Qızıl Ordamirzəsi (murza – şahzadə) Arslan Turgen Turgenevlər nəslinin banisi sayılmalıdır. 1440-cı ildə Böyük Knyaz Vasili Tyomnının (1415-1462) yanına gəlmiş, xaç suyuna çəkilmiş və İoann adını götürmüşdür.
Böyük knyaz ona lütf və inayət göstərmiş, çünki Turgen mirzə titulundan göründüyü kimi tatarlar içində şan-şöhrətli simalardan olmuşdur.
Yazıçı İvan Turgenyevin doğulduğu və mərkəzi malikanələri olan Spassk-Lutovinovada mülkədar kontorunun üstündə asılan gerbində də onların əsil köklərini əks edən əlamətlər saxlanılırdı:
Böyük cəngavər qalxanı üzərində mavi rəng fonunda qızıl ulduz, həmçinin ulduzu dövrələmiş gümüşü əyri hilal onların keçmiş inamlarının islamın əsas simvolunu əks etdirməklə bərabər Turgenevlərin Qızıl Ordadan çıxan əsil-nəcabətli kişilərdən olduğunu da göstərirdi. Gerbdə Turgenevlər nəslinin xristianlığı qəbul etdikdən sonrakı tarixçələrini də ifadə edən simvollar var idi. Buradaca əyri hilalın sanki üstündəncə qanadlanıb pərvaz edən qartal rəsmi ailənin Məhəmmədi dinindən qopub xristianlığa qoĢulmasını əks etdirir. Qırmızı rəng fonunda qılınc təsviri və yaĢıl düzənlikdə ox kimi süzən yəhər-yüyəni at Turgenevlərin hər zaman xidmətə, atlanmağa hazır olduqlarını göstərirdi.
Yazıçı İvan Turgenevin anası mahalda varlı-dövlətli qızlardan biri sayılırdı. Orlov quberniyasından başqa Kaluqa, Tula, Tambov, Kursk quberniyalarında da kəndləri var idi.
Ata Turgenevin isə mirası yox idi. O, qonşu Turgenevo kəndindən başqa heç nəyə malik deyildi. Lakin hər bir qadını başdan çıxarıb, yoldan edən gözəlliyə və şöhrətli soyadına malik idi.
1440-cı ildən başlayaraq öz tatar kökündən boy atan bu nəsil Rusiya üçün böyük şəxsiyyətlər – dövlət adamları vermişlər. Turgenevlər əsasən hərb işində özlərini göstərmişdir. Rus çarı İvan QroznıKazan üzərinə yürüşü niyyət edərkən Pyotr Turgenevi Həştərxana elçi göndərir. Pyotr Turgenev noqay mirzələrini Kazan xanına köməkdən çəkindirməli idi. Lakin Yusuf Murza (rus knyazı Yusupovların ulu babası, Kazan xanının arvadı Süyüm Bikənin atası) onu söyüb, biabır etmişdi.
Yazıçı İvan Turgenev öz nəsillərinin tarixçəsindəki bir hadisənin qürurunu hər zaman daşıyır, hər yerdə onu söyləməkdən usanmırdı. Onun ulu babası 1606-cı ildə yalançı Dmitriyə edam kötüyü qarşısında ötkəm-ötkəm demişdi: "Sən Çar İoannın oğlu deyilsən, sən qaçaq Qrişka Otepyevsən, mən səni tanıyıram". Bu cəsarətinə başı ilə cavab vermişdi, onu Moskvada edam etmişdilər. Bir çox rus zadəganları – əyanları Yalançı Dmitrinin əlini öpərkən ona belə qanlı cavab vermək bu nəslin tərcümeyi-halına yaraşırdı. Rusiyada bu nəsli doğrucul, sədaqətli, ciddi insanlar kimi tanıyırdılar. İndi isə Mirzə Turgenin nəvələri kasıblamışdı; Çar İvan Qroznı Kazanm fəthindən sonra onları yenidən torpaq və mülklə mükafatlandırsa da indilik ata Turgenev çox kasıb nişanlı sayılırdı. Budur,Vətən müharibəsi bitmiş, döyüşçülər evə dönmüşdülər.
Adın anlamı
Qədim Türk sivilizasiyasının araşdırıcısı və cəfakeşi böyük alim N.Baskakovun "Türk mənşəli rus familiyaları" kitabında göstərildiyi kimi, Turgenev soyadının kökündə türk, monqol sözü olan turgen "cəld, sürətli, iti" durur. Həmin söz özünün əlavə mənalarına da malikdir, turgen "qızğın, əsəbi, hərarətli, tələsgən, savaşqan" məna çalarlarıyla Sibirin türk xalqlarının dillərində, o cümlədən altay, xakas dillərində rast gəlinməkdədir. Hər halda soyadının əsasında duran turgen lüğəvi vahidi sözün həmin bu əlavə mənalarıyla əlaqədardır. Çünki turgen sözünün məhz "qızğın, öcəşkən" mənaları insanın xasiyyətini və temperamentini xarakterizə etdiyi üçün soyadı (ləqəb) yaratmağa daha əlverişlidir.
N.Baskakov, "Türk mənşəli rus familiyaları", s.155-156.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
Руммель В. В., Голубцов В. В. — Родословный сборник русских дворянских фамилий в двух томах, 1886. djvu 2011-06-23 at the Wayback Machine
Soylarla əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Etdiyiniz redaktələri mənbə və istinadlarla əsaslandırmağı unutmayın.
Avqust 12, 2021
turgenyevlər, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, məqaləni, vik. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Turgenyevler Rusiya xalqinin taninmis soylarindan biri TurgenyevlerTitul BoyarEcdadi Arslan Turgen mirze Lev TurgenyevMenseyi Qizil OrdaTebeeliyi Rusiya imperiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Soyun yaranmasi 2 Adin anlami 3 Soyun meshur numayendeleri 4 Menbe 5 Istinadlar 6 Hemcinin bax 7 Xarici kecidlerSoyun yaranmasi RedakteQizil Orda mirzesi murza sahzade Arslan Turgen Turgenevler neslinin banisi sayilmalidir 1440 ci ilde Boyuk Knyaz Vasili Tyomninin 1415 1462 yanina gelmis xac suyuna cekilmis ve Ioann adini goturmusdur Boyuk knyaz ona lutf ve inayet gostermis cunki Turgen mirze titulundan gorunduyu kimi tatarlar icinde san sohretli simalardan olmusdur Yazici Ivan Turgenyevin doguldugu ve merkezi malikaneleri olan Spassk Lutovinovada mulkedar kontorunun ustunde asilan gerbinde de onlarin esil koklerini eks eden elametler saxlanilirdi Boyuk cengaver qalxani uzerinde mavi reng fonunda qizil ulduz hemcinin ulduzu dovrelemis gumusu eyri hilal onlarin kecmis inamlarinin islamin esas simvolunu eks etdirmekle beraber Turgenevlerin Qizil Ordadan cixan esil necabetli kisilerden oldugunu da gosterirdi Gerbde Turgenevler neslinin xristianligi qebul etdikden sonraki tarixcelerini de ifade eden simvollar var idi Buradaca eyri hilalin sanki ustundence qanadlanib pervaz eden qartal resmi ailenin Mehemmedi dininden qopub xristianliga qoGulmasini eks etdirir Qirmizi reng fonunda qilinc tesviri ve yaGil duzenlikde ox kimi suzen yeher yuyeni at Turgenevlerin her zaman xidmete atlanmaga hazir olduqlarini gosterirdi Yazici Ivan Turgenevin anasi mahalda varli dovletli qizlardan biri sayilirdi Orlov quberniyasindan basqa Kaluqa Tula Tambov Kursk quberniyalarinda da kendleri var idi Ata Turgenevin ise mirasi yox idi O qonsu Turgenevo kendinden basqa hec neye malik deyildi Lakin her bir qadini basdan cixarib yoldan eden gozelliye ve sohretli soyadina malik idi 1440 ci ilden baslayaraq oz tatar kokunden boy atan bu nesil Rusiya ucun boyuk sexsiyyetler dovlet adamlari vermisler Turgenevler esasen herb isinde ozlerini gostermisdir Rus cari Ivan Qrozni Kazan uzerine yurusu niyyet ederken Pyotr Turgenevi Hesterxana elci gonderir Pyotr Turgenev noqay mirzelerini Kazan xanina komekden cekindirmeli idi Lakin Yusuf Murza rus knyazi Yusupovlarin ulu babasi Kazan xaninin arvadi Suyum Bikenin atasi onu soyub biabir etmisdi Yazici Ivan Turgenev oz nesillerinin tarixcesindeki bir hadisenin qururunu her zaman dasiyir her yerde onu soylemekden usanmirdi Onun ulu babasi 1606 ci ilde yalanci Dmitriye edam kotuyu qarsisinda otkem otkem demisdi Sen Car Ioannin oglu deyilsen sen qacaq Qriska Otepyevsen men seni taniyiram Bu cesaretine basi ile cavab vermisdi onu Moskvada edam etmisdiler Bir cox rus zadeganlari eyanlari Yalanci Dmitrinin elini operken ona bele qanli cavab vermek bu neslin tercumeyi halina yarasirdi Rusiyada bu nesli dogrucul sedaqetli ciddi insanlar kimi taniyirdilar Indi ise Mirze Turgenin neveleri kasiblamisdi Car Ivan Qrozni Kazanm fethinden sonra onlari yeniden torpaq ve mulkle mukafatlandirsa da indilik ata Turgenev cox kasib nisanli sayilirdi Budur Veten muharibesi bitmis doyusculer eve donmusduler Adin anlami RedakteQedim Turk sivilizasiyasinin arasdiricisi ve cefakesi boyuk alim N Baskakovun Turk menseli rus familiyalari kitabinda gosterildiyi kimi Turgenev soyadinin kokunde turk monqol sozu olan turgen celd suretli iti durur 1 Hemin soz ozunun elave menalarina da malikdir turgen qizgin esebi heraretli telesgen savasqan mena calarlariyla Sibirin turk xalqlarinin dillerinde o cumleden altay xakas dillerinde rast gelinmekdedir Her halda soyadinin esasinda duran turgen lugevi vahidi sozun hemin bu elave menalariyla elaqedardir Cunki turgen sozunun mehz qizgin ocesken menalari insanin xasiyyetini ve temperamentini xarakterize etdiyi ucun soyadi leqeb yaratmaga daha elverislidir Soyun meshur numayendeleri RedakteIvan TurgenyevMenbe RedakteBaskakov N A Russkie familii tyurkskogo proishozhdeniya Baku Yazychy 1992 Minaxanim Tekleli Turk esilli ruslar Baki Nurlar 2010 II nesr Istinadlar Redakte N Baskakov Turk menseli rus familiyalari s 155 156 Hemcinin bax RedakteXarici kecidler RedakteRummel V V Golubcov V V Rodoslovnyj sbornik russkih dvoryanskih familij v dvuh tomah 1886 djvu Arxivlesdirilib 2011 06 23 at the Wayback Machine Soylarla elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Menbe https az wikipedia org w index php title Turgenyevler amp oldid 5687595, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
