Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Əbumüslüm xan Tarkovski (1797, Tərki[d] – 1860, Kafır-Kumuq[d], Dağıstan MSSR) — General-leytenant, Rusiya Şahzadəsi (1849-cu ildən), Buynaksk hökmdarı, Dağıstanın valisi, Tərki şamxalı (1836-1860).
| Əbumüslüm xan Tarkovski | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1797 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 1860 |
| Vəfat yeri |
|
| Vətəndaşlığı | |
| Milliyyəti | qumuk |
| Uşağı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Qoşun növü | süvari |
| Rütbəsi | general-leytenant, general adyutant[d] |
| Döyüşlər | |
Həyatı
1797-ci ildə Tərki şamxallığının ilk iqamətgahında Tərki kəndində əsilzadə ailəsində anadan olub. Onun atası Tarku Şamxalı II Mehdi, anası isə atasının ikinci həyat yoldaşı Soltanat Bikə Avarskidır. Əbumüslüm xan böyük qardaşı Süleyman Paşadan fərqli olaraq, tez-tez atasının sözündən çıxır və ona qulaq asmırdı. Bu səbəbdən atası onu Tərki kəndindən əvvəl Anji kəndinə qovuldu, sonra nəsilin istəyi ilə Kafır-Qumuk kəndinə köçdü. Sonradan Əbumüslüm xan bu kəndi öz iqamətgahına çevirdi.
Tərki Şamxalı
1836-cı ildə atası II Mehdidən sonra Şamxal olan böyük qardaşı Süleyman Paşa vəfat etdi. Qanunla o, ikinci oğul olduğundan varis kimi Şamxallıq ona keçməli idi. Elə buna görə 1836-cı ildə İmperator I Nikolayın investisiya məktubu ilə papağına lələk keçirmək icazəsi ilə Buynaksk və Dağıstan valisi olaraq Tərki Şamxalı titulunu qəbul etdi.
Onun hakimiyyət dövrü Şeyx Şamilin imamət dövrünə (1834-1859) təsadüf etdi. Onların bir-birlərinin görməyə gözü yox idi və amansız düşmən idilər. İmamın müridləri, qəfil basqınları ilə tez-tez şamxallığı qarət edirdilər. Bu basqınçı yürüşlərin birində onlar Əbumüslüm xanın Kazanişedəki mülklərini soyub taladılar. Bundan sonra Əbumüslim Kafır-Qumuk ətəyindəki yüksək bir qayanın üstündə əlçatmaq yerdə yeni bir sarayın inşasına başladı. Yeni qala sarayının inşası üçün Əbumüslim xan Dağıstanın müxtəlif yerlərindən bənnalar və daş kəsiciləri dəvət etmişdi.
Şamxal Əbumüslüm xan Tarkovski 1860-cı ildə Kafır-Qumuk kəndində vəfat edib.
Rütbələri
- 1832-ci ildə dağlılara qarşı mübarizədə fərqləndiyinə görə mayor rütbəsinə yüksəldi
- 1836-cı ildə Şamxal titulunu qəbul etməsi münasibətilə polkovnik rütbəsi alıb
- 1837-ci ildə general-mayor rütbəsi alıb
- 1846-cı ildə general-leytenant rütbəsi alıb
- 1856-cı ildə İmperator II Aleksandrın tacqoyma mərasimində İmperator Əlahəzrət general-adyutantı edilib.
Gerb
Şahzadə Tarkovskinin gerbi Ümumrusiya İmperatorluğunun zadəgan ailələrinin Baş gerbinin 12-ci hissəsinə daxil edilmişdir.
Qalxan dalğalarla çarpazlanır. Qızıl ulduzlarla nöqtələnmiş ilk qara yarıda, iki zirvəsi olan bir gümüş dağ, ikinci yarısı isə mavidir. Qalxan şahzadə taclı dəbilqə ilə taclandırılır. Tağ: qızıl ulduzlarla bəzədilmiş iki qara qartal qanadı var. Qalxan sahibləri Şamxal aləminin iki silahlı sakinidir. Üzəri: qara qızıl ilə örtülüb. Gerb qızıl püsküllər, saçaqlar ilə qırmızı, marin astarlı mantiya ilə bəzədilib və şahzadə tac ilə taclandırılır.
İstinadlar
- Алиев К. М. Кумыки в военной истории России. Изд. «Дельта-Пресс». — Махачкала. 2010. С. 126—127.
- "Герб князя Тарковского". gerbovnik.ru. 2019-10-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-02.
Ədəbiyyat
- Под ред. Е. М. Жукова. Шамхальство тарковское // Советская историческая энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия. 1973—1982.
- "Шаухалы и Шаухальство Тарковское". 2012-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-06.
- [1]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebumuslum xan Tarkovski 1797 Terki d 1860 Kafir Kumuq d Dagistan MSSR General leytenant Rusiya Sahzadesi 1849 cu ilden Buynaksk hokmdari Dagistanin valisi Terki samxali 1836 1860 Ebumuslum xan TarkovskiSexsi melumatlarDogum tarixi 1797Dogum yeri Terki d Terki samxalligiVefat tarixi 1860Vefat yeri Kafir Kumuq d Buynaksk rayonu Dagistan MSSR RSFSRVetendasligi Rusiya imperiyasiMilliyyeti qumukUsagi Semseddin xan TarkovskiHerbi fealiyyetiQosun novu suvariRutbesi general leytenant general adyutant d Doyusler Qafqaz muharibesiHeyati1797 ci ilde Terki samxalliginin ilk iqametgahinda Terki kendinde esilzade ailesinde anadan olub Onun atasi Tarku Samxali II Mehdi anasi ise atasinin ikinci heyat yoldasi Soltanat Bike Avarskidir Ebumuslum xan boyuk qardasi Suleyman Pasadan ferqli olaraq tez tez atasinin sozunden cixir ve ona qulaq asmirdi Bu sebebden atasi onu Terki kendinden evvel Anji kendine qovuldu sonra nesilin isteyi ile Kafir Qumuk kendine kocdu Sonradan Ebumuslum xan bu kendi oz iqametgahina cevirdi Terki Samxali Terki samxalinin heyat yoldasi Ressam Qriqori Qaqarin 1845 1836 ci ilde atasi II Mehdiden sonra Samxal olan boyuk qardasi Suleyman Pasa vefat etdi Qanunla o ikinci ogul oldugundan varis kimi Samxalliq ona kecmeli idi Ele buna gore 1836 ci ilde Imperator I Nikolayin investisiya mektubu ile papagina lelek kecirmek icazesi ile Buynaksk ve Dagistan valisi olaraq Terki Samxali titulunu qebul etdi Onun hakimiyyet dovru Seyx Samilin imamet dovrune 1834 1859 tesaduf etdi Onlarin bir birlerinin gormeye gozu yox idi ve amansiz dusmen idiler Imamin muridleri qefil basqinlari ile tez tez samxalligi qaret edirdiler Bu basqinci yuruslerin birinde onlar Ebumuslum xanin Kazanisedeki mulklerini soyub taladilar Bundan sonra Ebumuslim Kafir Qumuk eteyindeki yuksek bir qayanin ustunde elcatmaq yerde yeni bir sarayin insasina basladi Yeni qala sarayinin insasi ucun Ebumuslim xan Dagistanin muxtelif yerlerinden bennalar ve das kesicileri devet etmisdi Samxal Ebumuslum xan Tarkovski 1860 ci ilde Kafir Qumuk kendinde vefat edib RutbeleriTarku knyazlarinin gerbi1832 ci ilde daglilara qarsi mubarizede ferqlendiyine gore mayor rutbesine yukseldi 1836 ci ilde Samxal titulunu qebul etmesi munasibetile polkovnik rutbesi alib 1837 ci ilde general mayor rutbesi alib 1846 ci ilde general leytenant rutbesi alib 1856 ci ilde Imperator II Aleksandrin tacqoyma merasiminde Imperator Elahezret general adyutanti edilib GerbSahzade Tarkovskinin gerbi Umumrusiya Imperatorlugunun zadegan ailelerinin Bas gerbinin 12 ci hissesine daxil edilmisdir Qalxan dalgalarla carpazlanir Qizil ulduzlarla noqtelenmis ilk qara yarida iki zirvesi olan bir gumus dag ikinci yarisi ise mavidir Qalxan sahzade tacli debilqe ile taclandirilir Tag qizil ulduzlarla bezedilmis iki qara qartal qanadi var Qalxan sahibleri Samxal aleminin iki silahli sakinidir Uzeri qara qizil ile ortulub Gerb qizil puskuller sacaqlar ile qirmizi marin astarli mantiya ile bezedilib ve sahzade tac ile taclandirilir IstinadlarAliev K M Kumyki v voennoj istorii Rossii Izd Delta Press Mahachkala 2010 S 126 127 Gerb knyazya Tarkovskogo gerbovnik ru 2019 10 02 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 02 EdebiyyatPod red E M Zhukova Shamhalstvo tarkovskoe Sovetskaya istoricheskaya enciklopediya M Sovetskaya enciklopediya 1973 1982 Shauhaly i Shauhalstvo Tarkovskoe 2012 10 23 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 10 06 1