Xəzər qapısı (yun.Κάσπιαιπύλαι) — qədim mədəniyyətlər dövründən bəri iki dar sahil keçidini təyin edən tarixi və coğrafi ad. Keçid vastəsi ilə şimalın ibtidai icma şəraitində yaşayan köçəri tayfaları qədim Əhəməni, Midiya və Mesopotamiyanın zəngin əkinçilik mədəniyyətlərinə çıxış əldə edir. Sonralar ayrı-ayrı qaynaqlarda “Xəzər qapısı”, “Alban qapısı”, “Hun keçidi”, “Qafqaz qapısı”, “Dərbənd qapısı” kimi müxtəlif adlar daşımış həmin keçidin qədim dövr və orta əsrlərdə böyük hərbi-strateji əhəmiyyəti olmuş, onu əldə saxlamaq bu regionun dövlətlərinin həmişə diqqət mərkəzində dayanmışdı.
Belə keçidlər Xəzər bölgəsinin təbii relyefində iki əsas yerdə əmələ gəlmişdir. Dərbənd bölgəsində, Xəzər dənizinin qərb sahili ilə Qafqaz silsiləsinin kənarı arasında enən sahil zolağı olan Alban qapıları (Klavdius Ptolemey tərəfindən adlandırırdı) var idi. Xəzər dənizinin o biri tərəfində, İranın müasir Gürgan ərazisində, Gürgan qapısı yerləşir. Həm bunları, həm də digərlərini qorumaq üçün Fars hökmdarları bir sıra güclü müdafiə istehkamları qurmuşlar. Dərbəndin cənubunda yerləşən Dərbənd səddi və dənizin digər tərəfində uzunluğu 200 km-ə qədər olan Böyük Gürgan səddi buna misaldır.
Ancaq heç bir sədd fars imperioyalarını xarici işğalçıların istilasından qurtarmamışdır. Xəzər qapısı vastəsi ilə makedoniyalılar (Makedoniyalı İskəndərin rəhbərliyi ilə), daha sonra ərəblər cənubdan, köçəri türk tayfaları, daha sonra Rusiya imperiyasının ordusu şimaldan keçmişlər. Böyük İpək Yolukarvanları bu keçiddən keçirdi.
Orta əsr ədəbiyyatında (İskəndər, Marko Polo, Con Mandevil) qapıların inşaatçısı Makedoniyalı İskəndər olaraq göstərilir və bu ərazilərə İskəndəriyə deyirilir.
İstinadlar
"КАСПИЙСКИЕ ВОРОТА"НА ВЕЛИКОМ ШЕЛКОВОМ ПУТИ " Бакинский Рабочий
Avqust 12, 2021
xəzər, qapısı, Κάσπιαιπύλαι, qədim, mədəniyyətlər, dövründən, bəri, sahil, keçidini, təyin, edən, tarixi, coğrafi, keçid, vastəsi, ilə, şimalın, ibtidai, icma, şəraitində, yaşayan, köçəri, tayfaları, qədim, əhəməni, midiya, mesopotamiyanın, zəngin, əkinçilik, . Xezer qapisi yun Kaspiaipylai qedim medeniyyetler dovrunden beri iki dar sahil kecidini teyin eden tarixi ve cografi ad Kecid vastesi ile simalin ibtidai icma seraitinde yasayan koceri tayfalari qedim Ehemeni Midiya ve Mesopotamiyanin zengin ekincilik medeniyyetlerine cixis elde edir Sonralar ayri ayri qaynaqlarda Xezer qapisi Alban qapisi Hun kecidi Qafqaz qapisi Derbend qapisi kimi muxtelif adlar dasimis hemin kecidin qedim dovr ve orta esrlerde boyuk herbi strateji ehemiyyeti olmus onu elde saxlamaq bu regionun dovletlerinin hemise diqqet merkezinde dayanmisdi Derbend qalasi Bele kecidler Xezer bolgesinin tebii relyefinde iki esas yerde emele gelmisdir Derbend bolgesinde Xezer denizinin qerb sahili ile Qafqaz silsilesinin kenari arasinda enen sahil zolagi olan Alban qapilari Klavdius Ptolemey terefinden adlandirirdi var idi Xezer denizinin o biri terefinde Iranin muasir Gurgan erazisinde Gurgan qapisi yerlesir Hem bunlari hem de digerlerini qorumaq ucun Fars hokmdarlari bir sira guclu mudafie istehkamlari qurmuslar Derbendin cenubunda yerlesen Derbend seddi ve denizin diger terefinde uzunlugu 200 km e qeder olan Boyuk Gurgan seddi buna misaldir Ancaq hec bir sedd fars imperioyalarini xarici isgalcilarin istilasindan qurtarmamisdir Xezer qapisi vastesi ile makedoniyalilar Makedoniyali Iskenderin rehberliyi ile daha sonra erebler cenubdan koceri turk tayfalari daha sonra Rusiya imperiyasinin ordusu simaldan kecmisler Boyuk Ipek Yolu karvanlari bu kecidden kecirdi 1 Orta esr edebiyyatinda Iskender Marko Polo Con Mandevil qapilarin insaatcisi Makedoniyali Iskender olaraq gosterilir ve bu erazilere Iskenderiye deyirilir Istinadlar Redakte KASPIJSKIE VOROTA NA VELIKOM ShELKOVOM PUTI Bakinskij RabochijMenbe https az wikipedia org w index php title Xezer qapisi amp oldid 5625130, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
