Rusiyada təbii qaz - Sovet İttifaqının dağılmasına baxmayaraq onun sələfi Rusiya yenə də böyük qaz potensiallı ölkə olaraq qalır. Kəşf olunmuş dünya qaz ehtiyatlarının 1/3-i hasilatının 20%-i onun payına düşür. Rusiya həm də nəhəng qaz ixracatçısı ölkələrindən biridir. Yer planetində təbii qaz sərvətlərinin ən çox ehtiyat və hasilat payını sırf qaz yataqlarında olan resurlar təşkil edir. Dünyanın ən iri təbii qaz hasilatçısı Rusiyada səmt qazının payı 10-15% təşkil edir. 2013-cü il göstəricilərinə görə, Rusiya Federasiyası ildə 669 milyard kub metr təbii qaz istehsal etməklə dünyanın ikinci ən böyük qaz istehsalçısı və illik 196 milyard kub metr qaz ixracatı ilə dünyadakı ən böyük təbii qaz ixracatçısıdır.
Tarixi
Sovetlər İttifaqı bütün tarixi ərzində ən yüksək təbii qaz potensialına malik ölkə kimi tanınmışdır. Qazlaşmanı geniş miqyasda həyata keçirən ilk ölkələrdən biri kimi, SSRİ-də 1945-ci ildə 3,4 milyard m³ qaz hasil edilmiş, onun dağılması ərəfəsində, 1990-cı ildə isə hasilat dünyada bənzəri olmayan həddə-850 milyard m³-ə qədər yüksəlmişdir. Onun birbaşa sələfi kimi Rusiya bu yenilməzliyi qoruyub saxlamışdır. Dünyanın ən böyük qaz potensiallı ölkənin kəşf olunmuş təbii qaz ehtiyatları 50 trilyon m³-dən də çox hesablanır. Ümumdünya qaz ehtiyatlarının 1/3-dən çoxu burada cəmləşmişdir. Rusiyada təbii qazın hasilatının 2020-ci ildə 700 milyard m³-ə çatdırılması planlaşdırır. Rusiyada təbii qaz resurslarının tükənmə müddəti 81 il təşkil edir.
Rusiya Federasiyası Avropa Birliyində istehlak edilən təbii qazın 25%-ni təmin edir, bu ixracatın 80%-i boru kəmərləri vasitəsilə Ukrayna üzərindən Avropaya ötürülür. Hesablamalara görə Rusiya həm də dünyada ən böyük təbii qaz ehtiyatlarına malikdir (48 trilyon kub metr). OPEC hesablamalarında da Rusiya 49 trilyon kub metr ilə dünyada ən böyük təbii qaz ehtiyatlarına malik ölkə kimi göstərilir, bu da dünyadakı təbii qaz ehtiyatlarının 24%-ni təşkil edir. Lakin BP öz hesablamalarında Rusiya 33 trilyon kub metr təbii qaz ehtiyatına malik ölkə kimi İrandan sonra ikinci yerdə göstərir. ABŞ Geologiya Tətqiqatlarına əsasən Rusiya həmçinin əlavə olaraq 6,7 trilyon kub metr olmaqla ən böyük kəşf edilməmiş təbii qaz ehtiyatlarına malik ölkə kimi təqdim edilir. Rusiya ildə 457 milyard kub metr təbii qaz istehlak edir və bu göstəriciyə görə ABŞ-dan sonra dünyada ikinci yeri tutur.
Rusiya qaz modeli
Rusiya qaz modeli ölkədə magistral qaz kəmərlərinin daxili istehlakçıya səfərbər edilmiş infrastrukturunun yaradılması ümumən tamamlanmışdır. 1990-cı illərdən başlanan azalma templəri, qeyri-ödənişli tələbin artması sahənin inkişafında müəyyən fasiləliyə səbəb olmuşdur. Uzunmüddətli maliyyə qıtlığı sistemin renovasiyasını xeyli məhdudlaşdırmışdır. Analoji problem həmçinin onun Avropa bazarlarında yeniləşən tələblərə adaptasiyasını da ləngitmişdir. Təchizat qiymətlərinin liberallaşması marginal təbəqənin ödənişqabiliyyətinin kiçilməsi bazar prinsipləri ilə tam işləməyə əngəllər yaratmışdır. Ölkədə qaz sənayesini bütün dövriyyədə əks etdirən əlahiddə qanunvericilik şəbəkəsi də tam məntiqi normal həddinə çatmamışdır. Sahənin strukturlarında bir sıra istiqamətlər digər qanunvericilik aktlarının tərkib hissəsi kimi əksini tapır. Qaz hasilatı digər təbii resurslarla yanaşı, yerin təki haqqında qanuna uyğun tənzimlənir. Lisenziyaların verilməsi yolu ilə yeni kəşfiyyat zonalarına müsabiqə qaydasında çıxış təmin edilir. 2001-ci ilin sonunda ölkə parlamenti Dövlət Dumasında qaz sənayesində normativ-huquqi bazanın möhkəmləndirilməsində daha bir addım, səmt qazı haqqında qanun layihəsi deputatların müzakirəsinə çıxarılacaq. Nəzərdə tutulan qanuna görə neftli qazın 95%-i hasiledicilər tərəfindən növbəti emala göndəriləcəkdir. Burada sərt maliyyə sanksiyalarının tətbiqinə geniş yer verilməsi ilə yanaşı, həm də qiymətin yeni tənzimlənməsi metodologiyası da təklif olunur.
Rusiyanın zəngin qaz yataqlarına və qaz sənayesinin mütləq əksəriyyətinə nəhəng «Qazprom» şirkəti nəzarət edir. Ölkənin 70% qaz ehtiyatlarını mənimsəyən «Qazprom» həmçinin Rusiyada digər profilli şirkətlər arasında potensialına görə də ən birincisi hesab edilir. Bu şirkətin fəaliyyəti təbii qaz üzrə bütün istehsalat siklini, kəşfiyyatdan istehlakçıya qədər dövriyyəni əhatə edir. Ölkənin ən nəhəng iqtisadi strukturlarından olan «Qazprom» ölkənin ÜDM-in 10%-i, büdcə təxsisatlarının 25%-ini təmin edir. İES-lərin 50%-i ondan aldıqları qazla işləyir. Dünya qaz ehtiyatlarının 22%-i, hasilatın isə 23%-i bu şirkətin inhisarındadır. Hazırda Rusiyada hasil edilən 618 milyard kub metr qazın 580 milyard kub metri onun payına düşür. «Qazprom» Avropa təbii qaz bazarının 25% -ni təmin edir və onun qaz xətlərinin uzunluğu 148 min kilometrdir. Bütün Rusiyada kəşf olunmuş təbii qaz ehtiyatlarının 90%-inə nəzarət edən şirkət dünya qaz sənayesindəki analoqları arasında da liderdir. Səhmlərə nəzarət paketi dövlətin sərəncamında olan şirkətin daha da özəlləşdirilməsi bir neçə dəfə hökumət səviyyəsində müzakirə obyekti olmuşdur. Bununla belə dünya maliyyə nəhəngləri Rusiyanın 1998-ci ilin avqustunda baş vermiş müdhiş defolt vəziyyətindən çıxışında «Qazprom»da özəlləşmənin daha da dərinləşməsini təkidlə tələb etmişlər. Lakin ölkədə bu təbii qaz nəhənginin nə qədər siyasi və iqtisadi potensiala malik olduğunu yaxşıca dərk edirlər. Çox güman ki, şirkətin dövlətin nəzarətində qalması uzun müddət təmin ediləcəkdir. Putin administriasiyası «Qazprom»un mövqeylərinin möhkəmləndirilməsi, həm də müəyyən çərçivədə kompaniyanın fəaliyyətinin şəffaflığının artırılmasını nəzərdə tutan səyləri gücləndirmişdir. Artıq üç ildir ki, tanınmış «Praysuoterxaus-Kuper» auditor kompaniyası «Qazprom»un fəaliyyətində görünməmiş monitorinq prosesini davam etdirir. Bir çox maraqlı tərəflər bu yoxlanış aktının sürətləndirilməsini tələb edirlər.
İstinadlar
Avqust 01, 2021
rusiyada, təbii, sovet, ittifaqının, dağılmasına, baxmayaraq, onun, sələfi, rusiya, yenə, böyük, potensiallı, ölkə, olaraq, qalır, kəşf, olunmuş, dünya, ehtiyatlarının, hasilatının, onun, payına, düşür, rusiya, həm, nəhəng, ixracatçısı, ölkələrindən, biridir, . Rusiyada tebii qaz Sovet Ittifaqinin dagilmasina baxmayaraq onun selefi Rusiya yene de boyuk qaz potensialli olke olaraq qalir Kesf olunmus dunya qaz ehtiyatlarinin 1 3 i hasilatinin 20 i onun payina dusur Rusiya hem de neheng qaz ixracatcisi olkelerinden biridir Yer planetinde tebii qaz servetlerinin en cox ehtiyat ve hasilat payini sirf qaz yataqlarinda olan resurlar teskil edir Dunyanin en iri tebii qaz hasilatcisi Rusiyada semt qazinin payi 10 15 teskil edir 2013 cu il gostericilerine gore Rusiya Federasiyasi ilde 669 milyard kub metr tebii qaz istehsal etmekle dunyanin ikinci en boyuk qaz istehsalcisi ve illik 196 milyard kub metr qaz ixracati ile dunyadaki en boyuk tebii qaz ixracatcisidir Tarixi RedakteSovetler Ittifaqi butun tarixi erzinde en yuksek tebii qaz potensialina malik olke kimi taninmisdir Qazlasmani genis miqyasda heyata keciren ilk olkelerden biri kimi SSRI de 1945 ci ilde 3 4 milyard m qaz hasil edilmis onun dagilmasi erefesinde 1990 ci ilde ise hasilat dunyada benzeri olmayan hedde 850 milyard m e qeder yukselmisdir Onun birbasa selefi kimi Rusiya bu yenilmezliyi qoruyub saxlamisdir Dunyanin en boyuk qaz potensialli olkenin kesf olunmus tebii qaz ehtiyatlari 50 trilyon m den de cox hesablanir Umumdunya qaz ehtiyatlarinin 1 3 den coxu burada cemlesmisdir Rusiyada tebii qazin hasilatinin 2020 ci ilde 700 milyard m e catdirilmasi planlasdirir Rusiyada tebii qaz resurslarinin tukenme muddeti 81 il teskil edir Rusiya Federasiyasi Avropa Birliyinde istehlak edilen tebii qazin 25 ni temin edir bu ixracatin 80 i boru kemerleri vasitesile Ukrayna uzerinden Avropaya oturulur Hesablamalara gore Rusiya hem de dunyada en boyuk tebii qaz ehtiyatlarina malikdir 48 trilyon kub metr OPEC hesablamalarinda da Rusiya 49 trilyon kub metr ile dunyada en boyuk tebii qaz ehtiyatlarina malik olke kimi gosterilir bu da dunyadaki tebii qaz ehtiyatlarinin 24 ni teskil edir Lakin BP oz hesablamalarinda Rusiya 33 trilyon kub metr tebii qaz ehtiyatina malik olke kimi Irandan sonra ikinci yerde gosterir ABS Geologiya Tetqiqatlarina esasen Rusiya hemcinin elave olaraq 6 7 trilyon kub metr olmaqla en boyuk kesf edilmemis tebii qaz ehtiyatlarina malik olke kimi teqdim edilir Rusiya ilde 457 milyard kub metr tebii qaz istehlak edir ve bu gostericiye gore ABS dan sonra dunyada ikinci yeri tutur Rusiya qaz modeli RedakteRusiya qaz modeli olkede magistral qaz kemerlerinin daxili istehlakciya seferber edilmis infrastrukturunun yaradilmasi umumen tamamlanmisdir 1990 ci illerden baslanan azalma templeri qeyri odenisli telebin artmasi sahenin inkisafinda mueyyen fasileliye sebeb olmusdur Uzunmuddetli maliyye qitligi sistemin renovasiyasini xeyli mehdudlasdirmisdir Analoji problem hemcinin onun Avropa bazarlarinda yenilesen teleblere adaptasiyasini da lengitmisdir Techizat qiymetlerinin liberallasmasi marginal tebeqenin odenisqabiliyyetinin kicilmesi bazar prinsipleri ile tam islemeye engeller yaratmisdir Olkede qaz senayesini butun dovriyyede eks etdiren elahidde qanunvericilik sebekesi de tam mentiqi normal heddine catmamisdir Sahenin strukturlarinda bir sira istiqametler diger qanunvericilik aktlarinin terkib hissesi kimi eksini tapir Qaz hasilati diger tebii resurslarla yanasi yerin teki haqqinda qanuna uygun tenzimlenir Lisenziyalarin verilmesi yolu ile yeni kesfiyyat zonalarina musabiqe qaydasinda cixis temin edilir 2001 ci ilin sonunda olke parlamenti Dovlet Dumasinda qaz senayesinde normativ huquqi bazanin mohkemlendirilmesinde daha bir addim semt qazi haqqinda qanun layihesi deputatlarin muzakiresine cixarilacaq Nezerde tutulan qanuna gore neftli qazin 95 i hasilediciler terefinden novbeti emala gonderilecekdir Burada sert maliyye sanksiyalarinin tetbiqine genis yer verilmesi ile yanasi hem de qiymetin yeni tenzimlenmesi metodologiyasi da teklif olunur Rusiyanin zengin qaz yataqlarina ve qaz senayesinin mutleq ekseriyyetine neheng Qazprom sirketi nezaret edir Olkenin 70 qaz ehtiyatlarini menimseyen Qazprom hemcinin Rusiyada diger profilli sirketler arasinda potensialina gore de en birincisi hesab edilir Bu sirketin fealiyyeti tebii qaz uzre butun istehsalat siklini kesfiyyatdan istehlakciya qeder dovriyyeni ehate edir Olkenin en neheng iqtisadi strukturlarindan olan Qazprom olkenin UDM in 10 i budce texsisatlarinin 25 ini temin edir IES lerin 50 i ondan aldiqlari qazla isleyir Dunya qaz ehtiyatlarinin 22 i hasilatin ise 23 i bu sirketin inhisarindadir Hazirda Rusiyada hasil edilen 618 milyard kub metr qazin 580 milyard kub metri onun payina dusur Qazprom Avropa tebii qaz bazarinin 25 ni temin edir ve onun qaz xetlerinin uzunlugu 148 min kilometrdir Butun Rusiyada kesf olunmus tebii qaz ehtiyatlarinin 90 ine nezaret eden sirket dunya qaz senayesindeki analoqlari arasinda da liderdir Sehmlere nezaret paketi dovletin serencaminda olan sirketin daha da ozellesdirilmesi bir nece defe hokumet seviyyesinde muzakire obyekti olmusdur Bununla bele dunya maliyye nehengleri Rusiyanin 1998 ci ilin avqustunda bas vermis mudhis defolt veziyyetinden cixisinda Qazprom da ozellesmenin daha da derinlesmesini tekidle teleb etmisler Lakin olkede bu tebii qaz nehenginin ne qeder siyasi ve iqtisadi potensiala malik oldugunu yaxsica derk edirler Cox guman ki sirketin dovletin nezaretinde qalmasi uzun muddet temin edilecekdir Putin administriasiyasi Qazprom un movqeylerinin mohkemlendirilmesi hem de mueyyen cercivede kompaniyanin fealiyyetinin seffafliginin artirilmasini nezerde tutan seyleri guclendirmisdir Artiq uc ildir ki taninmis Praysuoterxaus Kuper auditor kompaniyasi Qazprom un fealiyyetinde gorunmemis monitorinq prosesini davam etdirir Bir cox maraqli terefler bu yoxlanis aktinin suretlendirilmesini teleb edirler Istinadlar RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Rusiyada tebii qaz amp oldid 4936427, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
