Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
İyli itburnu (lat. Rosa foetida) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü.
| İyli itburnu | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: İyli itburnu | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması
Avropada, Kiçik Asiya, İran və Əfqanistanda yayıılmışdır.
Botaniki təsviri
Orta boylu, 1,5-2 m, bəzi hallarda 50-60 sm-ə qədər hündürlüyə və uzun qəhvəyi rəngli qövsvarı əyilmiş budaqlara malik koldur. Qopartikanları düz, bizvarı, bəzi hallarda oraqvarı əyilmişdir, qılcıq şəklində olanı da vardır. İyun və iyul aylarında çiçək açır. Çiçəkləri çoxləçəklidir, tək və ya iki-üç ədəd yerləşərək azçiçəkli çiçək qrupuna toplaşmışdır. Ləçəkləri parlaq sarı rəngdə, içəri hissəsi sarımtıl-qırmızıdır, xoşa gəlməyən iyə malikdir. Meyvəsi kürə şəklində, qırmızı rəngdə olub, enli, uzun tüklü boğazcığa malikdir.
Ekologiyası
Meşədə açıq yamaclarda, dağ çaylarının sahillərində tək və ya kiçik qruplarla bitir. Əsasən kölgəli və nəm yerlərdə rast gəlinir.
Azərbaycanda yayılması
Böyük Qafqaz və Naxçıvan MR-da təbii halda rast gəlinir.
İstifadəsi
Tərkibində efir yağı vardır. Yaşıllşdırmada istifadə olunur.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iyli itburnu lat Rosa foetida bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin i tburnu cinsine aid bitki novu Iyli itburnuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile QizilgulkimilerTriba Cins ItburnuNov Iyli itburnuBeynelxalq elmi adiRosa foetida Herrm 1762Sekil axtarisiITIS 836495NCBI 74629EOL 249763Tebii yayilmasiAvropada Kicik Asiya Iran ve Efqanistanda yayiilmisdir Botaniki tesviriOrta boylu 1 5 2 m bezi hallarda 50 60 sm e qeder hundurluye ve uzun qehveyi rengli qovsvari eyilmis budaqlara malik koldur Qopartikanlari duz bizvari bezi hallarda oraqvari eyilmisdir qilciq seklinde olani da vardir Iyun ve iyul aylarinda cicek acir Cicekleri coxleceklidir tek ve ya iki uc eded yerleserek azcicekli cicek qrupuna toplasmisdir Lecekleri parlaq sari rengde iceri hissesi sarimtil qirmizidir xosa gelmeyen iye malikdir Meyvesi kure seklinde qirmizi rengde olub enli uzun tuklu bogazciga malikdir EkologiyasiMesede aciq yamaclarda dag caylarinin sahillerinde tek ve ya kicik qruplarla bitir Esasen kolgeli ve nem yerlerde rast gelinir Azerbaycanda yayilmasiBoyuk Qafqaz ve Naxcivan MR da tebii halda rast gelinir IstifadesiTerkibinde efir yagi vardir Yasillsdirmada istifade olunur IstinadlarHemcinin bax