Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Rostov Cümə Məscidi — Rostov-na-Donu şəhərində XX əsrin əvvəllərində tikilmiş müsəlman dini ibadətgahı. Məscid 1962-ci ilə qədər fəaliyyət göstərmişdir. Hazırda məscidin binası qəzalı vəziyyətdədir.
| Rostov Cümə Məscidi | |
|---|---|
 Məscid 1918-ci ildə | |
 | |
| Ölkə |  Rusiya |
| Status | Cümə Məscidi |
| Şəhər |  Rostov-na-Donu |
| Yerləşir | Skobelev küçəsi (Qırmızı Ordu) |
| Memar | Georgi Vasilyev |
| Tikilmə tarixi | 1917-1918 |
| Üslubu | İslam memarlığı |
| Minarələri | 1 |
| Günbəzləri | 1 |
| Vəziyyəti | fəaliyyət göstərmir |
| Rəsmi sayt | masdjid.ru |
Tarixi
Rostov-na-Donuda ilk müsəlman ibadət evləri (məscidlər) XIX əsrin son rübündə yaranmışdır. Belə ki, onlardan birinin tikintisi üçün, 1910-cu illərin ortalarında, Skobelevskaya küçəsi (indiki Krasnoarmeyskaya küçəsi) ilə Pokrovski qəbiristanlığı (indi yoxdur) arasındakı şəhər planında məscidin tikintisi üçün yer ayrıldı. Bu məscidin tikintisinin dəqiq başa çatma tarixi məlum deyil. Təqribən 1917-ci və ya 1918-ci il əsas götürülür. Tikinti Napoleon ordusuna qarşı müharibədə fərqlənmiş tatar alaylarının şərəfinə müsəlman tacirlərin ianələri hesabına həyata keçirilmişdir.
Məscid üstü aypara ilə örtülmüş günbəzi olan iki mərtəbəli kubvari bina idi. Məscidin girişinin yerləşdiyi əsas fasadın dekorasiyası uclu tağla vurğulanan mərkəzi yuxarı, dairəvi pəncərənin ətrafında hazırlanmışdır. Məscidin girişinin solunda kiçik günbəzli və ayparalı minarə yerləşirdi. Məscidin inşası zamanı tikintiyə nəzarəti şəhər memarı Georgi Vasilyev həyata keçirmişdir.
Məscidin müsəlman icmasının fəaliyyəti 1930-cu illərin əvvəllərinə qədər davam etdi, bundan sonra məscid (bir çox pravoslav kilsələri kimi) bağlandı, minarə isə qismən söküldü. Böyük Vətən müharibəsi başa çatdıqdan sonra məscid öz fəaliyyətini bərpa etdi. 1953-cü ildə məscid əsaslı təmir edildi.
Məscidin dağıdılması
Cümə məscidi Sovet ordusunun hərbi hissələrindən birinə yaxın olduğundan, o zaman Nikita Xruşşovun vaxtında, 1963-cü ilin iyulunda Şimali Qafqaz Hərbi Dairəsinin komandanı general İsa Pliyevin əmri ilə məscidin binası hərbi hissənin balansına keçirildi. Müsəlman icması məsciddən çıxarıldı və bütün məbəd əmlakı müsadirə edildi. Məscidin sonuncu imam-xətibi 1956-1963-cü illərdə orada çalışmış Şanqareyev Kalyametdin-xəzrət (1905-1986) olmuşdur.
1978-ci ildə məscid binası hərbi kluba çevrildi. 1982-ci ildən Rostov-na-Donu müsəlman icması məscid binasının dindarlara qaytarılması ilə bağlı şəhər rəhbərliyi və hərbi dairə ilə danışıqlara başladı. Lakin danışıqlar uzun və nəticəsiz qaldı. Yalnız SSRİ dağılandan sonra məsələ həllini tapmağa doğru irəlilədi.
Rostov şəhər administrasiyası İnşaatçılar Parkı ərazisində (Varfolomeeva küçəsində) yeni məscidin tikintisi üçün yer ayırdı. Lakin məscid bu yerdə tikilmədi. Yeni Cümə məscidi yalnız 2003-cü ildə Furmanovskaya küçəsində inşa edildi.
2017-ci ilin noyabrında şəhər rəhbərliyi keçmiş məscidin binasını satışa çıxarıb.
İstinadlar
- "История соборной мечети Ростова-на-Дону на ул. Красноармейской". 2017-03-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-27.
- . 2021-10-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-27.
- "ГОРОДСКОЙ АРХИТЕКТОР НАЧАЛА XX ВЕКА — ГРИГОРИЙ НИКОЛАЕВИЧ ВАСИЛЬЕВ". 2018-06-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-27.
- "Каляметдин-хазрат Шангареев". 2017-03-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-03-14.
- . 2017-12-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-27.
Xarici keçidlər
- Две мечети Ростова-на-Дону: даты, цифры, факты
- Минобороны пытается через суд вернуть участок в центре Ростова
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rostov Cume Mescidi Rostov na Donu seherinde XX esrin evvellerinde tikilmis muselman dini ibadetgahi Mescid 1962 ci ile qeder fealiyyet gostermisdir Hazirda mescidin binasi qezali veziyyetdedir Rostov Cume MescidiMescid 1918 ci ilde47 13 48 sm e 39 43 14 s u Olke RusiyaStatus Cume MescidiSeher Rostov na DonuYerlesir Skobelev kucesi Qirmizi Ordu Memar Georgi VasilyevTikilme tarixi 1917 1918Uslubu Islam memarligiMinareleri 1Gunbezleri 1Veziyyeti fealiyyet gostermirResmi sayt masdjid ruTarixiRostov na Donuda ilk muselman ibadet evleri mescidler XIX esrin son rubunde yaranmisdir Bele ki onlardan birinin tikintisi ucun 1910 cu illerin ortalarinda Skobelevskaya kucesi indiki Krasnoarmeyskaya kucesi ile Pokrovski qebiristanligi indi yoxdur arasindaki seher planinda mescidin tikintisi ucun yer ayrildi Bu mescidin tikintisinin deqiq basa catma tarixi melum deyil Teqriben 1917 ci ve ya 1918 ci il esas goturulur Tikinti Napoleon ordusuna qarsi muharibede ferqlenmis tatar alaylarinin serefine muselman tacirlerin ianeleri hesabina heyata kecirilmisdir Mescid ustu aypara ile ortulmus gunbezi olan iki mertebeli kubvari bina idi Mescidin girisinin yerlesdiyi esas fasadin dekorasiyasi uclu tagla vurgulanan merkezi yuxari dairevi pencerenin etrafinda hazirlanmisdir Mescidin girisinin solunda kicik gunbezli ve ayparali minare yerlesirdi Mescidin insasi zamani tikintiye nezareti seher memari Georgi Vasilyev heyata kecirmisdir Mescidin muselman icmasinin fealiyyeti 1930 cu illerin evvellerine qeder davam etdi bundan sonra mescid bir cox pravoslav kilseleri kimi baglandi minare ise qismen sokuldu Boyuk Veten muharibesi basa catdiqdan sonra mescid oz fealiyyetini berpa etdi 1953 cu ilde mescid esasli temir edildi Mescidin dagidilmasiRostov Cume Mescidi 1930 cu illerdeMescidin binasi 2017 ci ilde Cume mescidi Sovet ordusunun herbi hisselerinden birine yaxin oldugundan o zaman Nikita Xrussovun vaxtinda 1963 cu ilin iyulunda Simali Qafqaz Herbi Dairesinin komandani general Isa Pliyevin emri ile mescidin binasi herbi hissenin balansina kecirildi Muselman icmasi mescidden cixarildi ve butun mebed emlaki musadire edildi Mescidin sonuncu imam xetibi 1956 1963 cu illerde orada calismis Sanqareyev Kalyametdin xezret 1905 1986 olmusdur 1978 ci ilde mescid binasi herbi kluba cevrildi 1982 ci ilden Rostov na Donu muselman icmasi mescid binasinin dindarlara qaytarilmasi ile bagli seher rehberliyi ve herbi daire ile danisiqlara basladi Lakin danisiqlar uzun ve neticesiz qaldi Yalniz SSRI dagilandan sonra mesele hellini tapmaga dogru ireliledi Rostov seher administrasiyasi Insaatcilar Parki erazisinde Varfolomeeva kucesinde yeni mescidin tikintisi ucun yer ayirdi Lakin mescid bu yerde tikilmedi Yeni Cume mescidi yalniz 2003 cu ilde Furmanovskaya kucesinde insa edildi 2017 ci ilin noyabrinda seher rehberliyi kecmis mescidin binasini satisa cixarib Istinadlar Istoriya sobornoj mecheti Rostova na Donu na ul Krasnoarmejskoj 2017 03 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 27 2021 10 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 27 GORODSKOJ ARHITEKTOR NAChALA XX VEKA GRIGORIJ NIKOLAEVICh VASILEV 2018 06 14 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 27 Kalyametdin hazrat Shangareev 2017 03 15 tarixinde Istifade tarixi 2017 03 14 2017 12 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 27 Xarici kecidlerDve mecheti Rostova na Donu daty cifry fakty Minoborony pytaetsya cherez sud vernut uchastok v centre Rostova