fbpx
Wikipedia

Xora

Avqust 09, 2021

Xora xəstəliyi, mədənin və onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyi — bütün orqanizmin xronik xəstəliyi. Mədənin və ya onikibarmaq bağırsağın selikli qişasında xora qüsurunun əmələ gəlməsi ilə xarakterizə olunur. Xəstəlik tsiklik gedişli olub, müxtəlif müddətli kəskinləşmə (residivlə) və remissiyalarla keçir. 1829-cu ildə fransız həkimi J. Kryuvel xora xəstəliyini müstəqil nozoloji forma kimi ayırmışdı. Xora xəstəliyi Geniş yayılmış xəstəliklərdəndir. Bu xəstəliyə kişilər qadınlara nisbətən 3—10 dəfə çox tutulur. Xora xəstəliyinin etiolokiyasında ümumi sinir sistemi və hormonal tənzimedici mexanizmlərdəki pozğunluqlara, həmçinin mədənin özündə baş verən dəyişikliklərə (turşuluğun artması, selik ifrazının azalması) böyük əhəmiyyət verilir. Xora xəstəliyinə tutulanlarda mədə şirəsinin miqdarı və turşuluğu çoxalır, mədə şirəsini tənzimləyən azan sinirin tonusu artır. Xora xəstəliyi, irsi xüsusiyyətlərdən, qidalanma rejiminin pozulmasından, kəskin qidalar yedikdə, spirtli içkilər içdikdə, papiros çəkdikdə və sinir-psixi gərginlikdən baş verə bilər.

Xora
XBT-10 K25.-K27.
XBT-9 531-534
DiseasesDB 9819
eMedicine med/1776 ped/2341
MeSH D010437
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Etiologiyası və patogenezi

Etioloji amillərin sırasına təkrar olunan və sürəkli mənfi emossiyalar, sinir-hormonal nizamlanma və qidaianma rejıminin pozutması. kobud və keyfiyyətsiz qidaların qəbulu. yerli reaktivliyin zəifləməsi. selikli qişanın infeksion mənşəli xronik iltihabı və distrofıyası daxildir.

Xəstəliyin patogenezini izah etmək üçün irəli sürülmüş Aşofun mexaniki, Virxovun damar, Pavlov-Bıkovun sinir-reflektor nəzəriyyələri tarixi əhəmiyyət daşıyır. İndi hesab edirlər ki, alkoqol və nikotin xarici, ekoloji amillər, konstitusional və irsi meyllik ikincili, tamamlayıcı amillərdir. Əsas səbəb və patogenetik mexanizm isə mərkəzi sinir sisteminin və hipotalamus-hipofızar aparatın qastro- riuodenal nizamlayıcı funksiyalarının pozulması, mədə və onikibarmaq bağırsağın hərəki və sekretor funksiyalarının pozulmasına, verii reaktiviiyin və toleranthğın zəifləməsinə gətirib çıxarır. Digər tərəfdən bövrəküstü və cinsiyyət vəzilərin disfunksiyası, qastrointestinal polipeptidlərin (qastrin, sekretin, xolesistokinin və s.) disbalansı. histamin və serotinin mənşəli hipersekresiyasının güclənməsi. mədə və onikibarmaq bağırsağın selikli qişasının turşu, pepsin. bioloji fəal maddələr, helikobakter kimi mikroblara qarşı müqavimətinın azaiması, selikli qişanın zədələnməsinə – xoranın əmələ gəlməsinə, daha sonra isə xoranın xronik şəklə keçməsinə şərait yaradır.

Beləliklə, müasir baxışlara görə, xora xəstəliyinin patogenezi aqressiv amillərlə, selikli qişanın müqaviməti arasında dinamik müvazinətin pozulması ilə əlaqədardır. Eroziyadan fərqli olaraq, xora selikaltı qişanı da zədələdiyindən bəzən penetrasiya ya perforasiya ilə nəticələnə bilər.

Klinik mənzərə

Xora qüsurunun mədədə və ya onikibarmaq bağırsaqda yerləşməsindən asılı olaraq mədənin və onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyi. ayırd edilir. Xora çox vaxt mədənin kiçik əyriliyində, girəcək hissəsində və mədə bucağı nahiyəsində, onikibarmaq bağırsaqda isə bağırsağın soğanaq hissəsində, bəzən soğanaqdan aşağıdakı hissələrdə yerləşir, bir neçə mm-dən 5—6 sm böyüklükdə dairəvi formada olur. Mədənin xora xəstəliyində qabırğaaltı nahiyədə ağrılar (ağrı, adətən yemək yeyəndə və ya yeməkdən 10—15 dəq sonra) başlayır. Çox yedikdə, habelə qıcıqlandırıçı yeməklər ağrının kəskinləşməsinə səbəb olur. Onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyində isə ağrı yemək yedikdən 1—2 saat sonra başlayır, yemək qəbulu ağrını azaldır. Çox vaxt ağrılar gecə başlayır. Xəstəliyin əsas əlamətlərindən biri mədə qıcqırmasıdır. Xəstəliyin kəskinləşməsi zamanı gəyirmə, ürəkbulanma, qusma halları da olur. Xəstələr bəzən ağız suyunun artmasından, qəbizlikdən də şikayətlənirlər. Xəstəlik çox vaxt yaz və payız fəsillərində kəskinləşir. Xəstəliyin gedişində bəzi ağırlaşmalara təsadüf edilə bilər: qanaxma, xoranın qonşu orqanlara penetrasiyası (keçməsi), xoranın sərbəst qarın boşluğuna perforasiyası (deşilməsi), mədə çıxacının daralması (stenoz), xoranın xərçəngkə çevrilməsi və s. Mədə və ya onikibarmağ bağırsağın xorasının perforasiyasında qarında şiddətli ağrı olur, xəstəni soyuq tər basır, rəngi avazıyır, qan təzyiqi aşağı düşür. Xora xəstəliyi, zamanı qanaxma olduqda nəçisin rəngi qaralır, qanqusma halları baş verə bilər. Bu zaman xəstə ümumi zəiflikdən, ətraflarının soyumasından şikayətlənir, nəbzi sürətlənir, qan təzyiqi aşağı düşür. Düzgün diaqnoz qoymaq üçün rentgen müayinəsindən və qastroskopiyadan istifadə edilir.

Diaqnostika

Xəstəliyin diaqnostikası müvafıq klinik əlamətlərə, rentgenoloji müayinədə “taxça” simptomunun, fibroqastroduo- enoskopiyada hipersekresiyanın, xoranın aşkar edilməsinə, mədə nnühtəviyyatının əkilməsi zamanı bioptatda helikobakteriyanın tapılmasına əsaslanır.

Fəsadlar

Xəstəliyin gedişində müxtəlif ağırlaşmalar meydana çıxır. Xoranın dərinləşməsi periqastrit, perivisseritlə fəsadlaşa bilər (qızdırma, leykositoz, EZS-nin yüksəlməsi, ağrı əlamətinin güclənməsi). Təsadüflərin 15%-də xora zamanı qanaxmalar, qanlı qusma, kəskin hemorragik anemiya, melena, kollaps rast gəlinir. Ciddi fəsadlardan biri də xoranın penetrasiyası və perforasiyasıdır (peritonit). Mədənin çıxacağı və onikibarmaq bağırsaq soğanağı çapıqlaşdığı hallarda mədə keçməməzliyi, stenoz ön plana çıxır. Bu zaman qusma və lax yumurta iyinə malik köhnə mühtəviyyatın xaric olması, hipoxloremik sindrom, dehidratasiya, tetaniya meydana çıxır. Təsadüflərin 7%-də xəstəlik bədxassəli şişə çevrilə bilər (maliqnizasiya). Xora xəstəliyinin proqnozu ciddidir.

Müalicəsi

Mədə və 12 barmaq bağırsaq xorasının müalicəsi xoranın yerləşmə yerindən, ölçüsündən, mərhələsindən və fəsadlarının olub-olmamasından asılıdır. Ağırlaşmaları və fəsadları olmayan xora zamanı pəhriz saxlamaq, mədə turşuluğunu artıran qidaları (ədviyyatlı və ekstraktiv qidalar, konservlər, tomat, spirtli içkilər və s.) qida rasionundan çıxarmaq lazımdır. Süd və süd məhsulları yemək, mədə turşuluğunu neytrallaşdıran (vikalin, almagel), mədə sekresiyasını azaldan (atropin, belloid), spazmı aradan qaldıran (noşpa, papaverin), sinir sistemini sakitləşdirən (brom preparatları), xoranın sağalmasını sürətləndirən, xoranın üzərində qoruyucu təbəqə əmələ gətirən ( bismut prepararları ) preparatlardan istifadə etmək lazımdır. Həmçinin müasir yanaşmada xora xəstəliyi zamanı yoluxması təqsiqləndiyi hallarda Helikobakter Piloriyə qarşı antibiotiklərlə müalicə ( eradikasiya ) mütləq sayılır. Xəstəliyin kəskin dövrü keçəndən sonra da müəyyən müddət pəhriz saxlamaq lazımdır və xəstəyə sanatoriya-kurort müalicəsi (Yessentuki, Borjomi, İstisu) tövsiyə oluna bilər. Xora xəstəliyinin qanaxma (qankəsici preparatlarla müalicəsi effektiv olmadığı hallarda) və deşilmə fəsadları zamanı təcili cərrahi müdaxilə tələb olunur. Xora xəstəliyinin çapıq deformasiyası nəticəsində stenoz (daralma) yaratdığı hallarda isə xəstə planlı şəkildə əməliyyat oluna bilər.

Profilaktikası

  • Rasional pəhriz rejimi;
  • Papiros çəkməmək;
  • Qastriti vaxtında müalicə etmək və s.

Xarici keçidlər

  1. Mədə və onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyinin müalicəsi[ölü keçid]

Avqust 09, 2021
xora, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, xəstəliyi, mədənin, onikibarmaq, bağırsağın, xora, xəstəliyi, bütün, orqanizmin, xronik, xəstəliyi, mədənin, onikibarmaq, bağırsağın,. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Xora xesteliyi medenin ve onikibarmaq bagirsagin xora xesteliyi butun orqanizmin xronik xesteliyi Medenin ve ya onikibarmaq bagirsagin selikli qisasinda xora qusurunun emele gelmesi ile xarakterize olunur Xestelik tsiklik gedisli olub muxtelif muddetli keskinlesme residivle ve remissiyalarla kecir 1829 cu ilde fransiz hekimi J Kryuvel xora xesteliyini musteqil nozoloji forma kimi ayirmisdi Xora xesteliyi Genis yayilmis xesteliklerdendir Bu xesteliye kisiler qadinlara nisbeten 3 10 defe cox tutulur Xora xesteliyinin etiolokiyasinda umumi sinir sistemi ve hormonal tenzimedici mexanizmlerdeki pozgunluqlara hemcinin medenin ozunde bas veren deyisikliklere tursulugun artmasi selik ifrazinin azalmasi boyuk ehemiyyet verilir Xora xesteliyine tutulanlarda mede siresinin miqdari ve tursulugu coxalir mede siresini tenzimleyen azan sinirin tonusu artir Xora xesteliyi irsi xususiyyetlerden qidalanma rejiminin pozulmasindan keskin qidalar yedikde spirtli ickiler icdikde papiros cekdikde ve sinir psixi gerginlikden bas vere biler XoraXBT 10 K25 K27 XBT 9 531 534DiseasesDB 9819eMedicine med 1776 ped 2341MeSH D010437 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Etiologiyasi ve patogenezi 2 Klinik menzere 3 Diaqnostika 4 Fesadlar 5 Mualicesi 6 Profilaktikasi 7 Xarici kecidlerEtiologiyasi ve patogenezi RedakteEtioloji amillerin sirasina tekrar olunan ve surekli menfi emossiyalar sinir hormonal nizamlanma ve qidaianma rejiminin pozutmasi kobud ve keyfiyyetsiz qidalarin qebulu yerli reaktivliyin zeiflemesi selikli qisanin infeksion menseli xronik iltihabi ve distrofiyasi daxildir Xesteliyin patogenezini izah etmek ucun ireli surulmus Asofun mexaniki Virxovun damar Pavlov Bikovun sinir reflektor nezeriyyeleri tarixi ehemiyyet dasiyir Indi hesab edirler ki alkoqol ve nikotin xarici ekoloji amiller konstitusional ve irsi meyllik ikincili tamamlayici amillerdir Esas sebeb ve patogenetik mexanizm ise merkezi sinir sisteminin ve hipotalamus hipofizar aparatin qastro riuodenal nizamlayici funksiyalarinin pozulmasi mede ve onikibarmaq bagirsagin hereki ve sekretor funksiyalarinin pozulmasina verii reaktiviiyin ve toleranthgin zeiflemesine getirib cixarir Diger terefden bovrekustu ve cinsiyyet vezilerin disfunksiyasi qastrointestinal polipeptidlerin qastrin sekretin xolesistokinin ve s disbalansi histamin ve serotinin menseli hipersekresiyasinin guclenmesi mede ve onikibarmaq bagirsagin selikli qisasinin tursu pepsin bioloji feal maddeler helikobakter kimi mikroblara qarsi muqavimetinin azaimasi selikli qisanin zedelenmesine xoranin emele gelmesine daha sonra ise xoranin xronik sekle kecmesine serait yaradir Belelikle muasir baxislara gore xora xesteliyinin patogenezi aqressiv amillerle selikli qisanin muqavimeti arasinda dinamik muvazinetin pozulmasi ile elaqedardir Eroziyadan ferqli olaraq xora selikalti qisani da zedelediyinden bezen penetrasiya ya perforasiya ile neticelene biler Klinik menzere RedakteXora qusurunun medede ve ya onikibarmaq bagirsaqda yerlesmesinden asili olaraq medenin ve onikibarmaq bagirsagin xora xesteliyi ayird edilir Xora cox vaxt medenin kicik eyriliyinde girecek hissesinde ve mede bucagi nahiyesinde onikibarmaq bagirsaqda ise bagirsagin soganaq hissesinde bezen soganaqdan asagidaki hisselerde yerlesir bir nece mm den 5 6 sm boyuklukde dairevi formada olur Medenin xora xesteliyinde qabirgaalti nahiyede agrilar agri adeten yemek yeyende ve ya yemekden 10 15 deq sonra baslayir Cox yedikde habele qiciqlandirici yemekler agrinin keskinlesmesine sebeb olur Onikibarmaq bagirsagin xora xesteliyinde ise agri yemek yedikden 1 2 saat sonra baslayir yemek qebulu agrini azaldir Cox vaxt agrilar gece baslayir Xesteliyin esas elametlerinden biri mede qicqirmasidir Xesteliyin keskinlesmesi zamani geyirme urekbulanma qusma hallari da olur Xesteler bezen agiz suyunun artmasindan qebizlikden de sikayetlenirler Xestelik cox vaxt yaz ve payiz fesillerinde keskinlesir Xesteliyin gedisinde bezi agirlasmalara tesaduf edile biler qanaxma xoranin qonsu orqanlara penetrasiyasi kecmesi xoranin serbest qarin bosluguna perforasiyasi desilmesi mede cixacinin daralmasi stenoz xoranin xercengke cevrilmesi ve s Mede ve ya onikibarmag bagirsagin xorasinin perforasiyasinda qarinda siddetli agri olur xesteni soyuq ter basir rengi avaziyir qan tezyiqi asagi dusur Xora xesteliyi zamani qanaxma olduqda necisin rengi qaralir qanqusma hallari bas vere biler Bu zaman xeste umumi zeiflikden etraflarinin soyumasindan sikayetlenir nebzi suretlenir qan tezyiqi asagi dusur Duzgun diaqnoz qoymaq ucun rentgen muayinesinden ve qastroskopiyadan istifade edilir Diaqnostika RedakteXesteliyin diaqnostikasi muvafiq klinik elametlere rentgenoloji muayinede taxca simptomunun fibroqastroduo enoskopiyada hipersekresiyanin xoranin askar edilmesine mede nnuhteviyyatinin ekilmesi zamani bioptatda helikobakteriyanin tapilmasina esaslanir Fesadlar RedakteXesteliyin gedisinde muxtelif agirlasmalar meydana cixir Xoranin derinlesmesi periqastrit perivisseritle fesadlasa biler qizdirma leykositoz EZS nin yukselmesi agri elametinin guclenmesi Tesaduflerin 15 de xora zamani qanaxmalar qanli qusma keskin hemorragik anemiya melena kollaps rast gelinir Ciddi fesadlardan biri de xoranin penetrasiyasi ve perforasiyasidir peritonit Medenin cixacagi ve onikibarmaq bagirsaq soganagi capiqlasdigi hallarda mede kecmemezliyi stenoz on plana cixir Bu zaman qusma ve lax yumurta iyine malik kohne muhteviyyatin xaric olmasi hipoxloremik sindrom dehidratasiya tetaniya meydana cixir Tesaduflerin 7 de xestelik bedxasseli sise cevrile biler maliqnizasiya Xora xesteliyinin proqnozu ciddidir Mualicesi RedakteMede ve 12 barmaq bagirsaq xorasinin mualicesi xoranin yerlesme yerinden olcusunden merhelesinden ve fesadlarinin olub olmamasindan asilidir Agirlasmalari ve fesadlari olmayan xora zamani pehriz saxlamaq mede tursulugunu artiran qidalari edviyyatli ve ekstraktiv qidalar konservler tomat spirtli ickiler ve s qida rasionundan cixarmaq lazimdir Sud ve sud mehsullari yemek mede tursulugunu neytrallasdiran vikalin almagel mede sekresiyasini azaldan atropin belloid spazmi aradan qaldiran nospa papaverin sinir sistemini sakitlesdiren brom preparatlari xoranin sagalmasini suretlendiren xoranin uzerinde qoruyucu tebeqe emele getiren bismut prepararlari preparatlardan istifade etmek lazimdir Hemcinin muasir yanasmada xora xesteliyi zamani yoluxmasi teqsiqlendiyi hallarda Helikobakter Piloriye qarsi antibiotiklerle mualice eradikasiya mutleq sayilir Xesteliyin keskin dovru kecenden sonra da mueyyen muddet pehriz saxlamaq lazimdir ve xesteye sanatoriya kurort mualicesi Yessentuki Borjomi Istisu tovsiye oluna biler Xora xesteliyinin qanaxma qankesici preparatlarla mualicesi effektiv olmadigi hallarda ve desilme fesadlari zamani tecili cerrahi mudaxile teleb olunur Xora xesteliyinin capiq deformasiyasi neticesinde stenoz daralma yaratdigi hallarda ise xeste planli sekilde emeliyyat oluna biler Profilaktikasi RedakteRasional pehriz rejimi Papiros cekmemek Qastriti vaxtinda mualice etmek ve s Xarici kecidler RedakteMede ve onikibarmaq bagirsagin xora xesteliyinin mualicesi olu kecid Menbe https az wikipedia org w index php title Xora amp oldid 5745673, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.