Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Hirkan böyürtkəni (lat. Rubus hyrcanus) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin moruq cinsinə aid bitki növü.
| Hirkan böyürtkəni | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Hirkan böyürtkəni | ||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
| ||||||
Ümumi yayılması
İranda təbii arealına rast gəlinir.
Azərbaycanda yayılması
Azərbaycanda Talış bölgəsində təbii halda rast gəlinir.
Statusu
Azərbaycanın nadir bitki növüdür. VU D2.
Bitdiyi yer
Lənkəran rayonunda düzən və dağlıq sahələrdə, meşə və yol kənarlarında kolluqlarda rast gəlinir.
Təbii ehtiyatı
Azərbaycanda arealı geniş deyildir.
Bioloji xüsusiyyətləri
Təbiətdə hündürlüyü 2 m-ə çatan alçaqboylu koldur. Çiçək açan budaqlar aydın tilli, üzəri sıx tüklü, enli qaidəli, uzunəyilmiş tikanlıdır. Meyvə verən budaqları tilli, üzəri sıx tükcüklü və əyilmiş, nisbətən uzun tikanlıdır. Yarpağı 3–5 yarpaqcıqdan ibarət olub, qısa saplaqlıdır. Ucdakı yarpaqcıqlar enli tərs yumurtavarı, dəyirmi və ya pazvarı qaidəli, üstdən tüklü, altdan boz keçətüklü, kənarları qeyri-bərabər, iki qat mişardişlidir. Çiçəkləri qısa saplaqlı, iri, aşağıdan keçə tükcüklü, kasa yarpaqcaqlar ilə örtülüdür. Ləçəkləri ağımtıl rəngli, enli, tərs yumurtavarıdır. May ayında çiçək açır, iyun-iyul aylarında meyvəsi yetişir.
Çoxalması
Təbiətdə generativ və vegetativ yolla çoxalır.
Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri
Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir.
Becərilməsi
Mədəni halda Nəbatat bağlarında becərilir.
Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri
Qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.
Zəruri qoruma tədbirləri
Azərbaycanın "Qırmızı Kitab"ına daxil edilməsi zəruridir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hirkan boyurtkeni lat Rubus hyrcanus bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin moruq cinsine aid bitki novu Hirkan boyurtkeniElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrosidsKlad RosidsKlad FabidsDeste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile QizilgulkimilerTriba Cins MoruqNov Hirkan boyurtkeniBeynelxalq elmi adiRubus hyrcanus Juz 1934Seklin VikiAnbarda axtarisiEOL 629302Umumi yayilmasiIranda tebii arealina rast gelinir Azerbaycanda yayilmasiAzerbaycanda Talis bolgesinde tebii halda rast gelinir StatusuAzerbaycanin nadir bitki novudur VU D2 Bitdiyi yerLenkeran rayonunda duzen ve dagliq sahelerde mese ve yol kenarlarinda kolluqlarda rast gelinir Tebii ehtiyatiAzerbaycanda areali genis deyildir Bioloji xususiyyetleriTebietde hundurluyu 2 m e catan alcaqboylu koldur Cicek acan budaqlar aydin tilli uzeri six tuklu enli qaideli uzuneyilmis tikanlidir Meyve veren budaqlari tilli uzeri six tukcuklu ve eyilmis nisbeten uzun tikanlidir Yarpagi 3 5 yarpaqciqdan ibaret olub qisa saplaqlidir Ucdaki yarpaqciqlar enli ters yumurtavari deyirmi ve ya pazvari qaideli ustden tuklu altdan boz kecetuklu kenarlari qeyri beraber iki qat misardislidir Cicekleri qisa saplaqli iri asagidan kece tukcuklu kasa yarpaqcaqlar ile ortuludur Lecekleri agimtil rengli enli ters yumurtavaridir May ayinda cicek acir iyun iyul aylarinda meyvesi yetisir CoxalmasiTebietde generativ ve vegetativ yolla coxalir Tebii ehtiyatinin deyisilmesi sebebleriBaslica olaraq insan fealiyyetidir BecerilmesiMedeni halda Nebatat baglarinda becerilir Qebul edilmis qoruma tedbirleriQebul edilmis qoruma tedbiri yoxdur Zeruri qoruma tedbirleriAzerbaycanin Qirmizi Kitab ina daxil edilmesi zeruridir IstinadlarHemcinin bax