Uppsala kafedralı isv Uppsala domkyrka isveçin Uppsala şəhərinin mərkəzində Uppsala Universitetinin Universitet Zalı ilə

Uppsala kafedralı (isv. Uppsala domkyrka) — İsveçin Uppsala şəhərinin mərkəzində, Uppsala Universitetinin Universitet Zalı ilə Firis çayı arasında yerləşən kilsə. Kafedral XIII əsrin sonlarına aiddir və 118.7 metr (389 fut) hündürlüyü ilə Şimali ölkələrinin ən hündür kilsəsidir. Roma-Katolik kilsəsi kimi inşa edilib, lakin Protestant Reformasiyasından sonra uzun müddət İsveç monarxlarının tacqoyma mərasimləri üçün istifadə olunub. Kilsədə bir neçə İsveç kralı və arxiyepiskopu dəfn edilib.

Uppsala kafedralı
Uppsala domkyrka


^HGYO
Ölkə	İsveç
Yerləşir	Uppsala bələdiyyəsi^[d]
Tikilmə tarixi	1287
Hündürlüyü	118,7 m
Uzunluğu	118,7 m
Eni	45 m
Material	kərpic
Rəsmi sayt	svenskakyrkan.se/uppsala…
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

Vikinq dövrü dövrünün sonunda hazırki Uppsala şəhərindən təxminən 5 kilometr şimalda yerləşən Qamla Uppsala (Köhnə Uppsala) məbədi xristian kilsəsinə çevrildi. Tikintinin dəqiq tarixi məlum olmasa da, 1123-cü ildə Sivard Bremen-Hamburq arxiyepiskopu tərəfindən Uppsala yepiskopu təyin edildi. Lakin Sivardın vəzifəyə başlayıb-başlamadığı məlum deyil, çünki o, qovulmuşdu və 1130-cu illərin əvvəllərində Almaniyada idi. Yepiskoplar kataloqu Severeni ilk yepiskop kimi qeyd edir və o, Sivardın mümkün əvəzçisi hesab olunur. "Finlandiyanın Həvarisi" Henrik dördüncü yepiskop olub.

1204-cü ildə Qamla Uppsala kafedralı yanğından zərər gördükdən sonra, Kapitul Müqəddəs Taxtdan binanı daha böyük bir yerə köçürmək üçün icazə istədi. Papa IV Aleksandr 1258-ci ildə bu xahişi Uppsala adının qorunması şərti ilə qəbul etdi. Təxminən 1272-ci ildə Firis çayının cənubunda yerləşən Östra Arosda yeni kafedralın tikintisinə başlandı. Kilsənin layihəsi fransız memarları tərəfindən çəkilsə də, 1281-ci ilə qədər ilkin layihələrdə müəllifinin adı qeyd edilməyib. 1287-ci ildə Paris provostu tərəfindən tərtib edilmiş sənəddə usta memar Etienn de Bonneuil və köməkçilərinin İsveçə səyahət xərclərini əhatə edir.

Memarlığı

Kilsə Etienn de Bonneuil də daxil olmaqla fransız memarları tərəfindən Fransız Qotika üslubunda inşa edilib. O, nef və transept tərəfindən formalaşan xaç formasındadır. Kilsənin böyük hissəsi 1272-1420-ci illər arasında inşa edilsə də, qərb ucu yalnız XV əsrin ortalarında tamamlanıb. Qısa müddət sonra kilsənin qərb ucunda qoşa qüllələr tikilib. 1880-ci illərdə binada əhəmiyyətli dəyişikliklər edən Helqo Zettervall tərəfindən kilsə yenidən layihələndirilib. Kafedralın əsas tikinti materialı kərpicdir, lakin sütunlar və bir çox detallar Qotland əhəng daşından hazırlanıb.

Tağların hamısı XIII əsr planına uyğun olaraq inşa edilsə də, bəziləri təxminən 1440-cı illərdə tikilib. 1702-ci ildə baş verən böyük yanğında kilsənin daxili interyeri demək olar ki, məhv olub. 1970-ci illərdə aparılan təmir işləri zamanı Reformasiyadan sonra ağ suvaqla örtülmüş bir çox orta əsr freskaları aşkar olunaraq bərpa edilib.

Qalereya

Havadan görünüş
Xarici görünüşü
Katedralin ön tərəfinin görünüşü
Giriş portalı
Daxili interyer
Müqəddəs Erikin məzarı
Qustav Vasa və onun iki arvadının məzarı

İstinadlar

Wiki Loves Monuments monuments database. 2017.
Getty Research Institute Getty Thesaurus of Geographic Names (ing.). LA: Getty Research Institute, 1997.
"Skattkammaren" Arxivləşdirilib 28 sentyabr 2013 at the Wayback Machine, Svenska kyrka Uppsala. (швед.) Retrieved 24 September 2013.
"Gamla Uppsala" [Old Uppsala] (isveç). Vikingarnas landskap. 24 September 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 November 2014.
von Bonsdorff, Jan; Lovén, Christian; Bengtsson, Herman. Uppsala domkyrka [Uppsala Cathedral] (PDF). 2011 Yearbook (isveç). Kungliga Vitterhets Historie och Antikvitets Akademien. 2010. ISBN . 28 December 2018 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 18 November 2014.
"Uppsala Domkirke" Arxivləşdirilib 27 sentyabr 2013 at the Wayback Machine, Store norske leksikon. (норв.) Retrieved 24 September 2013.
Malm, Gunilla. "Recent Excavations at Uppsala Cathedral, Sweden". World Archaeology. 18 (3). 1987: 382–397. doi:10.1080/00438243.1987.9980013. JSTOR 124592.
"The Cathedral Museum, Uppsala, Sweden" Arxivləşdirilib 15 oktyabr 2007 at the Wayback Machine, Silk Road Seattle. Retrieved 24 September 2013.
"Educational Material – The history of the Cathedral" (PDF). Uppsala Cathedral. 4 March 2016 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 18 November 2014.

Xarici keçidlər

Uppsala Cathedral's website. Arxivləşdirilib 27 sentyabr 2013 at the Wayback Machine.
The Cathedral Museum, Uppsala, Sweden with illustrated list of artefacts, from Silk Road Seattle

[_7f384a0ae2cb4712-1] Wiki Loves Monuments monuments database. 2017.

[_7bbe52f3a9111816-2] Getty Research Institute Getty Thesaurus of Geographic Names (ing.). LA: Getty Research Institute, 1997.

[3] "Skattkammaren" Arxivləşdirilib 28 sentyabr 2013 at the Wayback Machine, Svenska kyrka Uppsala. (швед.) Retrieved 24 September 2013.

[4] "Gamla Uppsala" [Old Uppsala] (isveç). Vikingarnas landskap. 24 September 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 November 2014.

[jvb-5] von Bonsdorff, Jan; Lovén, Christian; Bengtsson, Herman. Uppsala domkyrka [Uppsala Cathedral] (PDF). 2011 Yearbook (isveç). Kungliga Vitterhets Historie och Antikvitets Akademien. 2010. ISBN . 28 December 2018 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 18 November 2014.

[snl-6] "Uppsala Domkirke" Arxivləşdirilib 27 sentyabr 2013 at the Wayback Machine, Store norske leksikon. (норв.) Retrieved 24 September 2013.

[7] Malm, Gunilla. "Recent Excavations at Uppsala Cathedral, Sweden". World Archaeology. 18 (3). 1987: 382–397. doi:10.1080/00438243.1987.9980013. JSTOR 124592.

[8] "The Cathedral Museum, Uppsala, Sweden" Arxivləşdirilib 15 oktyabr 2007 at the Wayback Machine, Silk Road Seattle. Retrieved 24 September 2013.

[9] "Educational Material – The history of the Cathedral" (PDF). Uppsala Cathedral. 4 March 2016 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 18 November 2014.