Xırdameyvəli albalı (lat. Prunus microcarpa) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü.
Xırdameyvəli albalı | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Xırdameyvəli albalı | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Arealı
İran, Gürcüstan və Orta Asiyada geniş yayılmışdır.
Botaniki xarakteristikası
Hündürlüyü 2 m-ə çatan şaxəli, qışda yarpaqlarını tökən koldur. Budaqlarının qabığı boz, zoğları qonurdur, çılpaq və ya qısa tükcüklüdür, müxtəlif hissələrə şaxələnmişdir. Yarpaqları enli, tərsyumurtavarı və ya uzunsov ellipsvaridir, küt və ya sivrikənarlı olub, ucdan qatlanmamışdır. Üstdən tünd yaşıl, altdan açıq yaşıldır, qısa saplaqlarda yerəlşir. Aprel ayında çiçəkləyir. Çiçəkləri tükcüklü olmaqla, çiçək saplaqlarının üzərində 2–5 ədədi bir yerdə və ya tək-tək yerləşir. Çiçək saplaqları çiçəklərdən uzundur. Ləçəkləri ağ və ya çəhrayı rəngdədir, 5–7 mm uzunluqda olmaqla çiçək yatağının uzunluğuna bərabərdir. Kasacığın hissələri çiçək yatağından qısadır. Meyvələri iyun ayında yetişir, çəyirdəklidir. Meyvələri qırmızımtıl, çılpaq, yumru olub, uzunluğu 6–8 mm-dir, dadı turşməzədir, yeyilir. Çəyirdəyi hamar və ovalşəkillidir.
Ekologiyası
Quraqlığa davamlıdır. Xüsusən daşlı, gilli və quru yamaclarda normal böyüyüb inkişaf edir.
Azərbaycanda yayılması
Abşeronda, Qobustanda, Böyük və Kiçik Qafqazda, Naxçıvan MR-da, Samur-Dəvəçi düzənliyində yayılmışdır.
İstifadəsi
Meyvələri mürəbbə və kompotlar üçün yararlıdır. Şirəsindən çaxır və içkilərin rənglənməsi üçün istifadə edilir.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Cerasus microcarpa (C.A.Mey.) K.Koch
- Microcerasus microcarpa (C.A.Mey.) Eremin & Juschev
- Prunus microcarpa var. typica C.K.Schneid.
Heterotipik sinonimləri
- Cerasus antilibani Post
- Cerasus diffusa Boiss. & Hausskn.
- Cerasus furum (Nábělek) Woronow
- Cerasus microcarpa f. brevipedunculata Bornm.
- Cerasus microcarpa subsp. diffusa (Boiss. & Hausskn.) Browicz
- Cerasus microcarpa var. iranica Browicz
- Cerasus microcarpa f. longepedunculata Bornm.
- Cerasus microcarpa var. pubescens Bornm.
- Cerasus microcarpa subsp. tortuosa (Boiss. & Hausskn.) Browicz
- Cerasus orientalis Spach
- Cerasus tortuosa Boiss. & Hausskn.
- Microcerasus microcarpa var. diffusa (Boiss. & Hausskn.) Eremin & Yushev
- Microcerasus microcarpa var. tortuosa (Boiss. & Hausskn.) Eremin & Yushev
- Microcerasus orientalis (Spach) M.Roem.
- Prunus antilibani (Post) Dinsm.
- Prunus calycosa Aitch. & Hemsl.
- Prunus furum Nábělek
- Prunus microcarpa var. pubescens (Bornm.) Meikle
- Prunus microcarpa var. tortuosa (Boiss. & Hausskn.) C.K.Schneid.
- Prunus orientalis (Spach) Walp.
- Prunus tortuosa (Boiss. & Hausskn.) Aitch. & Hemsl.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xirdameyveli albali lat Prunus microcarpa bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin gavali cinsine aid bitki novu Xirdameyveli albaliElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrozidlerKlad RozidlerKlad FabidlerDeste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile GavalikimilerTriba Cins GavaliNov Xirdameyveli albaliBeynelxalq elmi adiPrunus microcarpa C A Mey 1831Sekil axtarisiNCBI 194546EOL 628577ArealiIran Gurcustan ve Orta Asiyada genis yayilmisdir Botaniki xarakteristikasiHundurluyu 2 m e catan saxeli qisda yarpaqlarini token koldur Budaqlarinin qabigi boz zoglari qonurdur cilpaq ve ya qisa tukcukludur muxtelif hisselere saxelenmisdir Yarpaqlari enli tersyumurtavari ve ya uzunsov ellipsvaridir kut ve ya sivrikenarli olub ucdan qatlanmamisdir Ustden tund yasil altdan aciq yasildir qisa saplaqlarda yerelsir Aprel ayinda cicekleyir Cicekleri tukcuklu olmaqla cicek saplaqlarinin uzerinde 2 5 ededi bir yerde ve ya tek tek yerlesir Cicek saplaqlari ciceklerden uzundur Lecekleri ag ve ya cehrayi rengdedir 5 7 mm uzunluqda olmaqla cicek yataginin uzunluguna beraberdir Kasacigin hisseleri cicek yatagindan qisadir Meyveleri iyun ayinda yetisir ceyirdeklidir Meyveleri qirmizimtil cilpaq yumru olub uzunlugu 6 8 mm dir dadi tursmezedir yeyilir Ceyirdeyi hamar ve ovalsekillidir EkologiyasiQuraqliga davamlidir Xususen dasli gilli ve quru yamaclarda normal boyuyub inkisaf edir Azerbaycanda yayilmasiAbseronda Qobustanda Boyuk ve Kicik Qafqazda Naxcivan MR da Samur Deveci duzenliyinde yayilmisdir IstifadesiMeyveleri murebbe ve kompotlar ucun yararlidir Siresinden caxir ve ickilerin renglenmesi ucun istifade edilir SinonimleriHomotipik sinonimleri Cerasus microcarpa C A Mey K Koch Microcerasus microcarpa C A Mey Eremin amp Juschev Prunus microcarpa var typica C K Schneid Heterotipik sinonimleri Cerasus antilibani Post Cerasus diffusa Boiss amp Hausskn Cerasus furum Nabelek Woronow Cerasus microcarpa f brevipedunculata Bornm Cerasus microcarpa subsp diffusa Boiss amp Hausskn Browicz Cerasus microcarpa var iranica Browicz Cerasus microcarpa f longepedunculata Bornm Cerasus microcarpa var pubescens Bornm Cerasus microcarpa subsp tortuosa Boiss amp Hausskn Browicz Cerasus orientalis Spach Cerasus tortuosa Boiss amp Hausskn Microcerasus microcarpa var diffusa Boiss amp Hausskn Eremin amp Yushev Microcerasus microcarpa var tortuosa Boiss amp Hausskn Eremin amp Yushev Microcerasus orientalis Spach M Roem Prunus antilibani Post Dinsm Prunus calycosa Aitch amp Hemsl Prunus furum Nabelek Prunus microcarpa var pubescens Bornm Meikle Prunus microcarpa var tortuosa Boiss amp Hausskn C K Schneid Prunus orientalis Spach Walp Prunus tortuosa Boiss amp Hausskn Aitch amp Hemsl IstinadlarHemcinin bax