fbpx
Wikipedia

Zakari Teylor

Zakari Teylor (ing. Zachary Taylor; 24 noyabr 1784, Barbursvil, Virciniya, ABŞ9 iyul 1850, Vaşinqton, Kolumbiya Federal Dairəsi, ABŞ) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 12-ci prezidenti (1849-1850), peşəkar hərbçi. Onu bəzən apolitik (siyasətdən kənar) prezident də adlandırırlar. Doğrudan da C.Vaşinqton və E.Cekson kimi Zakari Teylor da hərbdə qazandığı uğurlardan siyasi karyera qurmaq üçün istifadə etmişdir. Onun şəxsində ilk dəfə olaraq peşəkar əsgər Ağ Evin sahibi olmuşdur.

Zakari Teylor
Zachary Taylor
Vitse-prezident Millard Filmor
Sələfi Ceyms Noks Polk
Xələfi Millard Filmor
Şəxsi məlumatlar
Partiya Viqlər partiyası
Doğum tarixi
Doğum yeri Barbursvil, Virciniya, ABŞ
Vəfat tarixi (65 yaşında)
Vəfat yeri Vaşinqton, Kolumbiya Federal Dairəsi, ABŞ
Vəfat səbəbi vəba
Dəfn yeri
  • Zachary Taylor National Cemetery[d]
Atası Riçard Teylor
Anası Sara Stroter
Həyat yoldaşı Marqaret Teylor
Uşaqları oğulları: Riçard Teylor
qızları: Enn Makal Teylor
Sara Noks Teylor
Oktaviya Pannil Teylor
Meri Smit Teylor
Meri Elizabet (Teylor) Bliss
Hərbi xidmət
Mənsubiyyəti Amerika Birləşmiş Ştatları
Qoşun növü Birləşmiş Ştatlar Ordusu
Rütbəsi General-mayor
Döyüşlər 1812-ci il müharibəsi
Qara şahinin müharibəsi
II Seminol müharibəsi
ABŞ-Meksika müharibəsi (Monterrey və Buena Vista döyüşləri)

 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

1846-1848-ci illər ABŞ-Meksika müharibəsində ABŞ ordusuna komandanlıq etmiş və Meksika ordusu üzərində bir neçə əhəmiyyətli qələbə qazanmışdır. 1912-ci ildə Vudro Vilsonun prezident seçilməsinədək cənub ştatlarından seçilən son prezident olmuşdur.

Zakari Teylor 1850-ci ildə qastroenteritdən vəfat etmişdir. 1991-ci ildə onun qalıqlarının kimyəvi təhlili zamanı arsenlə zəhərləndiyi barədə iddialar öz təsdiqini tapmamışdır.

Erkən həyatı

Zakari Teylor 24 noyabr 1784-cü ildə Virciniya Ştatının Orinc dairəsində anadan olmuşdur. Amerikada yaşamış ilk Teylor 1620-ci ildə məşhur «Meyfl auer» gəmisində Yeni Dünyaya gəlmiş piliqrimlərdən idi. Gələcək prezidentin atası Riçard Teylor Virciniya və Kentukkidə böyük torpaq sahələrinə, çoxlu sayda qula sahib olmuş, İstiqlaliyyət müharibəsində zabit kimi iştirak etmişdi. Erkən uşaqlıq çağlarından ailəsi ilə Kentukkiyə köçən Zakari Luisvilldə böyüyür. Ailənin geniş maddi imkanlarına baxmayaraq, səthi təhsil alır. 20 yaşı olarkən Kentukki polisinə qəbul edilir və 1808-ci ildə ona leytenant rütbəsi verilir. Bu vaxtdan etibarən onun bütün həyat və fəaliyyəti ordu ilə bağlı olmuşdur. 1810-cu ildə Merilendli Marqaret Mekel Smitlə ailə qurmuş, bu nikahdan onların altı övladı dünyaya gəlmişdir.

Hərbçi karyerası

Z.Teylorun tərcümeyi-halını Birləşmiş Ştatların XIX əsrin birinci yarısında apardığı müharibələr tarixi kimi dəyərləndirmək olar. O, 1812-ci ildə İngiltərəyə qarşı aparılan müharibədə iştirak edir və mayor rütbəsi alır. Müharibənin sonuna yaxın ordudan tərxis olunmuş və rütbəsinin endirilməsinə baxmayaraq, növbəti il yenidən orduya qayıdaraq əvvəlki hərbi rütbəsini bərpa etmişdir. 1830-cu ildə Konqres «Hinduların köçürülməsi haqqında qanun» qəbul etdi və hinduların əksəriyyəti on il ərzində bəzi yerlərdə torpaq alqı-satqısı haqqında müqavilə yolu ilə, digər yerlərdə zorla boş qərb torpaqlarına köçürüldü. Bu isə hindu qəbilələrinin haqlı narazılığına səbəb oldu və hindularla ABŞ ordusu arasında elan olunmamış qanlı müharibələr başlandı. 1832-ci ildə İllinoysViskonsin ərazisində «Qara tərlanlar» adlandırılan müharibədə iştirak edən Teylor böyük rəşadət göstərir və ona polkovnik rütbəsi verilir. İki il sonra Hindu-seminollarla aparılan müharibədə isə briqada generalı olur. Döyüşlərdə göstərdiyi qəhrəmanlıq və cəsurluğu ona «Qoca dəlisov» ləqəbi qazandırır.

Zakari Teylorun iştirakçısı olduğu sonuncu müharibə 1846-48-ci illərdə Meksika ilə aparılan müharibədir. Müharibə ərəfəsində, xüsusilə Palo-Alto və Monterey yaxinlığındakı döyüşlərdə özünü bacarıqlı sərkərdə kimi göstərmiş və ona general-mayor rütbəsi verilmişdir. Buena-Vista yaxınlığında rəqibin sayca üstün ordusu üzərində çaldığı qələbə isə onu milli qəhrəmana çevirmişdir.

Prezidentliyi

1848-ci il prezident seçkilərində Z.Teylor viqlər partiyasının namizədi olur. Viqlər heç vaxt siyasi fəaliyyət göstərməmiş generalın xalq arasındakı nüfuzuna güvənirdilər. Demokrat partiyası isə daxili çəkişmələrdən olduqca zəif görünürdü. Quldarlığa olan münasibət partiyada ikitirəliyin yaranmasına səbəb olur. Buna görə də partiyanın şimal qanadı ayrılaraq seçkilərdə Azad torpaq partiyası kimi çıxış edir. Onlar quldarlığın yeni yaradılmış ştatlarda yayılmasının qəti əleyhdarı Martin Van Bureni prezidentliyə, C.K.Adamsın oğlu Çarlz Frensis Adamsı isə vitse-prezidentliyə namizəd göstərirlər. Köhnə Demokratlar Miçiqanlı senator Lyuis Kassı namizəd göstərsələr də, onun proqramı tərəfdarlarından ciddi dəstək almır. Belə ki, L.Kass quldarlığın qəbul edilib-edilməməsinin ştatların daxili işi kimi onların özlərinə həvalə edilməsini istəyirdi. Teylorun cənubdan olub Luizianada yaşaması, Miçiqanda pambıq plantasiyaları və 100-ə yaxın qula sahib olması seçkilərdə qalib gəlməsinə mane olmur. İlk dəfə olaraq bütün ştatlarda eyni gündə keçirilən seçkilərdə, seçki hüququna malik əhalinin 72 %-i iştirak edir. Zakari Teylor ümumi səsvermədə 47,4 %, seçimcilərin isə 163 səsini alaraq prezident olur. Nyu-Yorklu liberal viq Millord Fillmor isə vitse-prezident seçilir.

ABŞ prezidentləri sırasında, ölkənin siyasi kursuna onun qədər az təsir göstərmiş ikinci prezident olmamışdır. Gözlənilirdi ki, o bütün qanunvericilik təşəbbüslərini Konqresə etibar edərək, yalnız qanunların icrasına nəzarətlə məşğul olacaq. Teylorun səlahiyyətlərinin icra etməsinə əvvəlcə siyasi cəhətdən daha təcrübəli vitse-prezident Fillmor köməklik göstərsə də, sonradan bu funksiyanı Massaçusetsli senator Uilyam Syüard yerinə yetirir. Onun məsləhəti ilə prezident kadr islahatları aparmaqla viqlərin mövqeyini möhkəmləndirməyə cəhd göstərmiş, lakin əsaslı nəticələrə nail olmamışdı. Diplomatiya sahəsində heç bir təcrübəyə malik olmayan Con Kleytonun xarici işlər naziri təyin olunması uğursuz kadr siyasətinin göstəricisi idi. Nazirin qeyri-diplomatik davranışı Fransa ilə münasibətlərə sərinlik gətirmişdi.

Buna baxmayaraq 1850-ci ildə İngiltərə ilə imzalanmış «Kleyton-Bulever» sazişini Teylor hökumətinin uğuru kimi dəyərləndirmək olar. Bu sazişə əsasən hər iki dövlət Mərkəzi Amerika torpaqlarını ilhaq etməmək haqda öhdəlik götürürdülər. Zakari Teylorun prezidentliyi 1 il 3 ay davam edir. O, 1850-ci il iyulun 9-da Ağ Evdə gözlənilmədən vəfat edir. İstiqlaliyyət gününə həsr edilmiş təntənəli mərasimdə iştirak edən Teylor qızmar günəş altında çoxlu vaxt keçirərək yorğun halda evə qayıtmışdı. Çoxlu meyvə yeyərək, buz kimi soyuq süd içmiş, bunun nəticəsində də onda qıc olma və bağırsaqlarda soyuqlama baş vermişdi. Teylorun qəfi l vəfatı müxtəlif şayiələrin yayılmasına səbəb oldu. Şayiələrdə prezidentin zəhərlənib öldürülməsi versiyası üstünlük təşkil edirdi. Nəhayət 1891-ci ildə aparılan eksqumasiya və məhkəmə-tibb ekspertizası Teylorun ölümündə sui-qəsd olmadığını birmənalı olaraq təsdiq etdi.

Xarici keçidlər

Həmçinin bax

zakari, teylor, zachary, taylor, noyabr, 1784, barbursvil, virciniya, abş, iyul, 1850, vaşinqton, kolumbiya, federal, dairəsi, abş, amerika, birləşmiş, ştatlarının, prezidenti, 1849, 1850, peşəkar, hərbçi, bəzən, apolitik, siyasətdən, kənar, prezident, adlandı. Zakari Teylor ing Zachary Taylor 24 noyabr 1784 Barbursvil Virciniya ABS 9 iyul 1850 Vasinqton Kolumbiya Federal Dairesi ABS Amerika Birlesmis Statlarinin 12 ci prezidenti 1849 1850 pesekar herbci Onu bezen apolitik siyasetden kenar prezident de adlandirirlar Dogrudan da C Vasinqton ve E Cekson kimi Zakari Teylor da herbde qazandigi ugurlardan siyasi karyera qurmaq ucun istifade etmisdir Onun sexsinde ilk defe olaraq pesekar esger Ag Evin sahibi olmusdur Zakari TeylorZachary TaylorAmerika Birlesmis Statlarinin 12 ci prezidenti4 mart 1849 9 iyul 1850Vitse prezident Millard FilmorSelefi Ceyms Noks PolkXelefi Millard FilmorSexsi melumatlarPartiya Viqler partiyasiDogum tarixi 24 noyabr 1784Dogum yeri Barbursvil Virciniya ABSVefat tarixi 9 iyul 1850 65 yasinda Vefat yeri Vasinqton Kolumbiya Federal Dairesi ABSVefat sebebi vebaDefn yeri Zachary Taylor National Cemetery d Atasi Ricard TeylorAnasi Sara StroterHeyat yoldasi Marqaret TeylorUsaqlari ogullari Ricard Teylorqizlari Enn Makal TeylorSara Noks TeylorOktaviya Pannil TeylorMeri Smit TeylorMeri Elizabet Teylor BlissHerbi xidmetMensubiyyeti Amerika Birlesmis StatlariQosun novu Birlesmis Statlar OrdusuRutbesi General mayorDoyusler 1812 ci il muharibesiQara sahinin muharibesiII Seminol muharibesiABS Meksika muharibesi Monterrey ve Buena Vista doyusleri Vikianbarda elaqeli mediafayllar1846 1848 ci iller ABS Meksika muharibesinde ABS ordusuna komandanliq etmis ve Meksika ordusu uzerinde bir nece ehemiyyetli qelebe qazanmisdir 1912 ci ilde Vudro Vilsonun prezident secilmesinedek cenub statlarindan secilen son prezident olmusdur Zakari Teylor 1850 ci ilde qastroenteritden vefat etmisdir 1991 ci ilde onun qaliqlarinin kimyevi tehlili zamani arsenle zeherlendiyi barede iddialar oz tesdiqini tapmamisdir Mundericat 1 Erken heyati 2 Herbci karyerasi 3 Prezidentliyi 4 Xarici kecidler 5 Hemcinin baxErken heyati Redakte Zakari Teylor 24 noyabr 1784 cu ilde Virciniya Statinin Orinc dairesinde anadan olmusdur Amerikada yasamis ilk Teylor 1620 ci ilde meshur Meyfl auer gemisinde Yeni Dunyaya gelmis piliqrimlerden idi Gelecek prezidentin atasi Ricard Teylor Virciniya ve Kentukkide boyuk torpaq sahelerine coxlu sayda qula sahib olmus Istiqlaliyyet muharibesinde zabit kimi istirak etmisdi Erken usaqliq caglarindan ailesi ile Kentukkiye kocen Zakari Luisvillde boyuyur Ailenin genis maddi imkanlarina baxmayaraq sethi tehsil alir 20 yasi olarken Kentukki polisine qebul edilir ve 1808 ci ilde ona leytenant rutbesi verilir Bu vaxtdan etibaren onun butun heyat ve fealiyyeti ordu ile bagli olmusdur 1810 cu ilde Merilendli Marqaret Mekel Smitle aile qurmus bu nikahdan onlarin alti ovladi dunyaya gelmisdir Herbci karyerasi RedakteZ Teylorun tercumeyi halini Birlesmis Statlarin XIX esrin birinci yarisinda apardigi muharibeler tarixi kimi deyerlendirmek olar O 1812 ci ilde Ingiltereye qarsi aparilan muharibede istirak edir ve mayor rutbesi alir Muharibenin sonuna yaxin ordudan terxis olunmus ve rutbesinin endirilmesine baxmayaraq novbeti il yeniden orduya qayidaraq evvelki herbi rutbesini berpa etmisdir 1830 cu ilde Konqres Hindularin kocurulmesi haqqinda qanun qebul etdi ve hindularin ekseriyyeti on il erzinde bezi yerlerde torpaq alqi satqisi haqqinda muqavile yolu ile diger yerlerde zorla bos qerb torpaqlarina kocuruldu Bu ise hindu qebilelerinin haqli naraziligina sebeb oldu ve hindularla ABS ordusu arasinda elan olunmamis qanli muharibeler baslandi 1832 ci ilde Illinoys ve Viskonsin erazisinde Qara terlanlar adlandirilan muharibede istirak eden Teylor boyuk resadet gosterir ve ona polkovnik rutbesi verilir Iki il sonra Hindu seminollarla aparilan muharibede ise briqada generali olur Doyuslerde gosterdiyi qehremanliq ve cesurlugu ona Qoca delisov leqebi qazandirir Zakari Teylorun istirakcisi oldugu sonuncu muharibe 1846 48 ci illerde Meksika ile aparilan muharibedir Muharibe erefesinde xususile Palo Alto ve Monterey yaxinligindaki doyuslerde ozunu bacariqli serkerde kimi gostermis ve ona general mayor rutbesi verilmisdir Buena Vista yaxinliginda reqibin sayca ustun ordusu uzerinde caldigi qelebe ise onu milli qehremana cevirmisdir Prezidentliyi Redakte1848 ci il prezident seckilerinde Z Teylor viqler partiyasinin namizedi olur Viqler hec vaxt siyasi fealiyyet gostermemis generalin xalq arasindaki nufuzuna guvenirdiler Demokrat partiyasi ise daxili cekismelerden olduqca zeif gorunurdu Quldarliga olan munasibet partiyada ikitireliyin yaranmasina sebeb olur Buna gore de partiyanin simal qanadi ayrilaraq seckilerde Azad torpaq partiyasi kimi cixis edir Onlar quldarligin yeni yaradilmis statlarda yayilmasinin qeti eleyhdari Martin Van Bureni prezidentliye C K Adamsin oglu Carlz Frensis Adamsi ise vitse prezidentliye namized gosterirler Kohne Demokratlar Miciqanli senator Lyuis Kassi namized gosterseler de onun proqrami terefdarlarindan ciddi destek almir Bele ki L Kass quldarligin qebul edilib edilmemesinin statlarin daxili isi kimi onlarin ozlerine hevale edilmesini isteyirdi Teylorun cenubdan olub Luizianada yasamasi Miciqanda pambiq plantasiyalari ve 100 e yaxin qula sahib olmasi seckilerde qalib gelmesine mane olmur Ilk defe olaraq butun statlarda eyni gunde kecirilen seckilerde secki huququna malik ehalinin 72 i istirak edir Zakari Teylor umumi sesvermede 47 4 secimcilerin ise 163 sesini alaraq prezident olur Nyu Yorklu liberal viq Millord Fillmor ise vitse prezident secilir ABS prezidentleri sirasinda olkenin siyasi kursuna onun qeder az tesir gostermis ikinci prezident olmamisdir Gozlenilirdi ki o butun qanunvericilik tesebbuslerini Konqrese etibar ederek yalniz qanunlarin icrasina nezaretle mesgul olacaq Teylorun selahiyyetlerinin icra etmesine evvelce siyasi cehetden daha tecrubeli vitse prezident Fillmor komeklik gosterse de sonradan bu funksiyani Massacusetsli senator Uilyam Syuard yerine yetirir Onun mesleheti ile prezident kadr islahatlari aparmaqla viqlerin movqeyini mohkemlendirmeye cehd gostermis lakin esasli neticelere nail olmamisdi Diplomatiya sahesinde hec bir tecrubeye malik olmayan Con Kleytonun xarici isler naziri teyin olunmasi ugursuz kadr siyasetinin gostericisi idi Nazirin qeyri diplomatik davranisi Fransa ile munasibetlere serinlik getirmisdi Buna baxmayaraq 1850 ci ilde Ingiltere ile imzalanmis Kleyton Bulever sazisini Teylor hokumetinin uguru kimi deyerlendirmek olar Bu sazise esasen her iki dovlet Merkezi Amerika torpaqlarini ilhaq etmemek haqda ohdelik gotururduler Zakari Teylorun prezidentliyi 1 il 3 ay davam edir O 1850 ci il iyulun 9 da Ag Evde gozlenilmeden vefat edir Istiqlaliyyet gunune hesr edilmis tenteneli merasimde istirak eden Teylor qizmar gunes altinda coxlu vaxt kecirerek yorgun halda eve qayitmisdi Coxlu meyve yeyerek buz kimi soyuq sud icmis bunun neticesinde de onda qic olma ve bagirsaqlarda soyuqlama bas vermisdi Teylorun qefi l vefati muxtelif sayielerin yayilmasina sebeb oldu Sayielerde prezidentin zeherlenib oldurulmesi versiyasi ustunluk teskil edirdi Nehayet 1891 ci ilde aparilan eksqumasiya ve mehkeme tibb ekspertizasi Teylorun olumunde sui qesd olmadigini birmenali olaraq tesdiq etdi Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Zakari Teylor ile elaqeli mediafayllar var Hemcinin bax RedakteAmerika Birlesmis Statlari prezidentlerinin siyahisiMenbe https az wikipedia org w index php title Zakari Teylor amp oldid 5992115, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.