Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Yakab-Xed (Yakabxed; mac. Jakab-hegy — «Yakobun dağı») — Cənubi Macarıstanda Meçek dağ silsiləsinin qərb hissəsində yerləşən ən hündür dağdır. Dağ 602 metr hündürlüyə malikdir.
| Yakab-Xed | |
|---|---|
| mac. Jakab-hegy | |
 Yakab-Xed və Ortadunay düzənliyi | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Dağ silsiləsi | Meçek |
| Mütləq hündürlüyü | 602 m |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Macarıstan |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Coğrafiya
Dağ Peç şəhərindən şimal-qərbdə yerləşmişdir. Yakab-Xed Ortadunay düzənliyinin yaxınlığında yerləşir. Yakab-Xed dağından yaxşı hava şəraiti zamanı 682 metrlik Zenqyo zirvəsini və Şərq Meçek dağlarını görmək olar.
Geologiya
Dağ paleozoy erasında yaranmışdır. Perm dövründə qumdaşlarının toplanması nəticəsində meydana gəlmişdir.Eroziyanın təsiri nəticəsində bir neçə qayalıqlar əmələ gəlməyə başlamışdır. Bu qayalıqlara "Babaş Serkyovek" ("Bir sıra insanaoxşar daşlar") və "Jonqorkyo" ("Jonqora Daşı") qayalıqlarını misal göstərmək olar.
Yakab-Xed dağında Macarıstanda uranın tək və ən böyük yatağı yerləşir. Uranın çıxarılması 1950-ci illərdə Rusiyanın dəstəyi ilə başlamışdır. Təmizlənmiş uran 1982-ci ildən istifadə olunmağa başlanmışdır. Uran Pakş atom elektrik stansiyanın istismarı üçün istifadə olunurdu. Mədənlər və şaxtalar Soyuq müharibə bitdikdən sonra qiymətlərin kəskin şəkildə aşağı düşməsinə görə 1990-cı illərdə bağlanmışdır.
Tarixi
Qədim vaxtlardan başlayaraq bu dağda insanlar məskunlaşmışdır. Dəmir dövründə bu dağda böyük istehkam tikilmişdir. Dağda oppidum tikilmişdir. Bu tikili keltlərin və qalştatların mədəniyyətlərinin əsas siyasi mərkəzi hesab olunurdu. Roma fəthindən sonra istehkam dağıdılmışdır. Ancaq xarabalıqları hələ də mövcuddur.
Dağıdılmış qalanın mərkəzində orta əsrlərə aid kiçik kənd aşkar edildi. Müqəddəs Yakob kəndin himayəçisi idi. Dağın adı da buradan götürülmüşdür. Dağda 1225-ci ildə paulin ordeninin monastırı yaradılmışdır. Monastır Macarıstanın türk işğallarına qədər əsas istehkamlardan hesab olunurdu. 1736-cı ildə monastır yenidən tikilmişdir. 1828-ci ildə yenidən dağıdılmışdır. Bizim vaxtımıza qədər monastırın yalnız xarabalıqları gəlib çatmışdır.
İstinadlar
- Pécs lexikon I. (A-M). Főszerk. Romváry Ferenc. Pécs: Pécs Lexikon Kulturális Nonprofit Kft. 2010. 343. o.
- Pierre Jolivet, Jorge Santiago-Blay, Michael Schmitt: Research of chrysomelidae. BRILL 2009. S. 236.
- Babás Szerkövek 2018-11-29 at the Wayback Machine (венг.)
- PDF 2021-12-08 at the Wayback Machine (венг.)
- Buzás Gergely: A Jakab-hegyi pálos kolostor, Várak, Kastélyok, Templomok, III/4. 2007. augusztus, 8-11.
Ədəbiyyat
- Pécs lexikon, Band I. (A-M). Pécs 2010. S. 343. .
- Gergely Buzás: A Jakab-hegyi pálos kolostor, Várak, Kastélyok, Templomok. 2007.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yakab Xed Yakabxed mac Jakab hegy Yakobun dagi Cenubi Macaristanda Mecek dag silsilesinin qerb hissesinde yerlesen en hundur dagdir Dag 602 metr hundurluye malikdir Yakab Xedmac Jakab hegyYakab Xed ve Ortadunay duzenliyiUmumi melumatlarDag silsilesi MecekMutleq hundurluyu 602 mYerlesmesi46 05 35 sm e 18 08 25 s u Olke MacaristanYakab Xed Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyaDag Pec seherinden simal qerbde yerlesmisdir Yakab Xed Ortadunay duzenliyinin yaxinliginda yerlesir Yakab Xed dagindan yaxsi hava seraiti zamani 682 metrlik Zenqyo zirvesini ve Serq Mecek daglarini gormek olar GeologiyaBabas SerkyovekPaulin monastirinin xarabaliqlariJonqorkyo Dag paleozoy erasinda yaranmisdir Perm dovrunde qumdaslarinin toplanmasi neticesinde meydana gelmisdir Eroziyanin tesiri neticesinde bir nece qayaliqlar emele gelmeye baslamisdir Bu qayaliqlara Babas Serkyovek Bir sira insanaoxsar daslar ve Jonqorkyo Jonqora Dasi qayaliqlarini misal gostermek olar Yakab Xed daginda Macaristanda uranin tek ve en boyuk yatagi yerlesir Uranin cixarilmasi 1950 ci illerde Rusiyanin desteyi ile baslamisdir Temizlenmis uran 1982 ci ilden istifade olunmaga baslanmisdir Uran Paks atom elektrik stansiyanin istismari ucun istifade olunurdu Medenler ve saxtalar Soyuq muharibe bitdikden sonra qiymetlerin keskin sekilde asagi dusmesine gore 1990 ci illerde baglanmisdir TarixiQedim vaxtlardan baslayaraq bu dagda insanlar meskunlasmisdir Demir dovrunde bu dagda boyuk istehkam tikilmisdir Dagda oppidum tikilmisdir Bu tikili keltlerin ve qalstatlarin medeniyyetlerinin esas siyasi merkezi hesab olunurdu Roma fethinden sonra istehkam dagidilmisdir Ancaq xarabaliqlari hele de movcuddur Dagidilmis qalanin merkezinde orta esrlere aid kicik kend askar edildi Muqeddes Yakob kendin himayecisi idi Dagin adi da buradan goturulmusdur Dagda 1225 ci ilde paulin ordeninin monastiri yaradilmisdir Monastir Macaristanin turk isgallarina qeder esas istehkamlardan hesab olunurdu 1736 ci ilde monastir yeniden tikilmisdir 1828 ci ilde yeniden dagidilmisdir Bizim vaxtimiza qeder monastirin yalniz xarabaliqlari gelib catmisdir IstinadlarPecs lexikon I A M Foszerk Romvary Ferenc Pecs Pecs Lexikon Kulturalis Nonprofit Kft 2010 343 o ISBN 978 963 06 7919 0 Pierre Jolivet Jorge Santiago Blay Michael Schmitt Research of chrysomelidae BRILL 2009 S 236 Babas Szerkovek 2018 11 29 at the Wayback Machine veng PDF 2021 12 08 at the Wayback Machine veng Buzas Gergely A Jakab hegyi palos kolostor Varak Kastelyok Templomok III 4 2007 augusztus 8 11 EdebiyyatPecs lexikon Band I A M Pecs 2010 S 343 ISBN 978 963 06 7919 0 Gergely Buzas A Jakab hegyi palos kolostor Varak Kastelyok Templomok 2007