fbpx
Wikipedia

Telelər

Telelər — qədim türk tayfası.

Tarixi

Tele tayfası erkən orta əsrlərdə (IV-V əsrlərdə) Balxaş gölü ətrafında yaşamışdır. V əsrdə 100 min alaçıqdan ibarət telelər İrtış çayını keçərək Aral və Xəzər dənizləri arasındakı ərazidə öz dövlətlərini yaratmışdılar. 492-ci ildə telelər öz dövlətini yaratdılar.494-496-cı illərdə bu dövlətə eftalilər son qoydular. 552-ci ildə türk xaqanlığı yaradıldıqda tele tayfa birləşməsi həmin dövlətə daxil olmuşdur.556-cı ildə onlar xaqanlığın qərbində, Xəzər dənizi sahillərində məskunlaşmışdılar. VII-VIII əsrlərdə tokuz-oğuz adı ilə adlanmışlar.Türk xaqanlığının dağılması nəticəsində (1704) telelərin bir hissəsi İrtış hövzəsində yaşayan qıpçaqlara qarışmış, digər hissəsi isə VIII əsrdə Xəzərlərin tərkibinə daxil olmuşdur. Qıpçaqların və Xəzərlərin tərkibində Azərbaycana gəlmişdilər.

Telelər jujanlarla qonşu yaşayırdılar. Amma əlaqə saxlamırdılar. Onlar Hun imperiyasına qatıldılar. Öz ibtidai dədə-baba qaydalarını saxladılar və köçərilikdən əl çəkmədilər. Çinləşmə (tabqaçlaşma-Ə.Ç.) bu köçərilərə təsir etmədi. Əlçatmaz səhralarda sakin olduqlarından Çin dövləti üçün maraqlı deyildilər. Telelər əvvəlcə bir xana deyil, 12 tayfanın hərəsi öz ağsaqqalına tabe idi.

İstinadlar

  1. . Azərbaycan toponimləri. Ensiklopedik lüğət, Bakı,1999, 588 səh.
  2. Бичурин Н. Я. Собрание сведений о народах, обитавших в Средней Азии в древние времена. М. – Л., 1950. Т. I.С. 215.

Mənbə

  • Гумилев Л. Н. Динлинская проблема
  • Maenchen-Helfen O. 1939. The Ting-ling. – Harvard Journal of Asia Studies, vol. 4, no. 1: 77 – 86.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

telelər, qədim, türk, tayfası, mündəricat, tarixi, istinadlar, mənbə, həmçinin, xarici, keçidlərtarixi, redaktətele, tayfası, erkən, orta, əsrlərdə, əsrlərdə, balxaş, gölü, ətrafında, yaşamışdır, əsrdə, alaçıqdan, ibarət, telelər, irtış, çayını, keçərək, aral,. Teleler qedim turk tayfasi Mundericat 1 Tarixi 2 Istinadlar 3 Menbe 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidlerTarixi RedakteTele tayfasi erken orta esrlerde IV V esrlerde Balxas golu etrafinda yasamisdir V esrde 100 min alaciqdan ibaret teleler Irtis cayini kecerek Aral ve Xezer denizleri arasindaki erazide oz dovletlerini yaratmisdilar 492 ci ilde teleler oz dovletini yaratdilar 494 496 ci illerde bu dovlete eftaliler son qoydular 552 ci ilde turk xaqanligi yaradildiqda tele tayfa birlesmesi hemin dovlete daxil olmusdur 556 ci ilde onlar xaqanligin qerbinde Xezer denizi sahillerinde meskunlasmisdilar VII VIII esrlerde tokuz oguz adi ile adlanmislar Turk xaqanliginin dagilmasi neticesinde 1704 telelerin bir hissesi Irtis hovzesinde yasayan qipcaqlara qarismis diger hissesi ise VIII esrde Xezerlerin terkibine daxil olmusdur Qipcaqlarin ve Xezerlerin terkibinde Azerbaycana gelmisdiler 1 Teleler jujanlarla qonsu yasayirdilar Amma elaqe saxlamirdilar Onlar Hun imperiyasina qatildilar Oz ibtidai dede baba qaydalarini saxladilar ve kocerilikden el cekmediler Cinlesme tabqaclasma E C bu kocerilere tesir etmedi Elcatmaz sehralarda sakin olduqlarindan Cin dovleti ucun maraqli deyildiler Teleler evvelce bir xana deyil 12 tayfanin heresi oz agsaqqalina tabe idi 2 Istinadlar Redakte Azerbaycan toponimleri Ensiklopedik luget Baki 1999 588 seh Bichurin N Ya Sobranie svedenij o narodah obitavshih v Srednej Azii v drevnie vremena M L 1950 T I S 215 Menbe RedakteGumilev L N Dinlinskaya problema Maenchen Helfen O 1939 The Ting ling Harvard Journal of Asia Studies vol 4 no 1 77 86 Hemcinin bax RedakteXarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Teleler amp oldid 4942378, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.