Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
| Xırdayarpaq ağcaqayın | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Elmi təsnifat | ||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Yarımnöv: Xırdayarpaq ağcaqayın | ||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
| ||||||
Xırdayarpaq ağcaqayın (lat. Acer pictum subsp. mono) — bitkilər aləminin sabunağacıçiçəklilər dəstəsinin sabunağacıkimilər fəsiləsinin ağcaqayın cinsinin acer pictum növünə aid bitki yarımnövü.
Arealı
| ]Yaponiya, Koreya, Çin, Monqoliyada bitir.
Botaniki xarakteristikası
| ]Hündürlüyü 20–25 m-ə çatan, piramidal — şaxələnmiş çətirli, yarpağı tökülən ağacdır. Qabığı hamar, sonradan isə sarı-boz olur. Yarpaqları beş və ya yeddi pərli, eni 8–15 sm, hər tərəfdən yaşıl, zəif və ya mərkəzinədək kəsik, kənarları hamar, alt tərəfi tükcüksüz və ya əsas borucuqlarda yumşaq tükcüklüdür. Pərləri üçkünc, bərabər, ucu bizdir. Saplaqları uzundur. Payızda sarı, qırmızı rəng alır. Çiçəkləri sarı, salxımlara yığılmış, çiçək saplaqlarında 4–6 sm-dir. Yarpaqlarla eyni vaxtda və ya əvvəl əmələ gəlir. Bir ağacda ancaq erkək və ya ancaq dişi çiçəkləri olur. Tumurcuqları qışda tünd qırmızıdır. Aprel-mayda çiçəkləyir, sentyabrda meyvə verir. Meyvəsi cüt-cüt uzanmış qanadcıqlı, eni 1–1,5 sm, uzunluğu 3–3,5 sm, hamar qozanın uzunluğu 1–1,3 sm və eni 8–10 mm-dir. Qanadcıqları müxtəlif bucaqlar altında yerləşmişdir.
Ekologiyası
| ]Meşələrdə, qayalıqlarda, dağlarda, dəniz səviyəsindən 1800 metr hündürlüklərdə bitir. Çox tez uyğunlaşır, nəmişli drenajlı torpaqlarda, zəif günəşli ərazilərdə bitir.
Azərbaycanda yayılması
| ]Bakıda, Gəncədə, Qalaltında mədəni şəraitdə park və bağlarda becərilir.
İstifadəsi
| ]Meyvələri yeməlidir, tərkibində şəkər vardır, müxtəlif siropların hazırlanmasında istifadə edilir. Tək əkinlərdə istifadəsi məqsədəuyğundur.
Sinonimləri
| ]Homotipik sinonimləri
| ]- Acer cappadocicum subsp. mono (Maxim.) A.E.Murray
- Acer mono Maxim.
- Acer pictum var. mono (Maxim.) Maxim.
- Acer pictum subvar. mono (Maxim.) Maxim.
- Acer pictum f. mono (Maxim.) Schwer.
- Acer truncatum subsp. mono (Maxim.) A.E.Murray
Heterotipik sinonimləri
| ]- Acer hayatae var. glabrum H.Lév. & Vaniot
- Acer laetum var. parviflorum Regel
- Acer latilobum (Koidz.) Koidz.
- Acer lobulatum var. rubripes Nakai
- Acer mono f. acutissimum (Nakai) H.Hara
- Acer mono var. acutissimum Nakai
- Acer mono f. albomaculatum (Dippel) Rehder
- Acer mono f. dissectum Rehder
- Acer mono var. dissectum Sugim.
- Acer mono var. dissectum Honda
- Acer mono var. glabrum (H.Lév. & Vaniot) H.Hara
- Acer mono subsp. glabrum (H.Lév. & Vaniot) T.Z.Hsu
- Acer mono f. glabrum (H.Lév. & Vaniot) K.Ogata
- Acer mono f. heterophyllum Nakai
- Acer mono var. horizontale Nakai
- Acer mono f. horizontale (Nakai) M.Kim
- Acer mono var. incurvatum W.P.Fang & P.L.Chiu
- Acer mono subsp. incurvatum (W.P.Fang & P.L.Chiu) T.Z.Hsu
- Acer mono f. latialatum (H.Hara) H.Hara
- Acer mono var. latialatum H.Hara
- Acer mono var. magnificum H.Hara
- Acer mono f. magnificum (H.Hara) H.Hara
- Acer mono var. nikkoense Honda
- Acer mono var. paxii (Schwer.) Sugim.
- Acer mono subvar. pedatifolium (Sugim.) Sugim.
- Acer mono f. puberulum K.Ogata
- Acer mono subvar. pubinerve Sugim.
- Acer mono subvar. pubinerve Sugim.
- Acer mono f. pulvigerum K.Ogata
- Acer mono var. quelpaertense W.P.Fang
- Acer mono f. rubripes (Nakai) T.B.Lee
- Acer mono subvar. subtrifidum (Makino) Sugim.
- Acer mono var. subtrifidum (Makino) Honda
- Acer mono f. subtrifidum (Makino) Rehder
- Acer mono f. tashiroi (Hisauti) H.Hara
- Acer mono subvar. tashiroi Hisauti
- Acer mono var. truncatulum Nakai
- Acer mono var. velutinum (Koidz.) Nakai
- Acer pictum f. albomaculatum Dippel
- Acer pictum var. angustilobum Makino
- Acer pictum var. bicolor R.Sm. ex R.Hogg
- Acer pictum subsp. incurvatum (W.P.Fang & P.L.Chiu) H.Ohashi
- Acer pictum subvar. latilobum Koidz.
- Acer pictum f. magnificum (H.Hara) H.Ohashi
- Acer pictum f. novemlobum Koidz.
- Acer pictum var. parviflorum (Regel) C.K.Schneid.
- Acer pictum var. paxii Schwer.
- Acer pictum var. pedatifolium Sugim.
- Acer pictum f. puberulum (K.Ogata) H.Ohashi
- Acer pictum f. pulvigerum (K.Ogata) H.Ohashi
- Acer pictum f. septenlobum Koidz.
- Acer pictum subvar. subtrifidum Makino
- Acer pictum var. velutinum Koidz.
- Acer subpedatum H.Koidz.
- Acer truncatum var. paxii (Schwer.) A.E.Murray
- Acer truncatum subsp. quelpaertense (W.P.Fang) A.E.Murray
İstinadlar
| ]Həmçinin bax
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Xirdayarpaq agcaqayinElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrozidlerKlad RozidlerKlad MalvidlerDeste SabunagaciciceklilerFesile SabunagacikimilerYarimfesile Cins AgcaqayinNov Acer pictumYarimnov Xirdayarpaq agcaqayinBeynelxalq elmi adiAcer pictum subsp mono H Ohashi 1993Sekil axtarisiNCBI 47963 Xirdayarpaq agcaqayin lat Acer pictum subsp mono bitkiler aleminin sabunagacicicekliler destesinin sabunagacikimiler fesilesinin agcaqayin cinsinin acer pictum novune aid bitki yarimnovu Areali span Yaponiya Koreya Cin Monqoliyada bitir Botaniki xarakteristikasi span Hundurluyu 20 25 m e catan piramidal saxelenmis cetirli yarpagi tokulen agacdir Qabigi hamar sonradan ise sari boz olur Yarpaqlari bes ve ya yeddi perli eni 8 15 sm her terefden yasil zeif ve ya merkezinedek kesik kenarlari hamar alt terefi tukcuksuz ve ya esas borucuqlarda yumsaq tukcukludur Perleri uckunc beraber ucu bizdir Saplaqlari uzundur Payizda sari qirmizi reng alir Cicekleri sari salximlara yigilmis cicek saplaqlarinda 4 6 sm dir Yarpaqlarla eyni vaxtda ve ya evvel emele gelir Bir agacda ancaq erkek ve ya ancaq disi cicekleri olur Tumurcuqlari qisda tund qirmizidir Aprel mayda cicekleyir sentyabrda meyve verir Meyvesi cut cut uzanmis qanadciqli eni 1 1 5 sm uzunlugu 3 3 5 sm hamar qozanin uzunlugu 1 1 3 sm ve eni 8 10 mm dir Qanadciqlari muxtelif bucaqlar altinda yerlesmisdir Ekologiyasi span Meselerde qayaliqlarda daglarda deniz seviyesinden 1800 metr hundurluklerde bitir Cox tez uygunlasir nemisli drenajli torpaqlarda zeif gunesli erazilerde bitir Azerbaycanda yayilmasi span Bakida Gencede Qalaltinda medeni seraitde park ve baglarda becerilir Istifadesi span Meyveleri yemelidir terkibinde seker vardir muxtelif siroplarin hazirlanmasinda istifade edilir Tek ekinlerde istifadesi meqsedeuygundur Sinonimleri span Homotipik sinonimleri span Acer cappadocicum subsp mono Maxim A E Murray Acer mono Maxim Acer pictum var mono Maxim Maxim Acer pictum subvar mono Maxim Maxim Acer pictum f mono Maxim Schwer Acer truncatum subsp mono Maxim A E Murray Heterotipik sinonimleri span Acer hayatae var glabrum H Lev amp Vaniot Acer laetum var parviflorum Regel Acer latilobum Koidz Koidz Acer lobulatum var rubripes Nakai Acer mono f acutissimum Nakai H Hara Acer mono var acutissimum Nakai Acer mono f albomaculatum Dippel Rehder Acer mono f dissectum Rehder Acer mono var dissectum Sugim Acer mono var dissectum Honda Acer mono var glabrum H Lev amp Vaniot H Hara Acer mono subsp glabrum H Lev amp Vaniot T Z Hsu Acer mono f glabrum H Lev amp Vaniot K Ogata Acer mono f heterophyllum Nakai Acer mono var horizontale Nakai Acer mono f horizontale Nakai M Kim Acer mono var incurvatum W P Fang amp P L Chiu Acer mono subsp incurvatum W P Fang amp P L Chiu T Z Hsu Acer mono f latialatum H Hara H Hara Acer mono var latialatum H Hara Acer mono var magnificum H Hara Acer mono f magnificum H Hara H Hara Acer mono var nikkoense Honda Acer mono var paxii Schwer Sugim Acer mono subvar pedatifolium Sugim Sugim Acer mono f puberulum K Ogata Acer mono subvar pubinerve Sugim Acer mono subvar pubinerve Sugim Acer mono f pulvigerum K Ogata Acer mono var quelpaertense W P Fang Acer mono f rubripes Nakai T B Lee Acer mono subvar subtrifidum Makino Sugim Acer mono var subtrifidum Makino Honda Acer mono f subtrifidum Makino Rehder Acer mono f tashiroi Hisauti H Hara Acer mono subvar tashiroi Hisauti Acer mono var truncatulum Nakai Acer mono var velutinum Koidz Nakai Acer pictum f albomaculatum Dippel Acer pictum var angustilobum Makino Acer pictum var bicolor R Sm ex R Hogg Acer pictum subsp incurvatum W P Fang amp P L Chiu H Ohashi Acer pictum subvar latilobum Koidz Acer pictum f magnificum H Hara H Ohashi Acer pictum f novemlobum Koidz Acer pictum var parviflorum Regel C K Schneid Acer pictum var paxii Schwer Acer pictum var pedatifolium Sugim Acer pictum f puberulum K Ogata H Ohashi Acer pictum f pulvigerum K Ogata H Ohashi Acer pictum f septenlobum Koidz Acer pictum subvar subtrifidum Makino Acer pictum var velutinum Koidz Acer subpedatum H Koidz Acer truncatum var paxii Schwer A E Murray Acer truncatum subsp quelpaertense W P Fang A E Murray Istinadlar span Hemcinin bax span Takson eynilesdirmeleriAcer pictum subsp monoWikidata Q15624288 Wikispecies Acer pictum subsp mono BOLD 614026 FNA 250084190 FoC 250084190 GBIF 6359081 GRIN 403929 IPNI 976223 1 292149 NCBI 47963 POWO urn lsid ipni org names 976224 1 Tropicos 50161666 WFO wfo 0000514866Acer monoWikidata Q1131797 BOLD 403486 EPPO ACRMO FNA 200013044 GBIF 7262966 GRIN 1166 IPNI 781400 1 NBN NBNSYS0000004980 Acer mono POWO urn lsid ipni org names 781400 1 Tropicos 200047 WFO wfo 0000514566 Kateqoriya Acer pictumGizli kateqoriyalar Vikipediya Kartockasinda yanlis alem gosterilen biologiya meqaleleriVikinovlere istinadi olmayan meqalelerUTMX siz biologiya meqaleleriEOL suz biologiya meqaleleriTakson sablonu istifade olunan meqalelerTipik nove aid olan Taksonbar