I Napoleon Finkenşteyn müqaviləsinin imzalanmasından (1807) sonra İrana hərbi yardım göstərilməsi üçün tədbirlər görülməyə başladı. Fətəli şaha1807-ci il 20 aprel məktubunda süvari generalı Qardanın İrana göndərilməsi bildirilirdi. 1807-ci il 22 apreldəİrana yola salınması nəzərdə tutulan hərbi qüvvənin dairəsi müəyyənləşdirilmişdi. Qardana missiyası ilə əlaqədar verilmiş 10 may təlimatında İranınİngiltərə və Rusiya ilə düşmənçilik münasibətlərinin qızışdırılması, İran ordusunun yenidən qurulması, 40-50 min nəfərlik qüvvə ilə Hindistana təcavüz planının hazırlanması və s. nəzərdə tutulurdu. Qardanın missiyası 24 dekabrdaTehrana gəldi. Qardan İrana gəldikdən sonra qarşıya qoyulmuş diplomatik-hərbi tədbirləri həyata keçirməyə başladı. İran ordusu yenidən qurulmağa başladı və s. Məhz bu dövrdə, 1808-ci ilin yanvarında Qardanla İranın birinci vəziri Mirzə Şəfi arasında Tehrandaticarətmüqaviləsi imzalandı.
Müqavilənin şərtləri
23 maddədən ibarət olan müqavilədə şah Sultan Hüseynin 1708 və 1715-ci illər müqavilələri üzrə Fransaya verilmiş kapitulyasiya hüququ təzələnir və inkişaf etdirilirdi. III maddədə göstərilirdi ki, "madam ki, Fransa imperatoru bütün xristian monarxların qalibi və başçısıdır" Fransa səfirləri, konsulları və tacirləri digər ölkələrin səfirləri, konsulları və tacirlərilə müqayisədə üstünlüyə malikdir. VIII və IX maddələrdə qeyd olunurdu ki, Fransatacirləriİrandan istənilən malı maneəsiz aparmaq imkanı əldə edir. Onlar üç illiyə İrana mallar, həmçinin qızıl, gümüş və cəvahirat gətirmək və aparmaq üçün gömrük ödəməkdən azad olunurlar. Üç il keçdikdən sonra yalnız birdəfəlik gömrük alınır və malların dəyərinin 3%-dən çox olmur. XI maddə ilə Fransaİranın istənilən şəhər və limanlarında ən geniş səlahiyyətlər verilmiş konsulluqlara malik ola bilərdi. Yalnız onların Fransa təbəələri arasında konflikt əmələ gəldiyi halda onları mühakimə etmək hüququ var idi. İran hökumətinin fransız konsullarının iştirakı olmadan fransız və İran təbəələri arasındakı mülki və cinayət işlərini və mübahisələri ayırd etmək hüququ yox idi. XV maddədə yazılmışdır ki, katolik ruhaniləri İran hökumətindən yalnız maneəsiz olaraq dini mərasimləri icra etmək deyil, bütün xristian əhalisi içərisində azad təbliğat aparmağa da icazə alır. İran hökuməti katolik keşişlərinə münasibətində "sayğısızlıq" göstərmiş müsəlmanları, həmçinin xristian təbəələri (erməni və avropalıları) ciddi cəzalandırmağı öhdəsinə götürür. XVII maddədə deyilirdi ki, "madam ki, fransız sarayı nümayəndələri orada ticarət kontoru təsis etmək üçün İran sarayının bəxşiş üçün Xarq adasının onlara verilməsi arzusunu bildirdilər, qərara alındı ki, İran sarayı bu adanı iki ölkə arasında bağlanmış ittifaq haqqında müqavilənin (Finkenşteyn müqaviləsi) şərtlərinə uyğun olaraq ruslarınGürcüstandan və bütün İran əyalətlərindən çıxarılmasından sonra fransızlara verəcək ki, onlar orada möhkəmlənsinlər və o, bundan sonra və həmişəlik onların mülkiyyəti olsun". XVIII maddə ilə Fransaticarət və hərb gəmilərinə Fars körfəzi limanlarına sərbəst daxil olmaq hüququ verilirdi. XXIII maddə Fransa konsulları, tacirləri və təbəələrinə torpaq icarəyə götürüb evlər və digər binalar tikmək hüququ verirdi. Həm məhkəmə, həm də mülki İran vəzifəli şəxslərinin Fransa təbəələrinin evlərinə onların razılığı olmadan daxil olma hüququ yox idi.
Mənbə
Ибрагимбейли Х.М. Россия и Азербайджан в первой трети XIX века. М.1969
История XIX века. Пол ред Лависса и Рамбо. Перев. с франц. т.2 М.1938
Кузнецова Н.А. Иран в первой половине XIX века. М.1983
Новая история Ирана. Хрестоматия. М., 1988, с.69-70.
Туманович Н.Н. Европейские державы в Персидском заливе в 16-19 вв. М.1982.
Avqust 17, 2021
tehran, müqaviləsi, 1808, iranla, fransa, arasında, imzalanmış, ticarət, müqaviləsi, fransanın, şərq, siyasətində, iran, redaktəi, napoleon, finkenşteyn, müqaviləsinin, imzalanmasından, 1807, sonra, irana, hərbi, yardım, göstərilməsi, üçün, tədbirlər, görülməy. Tehran muqavilesi 1808 Iranla Fransa arasinda imzalanmis ticaret muqavilesi Fransanin serq siyasetinde Iran RedakteI Napoleon Finkensteyn muqavilesinin imzalanmasindan 1807 sonra Irana herbi yardim gosterilmesi ucun tedbirler gorulmeye basladi Feteli saha 1807 ci il 20 aprel mektubunda suvari generali Qardanin Irana gonderilmesi bildirilirdi 1807 ci il 22 aprelde Irana yola salinmasi nezerde tutulan herbi quvvenin dairesi mueyyenlesdirilmisdi Qardana missiyasi ile elaqedar verilmis 10 may telimatinda Iranin Ingiltere ve Rusiya ile dusmencilik munasibetlerinin qizisdirilmasi Iran ordusunun yeniden qurulmasi 40 50 min neferlik quvve ile Hindistana tecavuz planinin hazirlanmasi ve s nezerde tutulurdu Qardanin missiyasi 24 dekabrda Tehrana geldi Qardan Irana geldikden sonra qarsiya qoyulmus diplomatik herbi tedbirleri heyata kecirmeye basladi Iran ordusu yeniden qurulmaga basladi ve s Mehz bu dovrde 1808 ci ilin yanvarinda Qardanla Iranin birinci veziri Mirze Sefi arasinda Tehranda ticaret muqavilesi imzalandi Muqavilenin sertleri Redakte23 maddeden ibaret olan muqavilede sah Sultan Huseynin 1708 ve 1715 ci iller muqavileleri uzre Fransaya verilmis kapitulyasiya huququ tezelenir ve inkisaf etdirilirdi III maddede gosterilirdi ki madam ki Fransa imperatoru butun xristian monarxlarin qalibi ve bascisidir Fransa sefirleri konsullari ve tacirleri diger olkelerin sefirleri konsullari ve tacirlerile muqayisede ustunluye malikdir VIII ve IX maddelerde qeyd olunurdu ki Fransa tacirleri Irandan istenilen mali maneesiz aparmaq imkani elde edir Onlar uc illiye Irana mallar hemcinin qizil gumus ve cevahirat getirmek ve aparmaq ucun gomruk odemekden azad olunurlar Uc il kecdikden sonra yalniz birdefelik gomruk alinir ve mallarin deyerinin 3 den cox olmur XI madde ile Fransa Iranin istenilen seher ve limanlarinda en genis selahiyyetler verilmis konsulluqlara malik ola bilerdi Yalniz onlarin Fransa tebeeleri arasinda konflikt emele geldiyi halda onlari muhakime etmek huququ var idi Iran hokumetinin fransiz konsullarinin istiraki olmadan fransiz ve Iran tebeeleri arasindaki mulki ve cinayet islerini ve mubahiseleri ayird etmek huququ yox idi XV maddede yazilmisdir ki katolik ruhanileri Iran hokumetinden yalniz maneesiz olaraq dini merasimleri icra etmek deyil butun xristian ehalisi icerisinde azad tebligat aparmaga da icaze alir Iran hokumeti katolik kesislerine munasibetinde saygisizliq gostermis muselmanlari hemcinin xristian tebeeleri ermeni ve avropalilari ciddi cezalandirmagi ohdesine goturur XVII maddede deyilirdi ki madam ki fransiz sarayi numayendeleri orada ticaret kontoru tesis etmek ucun Iran sarayinin bexsis ucun Xarq adasinin onlara verilmesi arzusunu bildirdiler qerara alindi ki Iran sarayi bu adani iki olke arasinda baglanmis ittifaq haqqinda muqavilenin Finkensteyn muqavilesi sertlerine uygun olaraq ruslarin Gurcustandan ve butun Iran eyaletlerinden cixarilmasindan sonra fransizlara verecek ki onlar orada mohkemlensinler ve o bundan sonra ve hemiselik onlarin mulkiyyeti olsun XVIII madde ile Fransa ticaret ve herb gemilerine Fars korfezi limanlarina serbest daxil olmaq huququ verilirdi XXIII madde Fransa konsullari tacirleri ve tebeelerine torpaq icareye goturub evler ve diger binalar tikmek huququ verirdi Hem mehkeme hem de mulki Iran vezifeli sexslerinin Fransa tebeelerinin evlerine onlarin raziligi olmadan daxil olma huququ yox idi Menbe RedakteIbragimbejli H M Rossiya i Azerbajdzhan v pervoj treti XIX veka M 1969 Istoriya XIX veka Pol red Lavissa i Rambo Perev s franc t 2 M 1938 Kuznecova N A Iran v pervoj polovine XIX veka M 1983 Novaya istoriya Irana Hrestomatiya M 1988 s 69 70 Tumanovich N N Evropejskie derzhavy v Persidskom zalive v 16 19 vv M 1982 Menbe https az wikipedia org w index php title Tehran muqavilesi 1808 amp oldid 3439328, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
