Zümrüd Xanmaqomedova (22 mart 1915, Dağıstan vilayəti – 2001, Dərbənd, Dağıstan) — Tabasaran şairi və müəllimi, ali təhsil alan ilk qadın, eyni zamanda ilk tabasaranlı şairə.
Zümrüd Xanmaqomedova | |
---|---|
Doğum tarixi | 22 mart 1915 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 2001 |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | yazıçı |
Bioqrafiyası
1915-ci ildə Dağıstan vilayəti, Xiv rayonu, Kondik kəndində anadan olmuşdur. Ən böyük alim-tarixçi, inqilabdan öncəki Dağıstan maarifçisi Mirzə Həsən Əlqədarinin nəvəsidir. Rus zabiti olan atası Hacı-Kurban (1877-1938) 1937-ci ildə tutulur və 1938-ci ildə güllələnir. Ölümündən bir müddət sonra isə ona bəraət verilir. Qardaşı Beydullah Xanmaqomedov (1927-1997) filologiya elmləri doktoru, professor, əməkdar müəllim və elm xadimi, görkəmli dilçi, Tabasaran dili üzrə tanınmış mütəxəssis olmuşdur.
Xalça texnikumu ləğv edildikdən sonra, 19 yaşında Dərbənd müəllimlər məktəbinə daxil olur. Sonra Xiv məktəbində ibtidai sinif müəllimi işləyir, burada ona riyaziyyat və fizika müəllimliyi həvalə olunur.
İkinci Dünya müharibəsi illərində Zümrüd 1948-ci ildə uğurla bitirdiyi Mahaçqala şəhərindəki Fizika və Riyaziyyat fakültəsinin Pedaqoji İnstitutuna daxil olur. Məzun olduqdan sonra məktəbə riyaziyyat, fizika və astronomiya müəllimi olaraq qayıdır. 1953-cü ildə Dərbənd şəhərindəki pedaqoji məktəbə işə düzəlir və burada təqaüdə çıxana qədər çalışır.
2001-ci ildə, 86 yaşında dünyasını dəyişir.
Yaradıcılığı
Ana, Vətən haqqında bir çox lirik şeirlər və əsərlər yazmışdır. XX əsin 40-cı illərdən bu günə qədər ədəbi antologiyalarda, “Tabasarandin nurar”, “Oktyabrin akv” qəzetlərində və “Dağıstan qadını” jurnalında nəşr edilmişdir.
Xatirəsinin yad olunması
18 mart 2015-ci ildə Rəsul Həmzətov adına Dağıstan Respublikası Milli Kitabxanasının konfrans salonunda yerli tarix və milli ədəbiyyat və milli biblioqrafiya şöbəsinin təşkilatçılığı ilə hazırlanan "İşvər" ("Qızıl") kitabının təqdimatı baş tutur. Tədbir üçün Zumrud Xanmaqomedovanın anadan olmasının 100 illiyinə həsr olunmuş "Bacarıqla toxunmuş xalça" kitab sərgisi təşkil edilir. Tədbirə şairlər, yazıçılar, məktəblilər, tələbələr və Tabasaran ziyalıları dəvət olunmuşdur. Filologiya elmləri doktoru Vəli Mirzəbəyoviç Zaqirov, Tabasaran rayonu ağsaqqallar şurasının sədri Qədir Qurbanov, şair Bağır Rəcəbov, professor və tarixçi Maqomed Həsənov çıxış edərək "İşvər" kitabının müəllifi haqqında çoxlu xoş sözlər söyləmişlər. Dərbənd Pedaqoji Kollecinin tələbələri Zümrüd Xanmaqomedovanın şeirlərini əzbərləyib səsləndirdilər. Tədbirdə şair Şahvələd Şahmərdanov, şair Elmira Aşurbəyova, Pedaqoji İnstitutun əməkdaşı Şirinat Beqlerova və bir çox başqaları çıxış etmişdir.
İstinadlar
- Demir Guseynov. "Зал 3. Потомки" (rus). www.alkadar.ru. 2017-08-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-26.
- "Творчество Зумруд Ханмагомедовой". ФЛНКА - Официальный сайт. 2017-08-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-26.
- "Презентация книги «Ийшвур» («Золото») | Национальная библиотека РД им. Р. Гамзатова". www.lib05.ru. 2017-08-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-26.
- "В Национальной библиотеке РД презентована книга «Ийшвур» («Золото»)". minkultrd.ru. 2021-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-26.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zumrud Xanmaqomedova 22 mart 1915 Dagistan vilayeti 2001 Derbend Dagistan Tabasaran sairi ve muellimi ali tehsil alan ilk qadin eyni zamanda ilk tabasaranli saire Zumrud Xanmaqomedova Dogum tarixi 22 mart 1915 1915 03 22 Dogum yeri Dagistan vilayeti Rusiya imperiyasi Vefat tarixi 2001 Vefat yeri Derbend Derbend rayonu Dagistan Rusiya Fealiyyeti yazici Mundericat 1 Bioqrafiyasi 2 Yaradiciligi 3 Xatiresinin yad olunmasi 4 IstinadlarBioqrafiyasiredakte1915 ci ilde Dagistan vilayeti Xiv rayonu Kondik kendinde anadan olmusdur En boyuk alim tarixci inqilabdan onceki Dagistan maarifcisi Mirze Hesen Elqedarinin nevesidir 1 Rus zabiti olan atasi Haci Kurban 1877 1938 1937 ci ilde tutulur ve 1938 ci ilde gullelenir Olumunden bir muddet sonra ise ona beraet verilir Qardasi Beydullah Xanmaqomedov 1927 1997 filologiya elmleri doktoru professor emekdar muellim ve elm xadimi gorkemli dilci Tabasaran dili uzre taninmis mutexessis olmusdur Xalca texnikumu legv edildikden sonra 19 yasinda Derbend muellimler mektebine daxil olur Sonra Xiv mektebinde ibtidai sinif muellimi isleyir burada ona riyaziyyat ve fizika muellimliyi hevale olunur Ikinci Dunya muharibesi illerinde Zumrud 1948 ci ilde ugurla bitirdiyi Mahacqala seherindeki Fizika ve Riyaziyyat fakultesinin Pedaqoji Institutuna daxil olur Mezun olduqdan sonra mektebe riyaziyyat fizika ve astronomiya muellimi olaraq qayidir 1953 cu ilde Derbend seherindeki pedaqoji mektebe ise duzelir ve burada teqaude cixana qeder calisir 2001 ci ilde 86 yasinda dunyasini deyisir 2 3 YaradiciligiredakteAna Veten haqqinda bir cox lirik seirler ve eserler yazmisdir XX esin 40 ci illerden bu gune qeder edebi antologiyalarda Tabasarandin nurar Oktyabrin akv qezetlerinde ve Dagistan qadini jurnalinda nesr edilmisdir Xatiresinin yad olunmasiredakte18 mart 2015 ci ilde Resul Hemzetov adina Dagistan Respublikasi Milli Kitabxanasinin konfrans salonunda yerli tarix ve milli edebiyyat ve milli biblioqrafiya sobesinin teskilatciligi ile hazirlanan Isver Qizil kitabinin teqdimati bas tutur Tedbir ucun Zumrud Xanmaqomedovanin anadan olmasinin 100 illiyine hesr olunmus Bacariqla toxunmus xalca kitab sergisi teskil edilir Tedbire sairler yazicilar mektebliler telebeler ve Tabasaran ziyalilari devet olunmusdur Filologiya elmleri doktoru Veli Mirzebeyovic Zaqirov Tabasaran rayonu agsaqqallar surasinin sedri Qedir Qurbanov sair Bagir Recebov professor ve tarixci Maqomed Hesenov cixis ederek Isver kitabinin muellifi haqqinda coxlu xos sozler soylemisler Derbend Pedaqoji Kollecinin telebeleri Zumrud Xanmaqomedovanin seirlerini ezberleyib seslendirdiler Tedbirde sair Sahveled Sahmerdanov sair Elmira Asurbeyova Pedaqoji Institutun emekdasi Sirinat Beqlerova ve bir cox basqalari cixis etmisdir 4 Istinadlarredakte Demir Guseynov Zal 3 Potomki rus www alkadar ru 2017 08 27 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 08 26 Tvorchestvo Zumrud Hanmagomedovoj FLNKA Oficialnyj sajt 2017 08 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 08 26 Prezentaciya knigi Ijshvur Zoloto Nacionalnaya biblioteka RD im R Gamzatova www lib05 ru 2017 08 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 08 26 V Nacionalnoj biblioteke RD prezentovana kniga Ijshvur Zoloto minkultrd ru 2021 10 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 08 26 Menbe https az wikipedia org w index php title Zumrud Xanmaqomedova amp oldid 7869897