Yamnaya mədəniyyəti(Rusca: Ямная культура) və ya Yamna mədəniyyəti(Ukraynaca: Ямна культура) Eneolit dövründən ErkənTunc dövrünə qədər e.ə 3300–2600-cü illərdə Şərqi Avropada(Ural çayı,Dnestr və CənubiBuq) Britaniya və Qərbi Avropada isə e.ə 1700-cü ilə qədər yaşamış xalqların yaratdığı arxeoloji mədəniyyət.Bu arxeoloji mədəniyyət kurqan otaqlarının çuxur şəklində olmasına görə Çuxur Məzar(Pit Grave) və Oxra Məzar (Ochre Grave) olmaqla 2 yerə bölünür.
Yamna mədəniyyəti E.ə 3300-2600 illər arasında Don-Volqa bölgəsində mövcud olmuştur ve Don mənşəli Repin ve Volga mənşəli Khvalynsk mədəniyyəti ilə oxşarlıq təşkil edir.
Antropoloq David Anthony'yə göre erken Yamna mədəniyyəti Pont çöllərində E.ə 4000-3200 -cü illər arasında sürətnən yayılmışdır. Bu yayılma eynı zamanda Hind-Avropa tayfalarının ve dillerinin bu bölgədə yayılmasına gətirib çıxarmışdır.Pavel Dolukhanov'a görə isəYamna mədəniyyətinni yüksəlişi Tunc dövrü toplumlarındakı sosial irəlləyişi göstərməktədir.
Mədəniyyət qərbdə Katakomb mədəniyyəti (MÖ. 2800–2200),şərqdə isə Volqa ətrafında Politavka mədəniyyəti (MÖ. 2700–2100) tərəfındən davam etdirilmiş, bu iki mədəniyyət isə MÖ. 18.-12. əsrlər arasında yerlərini Srubna mədəniyyətinə buraxmışlar.
Yamnaya mədəniyyəti və Qafqaz
Qafqaz xalqlarının köç tarixini ortaya çıxaran Berlin Arxeologiya Universitetinin professoru Sabina Reynold tapıntıları barədə bunları deyib:
“Müasir dövrdən 2-3 min il öncə Şimali Qafqazda yaşayan bütün xalqların mədəniyyətləri fərqli olsa da, genetik olaraq bir-birilərinə çox bənzəyiblər. Anlaşılan odur ki, onların mədəni xüsusiyyətləri qan qohumluğundan daha önəmli olub”.
Arxeoloqlar Qafqazda yaşayan xalqların əcdadlarının bu bölgəyə təxminən, 5-8 min il öncə gəldiklərini düşünür. Bu bölgə uzun müddət qövm köçlərinin ana yollarından biri olmaqla yanaşı, Rusiya və digər Avropa ölkələrinin müasir sakinlərinin əcdadları üçün Avropaya açılan pəncərə olub.
Yamnaya mədəniyyətinin(e.ə 3300-2600-cü illər) inkişafı
Bu səbəbdən danimarkalı arxeoloqlar uzun müddətdir, Qafqaz xalqlarının genetik yaddaşında bu köçlərin izini tapmağın mümkün olacağını düşünürdü. Bu fikrə əsasən, bəzi durumlarda mədəniyyətlər zamanla böyük dəyişikliklərdən keçsə də, xalqların genlərində bu tarix əks olunmalı idi. Bu çərçivədə danimarkalı alimlər Cənubi Qafqazın digər xalqları ilə ermənilərin əcdadlarının əslində heç dəyişmədiyini isbatlamışdı.
Reynold və Rusiyanın məşhur paleogenetik mütəxəssislərin də iştirak etdiyi qrup günümüzdən təxminən, 3-6 min il öncə bu bölgədə yaşayan 4 nəsil əkinçi və maldarların genlərini analiz edərək Şimali Qafqaz xalqlarını Avropa və Asiyanın keçmiş insanları ilə əlaqələndirən son dərəcə qəribə və gözlənilməz sirləri ortaya çıxarıb.
Fərqli tarixi dövlərdə dağlarda yaşayan insanların aralarındakı qohumluq əlaqələrinin izi ilə gedən alimlər Qafqazın keçmiş sakinlərini köç etməyə məcbur qoyan səbəbləri və Rusiyanın qonşuluğundakı respublikaların müasir sakinlərinin DNT-lərində hansı izlərin qaldığını tapmağı ümid edirlər. Bu çərçivədə aparılan qarşılaşdırmalar gözlənilməz nəticələri ortaya qoyub. Məsələn, Daş dövründə Qafqaz xalqları arasındakı genetik “sərhəd” bu gün olduğu dərinlikdə olmayıb. Rusiya ilə Qafqaz ekosistemini ayıran xətt boyunca uzanıb. Bunun nəticəsində alimlər Qafqazda yaşayan və arxeoloqların bir-birinə yad hesab etdiyi xalqların əslində yaxın qohum olduğu üzə çıxıb. Bu xalqlar coğrafi baxımdan bir-birinə yaxın olsa da, təmasda olmayıblar. Lakin çox uzaq xalqlarla münasibət qurublar.
Maykop mədəniyyəti
Tunc dövrünün əvvəllərində şimal-qərbi Qafqazda yayıldığı düşünülən məşhur Maykop mədəniyyəti buraya arxeoloqların bu günə qədər düşündüyü kimi Mesopotomiyadan gəlməyib. Onlar əslində, Avrasiyanın cənub xalqları ilə münasibətləri olmayan yerli, xüsusi qrup olub. Daha qəribəsi isə onların DNT-də qırmızıdərili və Sibirin müasir xalqlarının əcdadları ilə bağlarını göstərən faktlar ortaya çıxıb. Bənzər şəkildə Qafqazın şərq sərhədlərində yaşayan Yamnaya mədəniyyəti də Avropanın qədim cənub və cənub-şərq xalqları və onların müasir təmsilçiləri ilə qohum olub.
Professor Reynold və məsləkdaşlarına görə, Yamnaya mədəniyyətinin daşıyıcılarının müasir Avropa xalqlarının ataları və Qafqaz xalqları arasındakı münasibətləri kəşf etməsi tarixi baxımdan ən sirli və diqqətçəkən tapıntıdır. Bu münasibətlər Hind Avropa dillərinin meydana gəlməsinə dair “Xəzər” teoriyasını gücləndirir və bu ilk dilin ana vətəninin Qafqazın ən cənubunda ola biləcəyini göstərir.
Qalareya
Yamnaya mədəniyyəti(e.ə 3300-2600-cü illər)
Yamnaya məzarı(Oxra Məzar)
Yamnaya dövründəki insan köçləri
Maykop məzarı (e.ə IV-III minillik.)
Yamnaya mədəniyyəninin( e.ə 3300-2600-cü illər) inkişafı
Yamnaya mədəniyyətinin(e.ə 3300-2600-cü illər) genetik izləri
yamnaya, mədəniyyəti, rusca, Ямная, культура, yamna, mədəniyyəti, ukraynaca, Ямна, культура, eneolit, dövründən, erkəntunc, dövrünə, qədər, 3300, 2600, illərdə, şərqi, avropada, ural, çayı, dnestr, cənubi, britaniya, qərbi, avropada, isə, 1700, ilə, qədər, yaş. Yamnaya medeniyyeti Rusca Yamnaya kultura ve ya Yamna medeniyyeti Ukraynaca Yamna kultura Eneolit dovrunden ErkenTunc dovrune qeder e e 3300 2600 cu illerde Serqi Avropada Ural cayi Dnestr ve Cenubi Buq Britaniya ve Qerbi Avropada ise e e 1700 cu ile qeder yasamis xalqlarin yaratdigi arxeoloji medeniyyet Bu arxeoloji medeniyyet kurqan otaqlarinin cuxur seklinde olmasina gore Cuxur Mezar Pit Grave ve Oxra Mezar Ochre Grave olmaqla 2 yere bolunur 1 Yamnaya medeniyyeti E e 3300 2600 cu iller Yamnaya medeniyyetinin e e 3300 2600 genetik izleri Mundericat 1 Menseyi 2 Yamnaya medeniyyeti ve Qafqaz 2 1 Maykop medeniyyeti 3 Qalareya 4 IstinadMenseyi RedakteYamna medeniyyeti E e 3300 2600 iller arasinda Don Volqa bolgesinde movcud olmustur ve Don menseli Repin ve Volga menseli Khvalynsk medeniyyeti ile oxsarliq teskil edir 2 Antropoloq David Anthony ye gore erken Yamna medeniyyeti Pont collerinde E e 4000 3200 cu iller arasinda suretnen yayilmisdir Bu yayilma eyni zamanda Hind Avropa tayfalarinin ve dillerinin bu bolgede yayilmasina getirib cixarmisdir Pavel Dolukhanov a gore iseYamna medeniyyetinni yukselisi Tunc dovru toplumlarindaki sosial irelleyisi gostermektedir 3 Medeniyyet qerbde Katakomb medeniyyeti MO 2800 2200 serqde ise Volqa etrafinda Politavka medeniyyeti MO 2700 2100 terefinden davam etdirilmis bu iki medeniyyet ise MO 18 12 esrler arasinda yerlerini Srubna medeniyyetine buraxmislar Yamnaya medeniyyeti ve Qafqaz RedakteQafqaz xalqlarinin koc tarixini ortaya cixaran Berlin Arxeologiya Universitetinin professoru Sabina Reynold tapintilari barede bunlari deyib Muasir dovrden 2 3 min il once Simali Qafqazda yasayan butun xalqlarin medeniyyetleri ferqli olsa da genetik olaraq bir birilerine cox benzeyibler Anlasilan odur ki onlarin medeni xususiyyetleri qan qohumlugundan daha onemli olub Arxeoloqlar Qafqazda yasayan xalqlarin ecdadlarinin bu bolgeye texminen 5 8 min il once geldiklerini dusunur Bu bolge uzun muddet qovm koclerinin ana yollarindan biri olmaqla yanasi Rusiya ve diger Avropa olkelerinin muasir sakinlerinin ecdadlari ucun Avropaya acilan pencere olub Yamnaya medeniyyetinin e e 3300 2600 cu iller inkisafi Bu sebebden danimarkali arxeoloqlar uzun muddetdir Qafqaz xalqlarinin genetik yaddasinda bu koclerin izini tapmagin mumkun olacagini dusunurdu Bu fikre esasen bezi durumlarda medeniyyetler zamanla boyuk deyisikliklerden kecse de xalqlarin genlerinde bu tarix eks olunmali idi Bu cercivede danimarkali alimler Cenubi Qafqazin diger xalqlari ile ermenilerin ecdadlarinin eslinde hec deyismediyini isbatlamisdi Reynold ve Rusiyanin meshur paleogenetik mutexessislerin de istirak etdiyi qrup gunumuzden texminen 3 6 min il once bu bolgede yasayan 4 nesil ekinci ve maldarlarin genlerini analiz ederek Simali Qafqaz xalqlarini Avropa ve Asiyanin kecmis insanlari ile elaqelendiren son derece qeribe ve gozlenilmez sirleri ortaya cixarib Ferqli tarixi dovlerde daglarda yasayan insanlarin aralarindaki qohumluq elaqelerinin izi ile geden alimler Qafqazin kecmis sakinlerini koc etmeye mecbur qoyan sebebleri ve Rusiyanin qonsulugundaki respublikalarin muasir sakinlerinin DNT lerinde hansi izlerin qaldigini tapmagi umid edirler Bu cercivede aparilan qarsilasdirmalar gozlenilmez neticeleri ortaya qoyub Meselen Das dovrunde Qafqaz xalqlari arasindaki genetik serhed bu gun oldugu derinlikde olmayib Rusiya ile Qafqaz ekosistemini ayiran xett boyunca uzanib Bunun neticesinde alimler Qafqazda yasayan ve arxeoloqlarin bir birine yad hesab etdiyi xalqlarin eslinde yaxin qohum oldugu uze cixib Bu xalqlar cografi baximdan bir birine yaxin olsa da temasda olmayiblar Lakin cox uzaq xalqlarla munasibet qurublar Maykop medeniyyeti Redakte Tunc dovrunun evvellerinde simal qerbi Qafqazda yayildigi dusunulen meshur Maykop medeniyyeti buraya arxeoloqlarin bu gune qeder dusunduyu kimi Mesopotomiyadan gelmeyib Onlar eslinde Avrasiyanin cenub xalqlari ile munasibetleri olmayan yerli xususi qrup olub Daha qeribesi ise onlarin DNT de qirmiziderili ve Sibirin muasir xalqlarinin ecdadlari ile baglarini gosteren faktlar ortaya cixib Benzer sekilde Qafqazin serq serhedlerinde yasayan Yamnaya medeniyyeti de Avropanin qedim cenub ve cenub serq xalqlari ve onlarin muasir temsilcileri ile qohum olub Professor Reynold ve meslekdaslarina gore Yamnaya medeniyyetinin dasiyicilarinin muasir Avropa xalqlarinin atalari ve Qafqaz xalqlari arasindaki munasibetleri kesf etmesi tarixi baximdan en sirli ve diqqetceken tapintidir Bu munasibetler Hind Avropa dillerinin meydana gelmesine dair Xezer teoriyasini guclendirir ve bu ilk dilin ana veteninin Qafqazin en cenubunda ola bileceyini gosterir 4 Qalareya Redakte Yamnaya medeniyyeti e e 3300 2600 cu iller Yamnaya mezari Oxra Mezar Yamnaya dovrundeki insan kocleri Maykop mezari e e IV III minillik Yamnaya medeniyyeninin e e 3300 2600 cu iller inkisafi Yamnaya medeniyyetinin e e 3300 2600 cu iller genetik izleriIstinad Redakte https www bbc com news science environment 34832781 https www nature com news ancient genome study finds bronze age beaker culture invaded britain 1 21996 https tr wikipedia org wiki Yamnaya k C3 BClt C3 BCr C3 BC CITEREFAnthony2007 https publika az news maraqlitarix 268548 htmlMenbe https az wikipedia org w index php title Yamnaya medeniyyeti amp oldid 6111564, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.png.html){kind=link}
_culture_4.jpg.html){kind=link}
_%D0%B8_%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_(VIII-X_%D0%B2%D0%B2._%D0%BD.%D1%8D.).JPG.html){kind=link}