Svop (ing.swap - dəyişmə, mübadilə) — mübadilə əməliyyatıdır ki, qiymətli kağızların, valyutanın və s. alışı (satqısı) haqqında sövdələşmənin bağlanması eyni və ya digər şərtlərlə müəyyən vaxtdan sonra onların əks satışı (alışı) haqqında sövdənin bağlanması ilə müşayiət olunur.
Svoplar haqqında saziş
Hecirləmə məqsədilə bağlanılan öhdəliklərin və ya aktivlərin mübadiləsi haqqında saziş svoplar haqqında saziş. Bir qayda olaraq, svoplar haqqında saziş bankla və onun müştəriləri arasında bağlanır. Valyuta və faiz svopları, eləcə də onların kombinasiyası (valyuta, faiz svopu) haqqında sazişlər daha çox yayılmışdır. Valyuta svopu haqqında sazişə görə, bank hər hansı valyutada borca xidmət göstərmənin dəyərinin bank tərəfindən ödənilməsi əvəzinə, müştərinin borcuna görə bütün gələcək tədiyələrin milli valyutada həyata keçirilməsini öhdəsinə götürür.
Valyuta svopları haqqında ilk sazişlər Böyük Britaniyada bağlanmışdır. Bir çox illər ərzində Britaniya hökuməti xarici investisiya qoyulması üçün bu ölkənin firmaları tərəfindən xarici valyutanın alınmasını məhdudlaşdırmışdı. Bu məhdudiyyətlər bir çox firmaları kompensasiya kreditləri haqqında sazişin bağlanmasına sövq etdi. Firma ABŞ-ı kompensasiya kreditini funt-sterlinqə verməyə və eyni zamanda, xarici investisiyaların həyata keçirilməsi üçün onlardan dollar borcu almağa məcbur etdi. Kompensasiya kreditini götürərək Britaniya firması funtsterlinqlə gəlir almağın əvəzinə dollarla gələcək ödəmələri həyata keçirməyə razılıq verdi. 1979-cu ildə xarici investisiyalara qoyulan məhdudiyyətlər götürüldü və Britaniya firmalarının kompensasiya kreditlərinə olan ehtiyacları tükəndi. Lakin 1980-ci illərdə banklar əməliyyatları kompensasiya kreditlərinə cəmləşdirdi və onları svoplar haqqında sazişə çevirdi. Svoplar korporativ müştərilərdə daha çox yayılmışdır. 1990-cı illərdə dollar, Avropaistiqrazlarının 70%-ə qədəri svoplarla müşayiət olunurdu.
Faiz svopu şərtlərinə görə müxtəlif, lakin məbləğinə görə eyni olan kredit öhdəlikləri üzrə faiz tədiyələridir. Faiz dərəcəsi ilə təsbit edilmiş istiqrazlar (borclar), üzən faiz dərəcəsi ilə istiqrazlara (borclara) daha çox mübadilə olunur. Bu halda, bir tərəf bir sıra təsbit olunmuş illik ödəmələrin ölçüsü qısamüddətli faiz dərəcələrinin səviyyəsindən asılı olan ödəmələrin alınması əvəzinə, aparılması öhdəliyini öz üzərinə götürür. Bundan əlavə, bəzən svoplar müxtəlif əsaslar üzrə hesablanan üzən faiz dərəcələri ilə istiqrazların mübadiləsi üçün istifadə olunur. Məsələn, firma bazis dərəcəsi ilə əlaqədar bir sıra ödəmələri xəzinə vekselləri üzrə dərəcələrlə əlaqədar ödəmələrə mübadilə etməyi arzulaya bilər.
Valyuta faiz svopu haqqmda sazişlər üzrə bir valyutada üzən dərəcə üzrə öhdəliklərin digər valyutada təsbit olunmuş dərəcə üzrə öhdəliklərə mübadiləsi baş verir. 1990-cı illərdə svoplar haqqmda sazişin hibrid formaları - forvard svopları və opsion svopları (“svopopsionlar”) tanınmağa başladı. Belə ki, “svopopsionlar” müəyyən şərtlərdə svop əməliyyatlarının bağlanması üçün opsion deməkdir.
Svop əməliyyatlarının növləri
Svop əməliyyatlarının aşağıdakı növləri fərqləndirilir:
qiymətli kağızların fəaliyyət müddətinin uzadılması məqsədi ilə — daha uzun müddətə fəaliyyət göstərməklə, bu qiymətli kağızların satışı və eyni zamanda, həmin növdən olan qiymətli kağızların alışı;
valyuta svop əməliyyatları — sonradan əks (yenidən) ödənc şərtilə milli valyutada dərhal ödəməklə xarici valyutanın alışı;
qızılla svop əməliyyatları - müəyyən müddətdən sonra qızılın əks (yenidən) alqışı üçün eyni vaxtda sövdələşmə ilə nağd göndəriş şərtlərində qızılın satışı;
faizlərlə svop əməliyyatları - bir tərəf (kreditor) müqavilədə təsbit olunmuş dərəcə üzrə əks (yenidən) ödəməklə, əvəzində LİBOR dərəcəsi üzrə borc alanlardan alman digər faizlərin ödənilməsini öhdəsinə götürür. Bu müqavilədə dərəcələrin dinamikasını ən yaxşı proqnozlaşdıran tərəf udur;
borc öhdəliklərlə olan svop əməliyyatları — kreditorlar təkcə faizlərlə yox, həm də öz müştəriləri arasında bağlanmış müqavilənin şərtlərinə uyğun olaraq bu müştərilərin bütün borc məbləği ilə mübadilə edirlər.
ZİYAD ƏLİABBAS oğlu SƏMƏDZADƏ (2012). BÖYÜK İQTİSADİ ENSİKLOPEDİYA(PDF). V SŞTUÜVYZ. Bakı. səh. 11-12.
Avqust 12, 2021
svop, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, swap, dəyişmə, mübadilə, mübadilə, əməliyyatıdır, qiymətli, kağızların, valyutanın, alışı, satqısı, haqqında, sövdələşmənin, bağlanma. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Svop ing swap deyisme mubadile mubadile emeliyyatidir ki qiymetli kagizlarin valyutanin ve s alisi satqisi haqqinda sovdelesmenin baglanmasi eyni ve ya diger sertlerle mueyyen vaxtdan sonra onlarin eks satisi alisi haqqinda sovdenin baglanmasi ile musayiet olunur Mundericat 1 Svoplar haqqinda sazis 2 Svop emeliyyatlarinin novleri 3 Hemcinin bax 4 IstinadlarSvoplar haqqinda sazis RedakteHecirleme meqsedile baglanilan ohdeliklerin ve ya aktivlerin mubadilesi haqqinda sazis svoplar haqqinda sazis Bir qayda olaraq svoplar haqqinda sazis bankla ve onun musterileri arasinda baglanir Valyuta ve faiz svoplari elece de onlarin kombinasiyasi valyuta faiz svopu haqqinda sazisler daha cox yayilmisdir Valyuta svopu haqqinda sazise gore bank her hansi valyutada borca xidmet gostermenin deyerinin bank terefinden odenilmesi evezine musterinin borcuna gore butun gelecek tediyelerin milli valyutada heyata kecirilmesini ohdesine goturur Valyuta svoplari haqqinda ilk sazisler Boyuk Britaniyada baglanmisdir Bir cox iller erzinde Britaniya hokumeti xarici investisiya qoyulmasi ucun bu olkenin firmalari terefinden xarici valyutanin alinmasini mehdudlasdirmisdi Bu mehdudiyyetler bir cox firmalari kompensasiya kreditleri haqqinda sazisin baglanmasina sovq etdi Firma ABS i kompensasiya kreditini funt sterlinqe vermeye ve eyni zamanda xarici investisiyalarin heyata kecirilmesi ucun onlardan dollar borcu almaga mecbur etdi Kompensasiya kreditini goturerek Britaniya firmasi funtsterlinqle gelir almagin evezine dollarla gelecek odemeleri heyata kecirmeye raziliq verdi 1979 cu ilde xarici investisiyalara qoyulan mehdudiyyetler goturuldu ve Britaniya firmalarinin kompensasiya kreditlerine olan ehtiyaclari tukendi Lakin 1980 ci illerde banklar emeliyyatlari kompensasiya kreditlerine cemlesdirdi ve onlari svoplar haqqinda sazise cevirdi Svoplar korporativ musterilerde daha cox yayilmisdir 1990 ci illerde dollar Avropa istiqrazlarinin 70 e qederi svoplarla musayiet olunurdu Faiz svopu sertlerine gore muxtelif lakin meblegine gore eyni olan kredit ohdelikleri uzre faiz tediyeleridir Faiz derecesi ile tesbit edilmis istiqrazlar borclar uzen faiz derecesi ile istiqrazlara borclara daha cox mubadile olunur Bu halda bir teref bir sira tesbit olunmus illik odemelerin olcusu qisamuddetli faiz derecelerinin seviyyesinden asili olan odemelerin alinmasi evezine aparilmasi ohdeliyini oz uzerine goturur Bundan elave bezen svoplar muxtelif esaslar uzre hesablanan uzen faiz dereceleri ile istiqrazlarin mubadilesi ucun istifade olunur Meselen firma bazis derecesi ile elaqedar bir sira odemeleri xezine vekselleri uzre derecelerle elaqedar odemelere mubadile etmeyi arzulaya biler Valyuta faiz svopu haqqmda sazisler uzre bir valyutada uzen derece uzre ohdeliklerin diger valyutada tesbit olunmus derece uzre ohdeliklere mubadilesi bas verir 1990 ci illerde svoplar haqqmda sazisin hibrid formalari forvard svoplari ve opsion svoplari svopopsionlar taninmaga basladi Bele ki svopopsionlar mueyyen sertlerde svop emeliyyatlarinin baglanmasi ucun opsion demekdir Svop emeliyyatlarinin novleri RedakteSvop emeliyyatlarinin asagidaki novleri ferqlendirilir qiymetli kagizlarin fealiyyet muddetinin uzadilmasi meqsedi ile daha uzun muddete fealiyyet gostermekle bu qiymetli kagizlarin satisi ve eyni zamanda hemin novden olan qiymetli kagizlarin alisi valyuta svop emeliyyatlari sonradan eks yeniden odenc sertile milli valyutada derhal odemekle xarici valyutanin alisi qizilla svop emeliyyatlari mueyyen muddetden sonra qizilin eks yeniden alqisi ucun eyni vaxtda sovdelesme ile nagd gonderis sertlerinde qizilin satisi faizlerle svop emeliyyatlari bir teref kreditor muqavilede tesbit olunmus derece uzre eks yeniden odemekle evezinde LIBOR derecesi uzre borc alanlardan alman diger faizlerin odenilmesini ohdesine goturur Bu muqavilede derecelerin dinamikasini en yaxsi proqnozlasdiran teref udur borc ohdeliklerle olan svop emeliyyatlari kreditorlar tekce faizlerle yox hem de oz musterileri arasinda baglanmis muqavilenin sertlerine uygun olaraq bu musterilerin butun borc meblegi ile mubadile edirler 1 Hemcinin bax RedakteFaizli svop RepoIstinadlar Redakte ZIYAD ELIABBAS oglu SEMEDZADE 2012 BOYUK IQTISADI ENSIKLOPEDIYA PDF V SSTUUVYZ Baki seh 11 12 Menbe https az wikipedia org w index php title Svop amp oldid 5558791, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
