Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Bığlı qızılquş (lat. Falco biarmicus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qızılquşkimilər dəstəsinin qızılquşlar fəsiləsinin qızılquş cinsinə aid heyvan növü. Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar siyahısına daxil edilmişdir.
| Bığlı qızılquş | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Bığlı qızılquş | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Təsviri
Göyərçindən iridir. Başının üstü kürəndir. “Bığları” zəifdir. Bel tərəfi qonur, qarın tərəfi isə ağımtıldır və üzərində naxışlar uzanır. Quyruğu tünd bənövşəyi rənglidir və köndələn qonur zolaqlar var.
Yayılması
Afrikada, Aralıq dənizi ətrafında, Kiçik Asiyada, İraqda və Cənubi Qafqazda yayılıb. Azərbaycanda Qobustanda və Naxçıvan MR-də Şahbuz rayonu Dərəboğaz və Qızılqışlaq qayalığında nəsil verməsi göstərilib.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Qaya və yarğan olan dağətəyi bozqır sahələrdə yaşayır. Nəsil vermək üçün gəlir, qışda təsadüf edilməyib. Aprel ayında leşcil ağqartalın (Neophron percnoptericus) köhnə yuvasını zəbt etməsi müəyyən edilib. Həmin yuvada sonrakı bir neçə ildə yenə də leşcil qartal nəsil verib. Yuvasında 3-4 yumurta olur, iyulda balaları pərvazlanır. Əsas şikarı xırda quşlar, siçanabənzər gəmiricilər və sürünənlərdir. Şikarını havadan ovlayır və yerdən də götürə bilir.
Sayı və azalma səbəbi
Azərbaycanda ilk dəfə 1949-cu ildə tapıldığı və sonralar cəmi 3 yerdə göründüyü üçün sayı haqqında məlumat yetərli deyil.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Texnosfer səs-küyünə və başqa antropogen faktorlara çox həssasdır.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Ovlanması və satışı qadağandır. Azərbaycan Respublikasının və Naxçıvan MR-in Qırmızı kitablarına daxil edilib. CİTES, Bern və Bonn konvensiyalarına daxildir.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Yuva sahələrinin müəyyən edilib, təbiət abidəsi statusu ilə qorunması, süni şəraitdə yetişdirilib təbiətə buraxılması, əhalini qorunmasına cəlb etmək.
Yarımnövləri
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- . 2013-07-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-17.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bigli qizilqus lat Falco biarmicus heyvanlar aleminin xordalilar tipinin quslar sinfinin qizilquskimiler destesinin qizilquslar fesilesinin qizilqus cinsine aid heyvan novu Azerbaycanda tehlukede olan quslar siyahisina daxil edilmisdir Bigli qizilqusElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Klad Klad Klad Klad Deste QizilquskimilerFesile QizilquslarYarimfesile QizilquslarCins QizilqusNov Bigli qizilqusBeynelxalq elmi adiFalco biarmicus Temminck 1825 Sekil axtarisiITIS 175631NCBI 345155TesviriGoyercinden iridir Basinin ustu kurendir Biglari zeifdir Bel terefi qonur qarin terefi ise agimtildir ve uzerinde naxislar uzanir Quyrugu tund benovseyi renglidir ve kondelen qonur zolaqlar var YayilmasiAfrikada Araliq denizi etrafinda Kicik Asiyada Iraqda ve Cenubi Qafqazda yayilib Azerbaycanda Qobustanda ve Naxcivan MR de Sahbuz rayonu Derebogaz ve Qizilqislaq qayaliginda nesil vermesi gosterilib Yasayis yeri ve heyat terziQaya ve yargan olan dageteyi bozqir sahelerde yasayir Nesil vermek ucun gelir qisda tesaduf edilmeyib Aprel ayinda lescil agqartalin Neophron percnoptericus kohne yuvasini zebt etmesi mueyyen edilib Hemin yuvada sonraki bir nece ilde yene de lescil qartal nesil verib Yuvasinda 3 4 yumurta olur iyulda balalari pervazlanir Esas sikari xirda quslar sicanabenzer gemiriciler ve surunenlerdir Sikarini havadan ovlayir ve yerden de goture bilir Sayi ve azalma sebebiAzerbaycanda ilk defe 1949 cu ilde tapildigi ve sonralar cemi 3 yerde gorunduyu ucun sayi haqqinda melumat yeterli deyil Mehdudlasdirici amillerTexnosfer ses kuyune ve basqa antropogen faktorlara cox hessasdir Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerOvlanmasi ve satisi qadagandir Azerbaycan Respublikasinin ve Naxcivan MR in Qirmizi kitablarina daxil edilib CITES Bern ve Bonn konvensiyalarina daxildir Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerYuva sahelerinin mueyyen edilib tebiet abidesi statusu ile qorunmasi suni seraitde yetisdirilib tebiete buraxilmasi ehalini qorunmasina celb etmek YarimnovleriIstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 IOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3 2013 07 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 06 17 Hemcinin bax