Yanka Kupala adına milli akademik teatr (belar. Нацыянальны акадэмічны тэатр імя Янкі Купалы) ― Belarusun Minsk şəhərində yerləşən ölkənin ən qədim teatrı. Belarusiyanın mədəni irsi siyahısına daxil edilmişdir.
Yanka Kupala adına teatr | |
---|---|
| |
![]() | |
Ümumi məlumatlar | |
Əsası qoyulub | 5 iyun 1890 |
Teatr binası | |
Memar | Karol Kozlovskiy, Kostantin Vvedenskiy |
Yerləşməsi | |
Ölkə | |
Ünvan | |
| |
kupalauski.by | |
![]() |
Tikinti
Teatr binası memarlar Konstantin Vvedenskiy və Karol Kozlovskiy tərəfindən dizayn edilmiş və 1890-cı ildə tikilmişdir. Tikinti Minsk sakinlərinin ianələri hesabına maliyyələşdirilmişdir.
Tarix

Müasir teatr 14 sentyabr 1920-ci ildə Minsk əyalət teatrının binasında qurulmuşdur. 1944-cü ildə teatrın adı dəyişdirilərək Belarus şairi və klassiki olan Yanka Kupalanın şərəfində adlandırılmışdır.
Bina 20-ci əsrin ilk yarısında bir neçə mühüm tarixi konqresin keçirildiyi məkan olmuşdur.
1917-ci il 2–8 dekabr tarixlərində teatr binasında Rusiya Qərb Cəbhəsi qüvvələrinin I qurultayı keçirilmişdir. Qurultaya 473 bolşevikin də daxil olduğu 714 nəfər nümayəndə qatılmışdı. Qurultayda Vladimir Lenin fəxri sədr seçildi. Burada həmçinin mərkəzi bolşevik hissələrinin nümayəndələrindən olan Serqo Orconikidze və V. Volodarskiy də iştirak edirdilər. Qurultay Rusiyada bolşevik hakimiyyətinin tanınmasını elan etmişdi.
1917-ci il 18–31 dekabr tarixlərində teatrda belarusların təmsilçi milli qurultayı olan birinci Belarus konqresi keçirildi. Tədbirdə Belarusun gələcək siyasi statusunu və hökumət sistemini müzakirə etmək üçün ölkənin bütün bölgələrindən təxminən 1900 nümayəndə bir araya gəlmişdi. Konqres o vaxt Minskə nəzarət edən rus bolşevikləri tərəfindən zorla dağıldı. Buna baxmayaraq qurultayda yaradılan şura gizli fəaliyyət göstərməyə davam etdi və 1918-ci ilin fevral-mart aylarında müstəqil Belarus Demokratik Respublikasının qurulduğunu elan etdi.
27 iyun 1944-cü ildə Almaniyanın Belorusu işğalı zamanı teatrda ikinci ümum-Belarus konqresi keçirildi. Konqres Belarusun müxtəlif bölgələrini, o cümlədən Belostok və Smolensk və Belarus diasporu təşkilatlarını təmsil edən 1039 nümayəndəni bir araya gətirmişdi. Konqres SSRİ və Polşanın Belarus ilə bağlı siyasətini qınayan və Belarusun müstəqil bir dövlət kimi statusunu təsdiqləyən qərarlar qəbul etdi.
Müasir dövr — kütləvi etiraz
12 avqust 2020-ci il tarixində Yanka Kupala adına teatrın aktyorları və əməkdaşları 2020-ci il Belarus prezident seçkilərinin saxta nəticələrinə etiraz edən insanlara qarşı zorakılıq tətbiq edilməsini dayandırmağı tələb edən kollektiv bir video müraciət hazırladılar. 13 avqust 2020-ci ildə teatr heyəti müstəqil müşahidəçilərin iştirakı ilə səslərin yenidən sayılmasına çağırdı. 16 avqust 2020-ci il tarixində teatr aktyorları və baş rejissor Pavel Latuşko "cinayət əmri" verənləri və "bu cinayətlərdə təqsirli və ya əlaqəli olan bütün məmurları" dərhal işdən çıxarmağa və onlara qarşı cinayət təqibini başlatmağa çağıran belaruslara- xüsusən də orduya ünvanlanmış açıq müraciətə imza atdı. 17 avqust 2020-ci ildə Pavel Latuşko işdən qovuldu. Həmin axşam teatrın binasına ağ-qırmızı-ağ bayraqlar asıldı. 18 avqust 2020-ci il tarixində teatr aktyorları teatra ziyarətə gələn mədəniyyət naziri Yuri Bondara istefaları barədə məlumat verdilər. Səhəri gün teatr işçiləri təmizlik üçün bağlandığı iddia edilən binaya girə bilmədilər. 26 avqustda bədii rəhbər Nikolay Piniqin və bütün səhnə rejissorları da daxil olmaqla 58 aktyor və işçi işdən çıxarıldı.
26 avqust 2020-ci ildə Belarus milləti ilə həmrəylikləri səbəbilə kütləvi istefa verən Yanka Kupala adına teatrın aktyorları və heyəti YouTube-da "Azad Kupala teatrı" adlandırdıqları kanal açaraq öz əsərlərini burada pulsuz yayımlamağa balamışdır. İstefadan sonra verilən açıqlamada deyilir: "Evimizi tərk etdik, ancaq evə qayıdacağımıza əminik. Səhifəmiz qayıdışımız, evə qayıtmağımız haqqındadır."
Qeydlər
İstinadlar
- . TUT.BY (rus). 2018-06-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-27. (#empty_citation)
- "Об утверждении Государственного списка историко-культурных ценностей Республики Беларусь". pravo.kulichki.com. 2021-06-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-06-27. (#empty_citation)
- . Минск старый и новый (rus). 2018-06-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-27.
Xarici keçidlər
- kupalauski.by/en — Yanka Kupala adına teatr rəsmi saytı (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yanka Kupala adina milli akademik teatr belar Nacyyanalny akademichny teatr imya Yanki Kupaly Belarusun Minsk seherinde yerlesen olkenin en qedim teatri Belarusiyanin medeni irsi siyahisina daxil edilmisdir Yanka Kupala adina teatrUmumi melumatlarEsasi qoyulub 5 iyun 1890Teatr binasiMemar Karol Kozlovskiy Kostantin VvedenskiyYerlesmesi53 54 03 sm e 27 33 45 s u Olke BelarusUnvan Belarus MinskYanka Kupala adina teatrkupalauski by Vikianbarda elaqeli mediafayllarTikintiTeatr binasi memarlar Konstantin Vvedenskiy ve Karol Kozlovskiy terefinden dizayn edilmis ve 1890 ci ilde tikilmisdir Tikinti Minsk sakinlerinin ianeleri hesabina maliyyelesdirilmisdir Tarix1944 cu ilde kecirilen Ikinci umum Belarus konqresi zamani teatr Muasir teatr 14 sentyabr 1920 ci ilde Minsk eyalet teatrinin binasinda qurulmusdur 1944 cu ilde teatrin adi deyisdirilerek Belarus sairi ve klassiki olan Yanka Kupalanin serefinde adlandirilmisdir Bina 20 ci esrin ilk yarisinda bir nece muhum tarixi konqresin kecirildiyi mekan olmusdur 1917 ci il 2 8 dekabr tarixlerinde teatr binasinda Rusiya Qerb Cebhesi quvvelerinin I qurultayi kecirilmisdir Qurultaya 473 bolsevikin de daxil oldugu 714 nefer numayende qatilmisdi Qurultayda Vladimir Lenin fexri sedr secildi Burada hemcinin merkezi bolsevik hisselerinin numayendelerinden olan Serqo Orconikidze ve V Volodarskiy de istirak edirdiler Qurultay Rusiyada bolsevik hakimiyyetinin taninmasini elan etmisdi 1917 ci il 18 31 dekabr tarixlerinde teatrda belaruslarin temsilci milli qurultayi olan birinci Belarus konqresi kecirildi Tedbirde Belarusun gelecek siyasi statusunu ve hokumet sistemini muzakire etmek ucun olkenin butun bolgelerinden texminen 1900 numayende bir araya gelmisdi Konqres o vaxt Minske nezaret eden rus bolsevikleri terefinden zorla dagildi Buna baxmayaraq qurultayda yaradilan sura gizli fealiyyet gostermeye davam etdi ve 1918 ci ilin fevral mart aylarinda musteqil Belarus Demokratik Respublikasinin quruldugunu elan etdi 27 iyun 1944 cu ilde Almaniyanin Belorusu isgali zamani teatrda ikinci umum Belarus konqresi kecirildi Konqres Belarusun muxtelif bolgelerini o cumleden Belostok ve Smolensk ve Belarus diasporu teskilatlarini temsil eden 1039 numayendeni bir araya getirmisdi Konqres SSRI ve Polsanin Belarus ile bagli siyasetini qinayan ve Belarusun musteqil bir dovlet kimi statusunu tesdiqleyen qerarlar qebul etdi Muasir dovr kutlevi etiraz12 avqust 2020 ci il tarixinde Yanka Kupala adina teatrin aktyorlari ve emekdaslari 2020 ci il Belarus prezident seckilerinin saxta neticelerine etiraz eden insanlara qarsi zorakiliq tetbiq edilmesini dayandirmagi teleb eden kollektiv bir video muraciet hazirladilar 13 avqust 2020 ci ilde teatr heyeti musteqil musahidecilerin istiraki ile seslerin yeniden sayilmasina cagirdi 16 avqust 2020 ci il tarixinde teatr aktyorlari ve bas rejissor Pavel Latusko cinayet emri verenleri ve bu cinayetlerde teqsirli ve ya elaqeli olan butun memurlari derhal isden cixarmaga ve onlara qarsi cinayet teqibini baslatmaga cagiran belaruslara xususen de orduya unvanlanmis aciq muraciete imza atdi 17 avqust 2020 ci ilde Pavel Latusko isden qovuldu Hemin axsam teatrin binasina ag qirmizi ag bayraqlar asildi 18 avqust 2020 ci il tarixinde teatr aktyorlari teatra ziyarete gelen medeniyyet naziri Yuri Bondara istefalari barede melumat verdiler Seheri gun teatr iscileri temizlik ucun baglandigi iddia edilen binaya gire bilmediler 26 avqustda bedii rehber Nikolay Piniqin ve butun sehne rejissorlari da daxil olmaqla 58 aktyor ve isci isden cixarildi 26 avqust 2020 ci ilde Belarus milleti ile hemreylikleri sebebile kutlevi istefa veren Yanka Kupala adina teatrin aktyorlari ve heyeti YouTube da Azad Kupala teatri adlandirdiqlari kanal acaraq oz eserlerini burada pulsuz yayimlamaga balamisdir Istefadan sonra verilen aciqlamada deyilir Evimizi terk etdik ancaq eve qayidacagimiza eminik Sehifemiz qayidisimiz eve qayitmagimiz haqqindadir QeydlerYanka Kupala adina teatr kanali YouTube Yanka Kupala adina teatr Instagram sehifesiIstinadlar TUT BY rus 2018 06 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 06 27 empty citation Ob utverzhdenii Gosudarstvennogo spiska istoriko kulturnyh cennostej Respubliki Belarus pravo kulichki com 2021 06 27 tarixinde Istifade tarixi 2018 06 27 empty citation Minsk staryj i novyj rus 2018 06 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 06 27 Xarici kecidlerkupalauski by en Yanka Kupala adina teatr resmi sayti ing