
Böyük Qafqazın Quba sahəsi (Qusar rayonu — Sudur kəndi), şərq və qərb hissələri, Kiçik Qafqazın şimal hissəsi və Naxçıvanın dağlıq hissəsi (Ordubad rayonu).
Sayı və tendensiyası
Populyasiyaya az rast gəlinir. Təhlükə amillərinin təsirinə məruz qalması populyasiyanın azalma tendensiyasını sübut edir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Antropogen təsirlərə məruz qalır. Yayıldığı ərazilərdə dekorativ bitki kimi toplandığı və ot çalındığı üçün bitki toxumlama fazasına çata bilmir.
Mühafizə tədbirləri
Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər aparılmır. Yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq məqsədi ilə yasaqlıqların təşkili, populyasiya səviyyəsində genetik tədqiqi, həmçinin toxum banklarında toxumlarının saxlanması, bərpasını təmin etmək, yeni yayılma yerlərini axtarmaq.
Yayılması
BQ qərbi, BQ şərqi, BQ Quba sahəsinin rayonlarında subalp qurşağında yayılmışdır. Çəmənlərdə və hündür otluqda bitir. Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabına daxil edilmiş nadir növdür.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Chrysanthemum coccineum Willd.
- Matricaria coccinea (Willd.) Poir.
- Pyrethrum coccineum (Willd.) Vorosch.
Yarımnövləri
- (M.Bieb.) Grierson
- (Sommier & Levier) Grierson
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tanacetum coccineum lat Tanacetum coccineum bitkiler aleminin astracicekliler destesinin murekkebcicekliler fesilesinin dagterxunu cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Natonal IUCN Status Nesli kesilmeye hessas olanlar kateqoriyasina aiddir VU A2c 3 cd Azerbaycanin nadir novudur Tanacetum coccineumElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste AstraciceklilerFesile MurekkebciceklilerYarimfesile AsteroideaeTriba Cins DagterxunuNov Tanacetum coccineumBeynelxalq elmi adiTanacetum coccineum Grierson 1974Sekil axtarisiITIS 780529NCBI 301880EOL 486898Qisa morfoloji tesviriCoxillik ot bitkisidir Govdesi 35 50 80 sm hundurlukdedir Asagi yarpaqlari uzun saplaqli ayasi uzunsov ikiqat lelekvari xirda xetti sivri hisseciklere bolunmusdur Yuxari yarpaqlari oturaq kicilmis ensiz xetti hisseciklere bolunmusdur Sebetleri tek tek iridir Sargi 15 20 mm eninde yarpaqciqlari ucbucaqli lansetvari enli cox tund rengli zarli kenarlidir Dilsekilli cicekleri parlaq cehrayidir Toxumcalari 3 mm uzunluqda disli taclidir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriCiceklenme dovru iyul ayina toxumlama avqust ayina tesaduf edir Mezofit bitkidir Subalp qursaginin cemenlerinde ve hundur otluqlarda rast gelinir Derman ve dekorativ bitkidir YayilmasiBoyuk Qafqazin Quba sahesi Qusar rayonu Sudur kendi serq ve qerb hisseleri Kicik Qafqazin simal hissesi ve Naxcivanin dagliq hissesi Ordubad rayonu Sayi ve tendensiyasiPopulyasiyaya az rast gelinir Tehluke amillerinin tesirine meruz qalmasi populyasiyanin azalma tendensiyasini subut edir Mehdudlasdirici amillerAntropogen tesirlere meruz qalir Yayildigi erazilerde dekorativ bitki kimi toplandigi ve ot calindigi ucun bitki toxumlama fazasina cata bilmir Muhafize tedbirleriMuhafizesi ucun xususi tedbirler aparilmir Yayilma yerlerinde antropogen tesiri azaltmaq meqsedi ile yasaqliqlarin teskili populyasiya seviyyesinde genetik tedqiqi hemcinin toxum banklarinda toxumlarinin saxlanmasi berpasini temin etmek yeni yayilma yerlerini axtarmaq YayilmasiBQ qerbi BQ serqi BQ Quba sahesinin rayonlarinda subalp qursaginda yayilmisdir Cemenlerde ve hundur otluqda bitir Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi Kitabina daxil edilmis nadir novdur SinonimleriHomotipik sinonimleri Chrysanthemum coccineum Willd Matricaria coccinea Willd Poir Pyrethrum coccineum Willd Vorosch Yarimnovleri M Bieb Grierson Sommier amp Levier GriersonIstinadlarHemcinin bax