Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yarpaqsız cuzqun (lat. Calligonum aphyllum) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin cuzqun cinsinə aid bitki növü.
| Yarpaqsız cuzqun | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: ???: Yarpaqsız cuzqun | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması
Şərqi Türküstan, Şərqi Çin və Aşağı Volqa sahillərindən təsvir edilmişdir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 2 m-ə qədər olan koldur. Yaşıl budaqlarının qabığı qırmızımtıl və ya alabəzək-qonur, mərciməkli, otvarı budaqları en kəsikdə dairəvi, nazik, yaşıl və ya açıq yaşıl, hamar, 2-6-ya qədər topa halında budaqların buğumlarından çıxır. Buğumarası hissələrin üst tərəfi ağ, pərdəvari, kənarlı, kütuclu, sonralar isə iki dilimə bölünən, qınvarı yarpaqaltlığı borusu ilə nəhayətlənir. Yarpaqları xırda, 2–3 mm uzunluqda, asan tökülən, yarımdairəvi, uc hissədən azca genişlənmişdir. Zoğları otvari, düz buğumlu, yarpaqsızdır. Çiçəklərin 2-si (1-3) birlikdə yarpaq qoltuğundan çıxaraq, uzunluğu 4–5 mm olan, çılpaq və aşağı yarısı buğumlu olan çiçək saplaqlarında yerləşir. Çiçək yanlığının hissələri qeyri-bərabər, xaricdəkilər enli-yumurtavari, uzunluğu 3 mm, arxa tərəfdən yaşıl, kənarlardan geniş, ağ bürüncəkli, daxildəkilər nisbətən ensiz, qısa və ağ, arxa tərəfdən çəhrayıdır. Meyvəsi kürəvi olub, ikiqat qanadlıdır. Uzunluğu 15–20 mm, eni 14–18 mm-dir. Fındıqcıqların tilləri küt, azca irəli çıxıq, qanadların kənarları bütöv və ya çətin seçilən, dəyirmi dişli olmaqla demək olar ki, bütöv, qanadların səthi çılpaqdır.
Ekologiyası
May ayında çiçəkləyir, meyvəsi iyun aylarında yetişir.
Azərbaycanda yayılması
Abşeron yarımadası qumluqlarında az-az təsadüf edilir. “Qırmızı kitaba” daxil edilməsi vacibdir.
İstifadəsi
Yarpaqsız cuzğunun oduncağı sıx, ağır, yaxşı cilalanır, kömür hazırlanır, tərkibində tannidlər vardır. Yaşıllaşdırmada çox az halda istifadə olunur.
Ədəbiyyat
- Деревья и кустарники. СССР. т. 2. 1951;
- Флора Азербайджана т.3. 1952; Azərbaycanın ağac və kolları. II cild. 1964;
- Красная Книга. СССР. 1984;
- Azərbaycanın “Qırmızı Kitabı” 1989;
- Azərbaycanın “Qırmızı” və “Yaşıl kitabları”na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları. 1996; *Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008.
- Azərbaycanın nadir və nəsli kəsilməkdə olan oduncaqlı bitkilərinin in situ və ex situ şəraitində bioekoloji xüsusiyyətlərinin reproduksiyasının, reproduksiyasının və repatriasiyasının elmi əsasları, b.e.d. alimlik dərəcəsi almaq üçün dissertasiya. Bakı.2011.
Mənbə
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.
http://dendrologiya.az/?page_id=112 2019-11-17 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yarpaqsiz cuzqun lat Calligonum aphyllum qirxbugumkimiler fesilesinin cuzqun cinsine aid bitki novu Yarpaqsiz cuzqunElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Deste QerenfilciceklilerFesile QirxbugumkimilerCins Cuzqun Yarpaqsiz cuzqunBeynelxalq elmi adiCalligonum aphyllumSekil axtarisiITIS 823812NCBI 655494EOL 2905860Tebii yayilmasiSerqi Turkustan Serqi Cin ve Asagi Volqa sahillerinden tesvir edilmisdir Botaniki tesviriHundurluyu 2 m e qeder olan koldur Yasil budaqlarinin qabigi qirmizimtil ve ya alabezek qonur mercimekli otvari budaqlari en kesikde dairevi nazik yasil ve ya aciq yasil hamar 2 6 ya qeder topa halinda budaqlarin bugumlarindan cixir Bugumarasi hisselerin ust terefi ag perdevari kenarli kutuclu sonralar ise iki dilime bolunen qinvari yarpaqaltligi borusu ile nehayetlenir Yarpaqlari xirda 2 3 mm uzunluqda asan tokulen yarimdairevi uc hisseden azca genislenmisdir Zoglari otvari duz bugumlu yarpaqsizdir Ciceklerin 2 si 1 3 birlikde yarpaq qoltugundan cixaraq uzunlugu 4 5 mm olan cilpaq ve asagi yarisi bugumlu olan cicek saplaqlarinda yerlesir Cicek yanliginin hisseleri qeyri beraber xaricdekiler enli yumurtavari uzunlugu 3 mm arxa terefden yasil kenarlardan genis ag buruncekli daxildekiler nisbeten ensiz qisa ve ag arxa terefden cehrayidir Meyvesi kurevi olub ikiqat qanadlidir Uzunlugu 15 20 mm eni 14 18 mm dir Findiqciqlarin tilleri kut azca ireli cixiq qanadlarin kenarlari butov ve ya cetin secilen deyirmi disli olmaqla demek olar ki butov qanadlarin sethi cilpaqdir EkologiyasiMay ayinda cicekleyir meyvesi iyun aylarinda yetisir Azerbaycanda yayilmasiAbseron yarimadasi qumluqlarinda az az tesaduf edilir Qirmizi kitaba daxil edilmesi vacibdir IstifadesiYarpaqsiz cuzgunun oduncagi six agir yaxsi cilalanir komur hazirlanir terkibinde tannidler vardir Yasillasdirmada cox az halda istifade olunur EdebiyyatDerevya i kustarniki SSSR t 2 1951 Flora Azerbajdzhana t 3 1952 Azerbaycanin agac ve kollari II cild 1964 Krasnaya Kniga SSSR 1984 Azerbaycanin Qirmizi Kitabi 1989 Azerbaycanin Qirmizi ve Yasil kitablari na tovsiye olunan bitki ve bitki formasiyalari 1996 Azerbaycan florasinin konspekti I III cildler 2005 2006 2008 Azerbaycanin nadir ve nesli kesilmekde olan oduncaqli bitkilerinin in situ ve ex situ seraitinde bioekoloji xususiyyetlerinin reproduksiyasinin reproduksiyasinin ve repatriasiyasinin elmi esaslari b e d alimlik derecesi almaq ucun dissertasiya Baki 2011 MenbeTofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh http dendrologiya az page id 112 2019 11 17 at the Wayback Machine