fbpx
Wikipedia

Xrizip

Xrizip
Elmi təsnifat
Aləmi: Heyvanlar
Tip: Buğumayaqlılar
Sinif: Cücülər
Dəstə: Pulcuqlular
Fəsilə: Nymphalidae
Cins: Danaidlər
Növ: Xrizip
Elmi adı
Danais chrysippus (Linnaeus, 1758)

Xrizip (lat. Danais chrysippus) — [Pulcuqqanadlılar]] fəsiləsinin nimfalidlər fəsiləsinə aid kəpənək növü.

Təsviri

Qanadları açıq halda 66-88 mm-dir. Ön qanadın uzunluğu 33-43 mm-dir. Başı və döşü qara olub, parlaq dairəvi ağ ləkələrlədir. Ön qanadların zirvəsindən çoxsaylı ağ dairəvi ləkələrdən ibarət çəpinə enli zolaq keçir. Alt səthdə də anoloji naxış vardır, lakin ağ zolaqla qanadın zirvəsi arasında sarı və ya kərpici-sarı zolaq yerləşir. Qanadın qalan hissəsi şabalıdı-qəhvəyi rəngdədir. Arxa qanadlar dairəvi formada və kərpici-sarı rəngdədir. Dişi fərdin arxa qanadları üzrində 3, erkək fərddə isə 4 qara ləkə vardır. Cinsi dimorfizm zəif ifadə olunmuşdur.

Yayılması

Yunanıstan, İspaniya, Kiçik Asiya, Suriya, Kipr, İran, Hindistan, cənub-qərbi Çin, şimali, mərkəzi və şərqi Afrika, Madaqaskar, Kanar adaları, Orta Asiya, Qərbi Qazaxıstan, Cənubi Qafqaz ərazilərində rast gəlinir. Azərbaycanda Lənkəran ovalağında yayılmışlar.

Həyat tərzi

Arx, kanal və su hovuzları yaxınlığında sıx bitkili açıq sahələrdə yayılırlar. Kəpənəklər sentyabr-oktyabr aylarında uçuşur, elə bu vaxt yumurtalarını quduzotu fəsiləsindən olan Cynanchum acutum, bitkisi üzərinə qoyur, may-iyun aylarında tırtıllar bu bitkilərin yarpaqları ilə qidalanır. Azərbaycanda ildə bir, tropiklərdə isə 12 nəsil verir. Təbii düşməni və xəstəlikləri məlum deyil.

Sayı

Talışda R.Əffəndi tərəfindən 2 kəpənəyi qeydə alınmışdır.

Məhdudlaşdırıcı amillər

Hirkan qoruğundan kənar ərazilərdə kəpənəyin yayıldığı biotopların insanlar tərəfindən istifadəsi, qida bitkilərinin biçilməsi.

Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər

Azərbaycanın Qırmızı kitabının I nəşrinə daxildir. Hirkan Milli Parkında qorunur.

Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər

Hirkan qoruğundan kənarda qalan təbii yaşayış yerlərində kəpənəyin qida bitkilərinin qorunması.

Şəkillər

İstinadlar

  1. Azərbaycan Qırmızı Kitabı. 1989 İl
  2. Azərbaycan Qırmızı Kitabı, Bakı, II Cild, 2013
  3. Щеткин Ю.Л. Высшие чешуекрылые Вахшской долины (Таджикистан). Сталинабад, 1960, 303 с.;

Ədəbiyyat

  1. Azərbaycan Qırmızı Kitabı. 1989 İl
  2. Azərbaycan Qırmızı Kitabı, Bakı, II Cild, 2013
  3. Рябов М.А. Чешуекрылые Кавказа. Животный мир СССР, т.V, М.–Л., изд-во АН СССР, 1958, с. 351 - 475;
  4. Щеткин Ю.Л. Высшие чешуекрылые Вахшской долины (Таджикистан). Сталинабад, 1960, 303 с.;
  5. Эффенди Р.М. Высшие чешуекрылые Азербайджана. Автореф. дис. канд. биол. наук, Баку, 1971, 24 с.;
  6. Коршунов Ю.П. Каталог булавоусых чешуекрылых (Lepidoptera, Rhopalocera) фауны СССР. Энтомологич. обозрение, т. LI, вып.1 - 2, 1972, с. 136 - 154, 352 - 368;
  7. Staudinger O. Catalog der Lepidopteren des palaearctischen Faunengebietes. I Theil. Berlin, 1901, 411 p.

xrizip, elmi, təsnifataləmi, heyvanlartip, buğumayaqlılarsinif, cücülərdəstə, pulcuqlularfəsilə, nymphalidaecins, danaidlərnöv, elmi, adıdanais, chrysippus, linnaeus, 1758, vikinnövlərdətəsnifatvikianbardaaxtarütms, ncbi, danais, chrysippus, pulcuqqanadlılar, . XrizipElmi tesnifatAlemi HeyvanlarTip BugumayaqlilarSinif CuculerDeste PulcuqlularFesile NymphalidaeCins DanaidlerNov XrizipElmi adiDanais chrysippus Linnaeus 1758 VikinnovlerdetesnifatVikianbardaaxtarUTMS 1 NCBI 1 Xrizip lat Danais chrysippus Pulcuqqanadlilar fesilesinin nimfalidler fesilesine aid kepenek novu Mundericat 1 Tesviri 2 Yayilmasi 3 Heyat terzi 4 Sayi 5 Mehdudlasdirici amiller 6 Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler 7 Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler 8 Sekiller 9 Istinadlar 10 EdebiyyatTesviri RedakteQanadlari aciq halda 66 88 mm dir On qanadin uzunlugu 33 43 mm dir Basi ve dosu qara olub parlaq dairevi ag lekelerledir On qanadlarin zirvesinden coxsayli ag dairevi lekelerden ibaret cepine enli zolaq kecir Alt sethde de anoloji naxis vardir lakin ag zolaqla qanadin zirvesi arasinda sari ve ya kerpici sari zolaq yerlesir Qanadin qalan hissesi sabalidi qehveyi rengdedir Arxa qanadlar dairevi formada ve kerpici sari rengdedir Disi ferdin arxa qanadlari uzrinde 3 erkek ferdde ise 4 qara leke vardir Cinsi dimorfizm zeif ifade olunmusdur 1 Yayilmasi RedakteYunanistan Ispaniya Kicik Asiya Suriya Kipr Iran Hindistan cenub qerbi Cin simali merkezi ve serqi Afrika Madaqaskar Kanar adalari Orta Asiya Qerbi Qazaxistan Cenubi Qafqaz erazilerinde rast gelinir Azerbaycanda Lenkeran ovalaginda yayilmislar 2 Heyat terzi RedakteArx kanal ve su hovuzlari yaxinliginda six bitkili aciq sahelerde yayilirlar Kepenekler sentyabr oktyabr aylarinda ucusur ele bu vaxt yumurtalarini quduzotu fesilesinden olan Cynanchum acutum bitkisi uzerine qoyur may iyun aylarinda tirtillar bu bitkilerin yarpaqlari ile qidalanir Azerbaycanda ilde bir tropiklerde ise 12 nesil verir Tebii dusmeni ve xestelikleri melum deyil 3 Sayi RedakteTalisda R Effendi terefinden 2 kepeneyi qeyde alinmisdir Mehdudlasdirici amiller RedakteHirkan qorugundan kenar erazilerde kepeneyin yayildigi biotoplarin insanlar terefinden istifadesi qida bitkilerinin bicilmesi Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler RedakteAzerbaycanin Qirmizi kitabinin I nesrine daxildir Hirkan Milli Parkinda qorunur Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler RedakteHirkan qorugundan kenarda qalan tebii yasayis yerlerinde kepeneyin qida bitkilerinin qorunmasi Sekiller Redakte Istinadlar Redakte Azerbaycan Qirmizi Kitabi 1989 Il Azerbaycan Qirmizi Kitabi Baki II Cild 2013 Shetkin Yu L Vysshie cheshuekrylye Vahshskoj doliny Tadzhikistan Stalinabad 1960 303 s Edebiyyat RedakteAzerbaycan Qirmizi Kitabi 1989 Il Azerbaycan Qirmizi Kitabi Baki II Cild 2013 Ryabov M A Cheshuekrylye Kavkaza Zhivotnyj mir SSSR t V M L izd vo AN SSSR 1958 s 351 475 Shetkin Yu L Vysshie cheshuekrylye Vahshskoj doliny Tadzhikistan Stalinabad 1960 303 s Effendi R M Vysshie cheshuekrylye Azerbajdzhana Avtoref dis kand biol nauk Baku 1971 24 s Korshunov Yu P Katalog bulavousyh cheshuekrylyh Lepidoptera Rhopalocera fauny SSSR Entomologich obozrenie t LI vyp 1 2 1972 s 136 154 352 368 Staudinger O Catalog der Lepidopteren des palaearctischen Faunengebietes I Theil Berlin 1901 411 p Menbe https az wikipedia org w index php title Xrizip amp oldid 5329262, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.