Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Onikibarmaq bağırsaq (lat. duodenum) — nazik bağırsağın ön ya birinci hissəsini təşkil edir; şəkil və vəziyyət cəhətcən müxtəlif olub, uzunluğu adətən 25–30 santimetrdir. Onikibarmaq bağırsaq onurğanın bel nahiyəsində yerləşərək, başlanan və qurtaran uclarından başqa qarın boşluğunun arxa divarına hərəkətsiz bir surətdə bağlanmışdır. Nala bənzəyir, çıxıq tərəfi sağa baxır, basıq tərəfi isə soldan mədəaltı vəzin başını əhatə edir. Onikibarmaq bağırsaq özü bir neçə hissələrə bölünür: birinci hissə — lat. pars superior (pars horisontalis superior - BNA) onikinci döş fəqərəsi ilə birinci bel fəqərəsi arasında mədə çıxacağından başlayır. Onurğanın sağ tərəfi ilə arxaya və sağa doğru üfüqi istiqamətdə gedir və öd kisəsinin boynuna çatdıqda aşağı dönərək ikinci hissəyə — enən hissəyə — lat. pars descendens keçir. Burada əmələ gələn əyriliyə lat. flexura duodenum superior deyilir. Onikibarmaq bağırsağın yuxarı hissəsi digər hissələrdən hərəkətlidir və uzunluğu 4–5 sm-dir. Enən hissə yuxarı hissədən iki dəfə uzundur, şaquli istiqamətdə onurğanın sağ tərəfi ilə aşağı boş venanın ön səthi ilə aşağıya doğru gedir və dördüncü bel fəqərəsinə çatır; burada ikinci əyrilik — lat. flexura duodeni inferior əmələ gətirdikdən sonra üçüncü və dördüncü hissə horizontal və qalxan hissə — lat. pars horisontalis inferior et pars ascendens adı ilə onurğanın ön səthi ilə sola və yuxarıya doğru gedir və ikinci bel fəqərəsinin bərabərində sol tərəfdə lat. flexura duodeno jejunalis adlanan əyriliyi təşkil edərək acı bağırsağa keçir. lat. flexura duodeno jejunalis əyriliyi öz vəziyyətində onikibarmaq bağırsağı asıcı əzələ — lat. m. suspensoris duodeni vasitəsilə saxlanılmışdır. Onikibarmaq bağırsağı asıcı əzələ liflərindən təşkil olunaraq, diafraqmanın bel hissəsinin içəri ayaqcıqlarından başlayır, mədəaltı vəzin arxası ilə aşağı enir və bağırsağın əzələ qişasına qarışır.
| Onikibarmaq bağırsaq | |
|---|---|
 Həzm sistemi | |
 Onikibarmaq bağırsaq | |
| Qrey | subyekt 248 1169 |
| Sistem | Həzm |
| Arteriya | |
| Vena | lat. v.pancreaticoduodenal |
| Sinir | Azan sinir, lat. ganglia coeliaca |
| Limfa | Qarın boşluğu limfa düyünləri |
| MeSH | duodenum |
| Dorlands/Elsevier | Duodenum |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Sintopiyası
Onikibarmaq bağırsaq yuxarı hissədə qaraciyərin kvadrat payının altında yerləşərək, öd kisəsinin boynuna, və köndələn çənbər bağırsağa söykənir. lat. Pars descendens duodeni sağ böyrək ilə mədəaltı vəziyə söykənir və önündə olan köndələn çənbər bağırsaq müsariqəsi ilə çarpazlaşır. Mədəaltı vəzin başı ilə bu hissənin arasında əmələ gələn şırımla ümumi öd axacağı — lat. ductus choledochus gedir və burada mədəaltı vəzi axacağı — lat. ductus pancreaticus ilə birləşərək onikibarmaq bağırsağın enən hissəsinə açılır. Üfüqi hissə arxa tərəfdən qarın aortası və aşağı boş vena ilə və ön tərəfdən yuxarı müsariqə arteriyasıvə venası ilə əhatə olunmuşdur. Onikibarmaq bağırsaq başlanan və qurtaran uclarında hər bir tərəfdən periton ilə əhatə olunmuşdur; yerdə qalan hissəsi ancaq ön tərəfdən seroz qişa ilə örtülür; beləliklə onikibarmaq bağırsaq peritondan xaric üzvlərdən hesab olunur.
Mənbələr
- Prof. Kamil Əbdülsalam oğlu Balakişiyevin, İnsanın Normal Anatomiyası, II cild, "MAARİF" Nəşriyyatı, Bakı — 1979
- Atlas of Human Cardiac Anatomy — Endoscopic views of beating hearts — Cardiac anatomy
- Р. Д. Синельников. Атлас анатомии человека (4 тома)
- Anatomy: Embryologie [ölü keçid]
Xarici keçidlər
- Endoskopieatlas zum Thema Duodenum
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Onikibarmaq bagirsaq lat duodenum nazik bagirsagin on ya birinci hissesini teskil edir sekil ve veziyyet cehetcen muxtelif olub uzunlugu adeten 25 30 santimetrdir Onikibarmaq bagirsaq onurganin bel nahiyesinde yerleserek baslanan ve qurtaran uclarindan basqa qarin boslugunun arxa divarina hereketsiz bir suretde baglanmisdir Nala benzeyir cixiq terefi saga baxir basiq terefi ise soldan medealti vezin basini ehate edir Onikibarmaq bagirsaq ozu bir nece hisselere bolunur birinci hisse lat pars superior pars horisontalis superior BNA onikinci dos feqeresi ile birinci bel feqeresi arasinda mede cixacagindan baslayir Onurganin sag terefi ile arxaya ve saga dogru ufuqi istiqametde gedir ve od kisesinin boynuna catdiqda asagi donerek ikinci hisseye enen hisseye lat pars descendens kecir Burada emele gelen eyriliye lat flexura duodenum superior deyilir Onikibarmaq bagirsagin yuxari hissesi diger hisselerden hereketlidir ve uzunlugu 4 5 sm dir Enen hisse yuxari hisseden iki defe uzundur saquli istiqametde onurganin sag terefi ile asagi bos venanin on sethi ile asagiya dogru gedir ve dorduncu bel feqeresine catir burada ikinci eyrilik lat flexura duodeni inferior emele getirdikden sonra ucuncu ve dorduncu hisse horizontal ve qalxan hisse lat pars horisontalis inferior et pars ascendens adi ile onurganin on sethi ile sola ve yuxariya dogru gedir ve ikinci bel feqeresinin beraberinde sol terefde lat flexura duodeno jejunalis adlanan eyriliyi teskil ederek aci bagirsaga kecir lat flexura duodeno jejunalis eyriliyi oz veziyyetinde onikibarmaq bagirsagi asici ezele lat m suspensoris duodeni vasitesile saxlanilmisdir Onikibarmaq bagirsagi asici ezele liflerinden teskil olunaraq diafraqmanin bel hissesinin iceri ayaqciqlarindan baslayir medealti vezin arxasi ile asagi enir ve bagirsagin ezele qisasina qarisir Onikibarmaq bagirsaqHezm sistemiOnikibarmaq bagirsaqQrey subyekt 248 1169Sistem HezmArteriya Yuxari asagi coz arteriyalari lat art pancreaticoduodenalis superior et inferiorVena lat v pancreaticoduodenalSinir Azan sinir lat ganglia coeliacaLimfa Qarin boslugu limfa duyunleriMeSH duodenumDorlands Elsevier Duodenum Vikianbarda elaqeli mediafayllarSintopiyasiOnikibarmaq bagirsaq yuxari hissede qaraciyerin kvadrat payinin altinda yerleserek od kisesinin boynuna ve kondelen cenber bagirsaga soykenir lat Pars descendens duodeni sag boyrek ile medealti veziye soykenir ve onunde olan kondelen cenber bagirsaq musariqesi ile carpazlasir Medealti vezin basi ile bu hissenin arasinda emele gelen sirimla umumi od axacagi lat ductus choledochus gedir ve burada medealti vezi axacagi lat ductus pancreaticus ile birleserek onikibarmaq bagirsagin enen hissesine acilir Ufuqi hisse arxa terefden qarin aortasi ve asagi bos vena ile ve on terefden yuxari musariqe arteriyasive venasi ile ehate olunmusdur Onikibarmaq bagirsaq baslanan ve qurtaran uclarinda her bir terefden periton ile ehate olunmusdur yerde qalan hissesi ancaq on terefden seroz qisa ile ortulur belelikle onikibarmaq bagirsaq peritondan xaric uzvlerden hesab olunur MenbelerProf Kamil Ebdulsalam oglu Balakisiyevin Insanin Normal Anatomiyasi II cild MAARIF Nesriyyati Baki 1979 Atlas of Human Cardiac Anatomy Endoscopic views of beating hearts Cardiac anatomy R D Sinelnikov Atlas anatomii cheloveka 4 toma Anatomy Embryologie olu kecid Xarici kecidlerEndoskopieatlas zum Thema Duodenum