fbpx
Wikipedia

Tuba Şahi məscidi

Tuba ŞahiBakının Mərdəkan qəsəbəsində məscid.

Məhəmməd məscidi
40°29′30″ şm. e. 50°08′26″ ş. u.
Ölkə  Azərbaycan
Şəhər Bakı Bakı
Yerləşir Mərdəkan
Aidiyyatı Şirvanşahlar dövləti
Memar Məhəmməd ibn Əbu-Bəkr
Tikilmə tarixi 1481—1482
Üslubu Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi
Vəziyyəti stabil
İstinad nöm.95
KateqoriyaMəscid
ƏhəmiyyətiÖlkə əhəmiyyətli
Tuba Şahi məscidi
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarix

Məscidin tikilmə tarixi bizim dövrə qədər yaxşı vəziyyətdə qalmış yazıda göstərilir. Bu yazıda nəinki onun tikilib qurtarıldığı il hicri ilə 886 ci il (1481-1482) habelə onun sifarişçisi Tuba Şahının adı da göstərilir. Başqa yazı dar dolayı pilləkanın qabağındadır. Bu yazı, görünür, kəndin daha qədim məscidinə aiddir: 774-cü il hicri ilə (1372-ci il), bu yazıda onun sifarişçisinin adı da göstərilir: sədra Hacı Bahəddin, Hacı Nürəddinin oğlu. İ.Berezin hesab edir ki, bu yazı Buzovnadakı məscidə məxsus idi.

Görünüş

Tuba Şahi məscidi tikintidə geniş yayılmış ibadətgahların ən səciyyəvi növlərindən biridir. Binanın məkan ilə bağlı həndəsi formalı memarlıq kütlələrinin birləşməsi ifadəli obraz yaratmağa yönəlmişdir: bu obrazın səciyyəvi xüsusiyyəti daxili məkanın binanın ön tərəfi ilə üzvü surətdə bağlılığıdır. Hamar bayır divarı fonunda giriş portalı nəzərə çarpır. Zalın kompozisiya mərkəzində təbilə bənzər yonulmuş fiqurun üzərində hamar gümbəz ucalır.

Binanın içərisində kontrastlığa meyl özünü göstərir. Onun divarları səliqə ilə yonulmuş daşlardan hörülmüşdür. Divarların hamarüz hissəsində daş şəbəkələr yonulmuşdur, bu şəbəkələr kiçik dördbucaqlı pəncərələrə qoyulmuşdur. Fasad divarlarının yuxarı hissəsində qapı oyulmuşdur. Konstruktiv və plastiki cəhətcə giriş qapılı fasaddan bir qədər irəlidədir və ondan hündürdür. Onun bayır tərəfi ənənəvi naxışlarla bəzədilmişdir (lentə oxşar naxışlar). Belə portal kompozisiya Azerbaycanının 15-ci əsrin memarlığında geniş yayılmışdır. Şirvan Abşeron ərazisi üçün ənənəvi olunmuşdur. Quruluşuna və sadəliyinə görə məscidin portalı saray məscidinin daha sadə portalına bənzəyir. Bununla belə onun naxışlarının az saylı detalları - giləyə bənzər medalyonları və çatma tağın stalaktit daşları eyni ərazinin abidaləri ilə oxşarlığını göstərir. Kiçik altı tərəfdən yonulmuş və altı dəfə təkrar olunan Əli sözü təkrar olunmuş tağın üzərindəki medalyon da bu növ detallara aiddir. Həmin tağın üzərində iki sətirli yazı paleoqrafik xüsusiyyətlərinə görək onlara yaxındır.

Məscidin daxili quruluşu Şirvanşahların həyətinə və sərdabalına oxşardır. Onların əsasını xaç şəkili gümbəzli, giriş qaplarında, otaqların tərkibində cüzi dəyişikliklər olan dəqiq plan təşkil edir. Kvadrata bənzər planın künclərində ibadət zalına bitişik dörd kiçik otaq yerləşmişdir. Zalın mərkəzi kvadratı kürəşəkilli taxçalar çatma tağlarla örtülmüşdür. Xaç şəkilli plan o dövrdə geniş yayılmışdır. Sərbəst gümbəzaltı dirəklər, bəzi abidələri çıxmaq şərti ilə, nadir hallarda rast gəlmək olardı.

Məscidin şimal otaqları (onların biri portal ilə birləşmişdir) daha uzun proporsiyalıdır. Kvadrat otaqların müxtəlif çatıları vardır: qərb tərəfdəkilərin üzərində gümbəz, şərq tərəfdəkilərin üzərində lay daşlardan ibarət mürəkkəb naxışlı qatı. Qiblə cənub hissədəki şalbanbaşının üzərindəki mihrabla işarə olunmuşdur, mihrabın yarım gümbəzi sadə şəkilli stalaktitə dirənmişdir. İnteryerin ifadəliliyi ayrı-ayrı hissələr arasındaki mütənasibliyin saxlanılması ilə əldə edilmişdir.

Xarici keçidlər

  • 6 əsrə yaxın tarixi olan Tuba Şah məscidi - FOTOREPORTAJ
  • Mərdəkan Bələdiyyəsi[ölü keçid]

Həmçinin bax

tuba, şahi, məscidi, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, sentyabr, 2021, tuba. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz sentyabr 2021 Tuba Sahi Bakinin Merdekan qesebesinde mescid Mehemmed mescidi40 29 30 sm e 50 08 26 s u Olke AzerbaycanSeher Baki BakiYerlesir MerdekanAidiyyati Sirvansahlar dovletiMemar Mehemmed ibn Ebu BekrTikilme tarixi 1481 1482Uslubu Sirvan Abseron memarliq mektebiVeziyyeti stabilAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 95KateqoriyaMescidEhemiyyetiOlke ehemiyyetliTuba Sahi mescidi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarix 2 Gorunus 3 Xarici kecidler 4 Hemcinin baxTarix RedakteMescidin tikilme tarixi bizim dovre qeder yaxsi veziyyetde qalmis yazida gosterilir Bu yazida neinki onun tikilib qurtarildigi il hicri ile 886 ci il 1481 1482 habele onun sifariscisi Tuba Sahinin adi da gosterilir Basqa yazi dar dolayi pillekanin qabagindadir Bu yazi gorunur kendin daha qedim mescidine aiddir 774 cu il hicri ile 1372 ci il bu yazida onun sifariscisinin adi da gosterilir sedra Haci Baheddin Haci Nureddinin oglu I Berezin hesab edir ki bu yazi Buzovnadaki mescide mexsus idi Gorunus RedakteTuba Sahi mescidi tikintide genis yayilmis ibadetgahlarin en seciyyevi novlerinden biridir Binanin mekan ile bagli hendesi formali memarliq kutlelerinin birlesmesi ifadeli obraz yaratmaga yonelmisdir bu obrazin seciyyevi xususiyyeti daxili mekanin binanin on terefi ile uzvu suretde bagliligidir Hamar bayir divari fonunda giris portali nezere carpir Zalin kompozisiya merkezinde tebile benzer yonulmus fiqurun uzerinde hamar gumbez ucalir Binanin icerisinde kontrastliga meyl ozunu gosterir Onun divarlari seliqe ile yonulmus daslardan horulmusdur Divarlarin hamaruz hissesinde das sebekeler yonulmusdur bu sebekeler kicik dordbucaqli pencerelere qoyulmusdur Fasad divarlarinin yuxari hissesinde qapi oyulmusdur Konstruktiv ve plastiki cehetce giris qapili fasaddan bir qeder irelidedir ve ondan hundurdur Onun bayir terefi enenevi naxislarla bezedilmisdir lente oxsar naxislar Bele portal kompozisiya Azerbaycaninin 15 ci esrin memarliginda genis yayilmisdir Sirvan Abseron erazisi ucun enenevi olunmusdur Qurulusuna ve sadeliyine gore mescidin portali saray mescidinin daha sade portalina benzeyir Bununla bele onun naxislarinin az sayli detallari gileye benzer medalyonlari ve catma tagin stalaktit daslari eyni erazinin abidaleri ile oxsarligini gosterir Kicik alti terefden yonulmus ve alti defe tekrar olunan Eli sozu tekrar olunmus tagin uzerindeki medalyon da bu nov detallara aiddir Hemin tagin uzerinde iki setirli yazi paleoqrafik xususiyyetlerine gorek onlara yaxindir Mescidin daxili qurulusu Sirvansahlarin heyetine ve serdabalina oxsardir Onlarin esasini xac sekili gumbezli giris qaplarinda otaqlarin terkibinde cuzi deyisiklikler olan deqiq plan teskil edir Kvadrata benzer planin kunclerinde ibadet zalina bitisik dord kicik otaq yerlesmisdir Zalin merkezi kvadrati kuresekilli taxcalar catma taglarla ortulmusdur Xac sekilli plan o dovrde genis yayilmisdir Serbest gumbezalti direkler bezi abideleri cixmaq serti ile nadir hallarda rast gelmek olardi Mescidin simal otaqlari onlarin biri portal ile birlesmisdir daha uzun proporsiyalidir Kvadrat otaqlarin muxtelif catilari vardir qerb terefdekilerin uzerinde gumbez serq terefdekilerin uzerinde lay daslardan ibaret murekkeb naxisli qati Qible cenub hissedeki salbanbasinin uzerindeki mihrabla isare olunmusdur mihrabin yarim gumbezi sade sekilli stalaktite direnmisdir Interyerin ifadeliliyi ayri ayri hisseler arasindaki mutenasibliyin saxlanilmasi ile elde edilmisdir Xarici kecidler Redakte6 esre yaxin tarixi olan Tuba Sah mescidi FOTOREPORTAJ Merdekan Belediyyesi olu kecid Hemcinin bax RedakteAzerbaycan medeniyyetiMenbe https az wikipedia org w index php title Tuba Sahi mescidi amp oldid 6043290, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.