Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Beydullah Xanmaqomedov (18 avqust 1927 – 28 sentyabr 1999, Mahaçqala — Sovet və rus dilçisi, qafqazşünas, Tabasaran dili üzrə mütəxəssis, Tabasaran dili dərsliklərinin və lüğətlərinin müəllifi, dünya ədəbiyyatı əsərlərinin Tabasaran dilinə tərcüməçisi.
| Beydullah Xanmaqomedov | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 18 avqust 1927 |
| Vəfat tarixi | 28 sentyabr 1999 (72 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | alim |
| Mükafatları | |
Bioqrafiyası
1927-ci ildə Xiv rayonunun Kondik kəndində tabasaranlı və ləzgi ailəsində anadan olmuşdur. Ata babası Cənubi Dağıstanda məşhur bir torpaq sahibi olan Hacı-Kutaya Xiv rayonunun ən varlı şəxsi olur. Ana babası isə tarixçi, filosof, şair və pedaqoq Mirzə Həsən Əlqədari olmuşdur.
Xiv orta məktəbini bitirdikdən sonra, 1942-1945 -ci illərdə rayon torpaq şöbəsində əlavə işçi, sonra Xiv rayonunda heyvandarlıq texnikisi vəzifəsində çalışmışdır. 1945-ci ildə Pedaqoji İnstitutun Dil və Ədəbiyyat Fakültəsinə daxil olur. İnstitutu bitirdikdən sonra Tabasaran rayonunun Tinit orta məktəbinə rus dili və ədəbiyyatı müəllimi, 1952-ci ildə isə Xiv orta məktəbinə göndərilir. 1953-54-cü illərdə Təhsil və Gənclər Siyasəti Nazirliyinin dəvəti ilə Daquçpedqizdə Tabasaran dilinin redaktoru işləmişdir. Sonra SSRİ Elmlər Akademiyası Dilçilik İnstitutunda aspiranturanı bitirmişdir.
1958-ci ildə SSRİ Elmlər Akademiyası Dilçilik İnstitutunda "Tabasaran dilinin deklensiya sistemi ləzgi və agul dillərinin azalma sistemləri ilə müqayisədə" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Dissertasiyanı müdafiə etdikdən sonra 1972-ci ilə qədər Taxo-Qodi adına Pedaqoji Elmi-Tədqiqat İnstitutunun ana dilləri sektorunda, o cümlədən 1972-ci ilə qədər ana dillər sektorundan məsul vəzifələrində çalışmışdır. 1970-ci ildə SSRİ Elmlər Akademiyası Dilçilik İnstitutunda "Tabasaran dilinin sintaksisi" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edir və "Tabasaran dilinin sintaksisinə dair oçerklər" kitabını nəşr etdirir.
1972-1983-cü illərdə Dağıstan Dövlət Texniki Universitetinin rus və xarici dillər kafedrasının dekanı olur.
1984-1999-cu illərdə Dağıstan Elmi Mərkəzinin Dil, Ədəbiyyat və İncəsənət İnstitutunda çalışır və burada tabasaran dili ilə bağlı araşdırmalarını davam etdirir.
Ailəsi
Atası - Hacı-Kurban Xanmaqomedov (1877-1938), rus zabiti, 1937-ci ildə həbs edilmiş, 1938-ci ildə isə güllələnmişdir. Ölümündən sonra ona bəaraət verilmişdir.
Böyük qardaşı - Ömər Xanmaqomedov (1901-1976), mühəndis, Vətəndaş və Böyük Vətən müharibələrinin iştirakçısı.
Əmisi uşaqları - sənətşünas Səlim Xanmaqomedov və ədəbiyyatşünas Marietta Çudakova.
Böyük qardaşı – Əsədulla Xanmaqomedov (1911-1974), Tabasaran yazıçısı.
Böyük bacısı – Zümrüd Xanmaqomedova (1915-2001), Tabasaran şairi və ali təhsil alan ilk tabasaranlı qadın.
İstinadlar
- "Списки жертв". 2021-11-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-15.
- В.Б. Бесолов. ВЫДАЮЩИЙСЯ РОССИЙСКИЙ УЧЕНЫЙ, ГРАЖДАНИН И ПАТРИОТ АКАДЕМИК АРХИТЕКТУРЫ СЕЛИМ ОМАРОВИЧ ХАН-МАГОМЕДОВ Arxivləşdirilib 2017-11-16 at the Wayback Machine // ВЕСТНИК ИНСТИТУТА ИАЭ. 2012. № 1. С. 81-94.(09.01.1928-3.05.2011)
- "ЛЭ - Асадулла Гаджи-Курбанович Ханмагомедов". 2021-10-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-15.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Beydullah Xanmaqomedov 18 avqust 1927 28 sentyabr 1999 Mahacqala Sovet ve rus dilcisi qafqazsunas Tabasaran dili uzre mutexessis Tabasaran dili dersliklerinin ve lugetlerinin muellifi dunya edebiyyati eserlerinin Tabasaran diline tercumecisi Beydullah XanmaqomedovDogum tarixi 18 avqust 1927 1927 08 18 Vefat tarixi 28 sentyabr 1999 1999 09 28 72 yasinda Vefat yeri Mahacqala Dagistan RusiyaTehsili Dagistan Dovlet UniversitetiFealiyyeti alimMukafatlariBioqrafiyasi1927 ci ilde Xiv rayonunun Kondik kendinde tabasaranli ve lezgi ailesinde anadan olmusdur Ata babasi Cenubi Dagistanda meshur bir torpaq sahibi olan Haci Kutaya Xiv rayonunun en varli sexsi olur Ana babasi ise tarixci filosof sair ve pedaqoq Mirze Hesen Elqedari olmusdur Xiv orta mektebini bitirdikden sonra 1942 1945 ci illerde rayon torpaq sobesinde elave isci sonra Xiv rayonunda heyvandarliq texnikisi vezifesinde calismisdir 1945 ci ilde Pedaqoji Institutun Dil ve Edebiyyat Fakultesine daxil olur Institutu bitirdikden sonra Tabasaran rayonunun Tinit orta mektebine rus dili ve edebiyyati muellimi 1952 ci ilde ise Xiv orta mektebine gonderilir 1953 54 cu illerde Tehsil ve Gencler Siyaseti Nazirliyinin deveti ile Daqucpedqizde Tabasaran dilinin redaktoru islemisdir Sonra SSRI Elmler Akademiyasi Dilcilik Institutunda aspiranturani bitirmisdir 1958 ci ilde SSRI Elmler Akademiyasi Dilcilik Institutunda Tabasaran dilinin deklensiya sistemi lezgi ve agul dillerinin azalma sistemleri ile muqayisede movzusunda namizedlik dissertasiyasini mudafie etmisdir Dissertasiyani mudafie etdikden sonra 1972 ci ile qeder Taxo Qodi adina Pedaqoji Elmi Tedqiqat Institutunun ana dilleri sektorunda o cumleden 1972 ci ile qeder ana diller sektorundan mesul vezifelerinde calismisdir 1970 ci ilde SSRI Elmler Akademiyasi Dilcilik Institutunda Tabasaran dilinin sintaksisi movzusunda doktorluq dissertasiyasini mudafie edir ve Tabasaran dilinin sintaksisine dair ocerkler kitabini nesr etdirir 1972 1983 cu illerde Dagistan Dovlet Texniki Universitetinin rus ve xarici diller kafedrasinin dekani olur 1984 1999 cu illerde Dagistan Elmi Merkezinin Dil Edebiyyat ve Incesenet Institutunda calisir ve burada tabasaran dili ile bagli arasdirmalarini davam etdirir AilesiAtasi Haci Kurban Xanmaqomedov 1877 1938 rus zabiti 1937 ci ilde hebs edilmis 1938 ci ilde ise gullelenmisdir Olumunden sonra ona bearaet verilmisdir Boyuk qardasi Omer Xanmaqomedov 1901 1976 muhendis Vetendas ve Boyuk Veten muharibelerinin istirakcisi Emisi usaqlari senetsunas Selim Xanmaqomedov ve edebiyyatsunas Marietta Cudakova Boyuk qardasi Esedulla Xanmaqomedov 1911 1974 Tabasaran yazicisi Boyuk bacisi Zumrud Xanmaqomedova 1915 2001 Tabasaran sairi ve ali tehsil alan ilk tabasaranli qadin Istinadlar Spiski zhertv 2021 11 24 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 15 V B Besolov VYDAYuShIJSYa ROSSIJSKIJ UChENYJ GRAZhDANIN I PATRIOT AKADEMIK ARHITEKTURY SELIM OMAROVICh HAN MAGOMEDOV Arxivlesdirilib 2017 11 16 at the Wayback Machine VESTNIK INSTITUTA IAE 2012 1 S 81 94 09 01 1928 3 05 2011 LE Asadulla Gadzhi Kurbanovich Hanmagomedov 2021 10 15 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 15