Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Qiyom Tirel (Tayevan adı ilə tanınır) — Guillaume Tireli (Tailevent), təxminən 1310-1395-ci illərdə yaşamış, Fransa kral sarayında Valua sülaləsinin ilk hakimiyyəti dövründə və yüz illik müharibə zamanı işləmiş aşpaz.
| Qiyom Tirel | |
|---|---|
| Guillaume Tirel | |
 Qiyom Tirel və onun iki həyat yoldaşının məzarı. Jerom Pişon və Jorj Vikenin kitabından götürülmüş şəkil. (Paris, 1892) | |
| Digər adı | Taillevent |
| Doğum tarixi | təx.1310 |
| Doğum yeri | Pont-Odeme (Fransa krallığı) |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Sen_Jermen-an-Le (Fransa krallığı) |
| Dəfn yeri | Église Saint-Léger de Saint-Germain-en-Laye |
| Vətəndaşlığı | Fransa krallığı |
| İxtisası | aşpaz |
| Fəaliyyəti | baş aşpaz, yazıçı, aşpaz |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Qiyom Tirel (Tayevan) əslən Normandiyanın Tursville-sur-Pont-Odem kommunasındandır. O, 1340-cı ildə siqaret kimi yuvarlanan nazik xəmirdən hazırladığı piroqu doğma şəhərinin şərəfinə “Pont Odem Mirlitonu” adlandırmışdır. .
Karyerasına kraliça Janna d'Evrenin sarayında kiçik aşpaz kimi başlamışdır. 1326-cı ildən kral VI Filipin baş aşpazı olmuşdur. 1347-ci ildə dofin Viyenskinin süvarisi, 1349-cu ildə isə onun baş aşpazı olmuşdur. 1355-ci ildə Normandiya hersoqunun çavuşu, 1359-cu ildə onun aşpazı olmuşdur. 1361-ci ildə isə kralın parlament icraçısı olmuşdur. 1368-ci ildə V Karl Normandiyanın hersoqu olandan sonra ona xidmət etməyə başlamışdır. 1381-ci ildən o, VI Karla xidmət etməyə başlamışdır. Tayevan kulinariya tarixində ilk peşəkar aşpazlardan biri hesab olunur. O, 1395-ci ildə təxminən 80 yaşında vəfat etmişdir. Onun məzar daşı Église Saint-Léger de Saint-Germain-en-Laye kilsəsində qorunur. Daşın üzərində o, zireh geymiş, əlində üç yemək qazanı və bir qalxan tutaraq təsvir olunmuşdur.
Mirası
Qiyom Tirel (Tayevan) bişirmə və kulinariya sahəsində ilk peşəkar kitabının müəllifidir. Onun “Le Viandier” kitabı sayəsində Fransa qastronomik ənənələrinin əsası qoyulmuşdur. Kitab üç hissədən ibarətdir: Birinci - yeməyi süfrəyə təqdim etməyin düzgün yolunu göstərir. İkinci: - yeməklərdə ədviyyatlardan istifadə etməyin qaydasını öyrədir. Üçüncü: - yemək hazırlayarkən ət və balığın souslardan ayrılmasının vacibliyini vurğulayır. Bu kitab ondan sonra yazılanlara çox böyük təsir göstərmişdir. “Le Viandier” Şimali Fransanın orta əsrlər mətbəxini geniş araşdıran tədqiqatçılar üçün vacib mənbə hesab olunur. VI Filipin hakimiyyəti dövründə Tayevan Fransanın cənubunda istehsal olunan və Burqundiyadan gətirilən tünd qırmızı şərabı krala sevdirməyə nail ola bilmişdir..
“Le Viandier” nəşrləri ABŞ-ın Konqres Kitabxanasında və digər şəxsi kolleksiyalarda saxlanılır.
İstinadlar
- "Highways and Byways in Normandy" (in-8°) (#format_missing_url) (ingilis). 1900. OCLC 751670350. (#cite_web_url)
- "Nuts" (illust. 21 cm) (#format_missing_url) (ingilis). 2014. ISBN . OCLC 880531531. (#cite_web_url)
- Johnson, Hugh, Vintage: The Story of Wine Simon and Schuster 1989 p. 127
- "LC Linked Data Service: Authorities and Vocabularies (Library of Congress)". id.loc.gov. 2025-04-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-06-17.
Ədəbiyyat
- Viandier of Taillevent: An Edition of All Extant Manuscripts, University of Ottawa Press 1988
- Le Viandier de Guillaume Tirel dit Taillevent, le Baron Jérôme Pichon et Georges Vicaire, Paris 1892 (reprint by Slatkine Reprints, Genève, 1967)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qiyom Tirel Tayevan adi ile taninir Guillaume Tireli Tailevent texminen 1310 1395 ci illerde yasamis Fransa kral sarayinda Valua sulalesinin ilk hakimiyyeti dovrunde ve yuz illik muharibe zamani islemis aspaz Qiyom TirelGuillaume TirelQiyom Tirel ve onun iki heyat yoldasinin mezari Jerom Pison ve Jorj Vikenin kitabindan goturulmus sekil Paris 1892 Diger adi TailleventDogum tarixi tex 1310Dogum yeri Pont Odeme Fransa kralligi Vefat tarixi 1395Vefat yeri Sen Jermen an Le Fransa kralligi Defn yeri Eglise Saint Leger de Saint Germain en LayeVetendasligi Fransa kralligiIxtisasi aspazFealiyyeti bas aspaz yazici aspaz Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiQiyom Tirel Tayevan eslen Normandiyanin Tursville sur Pont Odem kommunasindandir O 1340 ci ilde siqaret kimi yuvarlanan nazik xemirden hazirladigi piroqu dogma seherinin serefine Pont Odem Mirlitonu adlandirmisdir Karyerasina kralica Janna d Evrenin sarayinda kicik aspaz kimi baslamisdir 1326 ci ilden kral VI Filipin bas aspazi olmusdur 1347 ci ilde dofin Viyenskinin suvarisi 1349 cu ilde ise onun bas aspazi olmusdur 1355 ci ilde Normandiya hersoqunun cavusu 1359 cu ilde onun aspazi olmusdur 1361 ci ilde ise kralin parlament icracisi olmusdur 1368 ci ilde V Karl Normandiyanin hersoqu olandan sonra ona xidmet etmeye baslamisdir 1381 ci ilden o VI Karla xidmet etmeye baslamisdir Tayevan kulinariya tarixinde ilk pesekar aspazlardan biri hesab olunur O 1395 ci ilde texminen 80 yasinda vefat etmisdir Onun mezar dasi Eglise Saint Leger de Saint Germain en Laye kilsesinde qorunur Dasin uzerinde o zireh geymis elinde uc yemek qazani ve bir qalxan tutaraq tesvir olunmusdur MirasiQiyom Tirel Tayevan bisirme ve kulinariya sahesinde ilk pesekar kitabinin muellifidir Onun Le Viandier kitabi sayesinde Fransa qastronomik enenelerinin esasi qoyulmusdur Kitab uc hisseden ibaretdir Birinci yemeyi sufreye teqdim etmeyin duzgun yolunu gosterir Ikinci yemeklerde edviyyatlardan istifade etmeyin qaydasini oyredir Ucuncu yemek hazirlayarken et ve baligin souslardan ayrilmasinin vacibliyini vurgulayir Bu kitab ondan sonra yazilanlara cox boyuk tesir gostermisdir Le Viandier Simali Fransanin orta esrler metbexini genis arasdiran tedqiqatcilar ucun vacib menbe hesab olunur VI Filipin hakimiyyeti dovrunde Tayevan Fransanin cenubunda istehsal olunan ve Burqundiyadan getirilen tund qirmizi serabi krala sevdirmeye nail ola bilmisdir Le Viandier nesrleri ABS in Konqres Kitabxanasinda ve diger sexsi kolleksiyalarda saxlanilir Parisin Conciergerie muzeyinde histopad vasitesile aspaz Qiyom Tirel haqda turistlere verilen qisa melumat Istinadlar Highways and Byways in Normandy in 8 format missing url ingilis 1900 OCLC 751670350 cite web url Nuts illust 21 cm format missing url ingilis 2014 ISBN 978 1 78023 322 2 OCLC 880531531 cite web url Johnson Hugh Vintage The Story of Wine Simon and Schuster 1989 p 127 LC Linked Data Service Authorities and Vocabularies Library of Congress id loc gov 2025 04 24 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2025 06 17 EdebiyyatViandier of Taillevent An Edition of All Extant Manuscripts University of Ottawa Press 1988 ISBN 0 7766 0174 1 Le Viandier de Guillaume Tirel dit Taillevent le Baron Jerome Pichon et Georges Vicaire Paris 1892 reprint by Slatkine Reprints Geneve 1967