fbpx
Wikipedia

Surxay bəy Şahsuvarov

Surxay bəy Əzim oğlu Şahsuvarov (1900-1945) — Cümhuriyyət tələbəsi, Frayberq Dağ-Mədən Akademiyasının tələbəsi, mühəndis.

Surxay bəy Şahsuvarov
Surxay bəy Əzim oğlu Şahsuvarov
Doğum tarixi
Doğum yeri Şahsuvarlı, Zəngəzur qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Qafqaz canişinliyi, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Həyat yoldaşı Qönçə xanım
Uşaqları Tofiq Şahsuvarov, Adil Şahsuvarov
Atası Əzim Şahsuvarov
Təhsili Frayberq Dağ-Mədən Akademiyası

Həyatı

Surxay bəy Əzim oğlu 1900-cü ildə Zəngəzur qəzasının Şahsuvarlı kəndində doğulmuşdu. Atası vəfat edəndə 8 yaşı vardı. Dayısı Rəsul bəyin himayəsi ilə 1910-cu ildə iki illik məktəbi bitirdi. Sonra əmisi Nurməmməd bəyin yanına üz tutdu. Qori Müəllimlər Seminariyasını bitirdikdən sonra Gəncədə rus dili müəllimi işləyən Nurməmməd bəy Şahsuvarov qardaşı oğluna kömək əlini uzatdı, ona atalıq etdi. Surxay Gəncə Oğlan Gimnaziyasına daxil oldu. Buranı bitirdikdən sonra isə 1913-cü ildə birinci Tiflis Oğlan Gimnaziyasına qəbul edildi və 1918-ci ildə təhsilini əla qiymətlərlə başa vurdu. S.Şahsuvarovun kamal şəhadətnaməsinin surəti hazırda arxivdə saxlanılır.

Riyaziyyat, fizika, coğrafiya, alman, latın və fransız dili fənlərinə mükəmməl yiyələnmiş Surxay Şahsuvarov 1920-ci ildə Almaniyadakı Frayberq Dağ Mədən Akademiyası qəbul imtahanlarından uğurla keçdi. 1925-ci ildə isə akademiyanı da əla qiymətlərlə başa vurdu. Frayberq Akademiyasının azərbaycanlı məzunu yarım il Almaniyanın Selə neft mədənində mütəxəssis-fəhlə işlədi. 1925-ci ilin iyun ayında Bakıya qayıdan mütəxəssis-fəhlə "Azərneft" rəhbərliyinin sərəncamı ilə Bibiheybət Qazma kontorunda mühəndis işlədi. 1927-ci il oktyabrın 1-də elmi-pedaqoji fəaliyyətdə məşğul olmaq fəaliyyətlə məşğul olmaq məqsədilə Nəriman Nərimanov adına Texnikumda dərs deməyə başladı.

Hərtərəfli bilik sahibi olan mühəndis və pedaqoq Nərimanov texnikumunda işləməklə yanaşı Azərbaycan Sənaye Institunun Ümumi Geologiya kafedrasında assistent vəzifəsində də fəaliyyət göstərdi. 1932-ci ilin iyun ayıda Surxay Şahsuvarovu Azərbaycan Neft Kəşfiyyatı idarəsinə işə dəvət etdilər. O, Azərbaycan Sənaye institutunda əvəzçilik yolu ilə pedaqoji işini davam etdirdi. Lökbatan neft mədənlərində əvvəlcə geoloq, sonra isə baş geoloq vəzifələrində çalışdı.

Pedaqoji fəaliyyəti elmi işlə əlaqələndirən geoloq "Xəzər dənizinin müxtəlif dövrlərdə su balansı" mövzusunda dissertasiyasını müvəffəqiyyətlə müdafiə edərək, geologiya-minerologiya elmləri namizədi adını aldı.

Qeyd etmək lazımdır ki, Cumhiriyyət tələbəsinin dissertasiyası Xəzər dənizinin səviyyəsinin artması problemi ilə məşğul olan alimlərin ilk elmi mütəxəssisdir. Təəssüflər olsun ki, bu dissertasiya indiyədlək monoqrafiya şəklində çap olunmayıb.

Beləcə, Azərbaycan Sənaye Institutunun geoloji kəşfiyyat fakültəsinin dekanı, dosent Surxay Əzim oğlu Şahsuvarov doktorluq dissertasiyasını müdafiə etməyə hazırlaşarkən… Azərbaycanın gələcək akademik oğlunu millətimizin düşmənləri "Almaniyanın mənafeyinə casusluq fəaliyyətinə görə" qondarma ittihamla həbsə aldılar.

1942-ci il iyul yının 19-da S.Şahsuvarovun 42 yaşı tamam oldu. Böyük vətənpərvər alim ömrünün 43-cü ilində dəmir barmaqlıq arxasına salındı, ailəsi də əzablara düçar oldu. Surxay bəyin ömür-gün yoldaşı, 1938-ci ildə Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun müalicə-profilaktika fakültəsini bitirdikdən sonra "Kirov İnstitutu"nda işləyən Qönçə iki ciyər-paraya-Tofiq və Adilə həm də atalıq da etdi...

Cumhiriyyət tələbəsinin sürgünlük illəri Şimali Qazaxıstanda və Şimali Uralda keçdi. Dəhşətli soyuq və şaxtalı iqlim onun canına işlədi və S. Şahsuvarov bu şəraitdə vərəm xəstəliyinə tutuldu. Doğulub, boya-başa çatdığı Mirkəndin saf və təmiz dağ havası da ona şəfa gətirmədi. Məşhur geoloq və pedaqoqu Bakıdakı Neftçilər Xəstəxanasında müalicəyə başladılar. Fəqət, iş-işdən keçmişdi. Əvəzsiz əqidə sahibi və nəcib insan 1945-ci ilin noyabr ayının 3-də yatdığı çarpayıda dünyasını dəyişdi...

Ailəsi

Surxay bəy Qönçə xanımla ailə qurmuşdu. Bu gün Cumhuriyyət tələbəsinin ikinci oğlu Tofiq və Adil Şahsuvarovla Bakının Dağüstü müsəlman qəbiristanlığında əbədiyyat yuxusuna dalmış atanın məzarı başında heykələ dönürlər. Oğullar atasının yaş həddinin çoxdan adlasalar da, atalarından söhbət düşəndə uşaq kimi kövrəlirlər.

Böyük oğlu Tofiq Şahsuvarov Bakı Univesitietinin geologiya-coğrafiya fakültəsini bitirdikdən sonra aspiranturanı da müvəfəqiyyətlə başa vurub, namizədlik dissertasiya müdafiə etdi. Bir neçə il fakültənin dekanı oldu. Hazırda isə Ümumi geologiya kafedrasının professorudur.

Qardaşı Adil Şahsuvarov da ata yolunu davam etdirmişdir. Ali məktəbi qurtardıqdan sonra uzun illər Azərbaycan Geologiya-İstehsalat Birliyinin Hidrogeologiya ekspediyasının baş mühəndisi vəzifəsində çalışmış, pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur.

Xatirəsi

29 may 2018-ci ildə Azərbaycan Tarix Muzeyində "Şahsuvarovlar nəslindən üç varis" adlı tədbir keçirilib. Tədbirdə Surxay bəy Şahsuvarovla yanaşı, Nurməmməd bəy ŞahsuvarovMürsəl bəy Şahsuvarovun Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin həyatındakı xidmətlərindən bəhs edilib.

İstinadlar

  1. CBC TV (30.05.2018). "Şahsuvarovlar nəslinin üç varisinə həsr olunmuş tədbir keçirilib" (azərb.). Youtube.com. İstifadə tarixi: 2018-05-30.

Mənbə

  • Ənvər Çingizoğlu. Şahsuvarovlar. "Soy" dərgisi, 3 (11) 2008.

Həmçinin bax

surxay, bəy, şahsuvarov, surxay, bəy, əzim, oğlu, şahsuvarov, 1900, 1945, cümhuriyyət, tələbəsi, frayberq, dağ, mədən, akademiyasının, tələbəsi, mühəndis, surxay, bəy, əzim, oğlu, şahsuvarovdoğum, tarixi, 1900doğum, yeri, şahsuvarlı, zəngəzur, qəzası, yelizave. Surxay bey Ezim oglu Sahsuvarov 1900 1945 Cumhuriyyet telebesi Frayberq Dag Meden Akademiyasinin telebesi muhendis Surxay bey SahsuvarovSurxay bey Ezim oglu SahsuvarovDogum tarixi 1900Dogum yeri Sahsuvarli Zengezur qezasi Yelizavetpol quberniyasi Qafqaz canisinliyi Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 1945Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIHeyat yoldasi Qonce xanimUsaqlari Tofiq Sahsuvarov Adil SahsuvarovAtasi Ezim SahsuvarovTehsili Frayberq Dag Meden Akademiyasi Mundericat 1 Heyati 2 Ailesi 3 Xatiresi 4 Istinadlar 5 Menbe 6 Hemcinin baxHeyati RedakteSurxay bey Ezim oglu 1900 cu ilde Zengezur qezasinin Sahsuvarli kendinde dogulmusdu Atasi vefat edende 8 yasi vardi Dayisi Resul beyin himayesi ile 1910 cu ilde iki illik mektebi bitirdi Sonra emisi Nurmemmed beyin yanina uz tutdu Qori Muellimler Seminariyasini bitirdikden sonra Gencede rus dili muellimi isleyen Nurmemmed bey Sahsuvarov qardasi ogluna komek elini uzatdi ona ataliq etdi Surxay Gence Oglan Gimnaziyasina daxil oldu Burani bitirdikden sonra ise 1913 cu ilde birinci Tiflis Oglan Gimnaziyasina qebul edildi ve 1918 ci ilde tehsilini ela qiymetlerle basa vurdu S Sahsuvarovun kamal sehadetnamesinin sureti hazirda arxivde saxlanilir Riyaziyyat fizika cografiya alman latin ve fransiz dili fenlerine mukemmel yiyelenmis Surxay Sahsuvarov 1920 ci ilde Almaniyadaki Frayberq Dag Meden Akademiyasi qebul imtahanlarindan ugurla kecdi 1925 ci ilde ise akademiyani da ela qiymetlerle basa vurdu Frayberq Akademiyasinin azerbaycanli mezunu yarim il Almaniyanin Sele neft medeninde mutexessis fehle isledi 1925 ci ilin iyun ayinda Bakiya qayidan mutexessis fehle Azerneft rehberliyinin serencami ile Bibiheybet Qazma kontorunda muhendis isledi 1927 ci il oktyabrin 1 de elmi pedaqoji fealiyyetde mesgul olmaq fealiyyetle mesgul olmaq meqsedile Neriman Nerimanov adina Texnikumda ders demeye basladi Herterefli bilik sahibi olan muhendis ve pedaqoq Nerimanov texnikumunda islemekle yanasi Azerbaycan Senaye Institunun Umumi Geologiya kafedrasinda assistent vezifesinde de fealiyyet gosterdi 1932 ci ilin iyun ayida Surxay Sahsuvarovu Azerbaycan Neft Kesfiyyati idaresine ise devet etdiler O Azerbaycan Senaye institutunda evezcilik yolu ile pedaqoji isini davam etdirdi Lokbatan neft medenlerinde evvelce geoloq sonra ise bas geoloq vezifelerinde calisdi Pedaqoji fealiyyeti elmi isle elaqelendiren geoloq Xezer denizinin muxtelif dovrlerde su balansi movzusunda dissertasiyasini muveffeqiyyetle mudafie ederek geologiya minerologiya elmleri namizedi adini aldi Qeyd etmek lazimdir ki Cumhiriyyet telebesinin dissertasiyasi Xezer denizinin seviyyesinin artmasi problemi ile mesgul olan alimlerin ilk elmi mutexessisdir Teessufler olsun ki bu dissertasiya indiyedlek monoqrafiya seklinde cap olunmayib Belece Azerbaycan Senaye Institutunun geoloji kesfiyyat fakultesinin dekani dosent Surxay Ezim oglu Sahsuvarov doktorluq dissertasiyasini mudafie etmeye hazirlasarken Azerbaycanin gelecek akademik oglunu milletimizin dusmenleri Almaniyanin menafeyine casusluq fealiyyetine gore qondarma ittihamla hebse aldilar 1942 ci il iyul yinin 19 da S Sahsuvarovun 42 yasi tamam oldu Boyuk vetenperver alim omrunun 43 cu ilinde demir barmaqliq arxasina salindi ailesi de ezablara ducar oldu Surxay beyin omur gun yoldasi 1938 ci ilde Azerbaycan Dovlet Tibb Institutunun mualice profilaktika fakultesini bitirdikden sonra Kirov Institutu nda isleyen Qonce iki ciyer paraya Tofiq ve Adile hem de ataliq da etdi Cumhiriyyet telebesinin surgunluk illeri Simali Qazaxistanda ve Simali Uralda kecdi Dehsetli soyuq ve saxtali iqlim onun canina isledi ve S Sahsuvarov bu seraitde verem xesteliyine tutuldu Dogulub boya basa catdigi Mirkendin saf ve temiz dag havasi da ona sefa getirmedi Meshur geoloq ve pedaqoqu Bakidaki Neftciler Xestexanasinda mualiceye basladilar Feqet is isden kecmisdi Evezsiz eqide sahibi ve necib insan 1945 ci ilin noyabr ayinin 3 de yatdigi carpayida dunyasini deyisdi Ailesi RedakteSurxay bey Qonce xanimla aile qurmusdu Bu gun Cumhuriyyet telebesinin ikinci oglu Tofiq ve Adil Sahsuvarovla Bakinin Dagustu muselman qebiristanliginda ebediyyat yuxusuna dalmis atanin mezari basinda heykele donurler Ogullar atasinin yas heddinin coxdan adlasalar da atalarindan sohbet dusende usaq kimi kovrelirler Boyuk oglu Tofiq Sahsuvarov Baki Univesitietinin geologiya cografiya fakultesini bitirdikden sonra aspiranturani da muvefeqiyyetle basa vurub namizedlik dissertasiya mudafie etdi Bir nece il fakultenin dekani oldu Hazirda ise Umumi geologiya kafedrasinin professorudur Qardasi Adil Sahsuvarov da ata yolunu davam etdirmisdir Ali mektebi qurtardiqdan sonra uzun iller Azerbaycan Geologiya Istehsalat Birliyinin Hidrogeologiya ekspediyasinin bas muhendisi vezifesinde calismis pedaqoji fealiyyetle mesgul olmusdur Xatiresi Redakte29 may 2018 ci ilde Azerbaycan Tarix Muzeyinde Sahsuvarovlar neslinden uc varis adli tedbir kecirilib Tedbirde Surxay bey Sahsuvarovla yanasi Nurmemmed bey Sahsuvarov ve Mursel bey Sahsuvarovun Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin heyatindaki xidmetlerinden behs edilib 1 Istinadlar Redakte CBC TV 30 05 2018 Sahsuvarovlar neslinin uc varisine hesr olunmus tedbir kecirilib azerb Youtube com Istifade tarixi 2018 05 30 Menbe RedakteEnver Cingizoglu Sahsuvarovlar Soy dergisi 3 11 2008 Hemcinin bax RedakteSahsuvarovlar Cumhuriyyet telebeleri Frayberqin azerbaycanli telebeleriMenbe https az wikipedia org w index php title Surxay bey Sahsuvarov amp oldid 5954181, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.