Samur çayı — Azərbaycanın şimal-şərqində ən iri çaydır. Samur Azərbaycanda dördüncü böyük çaydır. Sutoplayıcısı əsasən Dağıstanda yerləşsədə, Samur çayı aşağı axınında Azərbaycanla Dağıstan sərhədi boyu axaraq, hər iki respublikaya aid edilən çaydır. Samur çayının uzunluğu 216 km, sutoplayıcı hövzəsinin sahəsi 4430 km2 -dir. Samur çayı Baş Qafqaz silsiləsi ilə şimalda ona paralel uzanan Samur silsiləsi suayırıcısı arasında yerləşən yüksəkdağlıq zonanın qar, buzlaq, yeraltı və yağış sularından qidalanır. Çayın mənbəyi 3699 m yüksəklikdə yerləşir. Dağlardan külli miqdar qırıntı məhsullar gətirən Samur, Xəzər sahilində meşələrlə örtülü böyük delta əmələ gətirir.
Samur çayının qidalanmasında əsas yeri qar suları və yeraltı sular tutur. Çayın hövzəsində qarlı-buzlu zirvələrin çoxluğu (ümumi sahəsi kiçik olsa da) çayda gursulu dövrün uzanmasına səbəb olur. Bu dövr yazda başlamaqla, yayı da əhatə edir. Samur çayının illik su sərfinin 20% yazda, 49% yayda, 20% payızda və 10% qış aylarında keçir. Çayın illik su sərfi həcmi 2.36 km3-dən az artıqdır. Axtı məntəqəsində Samurun illik sülb axımının həcmi 5256.5 min m³-ə çatır.
Azərbaycanın təsərrüfatı üçün Samur çayının olduqca böyük əhəmiyyəti var. Samur çayından hələ 1940-cı ildə Samur-Dəvəçi kanalı çəkilmiş, 50-ci illərin axırında isə bu kanal Ceyranbatan çökəkliyinə çatdırılmış və Abşeronda birinci böyük şirinsulu su anbarı yaradılmışdır. Bu kanal Samur-Dəvəçi ovalığında, Boğaz düzənliyində və Abşeron yarımadasında 100 min hektardan artıq torpağın suvarılması üçün əsas su mənbəyidir. Sumqayıt və Bakı şəhərlərinin su təchizatında da Ceyranbatan su anbarında durulan Samur sularından geniş istifadə olunur. Bununla yanaşı, bu sulardan Abşeronda yaşıllaşdırma işlərində də geniş istifadə olunur.
İstinadlar
↑ "Rivers, lakes and reservoirs of Azerbaijan Republic"
Mənbə
Azərbaycan təbiəti haqqında ümumi məlumat 2014-10-17 at the Wayback Machine
Azərbaycanın Fiziki Coğrafiyası, M.A.Müseyibov, 1998
samurçay, samur, çayı, azərbaycanın, şimal, şərqində, çaydır, samur, azərbaycanda, dördüncü, böyük, çaydır, sutoplayıcısı, əsasən, dağıstanda, yerləşsədə, samur, çayı, aşağı, axınında, azərbaycanla, dağıstan, sərhədi, boyu, axaraq, hər, respublikaya, edilən, ç. Samur cayi Azerbaycanin simal serqinde en iri caydir Samur Azerbaycanda dorduncu boyuk caydir Sutoplayicisi esasen Dagistanda yerlessede Samur cayi asagi axininda Azerbaycanla Dagistan serhedi boyu axaraq her iki respublikaya aid edilen caydir Samur cayinin uzunlugu 216 km sutoplayici hovzesinin sahesi 4430 km2 dir Samur cayi Bas Qafqaz silsilesi ile simalda ona paralel uzanan Samur silsilesi suayiricisi arasinda yerlesen yuksekdagliq zonanin qar buzlaq yeralti ve yagis sularindan qidalanir Cayin menbeyi 3699 m yukseklikde yerlesir Daglardan kulli miqdar qirinti mehsullar getiren Samur Xezer sahilinde meselerle ortulu boyuk delta emele getirir Samurcayrus Reka SamurOlkeler Rusiya AzerbaycanRegion MeherremkendRayonlar XacmazQusarMenbeyi Rutul rayonu Yuksekliyi 3600 mMensebi Xacmaz Yuksekliyi 28 mUzunlugu 216 1 Meyilliyi 13 7 m kmSu serfi 72 4 m sSu hovzesi Xezer deniziHovzesinin sahesi 4 430 1 menbeyi mensebiSamurcay Azerbaycanin fiziki xeritesinde menbeyi mensebiSamurcay Qafqazin fiziki xeritesinde 41 53 sm e 46 47 s u 41 54 sm e 48 29 s u DSR ru 07030000412109300002187 Vikianbarda elaqeli mediafayllarSamur cayinin qidalanmasinda esas yeri qar sulari ve yeralti sular tutur Cayin hovzesinde qarli buzlu zirvelerin coxlugu umumi sahesi kicik olsa da cayda gursulu dovrun uzanmasina sebeb olur Bu dovr yazda baslamaqla yayi da ehate edir Samur cayinin illik su serfinin 20 yazda 49 yayda 20 payizda ve 10 qis aylarinda kecir Cayin illik su serfi hecmi 2 36 km3 den az artiqdir Axti menteqesinde Samurun illik sulb aximinin hecmi 5256 5 min m e catir Azerbaycanin teserrufati ucun Samur cayinin olduqca boyuk ehemiyyeti var Samur cayindan hele 1940 ci ilde Samur Deveci kanali cekilmis 50 ci illerin axirinda ise bu kanal Ceyranbatan cokekliyine catdirilmis ve Abseronda birinci boyuk sirinsulu su anbari yaradilmisdir Bu kanal Samur Deveci ovaliginda Bogaz duzenliyinde ve Abseron yarimadasinda 100 min hektardan artiq torpagin suvarilmasi ucun esas su menbeyidir Sumqayit ve Baki seherlerinin su techizatinda da Ceyranbatan su anbarinda durulan Samur sularindan genis istifade olunur Bununla yanasi bu sulardan Abseronda yasillasdirma islerinde de genis istifade olunur Istinadlar Redakte 1 2 Rivers lakes and reservoirs of Azerbaijan Republic Menbe RedakteAzerbaycan tebieti haqqinda umumi melumat Arxivlesdirilib 2014 10 17 at the Wayback Machine Azerbaycanin Fiziki Cografiyasi M A Museyibov 1998Hemcinin bax RedakteAzerbaycan caylariMenbe https az wikipedia org w index php title Samurcay amp oldid 6011743, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
