Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Uzunlar məbədi – Qərbi Azərbaycanın (indiki Ermənistan) Allahverdi (19. 09. 1969 – cu ildən Tumanyan) rayonunun Uzunlar (30. 09. 1968 – ci ildən Odzun) kəndində VI yüzilin sonu, VII yüzilin əvvəllərinə aid qədim alban, türk - oğuz məbədi.
| Uzunlar məbədi | |
|---|---|
| Օձունի եկեղեցի | |
 | |
 | |
| Ölkə |  Ermənistan |
| Yerləşir | Loru mərzi, Uzunlar kəndi |
| Aidiyyatı | |
| Tikilmə tarixi | V-VII əsrlər |
| İstinad nöm. | 7.112/5 |
| Kateqoriya | Məbəd |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Günbəzli bazilika üslubunda inşa olunmuş məbəd öz adını Uzunlar kəndindən almış, "Uzunlar" toponimi isə uz // quz // oğuz formalı türk boyunun adından və türk dillərində cəm şəkilçisi olan –lar şəkilçisindən ibarətdir.
Qədimdən türk boylarının yurdu olan Uzunlar kəndinə ilk ermənilər XIX əsrin əvvəllərində köçürülmüşlər.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Uzunlar məbədinin əsası VI əsrdə qoyulmuş və burda ilk tikililər də həmin dövrdə inşa edilmişdir. Lakin sonrakı dövrdə Sünik kilsəsinin rəhbəri III Uzun Hovannes təxminən 717 – 728 – ci illərdə monastır konpleksini inkişaf etdirmiş və kompleksə yeni binalar əlavə etmişdir. Həmin dövrdə kompleksinəsas binası üç nefli açıq rəngli tuf daşından inşa edilmiş bazilikaidi. Həmin bazilikanın iki kənar nefi ortadakına nisbətən daha kiçik idi. Monastırın şimal (dövrümüzə çatmayıb) və cənub dəhlizləri qeyri adi arkayla bəzədilmiş, kor olan qərb dəhlizində isə bu cür bəzəkli arka orta hissədə yerləşdirilmişdir.
Məbədin çatısı kirəmitlə örtülmüşdür. Qabırğavari görünüşə malik olan damı əsasən dörd sütun saxlayır. Lakin məbədin qərb hissəsində daha iki sütun vardır. Binanın şərq fasadında, yeganə pəncərənin üstündə əsasən gözləmə məqamında olan İsa və onun ətrafında olan iki mələk təsviri oyulmuşdur. XIX əsrdə əraziyə gələn ermənilər binaya iki zəng qülləsi də əlavə etişlər.
Məbədin ətrafında çoxlu rahib məzarları və xatirə xaçdaşları vardır. Bu xatirə daşlarında müxtəlif incə işləmələrlə Bibliya motivləri motvləri əks olunmuşdur.
- Uzunlar məbədi
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Həmçinin bax
Mənbələr
- А.Берже. Кавказ в археологическом отношении, Тифлис, 1875, стр.54-55;
- Ə.Ələkbərli. Qədim Türk-Oğuz yurdu - "Ermənistan", В., 1994, səh.29-33.
İstinadlar
- А. Берже – Кавказ в археологическом отношении, Тифлис, 1875, ст 54 – 55
- Ə. Ələkbərli – Qərbi Azərbaycan abidələri, Bakı, Nurlan, 2007, səh 54 – 55
- Н. Г. Буниатов, Ю. С. Яралов – Архитектура Армении, Москва, 1950, ст 40
- Azərbaycan toponimləri ensiklopediyası, II cild, Bakı, 2007, səh 156
- Ə. Ələkbərli – Qədim türk-oğuz yurdu – "Ermənistan", Bakı, 1994, səh 29 – 33
- . 2014-10-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-23.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Uzunlar mebedi Qerbi Azerbaycanin indiki Ermenistan Allahverdi 19 09 1969 cu ilden Tumanyan rayonunun Uzunlar 30 09 1968 ci ilden Odzun kendinde VI yuzilin sonu VII yuzilin evvellerine aid qedim alban turk oguz mebedi Uzunlar mebediՕձունի եկեղեցի41 03 03 sm e 44 36 59 s u Olke ErmenistanYerlesir Loru merzi Uzunlar kendiAidiyyatiTikilme tarixi V VII esrlerIstinad nom 7 112 5KateqoriyaMebedUzunlar kilsesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiGunbezli bazilika uslubunda insa olunmus mebed oz adini Uzunlar kendinden almis Uzunlar toponimi ise uz quz oguz formali turk boyunun adindan ve turk dillerinde cem sekilcisi olan lar sekilcisinden ibaretdir Qedimden turk boylarinin yurdu olan Uzunlar kendine ilk ermeniler XIX esrin evvellerinde kocurulmusler Memarliq xususiyyetleriUzunlar mebedinin esasi VI esrde qoyulmus ve burda ilk tikililer de hemin dovrde insa edilmisdir Lakin sonraki dovrde Sunik kilsesinin rehberi III Uzun Hovannes texminen 717 728 ci illerde monastir konpleksini inkisaf etdirmis ve komplekse yeni binalar elave etmisdir Hemin dovrde kompleksinesas binasi uc nefli aciq rengli tuf dasindan insa edilmis bazilikaidi Hemin bazilikanin iki kenar nefi ortadakina nisbeten daha kicik idi Monastirin simal dovrumuze catmayib ve cenub dehlizleri qeyri adi arkayla bezedilmis kor olan qerb dehlizinde ise bu cur bezekli arka orta hissede yerlesdirilmisdir Mebedin catisi kiremitle ortulmusdur Qabirgavari gorunuse malik olan dami esasen dord sutun saxlayir Lakin mebedin qerb hissesinde daha iki sutun vardir Binanin serq fasadinda yegane pencerenin ustunde esasen gozleme meqaminda olan Isa ve onun etrafinda olan iki melek tesviri oyulmusdur XIX esrde eraziye gelen ermeniler binaya iki zeng qullesi de elave etisler Mebedin etrafinda coxlu rahib mezarlari ve xatire xacdaslari vardir Bu xatire daslarinda muxtelif ince islemelerle Bibliya motivleri motvleri eks olunmusdur Uzunlar mebediHemcinin baxUzunlarMenbelerA Berzhe Kavkaz v arheologicheskom otnoshenii Tiflis 1875 str 54 55 E Elekberli Qedim Turk Oguz yurdu Ermenistan V 1994 seh 29 33 IstinadlarA Berzhe Kavkaz v arheologicheskom otnoshenii Tiflis 1875 st 54 55 E Elekberli Qerbi Azerbaycan abideleri Baki Nurlan 2007 seh 54 55 N G Buniatov Yu S Yaralov Arhitektura Armenii Moskva 1950 st 40 Azerbaycan toponimleri ensiklopediyasi II cild Baki 2007 seh 156 E Elekberli Qedim turk oguz yurdu Ermenistan Baki 1994 seh 29 33 2014 10 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 01 23