fbpx
Wikipedia

Tlinkit dili

Tlinkit dili (tlingit, koloş dili, öz adlanması Lingít - " ɬɪŋkɪ́t" ) — Alyaskanın cənub-şərqində və Kanadanın qərbində yaşayan tlinkitlilərin dili. Na-dene dil ailəsinə aiddir. XXI əsrin əvvəllərinə cəmi 140 nəfər tilingit dilini bilən qalmışdı, onlar da iki dilli idi ( ikinci dil - ingilis dili).

Tarixi

Tlinkit dilinin tarixi yazılı mənbələr olmadığından hələ də tam öyrənilməyib. Avropa xalqları ilə tlinkitlər ilk dəfə 1790-cı ildə qarşılaşıblar. Hətta bundan sonra da XX əsrin başlanğıcına qədər xalq haqqında yarımçıq məlumatlar var. Hesab edilir ki, dil Alyaskanın Ketçikan ərazisindən şimala doğru yayılıb, belə ki, cənubdan şimala doğru irəlilədikcə dilin mühafizəkar xarakteri itir. Aralarında böyük məsafə olmağına baxmayaeraq tlinkit dilinin bəzi dialektləri ilə eyak dili arasında oxşar cəhətlər çoxdur.  

Yazılış

Tlinkit dilində 1840-ci ildən kiril əlifbası ilə dini mətnlər çap edilib. XX əsrin əvvəlinə bu əlifba sıradan çıxıb. Hal-hazırda ABŞKanadada tlinkit dili üçün latın qrafikasından istifadə edilir.

Mənbə

  • Lingít Yoo X̲'atángi: The Tlingit Language
  • Tlingit Teaching and Learning Aids
    • Tlingit Noun Dictionary
    • Tlingit Verb Dictionary (unfinished)
    • Tongass Text
  • Alaskan Orthodox Christian texts (Tlingit)
  • The Russian Church and Native Alaskan Cultures: Preserving Native Languages
  • Yukon Native Language Centre 2006-07-17 at the Wayback Machine
  • Talking about Beliefs: The Alaskan Tlingit language today 2006-01-17 at the Wayback Machine
  • Anash Interactive

Ədəbiyyat

  • Beck, David. (2001). «Conventionality and lexical classes», pp. 19–26 in Proceedings of WSCLA 5: The Workshop on Structure and Constituency in Languages of the Americas, Gessner, Suzanne; Oh, Sunyoung; & Shiobara, Kayono (eds.). Volume 5 of Working Papers in Linguistics. University of British Columbia: Vancouver, British Columbia.
  • Bird, Sonya. (2001). «What is a word? Evidence from a computational approach to Navajo verbal morphology», pp. 27–35 in Proceedings of WSCLA 5: The Workshop on Structure and Constituency in Languages of the Americas, Gessner, Suzanne; Oh, Sunyoung; & Shiobara, Kayono (eds.). Volume 5 of Working Papers in Linguistics. University of British Columbia: Vancouver, British Columbia.
  • Boas, Franz. (1917). Grammatical notes on the language of the Tlingit Indians. University of Pennsylvania Museum anthropological publications.
  • Cable, Seth. (2004). A metrical analysis of syncope in Tlingit. Manuscript. [1]
  • Dauenhauer, Nora M.; & Dauenhauer, Richard (Eds.). (1987). Haa Shuká, Our Ancestors. Number 1 in Classics of Tlingit Oral Literature. University of Washington & Sealaska Heritage Foundation: Seattle, Washington.
  • ——— (1990). Haa Tuwunáagu Yís, For Healing Our Spirit. Number 2 in Classics of Tlingit Oral Literature. University of Washington & Sealaska Heritage Foundation: Seattle, Washington.
  • ——— (Eds.). (1994). Haa K̲usteeyí, Our Culture: Tlingit life stories. Number 3 in Classics of Tlingit Oral Literature. University of Washington & Sealaska Heritage Foundation: Seattle, Washington.
  • ——— (Eds.). (1995). «A Tlingit ceremonial speech by Willie Marks», pp. 239–244 in Dürr, M; Renner, E.; & Oleschinski, W. (Eds.), Language and Culture in Native North America: Studies in honor of Heinz-Jürgen Pinnow. Number 2 in LINCOM Studies in Native American Linguistics. LINCOM: Munich, Germany. ISBN 3-89586-004-2.
  • ——— (2000). Beginning Tlingit, 4th ed. Sealaska Heritage Foundation Press: Juneau, Alaska. ISBN 0-9679311-1-8. First edition 1994.
  • ——— (2002). Lingít X̲'éinax̲ Sá! Say it in Tlingit: A Tlingit phrase book. Sealaska Heritage Institute: Juneau, Alaska. ISBN 0-9679311-1-8.
  • ——— (2002). Intermediate Tlingit (draft). Manuscript.
  • Dauenhauer, Richard. (1974). Text and context of Tlingit oral tradition. PhD dissertation. University of Wisconsin: Madison, Wisconsin.
  • Dryer, Mattew. (1985). «Tlingit: An object-initial language?», Canadian Journal of Linguistics 30:1-13.
  • Goddard, Pliny Earle. (1920). «Has Tlingit a genetic relationship to Athapascan», International Journal of American Linguistics 1:266-279.
  • Leer, Jeffery A. (1979). Proto-Athabaskan Verb Stem Variation, Part One: Phonology. Volume 1 in Alaska Native Language Center Research Papers. Alaska Native Language Center: Fairbanks, Alaska.
  • ——— (1990). Tlingit: A portmanteau language family? In P. Baldi (Ed.), Linguistics change and reconstruction methodology (pp. 73–98). Mouton de Gruyter: Berlin, Germany.
  • ——— (1991). The Schetic Categories of the Tlingit verb. PhD dissertation. University of Chicago Department of Linguistics: Chicago, Illinois.
  • ——— (2000). «The negative/irrealis category in Athabaskan-Eyak-Tlingit», ch. 6 pp. 101–138 in The Athabaskan Languages: Perspectives on a Native American Language Family, Fernald, Theodore B. & Platero, Paul R. (eds.). Volume 24 in Oxford Studies in Anthropological Linguistics. Oxford University Press: Oxford, England. ISBN 0-19-511947-9.
  • Leer, Jeff; Hitch, David; & Ritter, John. (2001). Interior Tlingit Noun Dictionary: The dialects spoken by Tlingit elders of Carcross and Teslin, Yukon, and Atlin, British Columbia. Yukon Native Language Center: Whitehorse, Yukon. ISBN 1-55242-227-5.
  • Naish, Constance M. (1966). A syntactic study of Tlingit. Master’s dissertation. University of North Dakota.
  • Naish, Constance M.; & Story, Gillian L. (1973). Tlingit verb dictionary. Summer Institute of Linguistics: College, Alaska.
  • ——— (1996). The English-Tlingit dictionary: Nouns (3rd ed.; H. Davis & J. Leer, Eds.). Sheldon Jackson College: Sitka, Alaska. (Revision of the Naish-Story dictionary of 1963.)
  • Pinnow, Heinz-Jürgen. (1962). «Two problems of the historical phonology of Na-Dene languages». International Journal of American Linguistics, 28:162-166.
  • ——— (1966). Grundzüge einer historischen Lautlehre des Tlingit: ein Versuch. Wiesbaden: Harrassowitz.
  • ——— (1976). Geschichte der Na-Dene-Forschung. (Indiana : Beihefte ; 5). Berlin: Mann. ISBN 3-7861-3027-2
  • Swanton, John. (1911). «Tlingit», pp. 159–204 in Handbook of American Indian Languages. U.S. Government Printing Office: Washington, D.C.

tlinkit, dili, tlingit, koloş, dili, adlanması, lingít, ɬɪŋkɪ, alyaskanın, cənub, şərqində, kanadanın, qərbində, yaşayan, tlinkitlilərin, dili, dene, ailəsinə, aiddir, əsrin, əvvəllərinə, cəmi, nəfər, tilingit, dilini, bilən, qalmışdı, onlar, dilli, ikinci, in. Tlinkit dili tlingit kolos dili oz adlanmasi Lingit ɬɪŋkɪ t Alyaskanin cenub serqinde ve Kanadanin qerbinde yasayan tlinkitlilerin dili Na dene dil ailesine aiddir XXI esrin evvellerine cemi 140 nefer tilingit dilini bilen qalmisdi onlar da iki dilli idi ikinci dil ingilis dili Mundericat 1 Tarixi 2 Yazilis 3 Menbe 4 EdebiyyatTarixi RedakteTlinkit dilinin tarixi yazili menbeler olmadigindan hele de tam oyrenilmeyib Avropa xalqlari ile tlinkitler ilk defe 1790 ci ilde qarsilasiblar Hetta bundan sonra da XX esrin baslangicina qeder xalq haqqinda yarimciq melumatlar var Hesab edilir ki dil Alyaskanin Ketcikan erazisinden simala dogru yayilib bele ki cenubdan simala dogru ireliledikce dilin muhafizekar xarakteri itir Aralarinda boyuk mesafe olmagina baxmayaeraq tlinkit dilinin bezi dialektleri ile eyak dili arasinda oxsar cehetler coxdur Yazilis RedakteTlinkit dilinde 1840 ci ilden kiril elifbasi ile dini metnler cap edilib XX esrin evveline bu elifba siradan cixib Hal hazirda ABS ve Kanadada tlinkit dili ucun latin qrafikasindan istifade edilir Menbe RedakteLingit Yoo X atangi The Tlingit Language Tlingit Teaching and Learning Aids Tlingit Noun Dictionary Tlingit Verb Dictionary unfinished Tongass Text Alaskan Orthodox Christian texts Tlingit The Russian Church and Native Alaskan Cultures Preserving Native Languages Yukon Native Language Centre Arxivlesdirilib 2006 07 17 at the Wayback Machine Talking about Beliefs The Alaskan Tlingit language today Arxivlesdirilib 2006 01 17 at the Wayback Machine Anash InteractiveEdebiyyat RedakteBeck David 2001 Conventionality and lexical classes pp 19 26 in Proceedings of WSCLA 5 The Workshop on Structure and Constituency in Languages of the Americas Gessner Suzanne Oh Sunyoung amp Shiobara Kayono eds Volume 5 of Working Papers in Linguistics University of British Columbia Vancouver British Columbia Bird Sonya 2001 What is a word Evidence from a computational approach to Navajo verbal morphology pp 27 35 in Proceedings of WSCLA 5 The Workshop on Structure and Constituency in Languages of the Americas Gessner Suzanne Oh Sunyoung amp Shiobara Kayono eds Volume 5 of Working Papers in Linguistics University of British Columbia Vancouver British Columbia Boas Franz 1917 Grammatical notes on the language of the Tlingit Indians University of Pennsylvania Museum anthropological publications Cable Seth 2004 A metrical analysis of syncope in Tlingit Manuscript 1 Dauenhauer Nora M amp Dauenhauer Richard Eds 1987 Haa Shuka Our Ancestors Number 1 in Classics of Tlingit Oral Literature University of Washington amp Sealaska Heritage Foundation Seattle Washington 1990 Haa Tuwunaagu Yis For Healing Our Spirit Number 2 in Classics of Tlingit Oral Literature University of Washington amp Sealaska Heritage Foundation Seattle Washington Eds 1994 Haa K usteeyi Our Culture Tlingit life stories Number 3 in Classics of Tlingit Oral Literature University of Washington amp Sealaska Heritage Foundation Seattle Washington Eds 1995 A Tlingit ceremonial speech by Willie Marks pp 239 244 in Durr M Renner E amp Oleschinski W Eds Language and Culture in Native North America Studies in honor of Heinz Jurgen Pinnow Number 2 in LINCOM Studies in Native American Linguistics LINCOM Munich Germany ISBN 3 89586 004 2 2000 Beginning Tlingit 4th ed Sealaska Heritage Foundation Press Juneau Alaska ISBN 0 9679311 1 8 First edition 1994 2002 Lingit X einax Sa Say it in Tlingit A Tlingit phrase book Sealaska Heritage Institute Juneau Alaska ISBN 0 9679311 1 8 2002 Intermediate Tlingit draft Manuscript Dauenhauer Richard 1974 Text and context of Tlingit oral tradition PhD dissertation University of Wisconsin Madison Wisconsin Dryer Mattew 1985 Tlingit An object initial language Canadian Journal of Linguistics 30 1 13 Goddard Pliny Earle 1920 Has Tlingit a genetic relationship to Athapascan International Journal of American Linguistics 1 266 279 Leer Jeffery A 1979 Proto Athabaskan Verb Stem Variation Part One Phonology Volume 1 in Alaska Native Language Center Research Papers Alaska Native Language Center Fairbanks Alaska 1990 Tlingit A portmanteau language family In P Baldi Ed Linguistics change and reconstruction methodology pp 73 98 Mouton de Gruyter Berlin Germany 1991 The Schetic Categories of the Tlingit verb PhD dissertation University of Chicago Department of Linguistics Chicago Illinois 2000 The negative irrealis category in Athabaskan Eyak Tlingit ch 6 pp 101 138 in The Athabaskan Languages Perspectives on a Native American Language Family Fernald Theodore B amp Platero Paul R eds Volume 24 in Oxford Studies in Anthropological Linguistics Oxford University Press Oxford England ISBN 0 19 511947 9 Leer Jeff Hitch David amp Ritter John 2001 Interior Tlingit Noun Dictionary The dialects spoken by Tlingit elders of Carcross and Teslin Yukon and Atlin British Columbia Yukon Native Language Center Whitehorse Yukon ISBN 1 55242 227 5 Naish Constance M 1966 A syntactic study of Tlingit Master s dissertation University of North Dakota Naish Constance M amp Story Gillian L 1973 Tlingit verb dictionary Summer Institute of Linguistics College Alaska 1996 The English Tlingit dictionary Nouns 3rd ed H Davis amp J Leer Eds Sheldon Jackson College Sitka Alaska Revision of the Naish Story dictionary of 1963 Pinnow Heinz Jurgen 1962 Two problems of the historical phonology of Na Dene languages International Journal of American Linguistics 28 162 166 1966 Grundzuge einer historischen Lautlehre des Tlingit ein Versuch Wiesbaden Harrassowitz 1976 Geschichte der Na Dene Forschung Indiana Beihefte 5 Berlin Mann ISBN 3 7861 3027 2 Swanton John 1911 Tlingit pp 159 204 in Handbook of American Indian Languages U S Government Printing Office Washington D C Menbe https az wikipedia org w index php title Tlinkit dili amp oldid 5687178, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.