Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Papirus (lat. Cyperus papyrus) — cilkimilər fəsiləsinin Topalaq cinsindən çoxillik ot bitkisi.
| Papirus | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Papirus (bitki) | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
5 m-dək hündürlüyündə çiçəkverən gövdəsi üçtilli, yoğun, dar lansetvarı yarpaqları aşağıda pulcuqvarı çıxıntılarla örtülüdür. Çiçək qrupu iri, çətirşəkilli olub, 6–16 çiçək sünbülcüyündən əmələ gəlmiş çoxlu silindrik sünbüllərdən ibarətdir. Papirus tropik Afrikada çay və göl sahillərində, sakit axan sularda bitir. Geniş cənkəlliklər əmələ gətirir. Qədimdə Misirdə, Fələstində və Cənubi Avropanın bir sıra ölkəsində becərilirdi. Papirus dekorativ bitki kimi bağ, park və oranjereyalarda yetişdirilir.
Papirusun gövdəsindən parça, ayaqqabı və s. hazırlanmasında istifadə olunur. Yazı materialı kimi Papirus e.ə. 3-cü minilliyin əvvəllərində Qədim Misirdə ixtira olunmuşdur. E.ə. 1-ci minilliyin ortalarından Aralıq dənizi sahilinin digər ölkələrində yayılmışdı. Papirusun gövdəsini köndələninə dar zolaqlarla kəsir və bir-birinin üzərinə qoyurdular. Bu üsulla alınan təbəqəni zolaqları o birisininkinə nisbətən köndələninə olan təbəqənin üzərinə qoyub bərk sıxır, sonra qurudurdular. Lülə papirus bir neçə təbəqəni yapışdırmaqla alınırdı. Papirus əvvəlcə bəyaz rəngli olur, getdikçə qaralır, elastikliyini itirir, kövrəkləşirdi. IX əsrədək Misirdə istifadə olunmuşdur. 8-ci əsrdən Çində kağızın ixtira olunması papirusun sıxışdırıb çıxarılmasına səbəb oldu.
Papirus mətnlərini papirologiya, misirşünaslıq, semitologiya və s. öyrənir. Bu mətnlər Qədim Misir və antik dövrün təsərrüfat, mədəniyyət və siyasi həyatını öyrənməkdə mühüm mənbələrdəndir.
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 47.
- ASE, VII cild, səh. 454
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Papirus lat Cyperus papyrus cilkimiler fesilesinin Topalaq cinsinden coxillik ot bitkisi PapirusElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Papirus bitki Beynelxalq elmi adiCyperus papyrus L 1753Sekil axtarisiITIS 39950NCBI 76434EOL 1121657 5 m dek hundurluyunde cicekveren govdesi uctilli yogun dar lansetvari yarpaqlari asagida pulcuqvari cixintilarla ortuludur Cicek qrupu iri cetirsekilli olub 6 16 cicek sunbulcuyunden emele gelmis coxlu silindrik sunbullerden ibaretdir Papirus tropik Afrikada cay ve gol sahillerinde sakit axan sularda bitir Genis cenkellikler emele getirir Qedimde Misirde Felestinde ve Cenubi Avropanin bir sira olkesinde becerilirdi Papirus dekorativ bitki kimi bag park ve oranjereyalarda yetisdirilir Papirusun govdesinden parca ayaqqabi ve s hazirlanmasinda istifade olunur Yazi materiali kimi Papirus e e 3 cu minilliyin evvellerinde Qedim Misirde ixtira olunmusdur E e 1 ci minilliyin ortalarindan Araliq denizi sahilinin diger olkelerinde yayilmisdi Papirusun govdesini kondelenine dar zolaqlarla kesir ve bir birinin uzerine qoyurdular Bu usulla alinan tebeqeni zolaqlari o birisininkine nisbeten kondelenine olan tebeqenin uzerine qoyub berk sixir sonra qurudurdular Lule papirus bir nece tebeqeni yapisdirmaqla alinirdi Papirus evvelce beyaz rengli olur getdikce qaralir elastikliyini itirir kovreklesirdi IX esredek Misirde istifade olunmusdur 8 ci esrden Cinde kagizin ixtira olunmasi papirusun sixisdirib cixarilmasina sebeb oldu Papirus metnlerini papirologiya misirsunasliq semitologiya ve s oyrenir Bu metnler Qedim Misir ve antik dovrun teserrufat medeniyyet ve siyasi heyatini oyrenmekde muhum menbelerdendir IstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 47 ASE VII cild seh 454