Sariya Fazullovna Mirjanova (başq. Сәриә Фазула ҡыҙы Мирйәнова, rus. Сария Фазулловна Миржанова; 24 dekabr 1924, Tal Kuskarı, Başqırd MSSR – 25 noyabr 2000, Ufa) — məşhur başqırd dilşunası, türkoloq, filologiya elmləri doktoru (1985), BMSSR-nin əməkdar mədəniyyət işçisi (1985).
Sariya Mirjanova | |
---|---|
başq. Сәриә Фазула ҡыҙы Мирйәнова | |
Doğum tarixi | 24 dekabr 1924 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 25 noyabr 2000 (75 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Elmi dərəcəsi |
|
İş yerləri | SSRİ Elmlər Akademiyasının |
Alma-mater | (1948) K.A.Timiryazev adına Başqırdıstan Dövlət Pedaqoji İnstitutu (1956) |
Təhsili |
|
Həyatı
Sariya Fazullovna Mirjanova 24 dekabr 1924-cü ildə BMSSR-nin nun Kuskarovo kəndində anadan olmuşdur (indiki Başqırdıstan Respublikasının nun eyniadlı kəndi).
Temyasov Başqırd Pedaqoji Məktəbini bitirdikdən sonra Əsgərov adına orta məktəbdə rus dili və ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1948-ci ildən nu bitirdikdən sonra 1955-ci ilə qədər Sibay şəhərinin orta məktəbi və Xabarovsk şəhəri 14 nömrəli məktəbində rus dili və ədəbiyyat müəllimi işləmişdir.
1955-ci ildən SSRİ Elmlər Akademiyasının Başqırd filialının Tarix, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunda baş laborant işləmiş, eyni zamanda 1956-cı ildə K.A.Timiryazev adına Başqırdıstan Dövlət Pedaqoji İnstitutunu bitirmişdir.
Sariya Mirjanova "Kubair" folklor ansamblının solisti, bir çox həvəskar sənət müsabiqələri və nümayişlərinin iştirakçısı və qalibi olmuşdur. 1970-80-ci illərdə Melodiya qrammofon yazılma şirkəti Sariya Mirjanovanın ifasında başqırd xalq mahnıları olan qrammofon plastinkasını buraxdı.
Sariya Fazullovna Mirjanova uzun sürən xəstəlikdən sonra 25 noyabr 2000-ci ildə Ufada vəfat etdi. Ufanın Timaşevski qəbiristanlığında dəfn edildi.
Elmi fəaliyyəti
- 1967-ci ildə "Başqırd dilinin Kubələk ləhcəsi" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir.
- 1979-cu ildə doktorluq dissertasiyasının əsasını təşkil edən "Başqırd dilinin cənub dialekti" monoqrafiyası çap olundu.
- 1984-cü ildə "Cənubi Başqırd ləhcəsi" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etdi.
- 1991-ci ildə "Başqırd dilinin şimal-qərb ləhcəsi" monoqrafiyası çap olunmuşdur.
Sariya Mirjanova türk və başqırd dialektologiyası və leksikoqrafiya sahələrinin mütəxəssisi kimi tanınır. Onun 40-dan çox elmi məqaləsi dərc olunmuşdur. Sariya Mirjanova 3 cildlik “Başqırd ləhcələri lüğəti”, başqırd-rus, rus-başqırd və digər lüğətlərin tərtibində də iştirak etmişdir. Hələ dialektoloq olduğu zamanı dillərin danışıq nitqi, ədəbi dil və ləhcələr səviyyəsində qarşılıqlı əlaqəsini tədqiq edirdi. Bundan əlavə, Sariya Mirjanova folklorşünas idi, o, başqırd xalq sənət əsərlərini toplayırdı.
Xatirəsi
Əbyəli rayonunun rayon mərkəzində yerləşən Askar kəndində onun xatirəsinə küçə adlandırılmışdır.
İstinadlar
- . 2020-01-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-07.
Xarici keçidlər
- Миржанова Сария Фазулловна // Башкортостан: краткая энциклопедия. Уфа: Башкирская энциклопедия. 1996. 403. ISBN .
- Каримова Р. Н. Роль С. Ф. Миржановой в изучении диалектов башкирского языка // Актуальные проблемы диалектологии языков народов России: Матер. XIV Всерос. науч. конф. Уфа. 2014. 13—16. ISBN .
- Каримова Р. Н. Список основных работ С. Ф. Миржановой // Актуальные проблемы диалектологии языков народов России: Матер. XIV Всерос. науч. конф. Уфа. 2014. 316—318. ISBN .
- Сиразитдинов З. А., Каримова Р. Н. С. Ф. Миржанова и башкирское языкознание (К 90-летию со дня рождения ученого) // Вестник Калмыцкого института гуманитарных исследований РАН. Элиста. 2015. 161—164.
- Псянчин Ю. Яркий представитель башкирской диалектологии // Ватандаш / Соотечественник / Compatriot. — 2016. — № 10. — С. 181—193.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sariya Fazullovna Mirjanova basq Sәriә Fazula ҡyҙy Mirjәnova rus Sariya Fazullovna Mirzhanova 24 dekabr 1924 Tal Kuskari Basqird MSSR 25 noyabr 2000 Ufa meshur basqird dilsunasi turkoloq filologiya elmleri doktoru 1985 BMSSR nin emekdar medeniyyet iscisi 1985 Sariya Mirjanovabasq Sәriә Fazula ҡyҙy MirjәnovaDogum tarixi 24 dekabr 1924 1924 12 24 Dogum yeri Tal Kuskari Basqird MSSR RSFSR SSRIVefat tarixi 25 noyabr 2000 2000 11 25 75 yasinda Vefat yeri Ufa Basqurdistan RusiyaElmi derecesi filologiya elmleri doktoru 1985 Is yerleri SSRI Elmler AkademiyasininAlma mater 1948 K A Timiryazev adina Basqirdistan Dovlet Pedaqoji Institutu 1956 Tehsili Maqnitoqorsk Dovlet Universiteti d 1948 Basqirdistan Dovlet Universiteti 1956 HeyatiSariya Fazullovna Mirjanova 24 dekabr 1924 cu ilde BMSSR nin nun Kuskarovo kendinde anadan olmusdur indiki Basqirdistan Respublikasinin nun eyniadli kendi Temyasov Basqird Pedaqoji Mektebini bitirdikden sonra Esgerov adina orta mektebde rus dili ve edebiyyat muellimi islemisdir 1948 ci ilden nu bitirdikden sonra 1955 ci ile qeder Sibay seherinin orta mektebi ve Xabarovsk seheri 14 nomreli mektebinde rus dili ve edebiyyat muellimi islemisdir 1955 ci ilden SSRI Elmler Akademiyasinin Basqird filialinin Tarix Dil ve Edebiyyat Institutunda bas laborant islemis eyni zamanda 1956 ci ilde K A Timiryazev adina Basqirdistan Dovlet Pedaqoji Institutunu bitirmisdir Sariya Mirjanova Kubair folklor ansamblinin solisti bir cox heveskar senet musabiqeleri ve numayislerinin istirakcisi ve qalibi olmusdur 1970 80 ci illerde Melodiya qrammofon yazilma sirketi Sariya Mirjanovanin ifasinda basqird xalq mahnilari olan qrammofon plastinkasini buraxdi Sariya Fazullovna Mirjanova uzun suren xestelikden sonra 25 noyabr 2000 ci ilde Ufada vefat etdi Ufanin Timasevski qebiristanliginda defn edildi Elmi fealiyyeti1967 ci ilde Basqird dilinin Kubelek lehcesi movzusunda namizedlik dissertasiyasini mudafie etmisdir 1979 cu ilde doktorluq dissertasiyasinin esasini teskil eden Basqird dilinin cenub dialekti monoqrafiyasi cap olundu 1984 cu ilde Cenubi Basqird lehcesi movzusunda doktorluq dissertasiyasini mudafie etdi 1991 ci ilde Basqird dilinin simal qerb lehcesi monoqrafiyasi cap olunmusdur Sariya Mirjanova turk ve basqird dialektologiyasi ve leksikoqrafiya sahelerinin mutexessisi kimi taninir Onun 40 dan cox elmi meqalesi derc olunmusdur Sariya Mirjanova 3 cildlik Basqird lehceleri lugeti basqird rus rus basqird ve diger lugetlerin tertibinde de istirak etmisdir Hele dialektoloq oldugu zamani dillerin danisiq nitqi edebi dil ve lehceler seviyyesinde qarsiliqli elaqesini tedqiq edirdi Bundan elave Sariya Mirjanova folklorsunas idi o basqird xalq senet eserlerini toplayirdi XatiresiEbyeli rayonunun rayon merkezinde yerlesen Askar kendinde onun xatiresine kuce adlandirilmisdir Istinadlar 2020 01 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 05 07 Xarici kecidlerMirzhanova Sariya Fazullovna Bashkortostan kratkaya enciklopediya Ufa Bashkirskaya enciklopediya 1996 403 ISBN 5 88185 001 7 Karimova R N Rol S F Mirzhanovoj v izuchenii dialektov bashkirskogo yazyka Aktualnye problemy dialektologii yazykov narodov Rossii Mater XIV Vseros nauch konf Ufa 2014 13 16 ISBN 978 5 91608 118 3 Karimova R N Spisok osnovnyh rabot S F Mirzhanovoj Aktualnye problemy dialektologii yazykov narodov Rossii Mater XIV Vseros nauch konf Ufa 2014 316 318 ISBN 978 5 91608 138 1 Sirazitdinov Z A Karimova R N S F Mirzhanova i bashkirskoe yazykoznanie K 90 letiyu so dnya rozhdeniya uchenogo Vestnik Kalmyckogo instituta gumanitarnyh issledovanij RAN Elista 2015 161 164 Psyanchin Yu Yarkij predstavitel bashkirskoj dialektologii Vatandash Sootechestvennik Compatriot 2016 10 S 181 193