fbpx
Wikipedia

Turan Həsənzadə

Turan Həsənzadə – Azərbaycan alimi.

Turan Həsənzadə
Doğum tarixi
Doğum yeri Əylis, Ordubad

Həyatı

1926-cı ildə Ordubad rayonunun Əylis kəndində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. Turan müəllimin atası Mirzə Vahab kişi dövrünün çox savadlı, ziyalı şəxsiyyətlərindən biri olub. Ərəb, fars dillərini çox mükəmməl bilən Mirzə Vahab islam tarixini dərindən öyrəndiyindən onu çox dürüst qavramışdı. O, 1912-ci ildə Əylis kəndində Üsuli-cədid məktəbi açmış, xalqın maariflənməsi yolunda böyük zəhmət çəkmişdir. 1923-cü ildən Naxçıvan Maarif Komitəsinə dəvət olunan Mirzə Vahab uzun illər burada çalışmış, Naxçıvan İnqilab Komitəsinin üzvü, Ordubad İnqilab Komitəsinin sədri olmuşdur. Göstərdiyi xidmət və fəaliyyət həmişə diqqət mərkəzində olduğundan, gördüyü işlər mükəmməl alındığından Mirzə Vahabın əməyi dövlət tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. Sonralar Bakıda Elmlər Akademiyasında Şərq şöbəsinin müdiri işləmiş Mirzə Vahab Həsənzadənin oğlu Turana böyük təsiri olmuşdur.

İbtidai təhsilini Əylis kəndində alan Turan Həsənzadə 1945-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Şərq (fars) fakültəsini bitirmişdir. Bir müddət respublikamızın şimal bölgəsində pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olan Turan Həsənzadə 1961-ci ildən paytaxta qayıtmış, Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Dil və Ədəbiyyat İnstitutunda işə qəbul olunmuşdur. Hələ tələbəlikdən elmə, tədqiqata böyük marağı və həvəsi olan Turan Həsənzadə 1972-ci ildə "Molla Nəsrəddin" jurnalında İran və Cənubi Azərbaycan həyatının inkişafı mövzusunda elmi iş müdafiə edərək filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. Elə o vaxtdan başlayaraq bütün fəaliyyətini milli mətbuatımızın tədqiqatına həsr edən Turan Həsənzadə bu mövzuda yüzlərlə elmi məqalənin müəllifi olmuşdur. 1961-ci ildən bugünə qədər Turan Həsənzadə elmi və tekstoloji mövzularda işləmişdir. Məsələn, Cəlil Məmmədquluzadənin üç cilidliyinin tekstoloji tədqiqat əsərlərini hazırlayan Turan Həsənzadə 1967-ci ilə qədər ədibin dram əsərlərini də avtoqrafları əsasında çapa hazırlamışdır. Turan Həsənzadə Cəlil Məmmədquluzadə irsinə bütün varlığı ilə elə bağlanmışdı ki, sonralar da unudulmaz yazıçının 6 cilidliyi (kütləvi nəşrlə) yenə də bu yorulmaz tədqiqatçı tərəfindən hazırlanmışdır ki, buraya da ədibin felyetonları, məktubları, hekayə və xatirələri daxil edilmişdir.

"Molla Nəsrəddin"lə bərabər milli mətbuatımızın qaranquşu sayılan "Əkinçi" qəzeti də Turan Həsənzadənin daim diqqət mərkəzində olmuşdur. O, 1975-ci ildə "Əkinçi" qəzetinin 100 illiyi münasibəti ilə onun ərəb əlifbalı mətnini yeni əlifbada transliterasiya edib çapa hazırlamışdır. Bu kitab 1978-ci ildə işıq üzü gördü və bütün mətbuatsevərlər tərəfindən maraqla qarşılandı. İndi həmin kitab latın qrafikasında yenidən çap olunmuşdur.

Turan Həsənzadə 1967-ci ildən başlayaraq "Molla Nəsrəddin" jurnalının ərəb əlifbalı mətnlərini yeni əlifbaya keçirdərək çapa hazırlamışdır. Bu cildlərdən üçü artıq işıq üzü görmüşdür. Hazırda "Molla Nəsrəddin"in dördüncü cildi nəşriyyatda çapa hazırlanır. Yorulmaz tədqiqatçının əməyi nəticəsində Azərbaycan mətbuatının şah əsəri sayılan "Molla Nəsrəddin"in tam şəkildə 8 cildi bu yubiley ərəfəsində işıq üzü görməlidir.

Ömrü boyu arxivlərdə çalışan, unudulmuşların üzə çıxarılmasında böyük fədakarlıq göstərən Turan Həsənzadə digər mətbuat orqanlarının tədqiq edilməsini də unutmamışdır. O, bir tərəfdən "Molla Nəsrəddin" jurnalının qaranlıq səhifələrinə işıq salmağa çalışır, digər halda "Əkinçi"ni araşdırırdı. Bununla bərabər, 1909-1910-cu illərdə fəaliyyət göstərmiş "Zənbur"a da vaxt ayırırdı. Bu jurnalın mətnini transliterasiya və tərtib etmişdir (mətnlər tam hazır vəziyyətdədir). Ötən əsrin əvvəllərində milli mətbuatımızın satirikyönümlü məcmuəsi olan "Kəlniyyət" (1912-1913) jurnalının mətnini də transliterasiya edərək hazırlamışdır.

İstinadlar

  1. Transliterasiya və tərtib edəni: Turan Həsənzadə (2005). "Əkinçi. 1875-1877. (Tam mətni)" (PDF). kitabxana.net (azərb.). "Avrasiya Press". 2016-08-03 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-09-05.

Xarici keçidlər

turan, həsənzadə, azərbaycan, alimi, doğum, tarixi, 1926doğum, yeri, əylis, ordubadhəyatı, redaktə1926, ildə, ordubad, rayonunun, əylis, kəndində, ziyalı, ailəsində, anadan, olmuşdur, turan, müəllimin, atası, mirzə, vahab, kişi, dövrünün, çox, savadlı, ziyalı,. Turan Hesenzade Azerbaycan alimi Turan HesenzadeDogum tarixi 1926Dogum yeri Eylis OrdubadHeyati Redakte1926 ci ilde Ordubad rayonunun Eylis kendinde ziyali ailesinde anadan olmusdur Turan muellimin atasi Mirze Vahab kisi dovrunun cox savadli ziyali sexsiyyetlerinden biri olub Ereb fars dillerini cox mukemmel bilen Mirze Vahab islam tarixini derinden oyrendiyinden onu cox durust qavramisdi O 1912 ci ilde Eylis kendinde Usuli cedid mektebi acmis xalqin maariflenmesi yolunda boyuk zehmet cekmisdir 1923 cu ilden Naxcivan Maarif Komitesine devet olunan Mirze Vahab uzun iller burada calismis Naxcivan Inqilab Komitesinin uzvu Ordubad Inqilab Komitesinin sedri olmusdur Gosterdiyi xidmet ve fealiyyet hemise diqqet merkezinde oldugundan gorduyu isler mukemmel alindigindan Mirze Vahabin emeyi dovlet terefinden yuksek qiymetlendirilmisdir Sonralar Bakida Elmler Akademiyasinda Serq sobesinin mudiri islemis Mirze Vahab Hesenzadenin oglu Turana boyuk tesiri olmusdur Ibtidai tehsilini Eylis kendinde alan Turan Hesenzade 1945 ci ilde Azerbaycan Dovlet Universitetinin Serq fars fakultesini bitirmisdir Bir muddet respublikamizin simal bolgesinde pedaqoji fealiyyetle mesgul olan Turan Hesenzade 1961 ci ilden paytaxta qayitmis Azerbaycan Elmler Akademiyasinin Dil ve Edebiyyat Institutunda ise qebul olunmusdur Hele telebelikden elme tedqiqata boyuk maragi ve hevesi olan Turan Hesenzade 1972 ci ilde Molla Nesreddin jurnalinda Iran ve Cenubi Azerbaycan heyatinin inkisafi movzusunda elmi is mudafie ederek filologiya elmleri namizedi alimlik derecesi almisdir Ele o vaxtdan baslayaraq butun fealiyyetini milli metbuatimizin tedqiqatina hesr eden Turan Hesenzade bu movzuda yuzlerle elmi meqalenin muellifi olmusdur 1961 ci ilden bugune qeder Turan Hesenzade elmi ve tekstoloji movzularda islemisdir Meselen Celil Memmedquluzadenin uc cilidliyinin tekstoloji tedqiqat eserlerini hazirlayan Turan Hesenzade 1967 ci ile qeder edibin dram eserlerini de avtoqraflari esasinda capa hazirlamisdir Turan Hesenzade Celil Memmedquluzade irsine butun varligi ile ele baglanmisdi ki sonralar da unudulmaz yazicinin 6 cilidliyi kutlevi nesrle yene de bu yorulmaz tedqiqatci terefinden hazirlanmisdir ki buraya da edibin felyetonlari mektublari hekaye ve xatireleri daxil edilmisdir Molla Nesreddin le beraber milli metbuatimizin qaranqusu sayilan Ekinci qezeti de Turan Hesenzadenin daim diqqet merkezinde olmusdur O 1975 ci ilde Ekinci qezetinin 100 illiyi munasibeti ile onun ereb elifbali metnini yeni elifbada transliterasiya edib capa hazirlamisdir Bu kitab 1978 ci ilde isiq uzu gordu ve butun metbuatseverler terefinden maraqla qarsilandi Indi hemin kitab latin qrafikasinda yeniden cap olunmusdur 1 Turan Hesenzade 1967 ci ilden baslayaraq Molla Nesreddin jurnalinin ereb elifbali metnlerini yeni elifbaya kecirderek capa hazirlamisdir Bu cildlerden ucu artiq isiq uzu gormusdur Hazirda Molla Nesreddin in dorduncu cildi nesriyyatda capa hazirlanir Yorulmaz tedqiqatcinin emeyi neticesinde Azerbaycan metbuatinin sah eseri sayilan Molla Nesreddin in tam sekilde 8 cildi bu yubiley erefesinde isiq uzu gormelidir Omru boyu arxivlerde calisan unudulmuslarin uze cixarilmasinda boyuk fedakarliq gosteren Turan Hesenzade diger metbuat orqanlarinin tedqiq edilmesini de unutmamisdir O bir terefden Molla Nesreddin jurnalinin qaranliq sehifelerine isiq salmaga calisir diger halda Ekinci ni arasdirirdi Bununla beraber 1909 1910 cu illerde fealiyyet gostermis Zenbur a da vaxt ayirirdi Bu jurnalin metnini transliterasiya ve tertib etmisdir metnler tam hazir veziyyetdedir Oten esrin evvellerinde milli metbuatimizin satirikyonumlu mecmuesi olan Kelniyyet 1912 1913 jurnalinin metnini de transliterasiya ederek hazirlamisdir Istinadlar Redakte Transliterasiya ve tertib edeni Turan Hesenzade 2005 Ekinci 1875 1877 Tam metni PDF kitabxana net azerb Avrasiya Press 2016 08 03 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2016 09 05 Xarici kecidler RedakteTuran Hesenzade Arxivlesdirilib 2010 09 27 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Turan Hesenzade amp oldid 5744363, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.