Kompensasiya (lat.compensatio, compensare - tarazlaşdırmaq, ödəmək) — bərpa etmək, haqqını ödəmək, ödəniş və s. mənalarda işlədilir. Şəxsiyyətə, əmlaka və ya vətəndaşın nüfuzuna dəymiş zərərin, eləcə də hüquqi şəxsin əmlakına və nüfuzuna dəymiş zərərin ödənilməsi.
İcra kompensasiyası
Qanunla kompensasiya ödənişinin alınması bilavasitə zərər çəkməyən şəxsə də təyin edilə bilər (məsələn, azyaşlı uşaqlara dəymiş zərərin kompensasiyası onların valideynlərinə və qəyyumlarına verilə bilər; hüquqi şəxsə, yaxud vətəndaşa əmək vəzifələrinin icrası zamanı işçi tərəfindən dəymiş zərər idarə tərəfindən ödənilir). Birgə zərər vurmuş şəxslər zərərçəkən qarşısında birlikdə cavabdehdirlər. Digər şəxs tərəfindən dəymiş zərəri ödəməyi öhdəsinə götürən şəxs zərərvurana əks tələb qoymaq hüququna (reqress) malikdir. Birgə dəymiş zərəri ödəyən zərəri vurmuş şəxs, bu zərəri vurmuş şəxsin günahının müvafiq dərəcəsi ölçüsündə kompensasiyanın zərərçəkmişə ödənilən hissəsini zərəri vurmuş digər şəxsdən tələb etmək hüququna malikdir. Günahın dərəcəsinin müəyyən edilməsinin qeyri-mümkünlüyü zamanı paylar bərabər qəbul edilir. Kompensasiya təkcə şəxsə və əmlaka dəymiş zərərə yox, həm də mənəvi zərərə aiddir. Əmək hüququnda istifadə olunmayan məzuniyyətə görə, işçilərə məxsus alətlərin aşınmasına görə, verilməmiş xüsusi geyimə və s. görə işi yerinə yetirən fəhlə və qulluqçulara ödəniş.
İstehsal amilləri
İstehsal amillərinin kompensasiyası mənbələri
№
İstehsal amilinin adı
İstehsal amilinin kompensasiyası
1
Əmək (işçi qüvvəsi)
Əmək haqqı
2
Kapital
Faizlər, dividentlər
3
Torpaq
Renta (vergilər, icarə haqqı)
4
İdarəetmə
Mənfəət, rəhbərlik tərəfindən mükafat
5
İntellektual mülkiyyət
Sahibkara ödənişlər (qonorarlar, mükafatlar,
royalti və ya pauşal ödəmələr və s.)
6
İnformasiya
Sahibkara ödənişlər
Demoqrafiya kompensasiyası
Demoqrafiyada-demoqrafik proseslərin intensivliyinin dəyişməsidir. Bu da ondan ibarətdir ki, bu və ya digər səbəblərdən baş tutmayan demoqrafik hadisələr bu proseslər dayandırıldıqdan sonrakı dövrdə güclənir. Nəticədə müvafiq hadisələrin tezliyi əvvəlcə azalır, ləngiməni doğuran səbəbin fəaliyyəti dayanan zaman kəskin surətdə artır. Kompensasiya həm də sığorta hadisəsi baş verdikdə, qorunan əmanətçilərə ödənilən pul vəsaitidir.
Kompensasiyaya xarakterik misal olaraq müharibədən sonrakı dövrdə nikah və doğumun səviyyəsinin yüksəlməsini göstərmək olar. Bu zaman müharibə ilə əlaqədar təxirə salınmış nikahlar bağlanılır və cəbhədən qayıtmış valideynlərin ailəsində uşaqların sayı artır. Kompensasiya bir sıra hallarda tam olmur; uyğun hadisələrin tezliyi onun aşağı düşməyə başladığı əvvəlki səviyyəyə çatmır. Kompensasiya xarakterli hadisələrə adətən hadisələrin tezliyinin aşağı düşməsi aiddir.
İstinadlar
ZİYAD ƏLİABBAS oğlu SƏMƏDZADƏ (2012). BÖYÜK İQTİSADİ ENSİKLOPEDİYA (PDF). III İJKQLM. Bakı. səh. 224-225.
Kompensasiya sözü bir çox mənada istifadə olunur. Lazımi mənanı dəqiqləşdirmək üçün bu səhifədəki siyahıdan istifadə edin.
September 26, 2021
kompensasiya, compensatio, compensare, tarazlaşdırmaq, ödəmək, bərpa, etmək, haqqını, ödəmək, ödəniş, mənalarda, işlədilir, şəxsiyyətə, əmlaka, vətəndaşın, nüfuzuna, dəymiş, zərərin, eləcə, hüquqi, şəxsin, əmlakına, nüfuzuna, dəymiş, zərərin, ödənilməsi, mündə. Kompensasiya lat compensatio compensare tarazlasdirmaq odemek berpa etmek haqqini odemek odenis ve s menalarda isledilir Sexsiyyete emlaka ve ya vetendasin nufuzuna deymis zererin elece de huquqi sexsin emlakina ve nufuzuna deymis zererin odenilmesi Mundericat 1 Icra kompensasiyasi 2 Istehsal amilleri 3 Demoqrafiya kompensasiyasi 4 IstinadlarIcra kompensasiyasi RedakteQanunla kompensasiya odenisinin alinmasi bilavasite zerer cekmeyen sexse de teyin edile biler meselen azyasli usaqlara deymis zererin kompensasiyasi onlarin valideynlerine ve qeyyumlarina verile biler huquqi sexse yaxud vetendasa emek vezifelerinin icrasi zamani isci terefinden deymis zerer idare terefinden odenilir Birge zerer vurmus sexsler zererceken qarsisinda birlikde cavabdehdirler Diger sexs terefinden deymis zereri odemeyi ohdesine goturen sexs zerervurana eks teleb qoymaq huququna reqress malikdir Birge deymis zereri odeyen zereri vurmus sexs bu zereri vurmus sexsin gunahinin muvafiq derecesi olcusunde kompensasiyanin zerercekmise odenilen hissesini zereri vurmus diger sexsden teleb etmek huququna malikdir Gunahin derecesinin mueyyen edilmesinin qeyri mumkunluyu zamani paylar beraber qebul edilir Kompensasiya tekce sexse ve emlaka deymis zerere yox hem de menevi zerere aiddir Emek huququnda istifade olunmayan mezuniyyete gore iscilere mexsus aletlerin asinmasina gore verilmemis xususi geyime ve s gore isi yerine yetiren fehle ve qulluqculara odenis Istehsal amilleri RedakteIstehsal amillerinin kompensasiyasi menbeleri Istehsal amilinin adi Istehsal amilinin kompensasiyasi1 Emek isci quvvesi Emek haqqi2 Kapital Faizler dividentler3 Torpaq Renta vergiler icare haqqi 4 Idareetme Menfeet rehberlik terefinden mukafat5 Intellektual mulkiyyet Sahibkara odenisler qonorarlar mukafatlar royalti ve ya pausal odemeler ve s 6 Informasiya Sahibkara odenislerDemoqrafiya kompensasiyasi RedakteDemoqrafiyada demoqrafik proseslerin intensivliyinin deyismesidir Bu da ondan ibaretdir ki bu ve ya diger sebeblerden bas tutmayan demoqrafik hadiseler bu prosesler dayandirildiqdan sonraki dovrde guclenir Neticede muvafiq hadiselerin tezliyi evvelce azalir lengimeni doguran sebebin fealiyyeti dayanan zaman keskin suretde artir Kompensasiya hem de sigorta hadisesi bas verdikde qorunan emanetcilere odenilen pul vesaitidir Kompensasiyaya xarakterik misal olaraq muharibeden sonraki dovrde nikah ve dogumun seviyyesinin yukselmesini gostermek olar Bu zaman muharibe ile elaqedar texire salinmis nikahlar baglanilir ve cebheden qayitmis valideynlerin ailesinde usaqlarin sayi artir Kompensasiya bir sira hallarda tam olmur uygun hadiselerin tezliyi onun asagi dusmeye basladigi evvelki seviyyeye catmir Kompensasiya xarakterli hadiselere adeten hadiselerin tezliyinin asagi dusmesi aiddir 1 Istinadlar Redakte ZIYAD ELIABBAS oglu SEMEDZADE 2012 BOYUK IQTISADI ENSIKLOPEDIYA PDF III IJKQLM Baki seh 224 225 Kompensasiya sozu bir cox menada istifade olunur Lazimi menani deqiqlesdirmek ucun bu sehifedeki siyahidan istifade edin Menbe https az wikipedia org w index php title Kompensasiya amp oldid 5569583, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
