Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Baş Topçu İdarəsi — Azərbaycan ordusunun topçu hissə və bölmələrinin formalaşdırılması və təlim-tərbiyəsinə, həmçinin atıcı və topşu ehtiyat əmlakının yaradılması, qorunması və qoşun hissələrinə çatdırılması işinə rəhbərlik edən hərbi qurum.
Yaradılması
Türk hərbi qüvvələri Azərbaycanda olarkən bu vəzifələr Qafqaz İslam Ordusunun müvafiq strukturları tərəfindən həyata keçirilirdi. Hərbi nazirlik bərpa edildikdən sonra 1918-ci il, noyabrın 15-də Azərbaycan ordusu ümumi qərərgahınınn tərkibində topçu şöbəsi yaradıldı və general-mayor Murad Gəray bəy Tlexas həmin şöbənin rəisi təyin olundu.
Fəaliyyəti
Qoşun hissələrinin təşkili sürətləndikcə, topçu şöbəsinin fəaliyyətinin və statusunun genişləndirilməsinə də ehtiyac artırdı. Hərbi nazirin 1918-ci il, 31 dekabr tarixli əmri ilə topçu şöbəsinin bazasında Baş Topçu idarəsi yaradıldı. Yeni qurum Ümumi Qərərgahın tərkibindən çıxarılaraq birbaşa hərbi nazirə tabe edildi. Baş Topşu İdarəsinin rəisi əlahiddə Azərbaycan Korpusunun tərkibinə daxil olmayan bütün topçu hissələrinin, müəssisələrinin rəisi idi. Korpusun topçu hissələri üçün isə o, müfəttiş funksiyasını yerinə yetirirdi. İdarə rəisi həmin hissələrdə təlim-tərbiyə işlərini nəzarət altında saxlamaqla, vaxtaşırı hərbi nazirə bu barədə məlumat verməli idi. Baş Topşu İdarəsi iki bölmədən ibarət idi:
- I bölmə texniki
- II bölmə müfəttiş bölməsi
Bölmələrə rəisin texniki və müfəttiş bölmələri üzrə müavinləri rəhbərlik edirdilər. Texniki bölmə Azərbaycan ordusunun bütün nizami hissələrini topçu texnikası, sursat və lavazimatla təchiz edir, topçu əmlakının mühafizəsini həyata keçirirdi. Müfəttiş bölməsi isə topçu hissə və bölmələrinin döyüş hazırlığına cavabdeh idi. Baş Topçu idarəsinin tabeliyində iki topçu anbarı var idi. Mərkəzi anbar Ləki stansiyasında, digəri isə Kürdəmirdə yerləşirdi. 1919-cu il, dekabrın 1-dən general-mayor Murad Gəray bəy Tlexas Bakı İstehkamçılar hissəsinin rəisi vəzifəsini icra etdiyindən, onun yerinə I Topçu alayının komandiri general-mayor Məhəmməd Mirzə Qacar təyin olundu. 1920-ci ilin, martında ordunun təchizat və təminat strukturlarında Azərbaycan ordusunun topçu təchizatı idarəsi adı ilə ordunun təchizat rəisinin tabeliyinə verildi. General-mayor Məhəmməd Mirzə Qacar Azərbaycan ordusunun təchizat rəisi təyin edildiyindən polkovnik Əlibəyov topçu təchizatı idarəsinin rəisi təyin olundu.
Mənbə
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası, Baş Topçu İdarəsi maddəsi.
İstinadlar
- Azərbaycan tarixi 7 cilddə, 5 cild, Bakı, 2001
- Manaf Süleymanov, Azərbaycan ordusu (1918–1920), Bakı, 1998
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Bas Topcu Idaresi Azerbaycan ordusunun topcu hisse ve bolmelerinin formalasdirilmasi ve telim terbiyesine hemcinin atici ve topsu ehtiyat emlakinin yaradilmasi qorunmasi ve qosun hisselerine catdirilmasi isine rehberlik eden herbi qurum Murad Geray bey TlexasYaradilmasiTurk herbi quvveleri Azerbaycanda olarken bu vezifeler Qafqaz Islam Ordusunun muvafiq strukturlari terefinden heyata kecirilirdi Herbi nazirlik berpa edildikden sonra 1918 ci il noyabrin 15 de Azerbaycan ordusu umumi qerergahininn terkibinde topcu sobesi yaradildi ve general mayor Murad Geray bey Tlexas hemin sobenin reisi teyin olundu FealiyyetiQosun hisselerinin teskili suretlendikce topcu sobesinin fealiyyetinin ve statusunun genislendirilmesine de ehtiyac artirdi Herbi nazirin 1918 ci il 31 dekabr tarixli emri ile topcu sobesinin bazasinda Bas Topcu idaresi yaradildi Yeni qurum Umumi Qerergahin terkibinden cixarilaraq birbasa herbi nazire tabe edildi Bas Topsu Idaresinin reisi elahidde Azerbaycan Korpusunun terkibine daxil olmayan butun topcu hisselerinin muessiselerinin reisi idi Korpusun topcu hisseleri ucun ise o mufettis funksiyasini yerine yetirirdi Idare reisi hemin hisselerde telim terbiye islerini nezaret altinda saxlamaqla vaxtasiri herbi nazire bu barede melumat vermeli idi Bas Topsu Idaresi iki bolmeden ibaret idi I bolme texniki II bolme mufettis bolmesi Bolmelere reisin texniki ve mufettis bolmeleri uzre muavinleri rehberlik edirdiler Texniki bolme Azerbaycan ordusunun butun nizami hisselerini topcu texnikasi sursat ve lavazimatla techiz edir topcu emlakinin muhafizesini heyata kecirirdi Mufettis bolmesi ise topcu hisse ve bolmelerinin doyus hazirligina cavabdeh idi Bas Topcu idaresinin tabeliyinde iki topcu anbari var idi Merkezi anbar Leki stansiyasinda digeri ise Kurdemirde yerlesirdi 1919 cu il dekabrin 1 den general mayor Murad Geray bey Tlexas Baki Istehkamcilar hissesinin reisi vezifesini icra etdiyinden onun yerine I Topcu alayinin komandiri general mayor Mehemmed Mirze Qacar teyin olundu 1920 ci ilin martinda ordunun techizat ve teminat strukturlarinda Azerbaycan ordusunun topcu techizati idaresi adi ile ordunun techizat reisinin tabeliyine verildi General mayor Mehemmed Mirze Qacar Azerbaycan ordusunun techizat reisi teyin edildiyinden polkovnik Elibeyov topcu techizati idaresinin reisi teyin olundu MenbeAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi Bas Topcu Idaresi maddesi Istinadlar Azerbaycan tarixi 7 cildde 5 cild Baki 2001 Manaf Suleymanov Azerbaycan ordusu 1918 1920 Baki 1998Hemcinin baxAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Milli Ordusu Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Bas Erkan i Herbi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin herb tarixi