fbpx
Wikipedia

Yeni il bayramı

Avqust 04, 2021

Yeni il Bayramı — dünyanın müxtəlif xalqları üçün ənənəvi bayrama çevrildiyi kimi, Azərbaycanda da insanların məişətinə daxil olub. Bəzi fərziyyələrə görə Yeni ili ilk dəfə qədim çinlilər qeyd ediblər. Digər mənbələrdə bu, qədim germanlar və romalıların adı ilə bağlanır. Başqa bir mənbə isə ənənənin Mesopotamiyada yarandığını sübut etməyə cəhd edir.

Yeni İl Bayramı atributları
Şaxta baba

Tarixi

 
Yeni ildə Moskvada bəzədilmiş şam ağacı

Bu bayramın yaranmasının azı 25 əsrlik tarixi var. İlin dəyişməsini bayram etmək adəti ilk dəfə qədim Mesopotamiyada yaranıb. Eramızdan əvvəl IV minilliyin sonunda Şumer, Babilistan, Assuriya kimi bu günümüzə qədər gəlib çatan mədəni irsiylə hələ də bizi heyrətləndirən mədəniyyət mərkəzləri burada təşəkkül tapıb. Tarixçi alimlərin fikrincə, məhz həmin dövrdə burada Yeni ilin gəlişi ilk dəfə bayram edilib. Martın axırında Dəclə və Fərat çaylarında suyun səviyyəsi artanda əkin-biçin işləri başlayarmış. İnsanlar yeni ilin gəlişini də elə o zaman qeyd etmişlər. 12 gün ərzində təntənəli mərasimlər davam edərmiş. Xeyir tanrısı Mərdükün şər qüvvələr və ölüm üzərində hakimiyyəti başlayarmış. Bütün məhkəmə işləri, cəzalar təxirə salınarmış. Həmin dövrə aid gil kitabələrdən biri üzərində yazılmış mətnə görə, bu bayramda "qul ağaya çevrilərmiş". Yeri gəlmişkən, "Karnaval" sözü babil dilindən tərcümədə "gəmi-dəniz" deməkdir. Bu da Mərdükün Dəclədə üzməsilə bağlı ayinlərdən gələn ifadədir. Bayram günlərindən birində Mərdükün dəhşət ilahəsi, ilanbaşlı Tiamatla döyüşü səhnəsi canlandırılarmış. Nəticədə, əlbəttə ki, Mərdükün qalib gələrmiş. Babilistan əsirliyində olan yəhudilər Yeni il bayramı ənənəsini babillərdən öyrənərək sonradan onu yunanlara ötürüblər. Yunanlar vasitəsilə isə bu ənənə Qərbi Avropaya yayılıb.

Başqa bir mənbəyə görə, Qədim Şərqdə hələ İran dövlətinin yenicə yaranmağa başladığı dövrdə iranlıların artıq təqvimləri var imiş. Onlar bilirmişlər ki, ilin bir günü var ki, həmin gün ən qısa gündüz ən uzun gecəylə növbələşir. Və bu gündən sonra həyatverici Günəş səmada get-gedə daha çox bərq vurur, təbiət oyanmağa başlayır və həyat cansıxıcı qış – yəni ölüm üzərində qələbə çalır. Qədim hindlilər və farslar müasir təqvimlə dekabrın 22-nə təsadüf edən həmin günü "Günəş qapısı" adlandırarmışlar. Sonralar həmin gün Günəş Tanrısı Mitranın doğum günü kimi qeyd edilməyə başlayır. Möhtəşəm İran dövlətini diz çökdürən romalılar Mitranı da özününküləşdirirlər. Qədim Romada təqvim aylarındakı günlərin sayı müxtəlif idi. Hətta rüşvət verib onları dəyişdirmək də olardı. Lakin bir gün dəyişməz idi. Yeni il həmişə yanvarın 1-i gəlirdi və Mitranın doğum günü – İşığın Qaranlıq üzərində qələbəsi günü də bununla üst-üstə düşürdü.

Əsrlər keçdi. Roma dövləti rəsmi olaraq xristian dövləti kimi tanındı. Və məlum oldu ki, İsa peyğəmbərin doğum günü də elə dekabrın son günlərinə təsadüf edir. Beləcə bu bayram həm yeni ilin gəlişini, həm həyatın ölüm üzərində qələbəsini, həm də Milad gününü özündə birləşdirmiş oldu.

Yeni il Avropa ölkələrində

Dünyanın hər yerində bütün insanlar Yeni ili eyni ümidlərlə — xoş möcüzələr, yeni uğurlar, xoşbəxtlik arzusuyla gözləsələr də bayramı hərə öz adət-ənənəsinə uyğun qarşılayır. Avropa ölkəsi olan Fransada Şaxta baba Per Noel — yəni Noel ata adlanır. O, Yeni il gecəsi gəlir və evin balaca sakinlərinin başmağına hədiyyələr qoyur. Böyüklərsə bayram günü daha çox yeyib-içməyi sevirlər. Fransanın şərab ölkəsi olduğunu nəzərə alsaq, vəziyyəti təsəvvür etmək olar. Bu ölkədə bayramın ən maraqlı tərəfi hədiyyələrdir. Amma burada bir qədər diqqətli olmaq lazımdır. Hər hədiyyəni hər adama vermək olmaz. Məsələn, bu bayramda qadının öz ərindən başqa kimdənsə hədiyyə olaraq ətir qəbul etməsi yaxşı hal hesab olunmur. Yeni il həmçinin Azərbaycanda da qeyd olunur.Şənliklər keçirilir, uşaqlar Şaxta baba ilə Qar Qızın yolunu gözləyir.Bəzi insanlar deyir ki, Azərbaycan müsəlman ölkəsidir deyə yeni il keçirmək düzgün deyil.Bunlar sehvdir.Əslində yeni il təqvimin yenilənməsinə görə qeyd olunur. Əgər elə olsaydı, tədbirlər keçirilməz,şam ağacları bəzədilməzdi. Yeni ildə İsveçrədə insanlar bir-birinə şam hədiyyə edirlər ki, bu da dostluğun və sevincin rəmzidir. Bayram axşamı isə ailə başçısı — ata zibil atmaq bəhanəsilə evdən çıxır və Yul Tomten (Şaxta baba) obrazında qayıdır və uşaqlara hədiyyələr paylayır.

İtaliyada yeni ildə uşaqların isə Şaxta babaları yox, Şaxta nənələri var. Onun adı Befan nənədir. Bu ölkədə Yeni ili bərkdən qışqıraraq qarşılamaq adəti var. Ucadan danışmaq italyanlar üçün adi hal olsa da Yeni il gecəsi onlar öz səslərinə tam sərbəstlik verirlər. Beləcə onlar həm də köhnə ilə vidalaşırlar. Əgər Yeni il bayramı ərəfəsində təsadüfən Roma küçələrindən keçsəniz ehtiyatlı olun. Çünki pəncərələrdən atılan köhnə ev əşyalarına hədəf ola bilərsiniz. İtalyanlar hesab edirlər ki, Yeni ilin astanasında bütün pis fikirlərdən və köhnə əşyalardan xilas olmaq lazımdır.

Böyük Britaniyada bayram günü evdə ideal təmizlik və qanun-qayda hökm sürməlidir. Gecə düşərkən ailənin başçısı illərin yerdəyişməsi üçün evin bütün qapılarını geniş açır. Daha sonra qapı bağlanır və evə ilk gələcək qonaq həyəcan və səbirsizliklə gözlənilir. İnanca görə ilin necə keçəcəyi içəri girən adamın görkəmindən çox asılıdır. Qadınlar, sarışınlar və əsmərlər o qədər də arzuolunan deyillər. Ən uğurlu qonaq kürən kişi hesab olunur. Dəhşətli hadisə, çatmaqaş adamın içəri girməsinə qarşı isə o dəqiqə ehtiyat tədbirləri görülür. Ocağa duz atılır, qapıdan xaç asılır. Gələn qonaq özüylə viski, şirin çörək və kömür gətirməlidir. Kömür ocağa atılır ki, Yeni ildə ailə ocağı daha gur yansın.

Yeni ildə İslandiyada kiçiklər öz valideynlərini xeyli təəccübləndirirlər. Bu balaca çoxbilmişlər Şaxta babanın onlara göz qoymasından ehtiyatlanaraq ay boyu özlərini yaxşı aparır, dəcəllik etmirlər. Əks halda bayram gecəsi sobanın yanına qoyduqları çəkmələrin içində kartof və ya bir parça kömür tapa bilərlər.

Almanlar Yeni il gecəsi saat 12-ni vurarkən ovuclarında metal pul sıxaraq tullanırlar. İnanırlar ki, bunu etsələr yeni il daha bərəkətli olacaq.

Finlandiyada Yeni il süfrəsi gavalı kiseli və düyü sıyığı olmadan təsəvvür edilmir. Bayramın əsas qəhrəmanı isə fin Şaxta baba — Youlupukkidir.

İspaniyada bayram günü hamı şəhərin mərkəzi meydanına axışır. Üzüm yeməyə. Həm də kütləvi şəkildə. Hər kəs müəyyən vaxt ərzində 12 salxım üzüm yeməlidir. Bayram axşamı küçələrdə müxtəlif tələlər qurulur. Bu onun üçündür ki, pis qüvvələr köhnə ildə ilişib qalsın.

Avstriyada hələ qədimlərdən Yeni il bayramının xeyirxah obrazları bacatəmizləyən və donuzdur. Bu, əlbəttə, sonuncunun bayram süfrəsində həzm-rabedən keçirilməsinə mane olmur. Yeni il Avstriyada çox şən keçir, insanlar yeni il gecəsini kücələrdə şənlənməklə və karnavallarla keçirirlər.

Yeni il Rusiyada ən çox sevilən bayramdır. Uşaqlar yeni ildən hədiyyələr, böyüklər isə səadət, xoşbəxtlik gözləyir. Bu ənənənin əsası 300 il bundan əvvəl Birinci Pyotrun əmri ilə qoyulub. Əmrdə, həmçinin ağac bəzəmək də öz əksini tapıb. Məhz küknar ağacı 19-cu əsrin axırlarında dəbə mindi.

Yeni il gecəsi süfrəyə mütləq müxtəlif yeməklər, salatlar, içkilər, piroqlar qoyulur. İnanca görə, süfrə nə qədər dolu və gözəl olarsa, qarşıdan gələn il də elə olacaq. Süfrənin ortasına mütləq odda qızardılmış donuz balası qoyulur. Çünki donuz ruslarda bolluq və var-dövlət simvolu kimi tanınır. Süfrəyə quş ətindən heç nə qoyulmur, hesab edilir ki, evdən xoşbəxtlik uça bilər. Xəmirdən müxtəlif heyvan fiqurları bişirilib gələn qonaqlara paylanır. Yeni ili mütləq təzə paltar və ayaqqabıda qarşılayırlar ki, gələn il də həmişə təzə paltar, ayaqqabı almaq imkanı olsun. Yeni il qabağı hamı çalışır ki, bütün borcları qaytarsın, küsülülər barışsın. Evdən sınmış qab-qacağı atır, pəncərə və güzgülər parıldayana qədər silinir. Müxtəlif karnavallar, ballar təşkil olunur, hamı səhərə kimi rəqs edir.

Yeni il müxtəlif qitələrdə

Braziliyada Yeni il toplardan atılan atəşlərlə qarşılanır. Atəş səsi eşidəndə hamı bir-birini qucaqlayıb öpməyə başlayır. İnanırlar ki, həmin an sənə əziz olan birini öpməyə imkan tapsan il xoşbəxtlik içində keçəcək.

Yaponiyada bayram günü budda məbədlərindəki bürünc zənglər 108 dəfə çalınır. Bu rəqəm təsadüfi seçilməyib. Yaponlar hesab edirlər ki, hər bir zərbə insan həyatını məhv etməyə qadir olan 108 ziyanlı ehtirasdan birini qovur. Bununla da gündoğar ölkənin sakinləri Yeni ili təmiz ruhla qarşılayırlar.

Çində də bayram günü böyük səs-küy və atəşfəşanlıqla keçir. Bununla çinlilər Yeni ilin gəlişinə mane olan şər qüvvələri qovduqlarını düşünürlər.

Ən qəribə bayram hədiyyələrini isə eskimoslar bir-birinə bağışlayırlar. Bu, morjların və ağ ayıların buzdan yonulmuş fiqurlarıdır. Qrenlandiyadakı hava şəraiti bu hədiyyələri uzun müddət saxlamağa imkan verir.

Küknar ağacının bəzədilməsi ənənəsi

 
 
Bəzədilmiş küknar ağacı

Yeni il bayramını al-əlvan, bərli-bəzəkli şam ağacısız təsəvvür etmək qeyri-mümkündür. Əlbəttə, bu şam ağacı təbii küknar ağacından olsa və yarpaqları ətir saçsa daha gözəl olardı. Amma təbiəti qorumaq xatirinə süni şam ağacları ilə də keçirmək olar. Bəs Yeni il bayramında yolka bəzəməyin mənası nədir? Çoxları şam ağacları bəzəmək ənənəsini də xristian dini ilə əlaqələndirir. Əslində isə, həyat rəmzi olan şam ağacının bəzənməsi tarixi xristianlıqdan əvvəl başlayıb və hansısa bir dinlə bağlı deyil. Hələ miladdan çox-çox əvvəl qədim Misirin sakinləri dekabrın ən qısa günlərində yaşıl palma ağaclarını evlərinə gətirirdilər. Bu, həyatın ölüm üzərində qələbəsinin rəmzi idi. Romalılar isə Əkin allahının şərəfinə evlərini yarpaqlarla bəzəyirdilər. Druidlər palıd budaqlarına qızıl almalar asıb qış bayramını qeyd edirdilər. Orta əsrlərdə qırmızı almalarla bəzədilmiş həmişəyaşıl ağaclar dekabrın 25-də qeyd edilən Adəm və Həvva bayramının rəmzi idi.

Yeni ilin şam ağacı haqqında ilk yazılı məlumat XVI əsrə təsadüf edir. Həmin mənbələrə görə, o vaxt alman şəhəri olan Strasburqda Yeni il gecəsi həm kasıb, həm də adlı-sanlı zadəgan ailələrində küknar ağacları rəngli kağızlar, meyvələr və şirniyyatla bəzədilirmiş. Vaxt keçdikcə bu adət bütün Avropaya yayılır. Yeni dünyaya, Amerikaya yolkanı burada məskunlaşan almanlar gətiriblər. 1851-ci ildə burada ilk dəfə təntənəli şəkildə yolka fənərlərinin yandırılması mərasimi keçirilib. O vaxtdan hər il Yeni il bayramında Ağ evin qarşısında bu mərasim keçirilir. Beləcə şam ağacı bütün dünyada məşhurlaşıb.

İstinadlar

  1. . 2006-12-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-12-15.
  2. Yeni il
  3. . 2010-10-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-12-12.

Həmçinin bax

Avqust 04, 2021
yeni, bayramı, yeni, bayramı, dünyanın, müxtəlif, xalqları, üçün, ənənəvi, bayrama, çevrildiyi, kimi, azərbaycanda, insanların, məişətinə, daxil, olub, bəzi, fərziyyələrə, görə, yeni, dəfə, qədim, çinlilər, qeyd, ediblər, digər, mənbələrdə, qədim, germanlar, r. Yeni il Bayrami dunyanin muxtelif xalqlari ucun enenevi bayrama cevrildiyi kimi Azerbaycanda da insanlarin meisetine daxil olub Bezi ferziyyelere gore Yeni ili ilk defe qedim cinliler qeyd edibler Diger menbelerde bu qedim germanlar ve romalilarin adi ile baglanir Basqa bir menbe ise enenenin Mesopotamiyada yarandigini subut etmeye cehd edir 1 Yeni Il Bayrami atributlari Saxta baba Mundericat 1 Tarixi 2 Yeni il Avropa olkelerinde 3 Yeni il muxtelif qitelerde 4 Kuknar agacinin bezedilmesi enenesi 5 Istinadlar 6 Hemcinin baxTarixi Redakte Yeni ilde Moskvada bezedilmis sam agaci Bu bayramin yaranmasinin azi 25 esrlik tarixi var Ilin deyismesini bayram etmek adeti ilk defe qedim Mesopotamiyada yaranib Eramizdan evvel IV minilliyin sonunda Sumer Babilistan Assuriya kimi bu gunumuze qeder gelib catan medeni irsiyle hele de bizi heyretlendiren medeniyyet merkezleri burada tesekkul tapib Tarixci alimlerin fikrince mehz hemin dovrde burada Yeni ilin gelisi ilk defe bayram edilib Martin axirinda Decle ve Ferat caylarinda suyun seviyyesi artanda ekin bicin isleri baslayarmis Insanlar yeni ilin gelisini de ele o zaman qeyd etmisler 12 gun erzinde tenteneli merasimler davam edermis Xeyir tanrisi Merdukun ser quvveler ve olum uzerinde hakimiyyeti baslayarmis Butun mehkeme isleri cezalar texire salinarmis Hemin dovre aid gil kitabelerden biri uzerinde yazilmis metne gore bu bayramda qul agaya cevrilermis Yeri gelmisken Karnaval sozu babil dilinden tercumede gemi deniz demekdir Bu da Merdukun Declede uzmesile bagli ayinlerden gelen ifadedir Bayram gunlerinden birinde Merdukun dehset ilahesi ilanbasli Tiamatla doyusu sehnesi canlandirilarmis Neticede elbette ki Merdukun qalib gelermis Babilistan esirliyinde olan yehudiler Yeni il bayrami enenesini babillerden oyrenerek sonradan onu yunanlara oturubler Yunanlar vasitesile ise bu enene Qerbi Avropaya yayilib Basqa bir menbeye gore Qedim Serqde hele Iran dovletinin yenice yaranmaga basladigi dovrde iranlilarin artiq teqvimleri var imis Onlar bilirmisler ki ilin bir gunu var ki hemin gun en qisa gunduz en uzun geceyle novbelesir Ve bu gunden sonra heyatverici Gunes semada get gede daha cox berq vurur tebiet oyanmaga baslayir ve heyat cansixici qis yeni olum uzerinde qelebe calir Qedim hindliler ve farslar muasir teqvimle dekabrin 22 ne tesaduf eden hemin gunu Gunes qapisi adlandirarmislar Sonralar hemin gun Gunes Tanrisi Mitranin dogum gunu kimi qeyd edilmeye baslayir Mohtesem Iran dovletini diz cokduren romalilar Mitrani da ozununkulesdirirler Qedim Romada teqvim aylarindaki gunlerin sayi muxtelif idi Hetta rusvet verib onlari deyisdirmek de olardi Lakin bir gun deyismez idi Yeni il hemise yanvarin 1 i gelirdi ve Mitranin dogum gunu Isigin Qaranliq uzerinde qelebesi gunu de bununla ust uste dusurdu Esrler kecdi Roma dovleti resmi olaraq xristian dovleti kimi tanindi Ve melum oldu ki Isa peygemberin dogum gunu de ele dekabrin son gunlerine tesaduf edir Belece bu bayram hem yeni ilin gelisini hem heyatin olum uzerinde qelebesini hem de Milad gununu ozunde birlesdirmis oldu 2 Yeni il Avropa olkelerinde RedakteDunyanin her yerinde butun insanlar Yeni ili eyni umidlerle xos mocuzeler yeni ugurlar xosbextlik arzusuyla gozleseler de bayrami here oz adet enenesine uygun qarsilayir Avropa olkesi olan Fransada Saxta baba Per Noel yeni Noel ata adlanir O Yeni il gecesi gelir ve evin balaca sakinlerinin basmagina hediyyeler qoyur Boyuklerse bayram gunu daha cox yeyib icmeyi sevirler Fransanin serab olkesi oldugunu nezere alsaq veziyyeti tesevvur etmek olar Bu olkede bayramin en maraqli terefi hediyyelerdir Amma burada bir qeder diqqetli olmaq lazimdir Her hediyyeni her adama vermek olmaz Meselen bu bayramda qadinin oz erinden basqa kimdense hediyye olaraq etir qebul etmesi yaxsi hal hesab olunmur Yeni il hemcinin Azerbaycanda da qeyd olunur Senlikler kecirilir usaqlar Saxta baba ile Qar Qizin yolunu gozleyir Bezi insanlar deyir ki Azerbaycan muselman olkesidir deye yeni il kecirmek duzgun deyil Bunlar sehvdir Eslinde yeni il teqvimin yenilenmesine gore qeyd olunur Eger ele olsaydi tedbirler kecirilmez sam agaclari bezedilmezdi Yeni ilde Isvecrede insanlar bir birine sam hediyye edirler ki bu da dostlugun ve sevincin remzidir Bayram axsami ise aile bascisi ata zibil atmaq behanesile evden cixir ve Yul Tomten Saxta baba obrazinda qayidir ve usaqlara hediyyeler paylayir Italiyada yeni ilde usaqlarin ise Saxta babalari yox Saxta neneleri var Onun adi Befan nenedir Bu olkede Yeni ili berkden qisqiraraq qarsilamaq adeti var Ucadan danismaq italyanlar ucun adi hal olsa da Yeni il gecesi onlar oz seslerine tam serbestlik verirler Belece onlar hem de kohne ile vidalasirlar Eger Yeni il bayrami erefesinde tesadufen Roma kucelerinden kecseniz ehtiyatli olun Cunki pencerelerden atilan kohne ev esyalarina hedef ola bilersiniz Italyanlar hesab edirler ki Yeni ilin astanasinda butun pis fikirlerden ve kohne esyalardan xilas olmaq lazimdir Boyuk Britaniyada bayram gunu evde ideal temizlik ve qanun qayda hokm surmelidir Gece duserken ailenin bascisi illerin yerdeyismesi ucun evin butun qapilarini genis acir Daha sonra qapi baglanir ve eve ilk gelecek qonaq heyecan ve sebirsizlikle gozlenilir Inanca gore ilin nece kececeyi iceri giren adamin gorkeminden cox asilidir Qadinlar sarisinlar ve esmerler o qeder de arzuolunan deyiller En ugurlu qonaq kuren kisi hesab olunur Dehsetli hadise catmaqas adamin iceri girmesine qarsi ise o deqiqe ehtiyat tedbirleri gorulur Ocaga duz atilir qapidan xac asilir Gelen qonaq ozuyle viski sirin corek ve komur getirmelidir Komur ocaga atilir ki Yeni ilde aile ocagi daha gur yansin Yeni ilde Islandiyada kicikler oz valideynlerini xeyli teeccublendirirler Bu balaca coxbilmisler Saxta babanin onlara goz qoymasindan ehtiyatlanaraq ay boyu ozlerini yaxsi aparir decellik etmirler Eks halda bayram gecesi sobanin yanina qoyduqlari cekmelerin icinde kartof ve ya bir parca komur tapa bilerler Almanlar Yeni il gecesi saat 12 ni vurarken ovuclarinda metal pul sixaraq tullanirlar Inanirlar ki bunu etseler yeni il daha bereketli olacaq Finlandiyada Yeni il sufresi gavali kiseli ve duyu siyigi olmadan tesevvur edilmir Bayramin esas qehremani ise fin Saxta baba Youlupukkidir Ispaniyada bayram gunu hami seherin merkezi meydanina axisir Uzum yemeye Hem de kutlevi sekilde Her kes mueyyen vaxt erzinde 12 salxim uzum yemelidir Bayram axsami kucelerde muxtelif teleler qurulur Bu onun ucundur ki pis quvveler kohne ilde ilisib qalsin Avstriyada hele qedimlerden Yeni il bayraminin xeyirxah obrazlari bacatemizleyen ve donuzdur Bu elbette sonuncunun bayram sufresinde hezm rabeden kecirilmesine mane olmur Yeni il Avstriyada cox sen kecir insanlar yeni il gecesini kucelerde senlenmekle ve karnavallarla kecirirler Yeni il Rusiyada en cox sevilen bayramdir Usaqlar yeni ilden hediyyeler boyukler ise seadet xosbextlik gozleyir Bu enenenin esasi 300 il bundan evvel Birinci Pyotrun emri ile qoyulub Emrde hemcinin agac bezemek de oz eksini tapib Mehz kuknar agaci 19 cu esrin axirlarinda debe mindi Yeni il gecesi sufreye mutleq muxtelif yemekler salatlar ickiler piroqlar qoyulur Inanca gore sufre ne qeder dolu ve gozel olarsa qarsidan gelen il de ele olacaq Sufrenin ortasina mutleq odda qizardilmis donuz balasi qoyulur Cunki donuz ruslarda bolluq ve var dovlet simvolu kimi taninir Sufreye qus etinden hec ne qoyulmur hesab edilir ki evden xosbextlik uca biler Xemirden muxtelif heyvan fiqurlari bisirilib gelen qonaqlara paylanir Yeni ili mutleq teze paltar ve ayaqqabida qarsilayirlar ki gelen il de hemise teze paltar ayaqqabi almaq imkani olsun Yeni il qabagi hami calisir ki butun borclari qaytarsin kusululer barissin Evden sinmis qab qacagi atir pencere ve guzguler parildayana qeder silinir Muxtelif karnavallar ballar teskil olunur hami sehere kimi reqs edir 3 Yeni il muxtelif qitelerde RedakteBraziliyada Yeni il toplardan atilan ateslerle qarsilanir Ates sesi esidende hami bir birini qucaqlayib opmeye baslayir Inanirlar ki hemin an sene eziz olan birini opmeye imkan tapsan il xosbextlik icinde kececek Yaponiyada bayram gunu budda mebedlerindeki burunc zengler 108 defe calinir Bu reqem tesadufi secilmeyib Yaponlar hesab edirler ki her bir zerbe insan heyatini mehv etmeye qadir olan 108 ziyanli ehtirasdan birini qovur Bununla da gundogar olkenin sakinleri Yeni ili temiz ruhla qarsilayirlar Cinde de bayram gunu boyuk ses kuy ve atesfesanliqla kecir Bununla cinliler Yeni ilin gelisine mane olan ser quvveleri qovduqlarini dusunurler En qeribe bayram hediyyelerini ise eskimoslar bir birine bagislayirlar Bu morjlarin ve ag ayilarin buzdan yonulmus fiqurlaridir Qrenlandiyadaki hava seraiti bu hediyyeleri uzun muddet saxlamaga imkan verir Kuknar agacinin bezedilmesi enenesi Redakte Bezedilmis kuknar agaci Yeni il bayramini al elvan berli bezekli sam agacisiz tesevvur etmek qeyri mumkundur Elbette bu sam agaci tebii kuknar agacindan olsa ve yarpaqlari etir sacsa daha gozel olardi Amma tebieti qorumaq xatirine suni sam agaclari ile de kecirmek olar Bes Yeni il bayraminda yolka bezemeyin menasi nedir Coxlari sam agaclari bezemek enenesini de xristian dini ile elaqelendirir Eslinde ise heyat remzi olan sam agacinin bezenmesi tarixi xristianliqdan evvel baslayib ve hansisa bir dinle bagli deyil Hele miladdan cox cox evvel qedim Misirin sakinleri dekabrin en qisa gunlerinde yasil palma agaclarini evlerine getirirdiler Bu heyatin olum uzerinde qelebesinin remzi idi Romalilar ise Ekin allahinin serefine evlerini yarpaqlarla bezeyirdiler Druidler palid budaqlarina qizil almalar asib qis bayramini qeyd edirdiler Orta esrlerde qirmizi almalarla bezedilmis hemiseyasil agaclar dekabrin 25 de qeyd edilen Adem ve Hevva bayraminin remzi idi Yeni ilin sam agaci haqqinda ilk yazili melumat XVI esre tesaduf edir Hemin menbelere gore o vaxt alman seheri olan Strasburqda Yeni il gecesi hem kasib hem de adli sanli zadegan ailelerinde kuknar agaclari rengli kagizlar meyveler ve sirniyyatla bezedilirmis Vaxt kecdikce bu adet butun Avropaya yayilir Yeni dunyaya Amerikaya yolkani burada meskunlasan almanlar getiribler 1851 ci ilde burada ilk defe tenteneli sekilde yolka fenerlerinin yandirilmasi merasimi kecirilib O vaxtdan her il Yeni il bayraminda Ag evin qarsisinda bu merasim kecirilir Belece sam agaci butun dunyada meshurlasib Istinadlar Redakte Yeni il tarixi haradan baslayir 2006 12 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 12 15 Yeni il Moskva dunyanin en bahali seherlerinden biri 2010 10 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 12 12 Hemcinin bax RedakteYeni il Azerbaycanda Yeni il Fransada Saxta baba MiladMenbe https az wikipedia org w index php title Yeni il bayrami amp oldid 6038680, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.