Tiberi Semproni Qrakx (lat.Tiberius Sempronius Gracchus; e.ə.162 - e.ə.133) — məşhur Qədim Roma siyasi xadimi. Qədim Romada torpaq islahatların təşəbbüskarı olan iki qardaşdan biri. Qay Semproni Qrakxın böyük qardaşı.
Tiberi Qrakxın ilk tribunatı böhranın kəskinləşməsi ilə səciyələndi. E.ə 133 ildə xalq tribunu seçilən Tiberi Qrakx, məqsədi, qismən erkən respublika dövrünün polis bərabərliyinin bərpası olan aqrar islahatı təklif etdi. Hər ager publicus sahibinə 500 yuqerdən(125 ha) artıq olmayaraq torpaq saxlamaq icazə verilirdi; bundan başqa o hər yetkin yaşlı oğluna görə daha 250 yuqer torpaq saxlaya bilərdi ki, hər ailəyə düşən ümumi torpaq payı 1000 yuqerdən artıq olmasın. Bu paydan artıq torpaq dövlətin sərəncamına qaytarılırdı. Onlardan hərəsi 30 yuqer olmaqla topaq sahələri yaradılmalı idi və yoxsullara paylanmalı idi. Keçmiş sahiblərə torpağın əvəzinə pul ödənilməli idi. Sahələri satmaq qadağan olunurdu. Aqrara islahatın keçirilməsi üçün üç nəfərdən ibarət kommisiya yaradılmalı idi. Qanun əhəmiyətli dərəcədə, hələ plebeylərin patrisilərlə mübarizəsi zamanına aid, Litsini-Seksti aqrar qanununu təkrarlayırdı və kiçik torpaq sahibkarlığının bərpasını nəzərdə tuturdu. Lakin Tiberi Qrakx islahatın nobilitet üçün az ağrılı olmasını təmin etmək üçün çalışırdı. Buna baxmayaraq iri torpaq sahibləri bu islahata qarşı çıxdılar. Onlar Qrağusun həmkarı tribun Mark Oktavini öz tərəfinə çəkə bildilər və o layihə üzərinə veto qoydu. Uzun mübarizədən sonra Tiberi komisiyalar qarşısında sual qoydu: "xalqın iradəsinə qarşı gedən tribunun öz vəzifəsində qalmaq hüququ varmı?"
Səsvermə nəticəsində Oktavi vəzifəsindən kənarlaşdırıldı. Bu, xalqı magistratlardan daha üstün vəziyətdə olmasına dəlalət edən, çox böyük mahiyətə malik bir addım idi. Oktavinin kənarlaşdırılmasından sonra qanun qəbul olundu. Aqrar komissiyaya Tiberinin özü və onun qohumları daxil oldu. Komissiya, sahələrin bölüşdürülməsi və iri posessorların müqaviməti ilə bağlı, bir sıra çətinliklərlə qarşılaşdı. Çox kəskin olaraq maliyə məsələsi qalxdı. Perqamın birləşdirilməsindən istifadə edən Qrakx, əldə olunan maliyənin islahatın keçirilməsi üçün istifadə olunmasına nail oldu. E.ə 133 ildə Qrakx ikinci dəfə öz namizədliyini irəli sürərkən, varlıların ciddi müqaviməti ilə qarşılaşdı. Seçkiqabağı yığıncaqların birində toqquşma baş verdi. Şaiyə yayıldı ki Tiberi çar hakimiyətini tələb edir. Onda senatorlar birbaşa senatın iclasından yığıncaq yerinə getdilər; əllərinə keçən skamyalarla senatorlar Qrağusun tərəfdarlarını döyməyə başladılar. Toqquşmada Qrakxın özü və onun 300 tərəfdarı öldürüldü.
İtaliklərin tam Roma hüququ uğrunda mübarizəsi
İslahatın təşəbüskarının öldürülməsindən sonra varlı posessorlar torpaq paylarının bölüşdürülməsinin qarşısını almaq üçün mübarizəyə başladılar. Onlara bu vəzifələrini yerinə yetirməyə, islahatdan, onların torpaq mülkiyətinə toxunduğuna görə, narazı qalan italik müttəfiqləri yardım etdilər. E.ə 125 ildə Qrakxın tərəfdarları italiklərlə münasibətləri yoluna qoymağa cəhd etdilər. Konsul Fulvi Flakk müttəfiqlərə Roma vətəndaşlığı verən qanun layihəsini təqdim etdi. İtaliklər Flavinin layihəsini dəstəklədilər, lakin Romada o keçmədi. Hazırkı durumda qanuna qarşı, öz hüquqlarını paylaşmaq istəməyən, xalq yığıncağı çıxdı. Romanın qərarına cavab olaraq, latın koloniyası Freqelladaki üsyan baş verdi, hansı ki tezliklə yatırıldı. O vaxtdan tam Roma hüququ italik müttəfiqlərin əsas tələbi oldu.
İstinadlar
История древнего мира. Упадок древних обществ. Главная редакция восточной литература. Москва 1989
September 10, 2021
tiberi, semproni, qrakx, tiberius, sempronius, gracchus, məşhur, qədim, roma, siyasi, xadimi, qədim, romada, torpaq, islahatların, təşəbbüskarı, olan, qardaşdan, biri, semproni, qrakxın, böyük, qardaşı, tiberius, sempronius, gracchusdoğum, tarixi, 162vəfat, ta. Tiberi Semproni Qrakx lat Tiberius Sempronius Gracchus e e 162 e e 133 meshur Qedim Roma siyasi xadimi Qedim Romada torpaq islahatlarin tesebbuskari olan iki qardasdan biri Qay Semproni Qrakxin boyuk qardasi Tiberi Semproni QrakxTiberius Sempronius GracchusDogum tarixi e e 162Vefat tarixi e e 133Vefat yeri Roma Roma respublikasiVetendasligi Qedim RomaFealiyyeti Ancient Roman priest d Ancient Roman politician Ancient Roman military personnel Vikianbarda elaqeli mediafayllarTiberinin tribunati RedakteTiberi Qrakxin ilk tribunati bohranin keskinlesmesi ile seciyelendi E e 133 ilde xalq tribunu secilen Tiberi Qrakx meqsedi qismen erken respublika dovrunun polis beraberliyinin berpasi olan aqrar islahati teklif etdi Her ager publicus sahibine 500 yuqerden 125 ha artiq olmayaraq torpaq saxlamaq icaze verilirdi bundan basqa o her yetkin yasli ogluna gore daha 250 yuqer torpaq saxlaya bilerdi ki her aileye dusen umumi torpaq payi 1000 yuqerden artiq olmasin Bu paydan artiq torpaq dovletin serencamina qaytarilirdi Onlardan heresi 30 yuqer olmaqla topaq saheleri yaradilmali idi ve yoxsullara paylanmali idi Kecmis sahiblere torpagin evezine pul odenilmeli idi Saheleri satmaq qadagan olunurdu Aqrara islahatin kecirilmesi ucun uc neferden ibaret kommisiya yaradilmali idi Qanun ehemiyetli derecede hele plebeylerin patrisilerle mubarizesi zamanina aid Litsini Seksti aqrar qanununu tekrarlayirdi ve kicik torpaq sahibkarliginin berpasini nezerde tuturdu Lakin Tiberi Qrakx islahatin nobilitet ucun az agrili olmasini temin etmek ucun calisirdi Buna baxmayaraq iri torpaq sahibleri bu islahata qarsi cixdilar Onlar Qragusun hemkari tribun Mark Oktavini oz terefine ceke bildiler ve o layihe uzerine veto qoydu Uzun mubarizeden sonra Tiberi komisiyalar qarsisinda sual qoydu xalqin iradesine qarsi geden tribunun oz vezifesinde qalmaq huququ varmi Sesverme neticesinde Oktavi vezifesinden kenarlasdirildi Bu xalqi magistratlardan daha ustun veziyetde olmasina delalet eden cox boyuk mahiyete malik bir addim idi Oktavinin kenarlasdirilmasindan sonra qanun qebul olundu Aqrar komissiyaya Tiberinin ozu ve onun qohumlari daxil oldu Komissiya sahelerin bolusdurulmesi ve iri posessorlarin muqavimeti ile bagli bir sira cetinliklerle qarsilasdi Cox keskin olaraq maliye meselesi qalxdi Perqamin birlesdirilmesinden istifade eden Qrakx elde olunan maliyenin islahatin kecirilmesi ucun istifade olunmasina nail oldu E e 133 ilde Qrakx ikinci defe oz namizedliyini ireli surerken varlilarin ciddi muqavimeti ile qarsilasdi Seckiqabagi yigincaqlarin birinde toqqusma bas verdi Saiye yayildi ki Tiberi car hakimiyetini teleb edir Onda senatorlar birbasa senatin iclasindan yigincaq yerine getdiler ellerine kecen skamyalarla senatorlar Qragusun terefdarlarini doymeye basladilar Toqqusmada Qrakxin ozu ve onun 300 terefdari olduruldu Italiklerin tam Roma huququ ugrunda mubarizesi RedakteIslahatin tesebuskarinin oldurulmesinden sonra varli posessorlar torpaq paylarinin bolusdurulmesinin qarsisini almaq ucun mubarizeye basladilar Onlara bu vezifelerini yerine yetirmeye islahatdan onlarin torpaq mulkiyetine toxunduguna gore narazi qalan italik muttefiqleri yardim etdiler E e 125 ilde Qrakxin terefdarlari italiklerle munasibetleri yoluna qoymaga cehd etdiler Konsul Fulvi Flakk muttefiqlere Roma vetendasligi veren qanun layihesini teqdim etdi Italikler Flavinin layihesini desteklediler lakin Romada o kecmedi Hazirki durumda qanuna qarsi oz huquqlarini paylasmaq istemeyen xalq yigincagi cixdi Romanin qerarina cavab olaraq latin koloniyasi Freqelladaki usyan bas verdi hansi ki tezlikle yatirildi O vaxtdan tam Roma huququ italik muttefiqlerin esas telebi oldu Istinadlar RedakteIstoriya drevnego mira Upadok drevnih obshestv Glavnaya redakciya vostochnoj literatura Moskva 1989Menbe https az wikipedia org w index php title Tiberi Semproni Qrakx amp oldid 5525732, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
