Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Çatalcalı Həsən Paşa (v. 1 avqust 1631, Yenişəhər, Osmanlı imperiyası) — I Əhməd, I Mustafa və IV Murad səltənətlərində müxtəlif vəzifələrdə xidmət edən Osmanlı dövlət xadimi.
| Çatalcalı Həsən Paşa | |
|---|---|
| 13 iyul 1626 – 20 oktyabr 1630 | |
| Əvvəlki | Topal Rəcəb Paşa |
| Sonrakı | Canpoladzadə Mustafa Paşa |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Vəfat tarixi | 1 avqust 1631 |
| Vəfat yeri | |
| Həyat yoldaşı | |
Həyatı
Doğum tarixi bilinməsə də, Çatalcalı bir yeniçəri ağasının oğlu olduğu məlumdur. Əndərunda yetişdikdən sonra saray mətbəxində xidmət etməyə başladı. Bu vəzifədə ikən hərəm ağalarından Hacı Mustafa ağanın himayəsinə girdi və çavuşbaşı, 1615-ci ildə qapıçıbaşı, ardından baş miraxur vəzifələrinə gətirildi.
1626-cı ildə bəylərbəyi rütbəsi alaraq kaptan-ı dərya təyin olundu. Həmin il Sultan Əhmədin qızlarından Fatma Sultanla nigahlandı. 1627-ci ildə Qara dəniz sahillərini talan edən və İstanbula qədər irəliləyən kazak quldurlarına qarşı səfərə çıxdı. Bu səfəri əsnasında Özi qalasını bərpa etdirən Həsən Paşa 7-8 min əsirlə İstanbula qayıtdı və paytaxtda şənliklərlə qarşılandı.
1628-ci ildə Krım xanı təyin edilən Canıbəy Gərayın Krıma təhlükəsiz bir şəkildə göndərilməsiylə vəzifələndirilən Həsən Paşa, dövrün bir digər yüksələn saray əyanı Rəcəb Paşa tərəfindən qısqanılırdı. Belə ki, Rəcəb Paşa da Osmanlı sarayının kürəkəni idi və bu yolla qısa zamanda yüksəlmişdi. Özi qalasının mühafizəsiylə vəzifələndirilən Murtaza Paşa və öz kəndxudası Əbdülfəttah ağanın da müxalif cəbhəyə keçməsiylə Həsən Paşa gözdən düşdü. Sədrəzəm Qazi Hüsrəv Paşaya haqqında şikayət məktubları göndərildi və nəticədə 20 oktyabr 1630-cu ildə vəzifədən alındı.
Çox keçmədən bağışlandı və Budin bəylərbəyliyinə təyin olundu. Ancaq hələ yolda ikən əsgər toplaması əmr edildi və bu səbəblə bir müddət Rumelidə qaldı. Məhz burada ikən Yenişəhər yaxınlığında anidən vəfat etdi (1 avqust 1631). Bəzi mənbələrdə onun ani ölümünün arxasında bacanağı və siyasi rəqibi olan Topal Rəcəb Paşanın olduğu qeyd olunur. Cənazəsi İstanbula gətirilərək Gədikpaşa məhəlləsində (Fateh rayonu) inşa etdirdiyi məktəbin həyətinə dəfn edildi.
Mənbə
- Peirce , Leslie P. (1993) Imperial Harem : Women and Sovereignty in the Ottoman Empire 1993, Oxford University Press, ISBN 0-19-508677-5.
- Mehmed b. Mehmed, Târih, Süleymaniye Ktp., Lala İsmâil, nr. 300, vr. 40a-b.
- Peçuylu İbrâhim, Târih, II, 152.
- Kâtib Çelebi, Fezleke, II, 103, 125, 134.
- Naîmâ, Târih, II, 429; III, 41-42, 67, 70-73.
- Sefînetü’l-vüzerâ, s. 28-29.
- Hammer (Atâ Bey), IX, 131-132.
- Dâyezâde Mehmed Bahâeddin, Eser-i Bahâî, TTK Ktp., TY, nr. 38, vr. 24a-b.
- Sicill-i Osmânî, II, 132.
- Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, III/2, s. 11.
- Danişmend, Kronoloji2, V, 188.
- Uluçay, Padişahların Kadınları, s. 51.
- C. Orhonlu, “Ḥasan Pas̲h̲a”, EI2 (İng.), III, 252.
İstinadlar
- Sicill-i Osmani II, səh. 303
- Râmizpaşazâde Mehmed İzzet, Harîta-i Kapûdânân-ı Deryâ, İstanbul 1258, s. 47.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Catalcali Hesen Pasa v 1 avqust 1631 Yeniseher Osmanli imperiyasi I Ehmed I Mustafa ve IV Murad seltenetlerinde muxtelif vezifelerde xidmet eden Osmanli dovlet xadimi Catalcali Hesen PasaOsmanli kaptan i deryasi13 iyul 1626 20 oktyabr 1630EvvelkiTopal Receb PasaSonrakiCanpoladzade Mustafa PasaSexsi melumatlarVefat tarixi 1 avqust 1631 1631 08 01 Vefat yeri Yeniseher Osmanli imperiyasiHeyat yoldasi Fatma SultanHeyatiDogum tarixi bilinmese de Catalcali bir yeniceri agasinin oglu oldugu melumdur Enderunda yetisdikden sonra saray metbexinde xidmet etmeye basladi Bu vezifede iken herem agalarindan Haci Mustafa aganin himayesine girdi ve cavusbasi 1615 ci ilde qapicibasi ardindan bas miraxur vezifelerine getirildi 1626 ci ilde beylerbeyi rutbesi alaraq kaptan i derya teyin olundu Hemin il Sultan Ehmedin qizlarindan Fatma Sultanla nigahlandi 1627 ci ilde Qara deniz sahillerini talan eden ve Istanbula qeder irelileyen kazak quldurlarina qarsi sefere cixdi Bu seferi esnasinda Ozi qalasini berpa etdiren Hesen Pasa 7 8 min esirle Istanbula qayitdi ve paytaxtda senliklerle qarsilandi 1628 ci ilde Krim xani teyin edilen Canibey Gerayin Krima tehlukesiz bir sekilde gonderilmesiyle vezifelendirilen Hesen Pasa dovrun bir diger yukselen saray eyani Receb Pasa terefinden qisqanilirdi Bele ki Receb Pasa da Osmanli sarayinin kurekeni idi ve bu yolla qisa zamanda yukselmisdi Ozi qalasinin muhafizesiyle vezifelendirilen Murtaza Pasa ve oz kendxudasi Ebdulfettah aganin da muxalif cebheye kecmesiyle Hesen Pasa gozden dusdu Sedrezem Qazi Husrev Pasaya haqqinda sikayet mektublari gonderildi ve neticede 20 oktyabr 1630 cu ilde vezifeden alindi Cox kecmeden bagislandi ve Budin beylerbeyliyine teyin olundu Ancaq hele yolda iken esger toplamasi emr edildi ve bu sebeble bir muddet Rumelide qaldi Mehz burada iken Yeniseher yaxinliginda aniden vefat etdi 1 avqust 1631 Bezi menbelerde onun ani olumunun arxasinda bacanagi ve siyasi reqibi olan Topal Receb Pasanin oldugu qeyd olunur Cenazesi Istanbula getirilerek Gedikpasa mehellesinde Fateh rayonu insa etdirdiyi mektebin heyetine defn edildi MenbePeirce Leslie P 1993 Imperial Harem Women and Sovereignty in the Ottoman Empire 1993 Oxford University Press ISBN 0 19 508677 5 Mehmed b Mehmed Tarih Suleymaniye Ktp Lala Ismail nr 300 vr 40a b Pecuylu Ibrahim Tarih II 152 Katib Celebi Fezleke II 103 125 134 Naima Tarih II 429 III 41 42 67 70 73 Sefinetu l vuzera s 28 29 Hammer Ata Bey IX 131 132 Dayezade Mehmed Bahaeddin Eser i Bahai TTK Ktp TY nr 38 vr 24a b Sicill i Osmani II 132 Uzuncarsili Osmanli Tarihi III 2 s 11 Danismend Kronoloji2 V 188 Ulucay Padisahlarin Kadinlari s 51 C Orhonlu Ḥasan Pas h a EI2 Ing III 252 IstinadlarSicill i Osmani II seh 303 Ramizpasazade Mehmed Izzet Harita i Kapudanan i Derya Istanbul 1258 s 47