Yeni Kaledoniya — Sakit okeanın cənub-qərb hissəsində adalar qrupu. MelaneziyadaFransanın mülkü, dənizaşırı ərazisi, Sakit okeanda yerləşən Yeni Kaledoniya adası, Luayote və Çesterfild adaları, Pen adası və s. kiçik adalardan ibarətdir. Sahəsi 19 min kvadrat kilometrdir. Cənub-qərbdə Avstraliya iqtisadi zonası, şimalda Vanuatu, cənub-şərqdə Fici ilə həmsərhəddir. Əhalisi 245 580 nəfərdir (2009), Paytaxtı Numea şəhəridir. (98 min nəfərdir). Pul vahidi fransız Sakit okean frankıdır.
Melaneziyalıların məskunlaşdığı adanı 1774-cü ildə ingilis dəniz səyyahı Ceyms Kuk kəşf etmiş və oranı Şotlandiyanın qədim adı olan Kaledoniya adlandırmışdır. 1853-cü ildə o, rəsmən Fransanın ərazisi elan olunur, 1860-cı ildə isə ayrıca müstəmləkəyə çevrildi.
Təbiət
Yeni Kaledoniyada Tısbağalar körfəzi
Adaların sahilləri kəskin parçalanmış və mərcan rifləri ilə əhatələnmişdir. Şimal hissəsi vulkanik süxurlardan, təpəli düzənlikdən ibarət, qərb hissəsi çökmə süxurlardan təşkil olunmuşdur. İqlimi tropikdir. Yayda tropik qasırğalar olur. Ərazisinin 10%-i meşəlikdir. Çoxlu quş var (61 növ, o cümlədən endemik kaqu). Ölkənin təsərrüfatının əsasını nikel filizinin hasilatı təşkil edir. Bu sahə ixrac gəlirlərinin 85%-ni verir.
Demoqrafiya
Əhalinin sayı - 245 580 min nəfər (2009)
Əhalinin illik artımı - 1,1%
Orta ömür müddəti -75 il (72 il - kişilər, 78 il - qadınlar)
Dilləri: rəsmi - fransız dili, həmçinin 33 melaneziya və polineziya dialekti.
Din: Əhalinin əksəriyyəti xristiandır (katoliklər - 60 %, protestantlar - 30 %), həmçinin müsəlman sünnilər (4 %). Melaneziyalılar xristianlıqla yanaşı, ənənəvi yerli ayinlərə də sitayiş edirlər.
Əhalinin savadlılığı - 96 %,
Şəhər əhalisi - 65 %
Yeni Kaledoniya, qədim Gondwana super qitəsinin bir parçası olan Zelandiyanın bir hissəsidir. Yeni Kaledoniyanın təxminən 66 milyon il əvvəl Avstraliyadan ayrıldığı, sonradan təxminən 50 milyon il əvvəl hazırkı mövqeyinə çatan şimal-şərq istiqamətinə doğru getdiyi güman edilir. [45]
Materik, ən yüksək zirvələri şimalda Mont Panié (1,629 m və ya 5.444 fut) və cənub-şərqdə Mont Humboldt (1.618 m və ya 5.308 fut) olan mərkəzi dağ silsiləsi ilə uzunluğa bölünür. [46] Şərq sahili sulu bir bitki örtüldü. [46] Böyük savannahları və əkinçilik üçün yararlı düzənlikləri olan qərb sahili quru ərazidir. Bu sahil boyunca bir çox filizlə zəngin massivlərə rast gəlinir. [46]
Diahot çayı, təqribən 100 kilometr (62 mil) axan Yeni Kaledoniyanın ən uzun çayıdır. [47] 620 km² (240 kv mi) bir tutma sahəsinə sahibdir və şimal-qərbdən Baie d'Harcourt'a açılan Panié dağının qərb eskarpenti boyunca adanın şimal nöqtəsinə doğru axır. [47] [48] Adanın çox hissəsi nəm həmişəyaşıl meşələrlə örtülmüşdür, savannalar isə aşağı yüksəkliklərdə üstünlük təşkil edir. [49] Ümumi sahəsi 24,000 kvadrat kilometr (9,300 kv m) olan Yeni Kaledoniya lagoonu dünyanın ən böyük laqonlarından biridir. Yeni Kaledoniya Bariyer rifi ilə əhatə olunmuşdur. [46]
İqlim Düzəliş
İqlim tropikdir, Noyabr-Mart aylarında isti və rütubətli bir mövsümdür, 27 °C ilə 30 °C arasındakı temperatur, [46], daha soyuq, quru mövsüm 20 °C ilə 23 °C arasındadır. [46] iki qısa interstisiyalarla əlaqələndirilmişdir. [10] Tropik iqlim okean təsiri və rütubəti yüksəldən ticarət küləkləri ilə 80% yaxınlaşa bilər. [46] Orta illik temperatur 23 °C, tarixi həddindən artıq 2.3 °C və 39.1 °C'dir. [10]
Yağışların qeydləri göstərir ki, ada daxilində yağıntılar çox dəyişir. Galarinoda qeydə alınan 3000 millimetr (120 in) yağış qərb sahillərinin orta səviyyəsindən üç dəfə çoxdur. El Ninonun təsiri üzündən quru dövrlər də var. [10] Dekabr və Aprel ayları arasında tropik çökəkliklər və siklonlar küləklərin saatda 100 kilometr sürətini (62 mil) keçməsinə səbəb ola bilər, saatda 250 kilometr (160 mph) və çox yağış yağır. [10] Yeni Kaledoniyaya təsir edən son siklon, 2017-ci ilin yanvar ayında Cyclone Cook olmuşdur.
Xarici keçidlər
VikianbardaYeni Kaledoniya ilə əlaqəli mediafayllar var.
Yeni Kaledoniya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avqust 12, 2021
yeni, kaledoniya, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, məqaləni,. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Yeni Kaledoniya Sakit okeanin cenub qerb hissesinde adalar qrupu Melaneziyada Fransanin mulku denizasiri erazisi Sakit okeanda yerlesen Yeni Kaledoniya adasi Luayote ve Cesterfild adalari Pen adasi ve s kicik adalardan ibaretdir Sahesi 19 min kvadrat kilometrdir Cenub qerbde Avstraliya iqtisadi zonasi simalda Vanuatu cenub serqde Fici ile hemserheddir Ehalisi 245 580 neferdir 2009 Paytaxti Numea seheridir 98 min neferdir Pul vahidi fransiz Sakit okean frankidir Yeni KaledoniyaNouvelle CaledonieYeni KaledoniyaBayragi GerbiHimni Marselyeza Paytaxtive en boyuk seheriNumea 144 min nefer 2009 cu il Resmi dilleriFransiz diliEtnik qruplarikanaklar 44 avropalilar 34 polineziyalilar 12 indoneziyalilar 2 5 vyetnamlilar 1 4 ni vanuatu 1 1 Idareetme formasiFransanin xususi inzibati erazili qurulusu PrezidentFransua Ollandmusteqilliyi yoxdur Fransa erazisi Tarixi Yaranmasi1853Erazisi Umumi18575 156 ci yer Su 2Ehalisi 2015 texmini265 min 185 ci yer 2009 siyahiya alma245 580 Sixliq14 km2 36 3 kv mil UDM AQP 2008 texmini Umumi9 280 million 154 Adam basina37 700 33 ValyutasiCFP Franqi XPF Saat qursagiUTC 11Yolun hereket istiqametisagTelefon kodu687ISO 3166 koduNCInternet domeni ncYeni Kaledoniya Melaneziyalilarin meskunlasdigi adani 1774 cu ilde ingilis deniz seyyahi Ceyms Kuk kesf etmis ve orani Sotlandiyanin qedim adi olan Kaledoniya adlandirmisdir 1853 cu ilde o resmen Fransanin erazisi elan olunur 1860 ci ilde ise ayrica mustemlekeye cevrildi Tebiet Redakte Yeni Kaledoniyada Tisbagalar korfezi Adalarin sahilleri keskin parcalanmis ve mercan rifleri ile ehatelenmisdir Simal hissesi vulkanik suxurlardan tepeli duzenlikden ibaret qerb hissesi cokme suxurlardan teskil olunmusdur Iqlimi tropikdir Yayda tropik qasirgalar olur Erazisinin 10 i meselikdir Coxlu qus var 61 nov o cumleden endemik kaqu Olkenin teserrufatinin esasini nikel filizinin hasilati teskil edir Bu sahe ixrac gelirlerinin 85 ni verir Demoqrafiya RedakteEhalinin sayi 245 580 min nefer 2009 Ehalinin illik artimi 1 1 Orta omur muddeti 75 il 72 il kisiler 78 il qadinlar Usaq olumu her min nefere 6 9Ehalinin etnik terkibi melaneziyalilar kanaklar 40 3 99 078 nefer aglar esasen fransizlar 29 2 71 721 nefer uvenslar ve futunanslar 8 7 21 262 nefer polineziyalilar 2 0 4985 nefer indoneziyalilar 1 6 3985 nefer vyetnamlilar 1 0 2357 nefer ni vanutu 0 9 2327 nefer digerleri 16 2 39 865 nefer 2009 cu ilin siyahiya alinmasina esasen Dilleri resmi fransiz dili hemcinin 33 melaneziya ve polineziya dialekti Din Ehalinin ekseriyyeti xristiandir katolikler 60 protestantlar 30 hemcinin muselman sunniler 4 Melaneziyalilar xristianliqla yanasi enenevi yerli ayinlere de sitayis edirler Ehalinin savadliligi 96 Seher ehalisi 65 Yeni Kaledoniya qedim Gondwana super qitesinin bir parcasi olan Zelandiyanin bir hissesidir Yeni Kaledoniyanin texminen 66 milyon il evvel Avstraliyadan ayrildigi sonradan texminen 50 milyon il evvel hazirki movqeyine catan simal serq istiqametine dogru getdiyi guman edilir 45 Materik en yuksek zirveleri simalda Mont Panie 1 629 m ve ya 5 444 fut ve cenub serqde Mont Humboldt 1 618 m ve ya 5 308 fut olan merkezi dag silsilesi ile uzunluga bolunur 46 Serq sahili sulu bir bitki ortuldu 46 Boyuk savannahlari ve ekincilik ucun yararli duzenlikleri olan qerb sahili quru erazidir Bu sahil boyunca bir cox filizle zengin massivlere rast gelinir 46 Diahot cayi teqriben 100 kilometr 62 mil axan Yeni Kaledoniyanin en uzun cayidir 47 620 km 240 kv mi bir tutma sahesine sahibdir ve simal qerbden Baie d Harcourt a acilan Panie daginin qerb eskarpenti boyunca adanin simal noqtesine dogru axir 47 48 Adanin cox hissesi nem hemiseyasil meselerle ortulmusdur savannalar ise asagi yuksekliklerde ustunluk teskil edir 49 Umumi sahesi 24 000 kvadrat kilometr 9 300 kv m olan Yeni Kaledoniya lagoonu dunyanin en boyuk laqonlarindan biridir Yeni Kaledoniya Bariyer rifi ile ehate olunmusdur 46 Iqlim DuzelisIqlim tropikdir Noyabr Mart aylarinda isti ve rutubetli bir movsumdur 27 C ile 30 C arasindaki temperatur 46 daha soyuq quru movsum 20 C ile 23 C arasindadir 46 iki qisa interstisiyalarla elaqelendirilmisdir 10 Tropik iqlim okean tesiri ve rutubeti yukselden ticaret kulekleri ile 80 yaxinlasa biler 46 Orta illik temperatur 23 C tarixi heddinden artiq 2 3 C ve 39 1 C dir 10 Yagislarin qeydleri gosterir ki ada daxilinde yagintilar cox deyisir Galarinoda qeyde alinan 3000 millimetr 120 in yagis qerb sahillerinin orta seviyyesinden uc defe coxdur El Ninonun tesiri uzunden quru dovrler de var 10 Dekabr ve Aprel aylari arasinda tropik cokeklikler ve siklonlar kuleklerin saatda 100 kilometr suretini 62 mil kecmesine sebeb ola biler saatda 250 kilometr 160 mph ve cox yagis yagir 10 Yeni Kaledoniyaya tesir eden son siklon 2017 ci ilin yanvar ayinda Cyclone Cook olmusdur Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Yeni Kaledoniya ile elaqeli mediafayllar var Yeni Kaledoniya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Yeni Kaledoniya amp oldid 5603869, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}
