Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ukraynafillik (yun. φιλέω — sevirəm) — XIX əsrin ortalarında Rusiya və Avstriya-Macarıstan imperiyalarında (Qalisiya) ukraynalılar arasında ictimai-ədəbi hərəkat; bu hərəkatın nümayəndələri ukrayna xalqının (o dövrdə Rusiyada maloruslar, Avstriya-Macarıstanda rusinlər adlanırdı) dilini, ədəbiyyatını və mədəni xüsusiyyətlərini qoruyub saxlamağa və inkişaf etdirməyə çalışırdılar.
Tarixi
Dilçilik baxımından o vaxta qədər çox yayılmış slavyanofillik termininin nümunəsi əsasında qurulan "Ukraynafillik" termini ilk dəfə olaraq Kiril və Mefodi Cəmiyyəti və ya qardaşlığının işi ilə bağlı görünür. (1847-ci ilin yazında Kostomarov, Şevçenko və cəmiyyətin digər üzvləri həbs edildi).
Erkən ukraynafillər arasında maloruslar, velikoruslar və hətta polyaklar da var idi. "Malorus mahnıları"nın ilk toplusu "Köhnə malorus mahnılarını toplamaq təcrübəsi" adı altında 1819-cu ildə Sankt-Peterburqda gürcü knyazı N. A. Sertelev tərəfindən nəşr edilmişdir . Sonralar 1827-ci ildə M. A. Maksimoviçin hazırladığı "Malorus mahnıları" toplusunun meydana çıxması böyük əhəmiyyət kəsb etdi. Maksimoviç 1834 və 1849-cu illərdə daha iki mahnı toplusu nəşr etdi.
1816–1819-cu illərdə Xarkovda " Ukrayna xəbərləri " jurnalında nəşr olunurdu, nəşrlər əsasən rus dilində çap olunurdu. 1837-ci ildə Budada (Avstriya-Macarıstan) ilk Qərbi Ukrayna almanaxı " Dnestr su pərisi " nəşr olundu. 1841-ci ildə Xarkovda "Snip" almanaxının 1-ci hissəsi nəşr olundu (başlıq səhifəsində — "Snjp"); ikinci hissəni çap etmək mümkün olmadı. 1843–1844-cü illərdə. İ. Betskinin " Molodik " almanaxının dörd nömrəsi (ilk üçü Xarkovda, dördüncüsü Sankt-Peterburqda) nəşr edilmişdir. 1861 və 1862-ci illərdə Sankt-Peterburqda hissə-hissə rus dilində, hissə-hissə ukrayna dilində "Ukrainofil" jurnalı "Osnova " nəşr olunurdu.
Ukraynafillər məktəblərdə milli dildə tədrisin tətbiqinə və Ukraynanın kiçik rus əhalisinin milli öz müqəddəratını təyinetməni və mədəniyyətinin inkişafını təmin edəcək belə bir ictimai-siyasi təşkilata can atırdılar.
Ukraynafillik Rusiya çarizm administrasiyası tərəfindən təqib edildi. Xüsusilə, Ukrayna ədəbiyyatı və teatrı qadağan edildi. Rusiya administrasiyasının təzyiqi ilə bəzi ukraynafillər ictimai-siyasi fəaliyyətdən uzaqlaşaraq ədəbi fəaliyyətə, etnoqrafiyaya və folklora (xüsusən, Antonoviç, Baqaley, Qruşevski, Draxomanov, Kitetski, Mordovtsev, Potebnya, Çubinski) diqqət yetirdilər.
Ədəbiyyat
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- Іван Куций. УКРАЇНОФІЛЬСЬКА ТЕЧІЯ ГАЛИЦЬКОЇ ІСТОРІОГРАФІЇ XIX ст.: КОНЦЕПТУАЛІЗАЦІЯ ІСТОРИЧНО-ЦИВІЛІЗАЦІЙНОЇ ІДЕНТИЧНОСТІ // Історіографічні дослідження в Україні. Випуск 18. Київ: Інститут історії України НАН України, 2008
- Окара А. Н. "УКРАИНСКИЙ ВОПРОС" И ПОИСКИ ОТВЕТА НА НЕГО
- «Украинский вопрос» в Российской империи в начале XX в.
- Проблема русско-украинских отношений в свете истории. Прага. 1930.
- Як пробудилося украінське народне життя в Галичинi за Австрii. Львів. 1924.
- Синопсис. М. 2006.
- Хто такi украінцi i чого вони хочуть. К. 1991.
- Неизвращенная История Украины-Руси. Нью-Йорк. 1960.
- Дорошенко В. Украінство в Росii. Відень. 1917.
- Что такое Украинофильство.
- Заславский Д. М.П. Драгоманов. К истории украинского национализма. М. 1934.
- Збаревський М. Вячеслав Липинський i його думки по українську націю i державу. Вена. 1925.
- Задачи украинофильства. 1882.
- Украинофильство (Слов’янська міфологія). К. 1994. 338–349.
- Мое украинофильство в "Кудеяре" (Слов’янська міфологія). К. 1994. 326–330.
- Малорусскій вопросъ и автономія Малороссіи. Одесса. 1917.
- Левицкий. Iсторія політичноi думки галицьких украінців 1848-1914. Львов. 1926.
- Утворенне украінського коронного краю в Австрii. 1915.
- Украінство i москвофільство серед украінсько-руского народу в Галичинi. Стрий. 1994.
- Украинский вопрос в политике властей и русском общественном мнении (вторая половина XIX в.). СПб. 2000.
- Михутина И. В. Украинский вопрос в России (конец XIX - начало XX века). М. 2003.
- Литературное и политическое Украинофильство. Львов. 1898.
- Криве дзеркало украінскоi мови. К. 1912.
- Романовский Ю. Д. Украинский сепаратизм и Германия. Токио. 1920.
- Гр. Агеноръ Голуховскій и Галицкая Русь в 1848-1859 гг. Львов. 1901.
- Що то есть - украинофильство? Его исторія и теперешняя характеристика. Львов. 1912.
- Украинское движение как современный этап южнорусскаго сепаратизма. К. 1912.
- Dr. Eugen Lewicky. Ukraine, Ukrainer und die Interessen Deutschlands. Berlin. 1915.
- Magocsi P. R. The roots of Ukrainian nationalis. Galicia as Ukraine s Piedmont. Toronto. 2002.
İstinadlar
- Алексей Миллер Arxivləşdirilib 2011-08-09 at the Wayback Machine "Украинский вопрос" в политике властей и русском общественном мнении Глава 1. Россия и украинофильство в первой половине XIX в.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ukraynafillik yun filew sevirem XIX esrin ortalarinda Rusiya ve Avstriya Macaristan imperiyalarinda Qalisiya ukraynalilar arasinda ictimai edebi herekat bu herekatin numayendeleri ukrayna xalqinin o dovrde Rusiyada maloruslar Avstriya Macaristanda rusinler adlanirdi dilini edebiyyatini ve medeni xususiyyetlerini qoruyub saxlamaga ve inkisaf etdirmeye calisirdilar TarixiDilcilik baximindan o vaxta qeder cox yayilmis slavyanofillik termininin numunesi esasinda qurulan Ukraynafillik termini ilk defe olaraq Kiril ve Mefodi Cemiyyeti ve ya qardasliginin isi ile bagli gorunur 1847 ci ilin yazinda Kostomarov Sevcenko ve cemiyyetin diger uzvleri hebs edildi Erken ukraynafiller arasinda maloruslar velikoruslar ve hetta polyaklar da var idi Malorus mahnilari nin ilk toplusu Kohne malorus mahnilarini toplamaq tecrubesi adi altinda 1819 cu ilde Sankt Peterburqda gurcu knyazi N A Sertelev terefinden nesr edilmisdir Sonralar 1827 ci ilde M A Maksimovicin hazirladigi Malorus mahnilari toplusunun meydana cixmasi boyuk ehemiyyet kesb etdi Maksimovic 1834 ve 1849 cu illerde daha iki mahni toplusu nesr etdi 1816 1819 cu illerde Xarkovda Ukrayna xeberleri jurnalinda nesr olunurdu nesrler esasen rus dilinde cap olunurdu 1837 ci ilde Budada Avstriya Macaristan ilk Qerbi Ukrayna almanaxi Dnestr su perisi nesr olundu 1841 ci ilde Xarkovda Snip almanaxinin 1 ci hissesi nesr olundu basliq sehifesinde Snjp ikinci hisseni cap etmek mumkun olmadi 1843 1844 cu illerde I Betskinin Molodik almanaxinin dord nomresi ilk ucu Xarkovda dorduncusu Sankt Peterburqda nesr edilmisdir 1861 ve 1862 ci illerde Sankt Peterburqda hisse hisse rus dilinde hisse hisse ukrayna dilinde Ukrainofil jurnali Osnova nesr olunurdu Ukraynafiller mekteblerde milli dilde tedrisin tetbiqine ve Ukraynanin kicik rus ehalisinin milli oz muqedderatini teyinetmeni ve medeniyyetinin inkisafini temin edecek bele bir ictimai siyasi teskilata can atirdilar Ukraynafillik Rusiya carizm administrasiyasi terefinden teqib edildi Xususile Ukrayna edebiyyati ve teatri qadagan edildi Rusiya administrasiyasinin tezyiqi ile bezi ukraynafiller ictimai siyasi fealiyyetden uzaqlasaraq edebi fealiyyete etnoqrafiyaya ve folklora xususen Antonovic Baqaley Qrusevski Draxomanov Kitetski Mordovtsev Potebnya Cubinski diqqet yetirdiler EdebiyyatUkrainofilstvo Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Ivan Kucij UKRAYiNOFILSKA TEChIYa GALICKOYi ISTORIOGRAFIYi XIX st KONCEPTUALIZACIYa ISTORIChNO CIVILIZACIJNOYi IDENTIChNOSTI Istoriografichni doslidzhennya v Ukrayini Vipusk 18 Kiyiv Institut istoriyi Ukrayini NAN Ukrayini 2008 Okara A N UKRAINSKIJ VOPROS I POISKI OTVETA NA NEGO Ukrainskij vopros v Rossijskoj imperii v nachale XX v Problema russko ukrainskih otnoshenij v svete istorii Praga 1930 Yak probudilosya ukrainske narodne zhittya v Galichini za Avstrii Lviv 1924 Sinopsis M 2006 Hto taki ukrainci i chogo voni hochut K 1991 Neizvrashennaya Istoriya Ukrainy Rusi Nyu Jork 1960 Doroshenko V Ukrainstvo v Rosii Viden 1917 Chto takoe Ukrainofilstvo Zaslavskij D M P Dragomanov K istorii ukrainskogo nacionalizma M 1934 Zbarevskij M Vyacheslav Lipinskij i jogo dumki po ukrayinsku naciyu i derzhavu Vena 1925 Zadachi ukrainofilstva 1882 Ukrainofilstvo Slov yanska mifologiya K 1994 338 349 Moe ukrainofilstvo v Kudeyare Slov yanska mifologiya K 1994 326 330 Malorusskij vopros i avtonomiya Malorossii Odessa 1917 Levickij Istoriya politichnoi dumki galickih ukrainciv 1848 1914 Lvov 1926 Utvorenne ukrainskogo koronnogo krayu v Avstrii 1915 Ukrainstvo i moskvofilstvo sered ukrainsko ruskogo narodu v Galichini Strij 1994 Ukrainskij vopros v politike vlastej i russkom obshestvennom mnenii vtoraya polovina XIX v SPb 2000 Mihutina I V Ukrainskij vopros v Rossii konec XIX nachalo XX veka M 2003 Literaturnoe i politicheskoe Ukrainofilstvo Lvov 1898 Krive dzerkalo ukrainskoi movi K 1912 Romanovskij Yu D Ukrainskij separatizm i Germaniya Tokio 1920 Gr Agenor Goluhovskij i Galickaya Rus v 1848 1859 gg Lvov 1901 Sho to est ukrainofilstvo Ego istoriya i tepereshnyaya harakteristika Lvov 1912 Ukrainskoe dvizhenie kak sovremennyj etap yuzhnorusskago separatizma K 1912 Dr Eugen Lewicky Ukraine Ukrainer und die Interessen Deutschlands Berlin 1915 Magocsi P R The roots of Ukrainian nationalis Galicia as Ukraine s Piedmont Toronto 2002 IstinadlarAleksej Miller Arxivlesdirilib 2011 08 09 at the Wayback Machine Ukrainskij vopros v politike vlastej i russkom obshestvennom mnenii Glava 1 Rossiya i ukrainofilstvo v pervoj polovine XIX v