Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, ancaq mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. Lütfən mənbələri uyğun şəkildə mətnin daxilində yerləşdirərək məqalənin təkmilləşdirilməsinə kömək edin.
Tibet muxtar vilayəti (tib.བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་; Bod-rang-skyong-ljongs; çin.sadə.西藏自治区, pinyin: Xīzàng Zìzhìqū; ТАР) — Çinin qərbində muxtar bölgə.
2005-ci ildə Tibetdə demokratik islahatların keçirilməsinə başlanmasının və feodal-təhkimçilik quruluşunun dağıdılmasının 46 ili tamam oldu, bu müddət ərzində sosial inkişaf və insan hüquqlarının müdafiəsi sahəsində böyük dəyişikliklər baş vermişdir.
1959-cu ilə qədər Tibetdə feodal-təhkimçilik quruluşu hakim idi, siyasi yanaşmada teokratiya – Bütün Tibet əhalisinin 5%-dən azını təşkil edən dini rəhbərliyin və feodalların diktaturası hökm sürürdü. Uzun əsrlər ərzində “13 maddə Məcəlləsi” və “16 maddə Məcəlləsi” fəaliyyət göstərmişdi ki, bunlara əsasən Tibetin bütün əhalisi 3 kateqoriya və 9 dərəcəyə bölünürdü, həm də onların hər birinin hüquqları dəqiq müəyyən edilirdi.
17 iyul 1959-cu ildə Tibet muxtar Rayonunun təşkili üzrə hazırlıq komitəsi Tibetdə demokratik islahatların keçirilməsi haqqında qərar qəbul etdi, bu zamandan etibarən Tibetin bütün ərazisində demokratik dəyişikliklərin həyata keçirilməsi uğrunda kütləvi hərəkatlar başladı.
21 sentyabr 1959-cu ildə adı çəkilən komitə torpaq üzərində feodal-təhkimçilik mülkiyyətinin ləğv edilməsi və yeni mülkiyyət formasının tətbiqi haqqında qərar qəbul etdi. Bununla yanaşı Tibetdə ruhani rəhbərliyin və feodal əyanlarının siyasi diktaturası ləğv edildi və milli rayon muxtariyyəti sisteminin həyata keçirilməsinə başlanıldı.
1965-ci ilin sentyabrında Tibet xalq nümayəndələri Məclisinin birinci çağırışının ilk iclası başladı, o, Tibet Muxtar Rayonunu yaranmasını rəsmi olaraq elan etdi. Sessiyada iştirak edən 301 nümayəndə arasında tibetlilərin və digər milli azlıqların nümayəndələri 80%-dən çox idi.
Tibet Muxtar Rayonu (TMR) sakinləri bütün Çin vətəndaşlarının istifadə etdikləri ÇXR Konstitusiyasında nəzərdə tutulan vətəndaş və siyasi hüquqlarla yanaşı, milli rayon muxtariyyəti çərçivəsində də bir sıra digər hüquqlara malikdirlər.
TMR yerli siyasi, iqtisadi və mədəni xüsusiyyətlərdən çıxış edərək muxtariyyət haqqında qanunvericilik müddəaları işləmək hüququna malikdir.
Hal-hazırda Tibetdə elektroenergetika, mədənçıxarma, sement, dəri, toxuculuq və digər sahələr üzrə 300-dən çox müasir sənaye müəssisələri fəaliyyət göstərir. Eyni zamanda avtomobil yolları şəbəkəsi formalaşdırılmış, Lxasunu ölkənin digər rayonları və eləcə də xarici şəhərlərlə birləşdirən aeroport fəaliyyət göstərir. Sanitar-tibbi şəraitin yaxşılaşdırılması tibetlilərin həyat və sağlamlıq hüququnu effektiv təmin edir. Tibetdə əhalinin sayı 1,5 mln. nəfərə qədər artmışdır. 2004-cü ildə təxminən 4400 təhsil müəssisəsi qeydə alınmışdır.
Tibetdə son 40 ildə baş verən tarixi əhəmiyyətli nəhəng dəyişikliklər, demokratik islahatlar sübut edir ki, sosial inkişafın və tərəqqinin, insan hüquqları ilə vəziyyətin əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşmasının əsas səbəbləri feodal-təhkimçilik quruluşunun ləğvi və milli rayon muxtariyyəti sisteminin tətbiqidir.
Bütün bunlara baxmayaraq, Çinin mərkəzi hakimiyyətinin Dalay-lamaya münasibəti siyasətində problemlərin mövcud olduğunu qeyd etmək lazımdır. Çin hakimiyyəti Dalay-lamanı “Tibetin müstəqilliyinə” can atmaqdan çəkinməyə, Çinin parçalanmasına yönəlmiş fəaliyyətini dayandırmağa, Tibetin Çinin ayrılmaz hissəsi olduğunu açıq elan etməyə, ÇXR hökumətinin Çinin maraqlarını təmsil edən yeganə qanuni hökumət kimi tanımağa çağırır. Yalnız bu halda mərkəzi hakimiyyət Dalay-lama ilə onun taleyi ilə bağlı danışıqlar apara bilər.
Coğrafiyası
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir.
Beefy’s Nepal and Tibet Page 2006-02-19 at the Wayback Machine — photos and information on Tibet (and Nepal)
The Impact of China’s Reform Policy on the Nomads of Western Tibet by Melvyn C. Goldstein and Cynthia M. Beall — An examination of the impact of China’s post-1980 Tibet policy on a traditional nomadic area of Tibet’s Changtang (Northern Plateau) about 300 miles west-north-west of Lhasa in Phala Xiang, Ngamring county.
Кузьмин С. Л. Скрытый Тибет. история независимости и оккупации. СПб: изд. А. Терентьева
tibet, muxtar, vilayəti, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, səhifənin, neytrallığı, şübhə, doğurur, məqalədə, tərəf, tutma, pisləmək, məqsədi, daşıyan, doğruluğu, sübut, edil. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu sehifenin neytralligi subhe dogurur Meqalede teref tutma ve ya pislemek meqsedi dasiyan ve dogrulugu subut edilmeyen fikirler oldugu iddia edilir Xahis olunur bu mesele ile elaqedar muzakirelerde istirak edesiniz Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var ancaq metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Tibet muxtar vilayeti tib བ ད རང ས ང ལ ངས Bod rang skyong ljongs cin sade 西藏自治区 pinyin Xizang Zizhiqu TAR Cinin qerbinde muxtar bolge Tibet Muxtar Vilayetitib བ ད ཡ ལ 31 42 20 sm e 86 56 25 s u Olke Cin 1 Tarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1965Sahesi 1 228 400 km Saat qursagi UTC 08 00EhalisiEhalisi 3 180 000 nef 2014 xizang gov cnXeriteni goster gizle Tibet Muxtar Vilayeti Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Cografiyasi 3 Istinadlar 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidler 5 1 Cin muxalifetinin resurslari 5 2 Tibet muxalifetinin resurslari 5 3 Siyasi cehetden neytral resurslarTarixi Redakte2005 ci ilde Tibetde demokratik islahatlarin kecirilmesine baslanmasinin ve feodal tehkimcilik qurulusunun dagidilmasinin 46 ili tamam oldu bu muddet erzinde sosial inkisaf ve insan huquqlarinin mudafiesi sahesinde boyuk deyisiklikler bas vermisdir 1959 cu ile qeder Tibetde feodal tehkimcilik qurulusu hakim idi siyasi yanasmada teokratiya Butun Tibet ehalisinin 5 den azini teskil eden dini rehberliyin ve feodallarin diktaturasi hokm sururdu Uzun esrler erzinde 13 madde Mecellesi ve 16 madde Mecellesi fealiyyet gostermisdi ki bunlara esasen Tibetin butun ehalisi 3 kateqoriya ve 9 dereceye bolunurdu hem de onlarin her birinin huquqlari deqiq mueyyen edilirdi 17 iyul 1959 cu ilde Tibet muxtar Rayonunun teskili uzre hazirliq komitesi Tibetde demokratik islahatlarin kecirilmesi haqqinda qerar qebul etdi bu zamandan etibaren Tibetin butun erazisinde demokratik deyisikliklerin heyata kecirilmesi ugrunda kutlevi herekatlar basladi 21 sentyabr 1959 cu ilde adi cekilen komite torpaq uzerinde feodal tehkimcilik mulkiyyetinin legv edilmesi ve yeni mulkiyyet formasinin tetbiqi haqqinda qerar qebul etdi Bununla yanasi Tibetde ruhani rehberliyin ve feodal eyanlarinin siyasi diktaturasi legv edildi ve milli rayon muxtariyyeti sisteminin heyata kecirilmesine baslanildi 1965 ci ilin sentyabrinda Tibet xalq numayendeleri Meclisinin birinci cagirisinin ilk iclasi basladi o Tibet Muxtar Rayonunu yaranmasini resmi olaraq elan etdi Sessiyada istirak eden 301 numayende arasinda tibetlilerin ve diger milli azliqlarin numayendeleri 80 den cox idi Tibet Muxtar Rayonu TMR sakinleri butun Cin vetendaslarinin istifade etdikleri CXR Konstitusiyasinda nezerde tutulan vetendas ve siyasi huquqlarla yanasi milli rayon muxtariyyeti cercivesinde de bir sira diger huquqlara malikdirler TMR yerli siyasi iqtisadi ve medeni xususiyyetlerden cixis ederek muxtariyyet haqqinda qanunvericilik muddealari islemek huququna malikdir Hal hazirda Tibetde elektroenergetika medencixarma sement deri toxuculuq ve diger saheler uzre 300 den cox muasir senaye muessiseleri fealiyyet gosterir Eyni zamanda avtomobil yollari sebekesi formalasdirilmis Lxasunu olkenin diger rayonlari ve elece de xarici seherlerle birlesdiren aeroport fealiyyet gosterir Sanitar tibbi seraitin yaxsilasdirilmasi tibetlilerin heyat ve saglamliq huququnu effektiv temin edir Tibetde ehalinin sayi 1 5 mln nefere qeder artmisdir 2004 cu ilde texminen 4400 tehsil muessisesi qeyde alinmisdir Tibetde son 40 ilde bas veren tarixi ehemiyyetli neheng deyisiklikler demokratik islahatlar subut edir ki sosial inkisafin ve tereqqinin insan huquqlari ile veziyyetin ehemiyyetli derecede yaxsilasmasinin esas sebebleri feodal tehkimcilik qurulusunun legvi ve milli rayon muxtariyyeti sisteminin tetbiqidir Butun bunlara baxmayaraq Cinin merkezi hakimiyyetinin Dalay lamaya munasibeti siyasetinde problemlerin movcud oldugunu qeyd etmek lazimdir Cin hakimiyyeti Dalay lamani Tibetin musteqilliyine can atmaqdan cekinmeye Cinin parcalanmasina yonelmis fealiyyetini dayandirmaga Tibetin Cinin ayrilmaz hissesi oldugunu aciq elan etmeye CXR hokumetinin Cinin maraqlarini temsil eden yegane qanuni hokumet kimi tanimaga cagirir Yalniz bu halda merkezi hakimiyyet Dalay lama ile onun taleyi ile bagli danisiqlar apara biler Cografiyasi RedakteIstinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir archINFORM alm 1994 Hemcinin bax RedakteDalay lama Cinde dini etiqad azadligiXarici kecidler Redakte Vikianbarda Tibet Muxtar Vilayeti ile elaqeli mediafayllar var Cin muxalifetinin resurslari Redakte China Tibet and the Chinese nation Arxivlesdirilib 2006 02 17 at the Wayback Machine China Tibet Information Center Arxivlesdirilib 2005 12 31 at the Wayback Machine Chinese government white paper Tibet Its Ownership And Human Rights Situation 1992 Chinese government white paper Tibet s March Toward Modernization 2001 Naming of Tibet Simplified Chinese PRC Government Tibet information Regional Ethnic Autonomy in Tibet May 2004 Tibet Online Simplified Chinese Tibet Tour Tibet Tourism Bureau Official Site Arxivlesdirilib 2007 08 13 at the Wayback Machine Tibet University Arxivlesdirilib 2011 06 05 at the Wayback Machine Simplified Chinese White Paper on Ecological Improvement and Environmental Protection in Tibet White Paper on Tibetan Culture and HomaykTibet muxalifetinin resurslari Redakte Amnesty International Report 2004 Arxivlesdirilib 2006 04 16 at the Wayback Machine Canada Tibet Committee Central Tibetan Administration Government in Exile Faith in Exile A video by the Guerrilla News Network Free Tibet website Freedom of expression violations in Tibet Arxivlesdirilib 2006 02 19 at the Wayback Machine Olympic Watch Committee for the 2008 Olympic Games in a Free and Democratic Country on Tibet related issues Repression in Tibet Arxivlesdirilib 2006 02 18 at the Wayback Machine Repression in Tibet 1987 1992 Students for a Free Tibet The Government of Tibet in exile Tibet Online Tibet Support Group Tibetan Studies WWW Virtual Library Beefy s Nepal and Tibet Page Arxivlesdirilib 2006 02 19 at the Wayback Machine photos and information on Tibet and Nepal The Impact of China s Reform Policy on the Nomads of Western Tibet by Melvyn C Goldstein and Cynthia M Beall An examination of the impact of China s post 1980 Tibet policy on a traditional nomadic area of Tibet s Changtang Northern Plateau about 300 miles west north west of Lhasa in Phala Xiang Ngamring county Kuzmin S L Skrytyj Tibet istoriya nezavisimosti i okkupacii SPb izd A TerentevaSiyasi cehetden neytral resurslar Redakte Large map of Tibet Haiwei Trails Timeline of Tibet The Tibet Map Institute Tibet Maps Railway map of China Arxivlesdirilib 2011 09 27 at the Wayback Machine Tibetan Support Programme Arxivlesdirilib 2006 02 08 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Tibet Muxtar Vilayeti amp oldid 5911630, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
