Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Toxa torpağı formalaşdırmaq, alaq otlarını ləğv etmək, torpağı təmizləmək və toxum köklərini yığmaq üçün istifadə edilən qədim və çox yönlü kənd təsərrüfatı və bağçılıq alətidir. Torpağın formalaşdırılmasına bitkilərin dibinin ətrafına qrunt yığmaq, dar şırımlar açmaq və toxum əkmək üçün dayaz xəndəklər qazmaq daxildir. Bir toxa ilə alaq otları torpağın səthini qarışdırmaq və ya yarpaqları köklərdən kəsmək, torpağın köhnə köklərdən və məhsul qalıqlarından təmizlənməsini əhatə edir. Torpağı qazmaq və münbitləşdirmək üçün toxumlar kartof kimi kök bitkiləri yığmaq üçün istifadə olunur.
Növləri
Müxtəlif görünüş və məqsədlər üçün bir çox növ toxa var. Bəziləri bir neçə funksiya təklif edir, digərləri isə yalnız tək və xüsusi məqsədə malikdir.
İki ümumi toxa növü var: torpağın formalaşdırılması üçün toxalar və alaq otlarını təmizləyərək torpağın "nəfəs almasını" təmin etmək üçün olan toxalar.
Tarixi
Toxalar qədim texnologiya olub, kotandan əvvəl və bəlkə də yalnız qazma çubuğundan əvvəl mövcud olmuşdu. Şumer mifologiyasında toxanın ixtirasını tanrılar şurasının başçısı Enlil hesab edirdilər. Əl toxası sülalələrəqədərki Misir sənətində təsvir edilmişdir və toxalar Hammurapi çəcəlləsi (e.ə. 18-ci əsr) və Yeşaya kitabı (e.ə. 8-ci əsr) kimi qədim sənədlərdə də xatırlanır.
İstifadəçinin yerə çatmaq üçün beldən əyilməsini tələb edən qısa qulplu toxaların uzun müddətli istifadəsi nəticəsində insana ziyan vurmuşdur. Zamanla bu, təsərrüfat işçiləri üçün daimi, şikəstedici bel ağrısına səbəb ola bilərdi. Ona görə də zamanla toxa Kaliforniya Ali Məhkəməsində Qubernator Cerri Braunun siyasi köməyi ilə Sezar Çavezin başçılıq etdiyi mübarizədən sonra dəyişikliklə nəticələndi. Onlar qısa qulplu çapanın 1975-ci ildə Kaliforniya qanunu ilə qadağan edilmiş təhlükəli əl aləti olduğunu bəyan etdilər.
-
![image]()
sülalələrəqədərki Misirdə əl toxası -
![image]()
Qədim Misir toxası -
![image]()
Qədim Yunanıstanda dəmir toxa -
![image]()
2000 illik qədim Roma toxası -
![image]()
"Raster" adlanan Roma toxası -
![image]()
Fermer tanrısı Şennon (Han sülaləsi, 2-ci əsr) -
![image]()
Serbiyadan tapılan toxalar -
![image]()
Indonesian Pacul -
![image]()
Japanese 'bicchiu-guwa' (びっちゅうぐわ), a fork-hoe for paddy fields. -
![image]()
Keniya dağında üç dişli toxa. -
![image]()
Kiçik əl toxası -
![image]()
Mozambik bayrağında toxa təsviri
Arxeoloji istifadəsi
Son on beş və ya iyirmi il ərzində toxalar peşəkar arxeoloqlar üçün getdikcə daha populyar alətlərə çevrilmişdir. Ənənəvi mala kimi dəqiq olmasa da, toxa arxeoloji maraq doğuran nisbətən geniş açıq sahələri təmizləmək üçün ideal vasitədir. İstifadəsi maladan daha sürətlidir və ekskavator vedrəsindən və ya kürəklə sıyrılandan daha təmiz bir səth yaradır və buna görə də bir çox açıq sahədə qazıntılarda bir vaxtlar ümumi olan diz çökmüş arxeoloqların arxaya doğru mala vurması xətti əyilmə xətti ilə əvəz edilmişdir.
İstinadlar
- Deppe, Carol. The Resilient Gardener: Food Production and Self-Reliance in Uncertain Times. White River Junction, Vermont: Chelsea Green Publishing. 5 Oct 2010. səh. 101. ISBN . İstifadə tarixi: 14 June 2015.
- PBS. Heritage: Civilization and the Jews. "Nippur 2014-03-14 at the Wayback Machine". Accessed 26 Nov 2012.
- "Fight in the Fields: Cesar Chavez and the Farmworkers' Struggle". Pbs.org. May 2, 2015 tarixində . İstifadə tarixi: December 13, 2012.
- Bruns, Roger. Cesar Chavez: A Biography. Westport, CT: Greenwood Press. 2005. 91–92. ISBN . İstifadə tarixi: 29 October 2015.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Toxa torpagi formalasdirmaq alaq otlarini legv etmek torpagi temizlemek ve toxum koklerini yigmaq ucun istifade edilen qedim ve cox yonlu kend teserrufati ve bagciliq aletidir Torpagin formalasdirilmasina bitkilerin dibinin etrafina qrunt yigmaq dar sirimlar acmaq ve toxum ekmek ucun dayaz xendekler qazmaq daxildir Bir toxa ile alaq otlari torpagin sethini qarisdirmaq ve ya yarpaqlari koklerden kesmek torpagin kohne koklerden ve mehsul qaliqlarindan temizlenmesini ehate edir Torpagi qazmaq ve munbitlesdirmek ucun toxumlar kartof kimi kok bitkileri yigmaq ucun istifade olunur Terevez bagcasinda alaq otlarini saxlamaq ucun toxadan istifade eden fermer NovleriBecerme aleti kimi istifade olunan toxa Muxtelif gorunus ve meqsedler ucun bir cox nov toxa var Bezileri bir nece funksiya teklif edir digerleri ise yalniz tek ve xususi meqsede malikdir Iki umumi toxa novu var torpagin formalasdirilmasi ucun toxalar ve alaq otlarini temizleyerek torpagin nefes almasini temin etmek ucun olan toxalar TarixiToxalar qedim texnologiya olub kotandan evvel ve belke de yalniz qazma cubugundan evvel movcud olmusdu Sumer mifologiyasinda toxanin ixtirasini tanrilar surasinin bascisi Enlil hesab edirdiler El toxasi sulalelereqederki Misir senetinde tesvir edilmisdir ve toxalar Hammurapi cecellesi e e 18 ci esr ve Yesaya kitabi e e 8 ci esr kimi qedim senedlerde de xatirlanir Istifadecinin yere catmaq ucun belden eyilmesini teleb eden qisa qulplu toxalarin uzun muddetli istifadesi neticesinde insana ziyan vurmusdur Zamanla bu teserrufat iscileri ucun daimi sikestedici bel agrisina sebeb ola bilerdi Ona gore de zamanla toxa Kaliforniya Ali Mehkemesinde Qubernator Cerri Braunun siyasi komeyi ile Sezar Cavezin basciliq etdiyi mubarizeden sonra deyisiklikle neticelendi Onlar qisa qulplu capanin 1975 ci ilde Kaliforniya qanunu ile qadagan edilmis tehlukeli el aleti oldugunu beyan etdiler sulalelereqederki Misirde el toxasi Qedim Misir toxasi Qedim Yunanistanda demir toxa 2000 illik qedim Roma toxasi Raster adlanan Roma toxasi Fermer tanrisi Sennon Han sulalesi 2 ci esr Serbiyadan tapilan toxalar Indonesian Pacul Japanese bicchiu guwa びっちゅうぐわ a fork hoe for paddy fields Keniya daginda uc disli toxa Kicik el toxasi Mozambik bayraginda toxa tesviriArxeoloji istifadesiSon on bes ve ya iyirmi il erzinde toxalar pesekar arxeoloqlar ucun getdikce daha populyar aletlere cevrilmisdir Enenevi mala kimi deqiq olmasa da toxa arxeoloji maraq doguran nisbeten genis aciq saheleri temizlemek ucun ideal vasitedir Istifadesi maladan daha suretlidir ve ekskavator vedresinden ve ya kurekle siyrilandan daha temiz bir seth yaradir ve buna gore de bir cox aciq sahede qazintilarda bir vaxtlar umumi olan diz cokmus arxeoloqlarin arxaya dogru mala vurmasi xetti eyilme xetti ile evez edilmisdir IstinadlarDeppe Carol The Resilient Gardener Food Production and Self Reliance in Uncertain Times White River Junction Vermont Chelsea Green Publishing 5 Oct 2010 seh 101 ISBN 9781603583152 Istifade tarixi 14 June 2015 PBS Heritage Civilization and the Jews Nippur 2014 03 14 at the Wayback Machine Accessed 26 Nov 2012 Fight in the Fields Cesar Chavez and the Farmworkers Struggle Pbs org May 2 2015 tarixinde Istifade tarixi December 13 2012 Bruns Roger Cesar Chavez A Biography Westport CT Greenwood Press 2005 91 92 ISBN 9780313334528 Istifade tarixi 29 October 2015