fbpx
Wikipedia

Surxayxan qalası

Surxayxan qalası - Oğuz rayonu ərazisində XVIII əsrə aid tarixi abidə.

Haqqında

Azərbaycanın qəhrəmanlıq tariximemarlıq mədəniyyətinin əsas nümunələrindən biri olan Surxayxan qalası Oğuz rayonunun mərkəzindən 55 km şimalşərqdə, Filfilli kəndinin şimalında, Xaçmaz keçidində, Qalaçayın sağ sahilindədir.

Qala düzbucaqlı formada inşa edilmişdir. Divarlarının eni 1 metrə yaxın, hündürlüyü təxminən 10 metr olan qala divarları qayanın düz uçurumunda bənd edilmişdir. Qala əsasən çay daşından və kərpic məhlulundan hörülmüşdü. Yalnız qərb hissəsində qoyulmuş giriş qapısı və otaqdan-otağa keçid qapılarının kənar hissələri qıırmızı kərpicdən inşa edilmişdir. Üst hissəsindən baxanda aydın olur ki, qala 5 otaqdan ibarət olmuşdur. Otaqların üstü taçbənd formada tamamlanmış, yan divarları isə müdafiə məqsədilə 1 metr hündürə qaldırılmışdır. Bu divarlarda 4 tərəfdən çoxlu mazğal yerləri qöyulmuşdur. Otaqların üstü illər keçdikcə müxtəlif təsirlər nəticəsində uçub içəri tökülmüşdür. Daxili divarların bəzi hissələrinin də uçması nəticəsində ayrı-ayrı otaqlara gedən yolların çoxu kəsilmiş, torpaqla dolmuşdur.

Bütün müdafiə qalaları kimi, Surxayxan qalasının da gizli yolu olmuşdu. Bu yol, adətən, mühasirədən çıxmaq, yaxud həmin yol vasitəsilə ətrafla əlaqə yaradarkən düşməni duyuq salmamaq üçün nəzərdə tutulurdu. Yeraltı gizli yol Surxayxan qalasında uçurum hissəsindəki divarda qurulmuşdur.

Qalaya yeraltı su kəməri də çəkilmişdi. Bu isə yadellilərin hücumları zamanı əhalinin müdafiə üçün qalaya çəkilməsi və uzun müddət burada yaşamasına dəlalət edir. Qala Qazıqumuq hökmdarı Surxay xan tərəfindən tikilmiş, Nadir şahın DağıstanaAzərbaycana hücumları zamanı dağıdılmışdı.

Qala ərazisində aparılmış arxeoloji qazıntılar zamanı məişətdə istifadə olunan maddi-mədəniyyət nümunələri, o cümlədən Surxay xanın adı yazılmış mis cam tapılmışdır. Qalanın ətrafında mövcud olan yaşayış evlərinin qalıqları Surxayxan qalasının son orta əsrlərə aid qala-şəhər olduğunu bildirsə də, abidə bu günədək geniş tədqiq olunmamışdır

Mənbə

  • F.V.Qədirov. Azərbaycanın şimal müdafiə istehkamları, Bakı, 1984.

Xarici keçid

surxayxan, qalası, oğuz, rayonu, ərazisində, xviii, əsrə, tarixi, abidə, haqqında, redaktəazərbaycanın, qəhrəmanlıq, tarixi, memarlıq, mədəniyyətinin, əsas, nümunələrindən, biri, olan, oğuz, rayonunun, mərkəzindən, şimal, şərqdə, filfilli, kəndinin, şimalında,. Surxayxan qalasi Oguz rayonu erazisinde XVIII esre aid tarixi abide Haqqinda RedakteAzerbaycanin qehremanliq tarixi ve memarliq medeniyyetinin esas numunelerinden biri olan Surxayxan qalasi Oguz rayonunun merkezinden 55 km simal serqde Filfilli kendinin simalinda Xacmaz kecidinde Qalacayin sag sahilindedir Qala duzbucaqli formada insa edilmisdir Divarlarinin eni 1 metre yaxin hundurluyu texminen 10 metr olan qala divarlari qayanin duz ucurumunda bend edilmisdir Qala esasen cay dasindan ve kerpic mehlulundan horulmusdu Yalniz qerb hissesinde qoyulmus giris qapisi ve otaqdan otaga kecid qapilarinin kenar hisseleri qiirmizi kerpicden insa edilmisdir Ust hissesinden baxanda aydin olur ki qala 5 otaqdan ibaret olmusdur Otaqlarin ustu tacbend formada tamamlanmis yan divarlari ise mudafie meqsedile 1 metr hundure qaldirilmisdir Bu divarlarda 4 terefden coxlu mazgal yerleri qoyulmusdur Otaqlarin ustu iller kecdikce muxtelif tesirler neticesinde ucub iceri tokulmusdur Daxili divarlarin bezi hisselerinin de ucmasi neticesinde ayri ayri otaqlara geden yollarin coxu kesilmis torpaqla dolmusdur Butun mudafie qalalari kimi Surxayxan qalasinin da gizli yolu olmusdu Bu yol adeten muhasireden cixmaq yaxud hemin yol vasitesile etrafla elaqe yaradarken dusmeni duyuq salmamaq ucun nezerde tutulurdu Yeralti gizli yol Surxayxan qalasinda ucurum hissesindeki divarda qurulmusdur Qalaya yeralti su kemeri de cekilmisdi Bu ise yadellilerin hucumlari zamani ehalinin mudafie ucun qalaya cekilmesi ve uzun muddet burada yasamasina delalet edir Qala Qaziqumuq hokmdari Surxay xan terefinden tikilmis Nadir sahin Dagistana ve Azerbaycana hucumlari zamani dagidilmisdi Qala erazisinde aparilmis arxeoloji qazintilar zamani meisetde istifade olunan maddi medeniyyet numuneleri o cumleden Surxay xanin adi yazilmis mis cam tapilmisdir Qalanin etrafinda movcud olan yasayis evlerinin qaliqlari Surxayxan qalasinin son orta esrlere aid qala seher oldugunu bildirse de abide bu gunedek genis tedqiq olunmamisdirMenbe RedakteF V Qedirov Azerbaycanin simal mudafie istehkamlari Baki 1984 Xarici kecid Redaktehttp static wixstatic com media 644720 bdfa2c362127487b8fc2db019c0f4b28 jpg srb p 849 577 75 22 0 50 1 20 0 00 jpg srb Surxayxan qalasiMenbe https az wikipedia org w index php title Surxayxan qalasi amp oldid 5826126, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.