| Roza Mariya Rössler | |
|---|---|
| Doğum tarixi | |
| Vəfat tarixi | |
| Fəaliyyəti | patoloq | 
Roza Mariya Rössler (alm. Rosa Maria Rössler; 1901 – 1954) — Avstriya əsilli həkim.
Erkən həyat
| ]O, Jozef və Maria Vimmerin qızı idi. Rosa Maria Rössler orta təhsilini 1920-ci ildə Gmundendə başa vurdu. O, əvvəlcə Qrats Universitetində, sonra isə Vyana Universitetinin Tibb Fakültəsində təhsilini tamamladı. Həmçinin, ixtisası üzrə İnsbruk Universitetində tibb təhsilini davam etdirib. 20 iyul 1927-ci ildə Vyana Universitetində bütün tədris prosesi başa çatdı. 1935-ci ildə nasist rejiminin tətbiqləri nəticəsində Avstriyanı tərk etmək məcburiyyətində qaldı.
Türkiyə illəri
| ]Rössler Türkiyəyə ilk dəfə 1934-cü ildə gəldi, lakin 1937-ci ildə daimi yaşayış yerini təmin edə bildi. İstanbul Universiteti Tibb Fakültəsində işləməyə başladı. O, patoloji anatomiya sahəsində də tədqiqatlarla məşğul olmuşdur. Rössler burada 1933-cü ildə Frankfurt Universitetindəki vəzifəsini tərk etmək məcburiyyətində qalan və universitet islahatı çərçivəsində Türkiyə hökuməti ilə danışıqlarda iştirak edən Filip Şvartzla işləməyə başladı. Şvartz o dövrdə sürgündə olan bir çox alim və texnokratın Türkiyəyə gətirilməsində aparıcı rol oynayıb. Rössler İstanbul Universiteti Tibb Fakültəsi Patoloji Anatomiya İnstitutunda 10 il çalışıb və institutun direktoru olan Şvartz üçün çox dəyərli və vacib bir işçi olmuşdur. İnstitutun prezidenti olan Şvartzın tibb fakültəsinin dekanına təqdim etdiyi illik hesabatda Röslerin 1937–1938-ci illərdə institutdakı vəzifəsi haqqında aşağıdakıları qeyd edib: "Xarici əməkdaşlarım mütəmadi olaraq tədqiqatlarda iştirak edirlər. Xüsusilə, Dr. Rössler türkcəni mükəmməl öyrənib və aparılan tədqiqatlara rəhbərlik edir. Mənim həmkarım kimi o, bu işdə tam bacarıqlıdır."
Türkiyədə 1933-cü ildə universitet islahatını zəruri edən səbəblərdən biri də tələbələrin müasir dərsliklərə malik olmaması idi. Xarici alimlərlə bağladıqları müqavilələrdə bildirilir ki, universitetdə işləməyə davam etmək üçün beş il ərzində öz fənləri üzrə türk dilində dərslik nəşr etdirməlidirlər. Rössler özünü bu məqsədə həsr etdi və həmkarları ilə əməkdaşlığa üz tutdu. O, Şvartzın kitablarını bir-bir türkcəyə tərcümə etdi və 1943-cü ildə bu kitablar nəşr olundu.
Rössler tibbi mətnləri almancadan türkcəyə tərcümə etməkdə o qədər vasvasılıq edirdi ki, bu sahədə də digər tibb sahələrinin həkimləri ilə əməkdaşlıq edirdi. Ondan kömək istəyənlərdən biri də Prof. Dr. Erich Frank idi. Frank diabet üçün ağızdan dərman hazırlayan ilk şəxs kimi bütün dünyada diqqəti cəlb edən bir ad idi. "Karbohidrat metabolizmasının patologiyası" kitabı 1949-cu ildə İsveçrədə alman dilində nəşr edilməli idi. Doktor Rössler də bu kitabın dizaynı üzərində çalışmış və həmin il kitabın türkcə nəşrini təmin etmişdir. Türkiyədə akademik olaraq tanınan endokrinoloq Hüsrev Hatemi bu kitabın əhəmiyyətini belə çatdırır:
"Bu araşdırma diabetin fiziopatologiyasını rasional baxımdan nəzərdən keçirir. İlk nəşrindən 50 ildən çox vaxt keçsə də, dəyərini qoruyub saxlayır." 1947-ci ilin iyulunda Frank və Rössler arasında əməkdaşlığın intensivləşməsi ilə əlaqədar onların Dekanerin icazəsi ilə həftədə bir neçə gün olan birgə işi tam fəaliyyətə başladı. Rössler indi Daxili Xəstəliklər Klinikasında tam ştatlı işçi idi.
1951-ci ildə Rössler keçmiş rəhbəri Skvartsın türkcə kitabını nəşr etdi, bu dəfə patologiyanın əsas sahəsi haqqında "Ümumi və Xüsusi Histopatologiya"adlı kitabı nəşr etdi.
Müharibə astanasında olan Türkiyədə Rösler o zaman avstriyalı idi, amma alman pasportu ilə işləməli oldu. 1940 və 1944-cü illərdə Rössler Türkiyə vətəndaşlığı üçün müraciət etdi, lakin onun cəhdləri nəticəsiz qaldı. Rössler o vaxtlar kifayət qədər aşağı maaşla işləyirdi. Maaşını artırmaq üçün Şvarts dekanlığa məktub yazdı. Nəticədə ona cavab olaraq: "Dr. Rossler bacarıqları, zəhmətkeşliyi, istedadı və hörmətliliyinə görə kiçik bir maaş artımına layiqdir." — belə bildirildi.
Fakültə bu tələbi yerinə yetirdi. Bu müddət ərzində Rössler az maaş alsa da, Zalsburqdakı böyük bacısı Roza Miller və bacısı İnge Fuksa kömək göndərməyə davam etdi.
Son illər
| ]4 aprel 1951-ci ildə Rössler nəhayət Türkiyə vətəndaşlığını aldı.
Universitet arxivindəki məlumatlardan başqa Rösslerin həyatı ilə bağlı çox müfəssəl məlumat yoxdur. Onun Türkiyəyə gələndə 33 yaşında olduğu və boşandığı görünür. Müharibə illəri də daxil olmaqla 11 ilini Türkiyədə keçirib. Türk təbabətinin modernləşmə dövründə fədakar əməyi ilə verdiyi töhfələr var, lakin dövrün böyük alimləri ilə yanaşı, onun adının hələ də ilhamsız qalması da bir həqiqətdir. Maraqlıdır ki, onun assistent kimi başladığı Türkiyədə alim kimi iş həyatını davam etdirməsi mümkün olsa da, tibbi tərcümələrə üz tutaraq bu sahədə liderlik edib.
1954-cü ildə xəstəlikdən gənc yaşlarında vəfat etdi.
İstinadlar
| ]- Rosa Maria Rössler
- Türkiyəyə və alman köçkünlərinə qatqıları
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Roza Mariya RosslerDogum tarixi 14 dekabr 1901Vefat tarixi 1954 52 53 yasinda Fealiyyeti patoloq Roza Mariya Rossler alm Rosa Maria Rossler 1901 1954 Avstriya esilli hekim Erken heyat span O Jozef ve Maria Vimmerin qizi idi Rosa Maria Rossler orta tehsilini 1920 ci ilde Gmundende basa vurdu O evvelce Qrats Universitetinde sonra ise Vyana Universitetinin Tibb Fakultesinde tehsilini tamamladi Hemcinin ixtisasi uzre Insbruk Universitetinde tibb tehsilini davam etdirib 20 iyul 1927 ci ilde Vyana Universitetinde butun tedris prosesi basa catdi 1935 ci ilde nasist rejiminin tetbiqleri neticesinde Avstriyani terk etmek mecburiyyetinde qaldi Turkiye illeri span Rossler Turkiyeye ilk defe 1934 cu ilde geldi lakin 1937 ci ilde daimi yasayis yerini temin ede bildi Istanbul Universiteti Tibb Fakultesinde islemeye basladi O patoloji anatomiya sahesinde de tedqiqatlarla mesgul olmusdur Rossler burada 1933 cu ilde Frankfurt Universitetindeki vezifesini terk etmek mecburiyyetinde qalan ve universitet islahati cercivesinde Turkiye hokumeti ile danisiqlarda istirak eden Filip Svartzla islemeye basladi Svartz o dovrde surgunde olan bir cox alim ve texnokratin Turkiyeye getirilmesinde aparici rol oynayib Rossler Istanbul Universiteti Tibb Fakultesi Patoloji Anatomiya Institutunda 10 il calisib ve institutun direktoru olan Svartz ucun cox deyerli ve vacib bir isci olmusdur Institutun prezidenti olan Svartzin tibb fakultesinin dekanina teqdim etdiyi illik hesabatda Roslerin 1937 1938 ci illerde institutdaki vezifesi haqqinda asagidakilari qeyd edib Xarici emekdaslarim mutemadi olaraq tedqiqatlarda istirak edirler Xususile Dr Rossler turkceni mukemmel oyrenib ve aparilan tedqiqatlara rehberlik edir Menim hemkarim kimi o bu isde tam bacariqlidir Turkiyede 1933 cu ilde universitet islahatini zeruri eden sebeblerden biri de telebelerin muasir dersliklere malik olmamasi idi Xarici alimlerle bagladiqlari muqavilelerde bildirilir ki universitetde islemeye davam etmek ucun bes il erzinde oz fenleri uzre turk dilinde derslik nesr etdirmelidirler Rossler ozunu bu meqsede hesr etdi ve hemkarlari ile emekdasliga uz tutdu O Svartzin kitablarini bir bir turkceye tercume etdi ve 1943 cu ilde bu kitablar nesr olundu Rossler tibbi metnleri almancadan turkceye tercume etmekde o qeder vasvasiliq edirdi ki bu sahede de diger tibb sahelerinin hekimleri ile emekdasliq edirdi Ondan komek isteyenlerden biri de Prof Dr Erich Frank idi Frank diabet ucun agizdan derman hazirlayan ilk sexs kimi butun dunyada diqqeti celb eden bir ad idi Karbohidrat metabolizmasinin patologiyasi kitabi 1949 cu ilde Isvecrede alman dilinde nesr edilmeli idi Doktor Rossler de bu kitabin dizayni uzerinde calismis ve hemin il kitabin turkce nesrini temin etmisdir Turkiyede akademik olaraq taninan endokrinoloq Husrev Hatemi bu kitabin ehemiyyetini bele catdirir Bu arasdirma diabetin fiziopatologiyasini rasional baximdan nezerden kecirir Ilk nesrinden 50 ilden cox vaxt kecse de deyerini qoruyub saxlayir 1947 ci ilin iyulunda Frank ve Rossler arasinda emekdasligin intensivlesmesi ile elaqedar onlarin Dekanerin icazesi ile heftede bir nece gun olan birge isi tam fealiyyete basladi Rossler indi Daxili Xestelikler Klinikasinda tam statli isci idi 1951 ci ilde Rossler kecmis rehberi Skvartsin turkce kitabini nesr etdi bu defe patologiyanin esas sahesi haqqinda Umumi ve Xususi Histopatologiya adli kitabi nesr etdi Muharibe astanasinda olan Turkiyede Rosler o zaman avstriyali idi amma alman pasportu ile islemeli oldu 1940 ve 1944 cu illerde Rossler Turkiye vetendasligi ucun muraciet etdi lakin onun cehdleri neticesiz qaldi Rossler o vaxtlar kifayet qeder asagi maasla isleyirdi Maasini artirmaq ucun Svarts dekanliga mektub yazdi Neticede ona cavab olaraq Dr Rossler bacariqlari zehmetkesliyi istedadi ve hormetliliyine gore kicik bir maas artimina layiqdir bele bildirildi Fakulte bu telebi yerine yetirdi Bu muddet erzinde Rossler az maas alsa da Zalsburqdaki boyuk bacisi Roza Miller ve bacisi Inge Fuksa komek gondermeye davam etdi Son iller span 4 aprel 1951 ci ilde Rossler nehayet Turkiye vetendasligini aldi Universitet arxivindeki melumatlardan basqa Rosslerin heyati ile bagli cox mufessel melumat yoxdur Onun Turkiyeye gelende 33 yasinda oldugu ve bosandigi gorunur Muharibe illeri de daxil olmaqla 11 ilini Turkiyede kecirib Turk tebabetinin modernlesme dovrunde fedakar emeyi ile verdiyi tohfeler var lakin dovrun boyuk alimleri ile yanasi onun adinin hele de ilhamsiz qalmasi da bir heqiqetdir Maraqlidir ki onun assistent kimi basladigi Turkiyede alim kimi is heyatini davam etdirmesi mumkun olsa da tibbi tercumelere uz tutaraq bu sahede liderlik edib 1954 cu ilde xestelikden genc yaslarinda vefat etdi Istinadlar span Rosa Maria Rossler Turkiyeye ve alman kockunlerine qatqilari Kateqoriyalar 14 dekabrda dogulanlar1901 ci ilde dogulanlar1954 cu ilde vefat edenlerGizli kateqoriya Elifba sirasina gore sexsler
