Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Çılpaq atşabalıdı (lat. Aesculus glabra) — bitkilər aləminin sabunağacıçiçəklilər dəstəsinin sabunağacıkimilər fəsiləsinin atşabalıdı cinsinə aid bitki növü.
| Çılpaq atşabalıdı | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Çılpaq atşabalıdı | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması
Şimali Amerikanın şərqində meşələrdə yayılmışdır.
Botaniki təsviri
Mədəni şəraitdə 1809-cu ildən becərilir. Avropa, Orta Asiyanın və Şimali Amerikanın botanika bağlarında yayılmışdır. Hündürlüyü 10 (20) m-ə catan, yarpağı tökülən, dekorativ ağacdır. Çətiri gözəl yarpaqlı və özünəməxsus yumşaq iynəli, çıxıntılı meyvəlidir. Ləçəklərinin sarımtıl, meyvə səthinin kələ-kötür olması ilə fərqlənir. Yarpaqları növbəli və ya qarşı-qarşıya düzülməklə lələkvari, ikiqat lələkvari, üçyarpaqlı və ya sadədir. Əsasən birevlidir. Çiçəkləri xırda, ətirli olub, süpürgə və ya salxımlara toplaşır. Kasa yarpaqları 4-5, erkəkcikləri 8-10, bəzən 6-8, dişiciyi üst, 3 yuvalıdır. 9 yaşından çiçəkləyir. Meyvələri qutucuqdur. Mayın ikinci yarısından iyunun ortasınadək çiçəkləmə müşahidə edilir. Meyvələri sentyabrın ikinci yarısında yetişir. Peyvəndlə çoxalması mümkündür.
Ekologiyası
İşıqsevən mezofit, mezotrofdur. Yavaş böyüyür. Qışa davamlılığı yüksəkdir.
Azərbaycanda yayılması
Respublikamızda mədəni şəraitdə becərilir.
İstifadəsi
Yaşıllaşdırma üçün istifadəsi məsləhət görülür.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cilpaq atsabalidi lat Aesculus glabra bitkiler aleminin sabunagacicicekliler destesinin sabunagacikimiler fesilesinin atsabalidi cinsine aid bitki novu Cilpaq atsabalidiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste SabunagaciciceklilerFesile SabunagacikimilerYarimfesile Cins AtsabalidiNov Cilpaq atsabalidiBeynelxalq elmi adiAesculus glabra Willd Sekil axtarisiITIS 28718NCBI 322042EOL 582241Tebii yayilmasiSimali Amerikanin serqinde meselerde yayilmisdir Botaniki tesviriMedeni seraitde 1809 cu ilden becerilir Avropa Orta Asiyanin ve Simali Amerikanin botanika baglarinda yayilmisdir Hundurluyu 10 20 m e catan yarpagi tokulen dekorativ agacdir Cetiri gozel yarpaqli ve ozunemexsus yumsaq iyneli cixintili meyvelidir Leceklerinin sarimtil meyve sethinin kele kotur olmasi ile ferqlenir Yarpaqlari novbeli ve ya qarsi qarsiya duzulmekle lelekvari ikiqat lelekvari ucyarpaqli ve ya sadedir Esasen birevlidir Cicekleri xirda etirli olub supurge ve ya salximlara toplasir Kasa yarpaqlari 4 5 erkekcikleri 8 10 bezen 6 8 disiciyi ust 3 yuvalidir 9 yasindan cicekleyir Meyveleri qutucuqdur Mayin ikinci yarisindan iyunun ortasinadek cicekleme musahide edilir Meyveleri sentyabrin ikinci yarisinda yetisir Peyvendle coxalmasi mumkundur EkologiyasiIsiqseven mezofit mezotrofdur Yavas boyuyur Qisa davamliligi yuksekdir Azerbaycanda yayilmasiRespublikamizda medeni seraitde becerilir IstifadesiYasillasdirma ucun istifadesi meslehet gorulur IstinadlarHemcinin bax