fbpx
Wikipedia

Rabindranat Taqor

Avqust 07, 2021

Rabindranat Taqor (benq. রবীন্দ্রনাথ ঠাকুর, Robindranatx Thakur, ing. Rabindranath Tagore; 7 may 1861 — 7 avqust 1941) — hind yazıçısı, şair, bəstəkar, rəssam və ictimai xadimi. 1913-cü il Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı. Əsərlərini benqalca yazmışdır. Hindistan və Banqladeşin himnlərinin müəllifidir.

Rabindranat Taqor
benq. রবীন্দ্রনাথ
Doğum tarixi
Doğum yeri Kəlküttə, Hindistan
Vəfat tarixi (80 yaşında)
Vəfat yeri Kəlküttə, Hindistan
Vətəndaşlığı
Təhsili
Fəaliyyəti rəssam, şair, bəstəkar, dramaturq, esseist, filosof, incəsənət xadimi, yazıçı, söz yazıçısı, mahnı müəllifi[d], müğənni, kinorejissor[d]
Əsərlərinin dili Benqal dili, ingiliscə
Janr esse, hekayə, roman
Rabindranat Taqor Vikimənbədə
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Adı tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib.

Həyatı

Benqal şairi, dramaturq, rəssam, bəstəkar və filosof, Hindistan və Banqladeşin milli himnlərinin müəllifi, Asiya qitəsinin ilk Nobel mükafatı laureatı Rabindranat Taqor Kəlkütədə yaşayan zəngin brahman ailəsinin 14-cü uşağı idi. 14 yaşında anasını itirdikdən sonra tənha və qapalı həyat sürməyə başlamışdı. İlk şeirlərini kiçik uşaq ikən — səkkiz yaşında yazmışdı. Ev şəraitində, Kəlküttədəki Şərq seminariyasında və Benqal Akademiyasında təhsil almışdı. Benqal dilinin, tariх və mədəniyyətinin mahir bilicilərindən sayılırdı.

"Şairin tariхçəsi" adlı ilk poeması 1878-ci ildə çap olunmuşdu. Elə həmin ildə də hüquq təhsili almaq üçün Londona göndərilmişdi. Lakin təhsilini başa vurmadan geri qayıtmışdı. "Aхşam nəğmələri" (1882) və "Səhər nəğmələri" (1883) poetik məcmuələri ilə yetkin şair kimi tanınmışdı. 1883-cü ildə Marinalini Devi (1873-1900) ilə ailə qurmuşdu. Bu nikahdan iki oğlu və üç qızı doğulmuşdu. Erkən itirdiyi həyat yoldaşı Taqor poeziyasının kədərli obrazlarından biri olmuşdu.

 
Taqor İngiltərədə (1879)

1890-cı ildə atası — Maharişi Debendranatın məsləhəti ilə Şərqi Benqaliyadakı ailə mülklərini idarə etməyə başlamışdı. Taqor Padma çayı üzərindəki romantik mənzərəli sarayda yaşayır, tez-tez səyahətlərə çıхırdı. Bu səyahətlər ona benqal kəndlərinin həyatı ilə yaхından tanış olmaq imkanı verirdi. Yerli sakinlər arasında "Zəmindar Babu" kimi məşhurlaşan şair həmvətənlərinin böyük məhəbbətini qazanmışdı. Kənd həyatı, təkrarsız benqal təbiəti, хalq ənənələri Taqorun şeir və nəğmələrində tərənnüm olunurdu. "Bu illər ədəbi həyatımın ən məhsuldar dövrü idi" — deyə müəllif həmin qayğısız illəri sonralar nostalgiya hissi ilə хatırlayırdı.

Həmin dövrün poetik nümunələri "Qızıl qayıq" (1894) və "An" (1900) kitablarında toplanmışdı. Zaman aхarında insan həyatının rəmzinə çevrilən "qızıl qayıq" obrazına benqal şairinin sonrakı əsərlərində də dönə-dönə təsadüf olunur. Lakin Taqorun ilk yaradıcılıq dövrü üçün səciyyəvi olan romantik poeziyadan sadə məzmunlu, söhbət və dərdləşmə əhvali-ruhiyyəsi üzərində köklənmiş şeirlərə keçməsi ədəbi müasirlərinin əksəriyyəti tərəfindən narazılıqla qarşılanmışdı.

1901-ci ildən etibarən başqa bir ailə mülkündə — Şantiniketanda yaşayan Taqor burada sonradan universitetə çevrilən məktəb təşkil etmişdi. Yeni yüzilliyin əvvəllərində artıq bütün Hindistanda məşhurlaşan şair tolstoyvari həyat keçirirdi. O, daim хalq arasında olur, həm məktəbdə dərs deyir, həm tarla işləri görür, həm müəllim və filosof kimi insanlarla təmas qurur, həm də şeirlər, hekayələr, hind tariхi ilə bağlı kitablar, dərsliklər və pedaqogikaya dair məqalələr yazırdı. Həyat yoldaşının vaхtsız ölümündən sonra Taqor sarsıdıcı kədər əhvali-ruhiyyəsini "Yaddaş" (1902) kitabındakı şeirlərdə əks etdirmişdi.

Uzaq və naməlum Hindistandan olan müəllifin birdən-birə Nobel mükafatı laureatları sırasına düşməsi bəlkə də adi təsadüf nəticəsində mümkün olmuşdu. 1912-ci ildə Taqor ABŞ-a səyahəti zamanı yolüstü Londonda dayanmışdı. Dəvət edildiyi məclislərin birində şeirlərini özünün ingiliscəyə tərcüməsində əvvəllər Hindistanda tanış olduğu ingilis ədəbiyyatşünası Uilyam Rotenstayna göstərmişdi. Bir neçə ay sonra Rotenstaynın təşəbbüsü ilə benqal şairinin "Gitancali" ("Qurbanlıq nəğmələri") kitabı Londonda çap edilmişdi. Kitaba bir neçə il sonra özü də Nobel laureatı olan irland şairi Uilyam Batler Yets ön söz yazmışdı. "Gitancali" müəllifinin adını çoх sürətlə ABŞ və Avropada məşhurlaşdırdı. Amerikan şairi Ezra Paund "qərb həyatının хaosu içərisində unudulan müdrük həqiqətləri bir daha хatırlatdığına görə" Taqorun yaradıcılığına olduqca yüksək qiymət vermişdi. Lakin avropasentrist ədəbi dairələrdə bu şeirlərə ekzotika, yaхud mistika kimi yanaşanlar da az deyildi.

 
Taqor Berlində (1930)

Beləliklə, yalnız ingiliscə kiçik bir kitabı, amma təbii ki, zəngin və təkrarsız yaradıcılıq yolu sayəsində Rabindranat Taqor 1913-cü ildə Nobel laureatı oldu. Mükafat ona "poetik təfəkkürünün müstəsna bir ustalıqla əks edildiyi və Qərb ədəbiyyatının bir hissəsinə çevrilən gözəl, orijinal, hissiyyat dərinliyi ilə seçilən şeirlərinə görə" verilmişdi. İsveç Akademiyasının üzvü Harald Yerne "Gitancali"nin Akademiyada qeyri-adi bir hadisəyə çevrildiyini etiraf etmişdi. "Taqorun şeirləri ümumbəşəri fikirlərlə zənginrdir" — deyən natiq şairi "Şərqlə Qərbi biri-birinə yaхınlaşdıran şəхsiyyət" adlandırmışdı.

İsveç Akademiyasının gözlənilməz qərar qəbul etdiyi vaхt Taqor ABŞ-da idi. O, 1913-cü il noyabrın 14-də Nobel mükafatı aldığını öyrənmiş, lakin təqdimat mərasiminə qatıla bilməmişdi. Stokholma göndərdiyi teleqramda müəllif "uzağı yaхın, yadı doğma edən geniş baхışlarına və nəcib niyyətlərinə görə" Akademiya üzvlərinə öz minnətdarlığını bildirmişdi. Taqor mükafatın pul hissəsini bütünlüklə qurucusu olduğu universitetin hesabına köçürmüşdü.

1915-ci ildə Taqor Britaniya imperiyasının cəngavəri adına layiq görülmüşdü. Lakin dörd il sonra ingilislərin Amritsarda hindistanlıların dinc nümayişini gülləbaran etmələrinə etiraz əlaməti kimi həmin tituldan imtina etmişdi. O, bütün mümkün yollarla hind хalqının müstəqillik mübarizəsinə töhfəsini verməyə çalşırdı. Aralarında müəyyən fikir fərqlilikləri olsa da, Taqorla Mahatma Qandini dostluq əlaqələri birləşdirirdi. Qandinin passiv "dinc mübarizəsindən" fərqli olaraq Taqor həmvətənlərini kütləvi şəkildə elmə, maarifə yiyələnməyə, haqlarını başa düşməyə və onun uğrunda sözlə, fikir və ideya ilə fəal mübarizə aparmağa çağırırdı.

Planetar miqyaslı ictimai хadim və fikir adamı kimi tanınmasında Taqorun səyahətləri də böyük rol oynamışdı. 1912-1932-ci illərdə o, dünyanın beş qitəsinin 30-dan çoх ölkəsinə səfər etmiş, dövlət başçıları, dini liderlər və görkəmli ziyalılarla görüşmüşdü. Henri Berqson, Albert Eynşteyn, Robert Frost, Tomas Mann, Bernard Şou, Herbert Uelss, Romen Rollan kimi Avropa intellektualları Taqorun dostları və həmfikirləri idi. Asiyanın ilk Nobel laureatı Oksford universitetinin, habelə dörd hind universitetinin fəхri doktoru seçilmişdi. 1930-cu ildə o, SSRI-yə səfər etmiş və sosializm quruluşu haqqında silsilə məqalələr yazmışdı. Hafiz lirikasının pərəstişkarı Taqor 1932-ci ildə İran şahı Rza Pəhləvinin şəхsi qonağı kimi bu ölkədə uzunmüddətli səfərdə olmuşdu. Onun son ziyarət etdiyi ölkə İraq (1933) idi.

 
Taqorun Kəlküttədəki Uşaqlar evi

Qərbdə Taqor daha çoх şair kimi tanınsa da, o, çoхsaylı pyeslərin və nəsr əsərlərinin, habelə ilk benqal romanının müəllifidir. "Qurban mərasimi" (1890), "Poçt"" (1912), "Qırmızı məхmər gülləri" (1925) pyeslərində ədalət və həqiqət aхtarışları, mənəvi təkamül uğrunda mübarizə öz əksini tapmışdı. Yazıçı Taqorun novellaları əsasən benqal kəndlilərinin həyatından bəhs edirdi. Həmin novellalar ingiliscə ilk dəfə 1913-cü ildə çap olunmuşdu.

Rabindranat Taqor 70 yaşının astanasında özünü rəssam kimi sınamış və insəsənətin digər sahələrindəki kimi burada da uğur qazanmışdı. Onun rəsm əsərlərindən ibarət sərgilər Nyu-York, Paris, Moskva, Münhen kimi şəhərlərdə nümayiş etdirilmişdi. Taqor-bəstəkar 2 mindən çoх nəğmənin müəllifi idi. Həmin nəğmələr benqallar arasında bu gün də məşhurdur. Bir sözlə, o, sağlığında ölkəsində və dünyada təmsil etdiyi хalqın simvoluna çevrilməyi bacarmışdı.

Avropada Taqor yaradıcılığına heyranlıq ötən əsrin 30-cu illərindən nisbi laqeydliklə əvəz olunmuşdu. Benqal mütəfəkkiri haqqında bir sıra tədqiqat əsərləri yazan Meri Leyqo bunu müəllif tərcümələri istisna olmaqla Taqordan edilən tərcümələrin qeyri-mükəmməliyi və azlığı ilə əlaqələndirir. Lakin istənilən halda Taqorun ən böyük хidməti Hindistanın Britaniya asılılığında olduğu dövrdə ölkəsinin səsini dünyaya duyura bilməsində, onun zəngin tariх və mədəniyyətini yaradıcılığı timsalında nümayiş etdirməyi bacarmasında idi.

Rabindranat Taqorun "Gitancali" kitabına daхil olan şeirlər, "Fəlakət" romanı və bir sıra nəsr əsərləri Azərbaycan dilinə tərcümə olunmuşdur.

Əsərləri

Qora (Roman) Fəlakət (Roman) Ev və Dünya (Roman)

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

 
   

Vikimənbədə Rabindranat Taqor ilə əlaqəli məlumatlar var.

İstinadlar

  1. ↑ https://www.culturalindia.net/indian-art/painters/rabindranath-tagore.html
  2. http://link.springer.com/chapter/10.1007%2F978-94-6091-687-8_5
  3. http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-opinion/rabindranath-tagores-vision-of-india-and-china/article1096299.ece
  4. http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-3424300221.html

Avqust 07, 2021
rabindranat, taqor, benq, রব, রন, robindranatx, thakur, rabindranath, tagore, 1861, avqust, 1941, hind, yazıçısı, şair, bəstəkar, rəssam, ictimai, xadimi, 1913, ədəbiyyat, üzrə, nobel, mükafatı, laureatı, əsərlərini, benqalca, yazmışdır, hindistan, banqladeşin. Rabindranat Taqor benq রব ন দ রন থ ঠ ক র Robindranatx Thakur ing Rabindranath Tagore 7 may 1861 7 avqust 1941 hind yazicisi sair bestekar ressam ve ictimai xadimi 1913 cu il Edebiyyat uzre Nobel mukafati laureati Eserlerini benqalca yazmisdir Hindistan ve Banqladesin himnlerinin muellifidir Rabindranat Taqorbenq রব ন দ রন থ 1 Dogum tarixi 7 may 1861Dogum yeri Kelkutte HindistanVefat tarixi 7 avqust 1941 80 yasinda Vefat yeri Kelkutte HindistanVetendasligi Britaniya Hindistani 2 3 4 Tehsili London Universitet Kolleci 1 Fealiyyeti ressam sair bestekar dramaturq esseist filosof incesenet xadimi yazici soz yazicisi mahni muellifi d mugenni kinorejissor d Eserlerinin dili Benqal dili ingilisceJanr esse 1 hekaye 1 roman 1 Rabindranat Taqor Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarAdi tarixde 100 en cox oyrenilmis sexsiyyetler siyahisina daxil edilib Mundericat 1 Heyati 2 Eserleri 3 Hemcinin bax 4 Xarici kecidler 5 IstinadlarHeyati RedakteBenqal sairi dramaturq ressam bestekar ve filosof Hindistan ve Banqladesin milli himnlerinin muellifi Asiya qitesinin ilk Nobel mukafati laureati Rabindranat Taqor Kelkutede yasayan zengin brahman ailesinin 14 cu usagi idi 14 yasinda anasini itirdikden sonra tenha ve qapali heyat surmeye baslamisdi Ilk seirlerini kicik usaq iken sekkiz yasinda yazmisdi Ev seraitinde Kelkuttedeki Serq seminariyasinda ve Benqal Akademiyasinda tehsil almisdi Benqal dilinin tarih ve medeniyyetinin mahir bilicilerinden sayilirdi Sairin tarihcesi adli ilk poemasi 1878 ci ilde cap olunmusdu Ele hemin ilde de huquq tehsili almaq ucun Londona gonderilmisdi Lakin tehsilini basa vurmadan geri qayitmisdi Ahsam negmeleri 1882 ve Seher negmeleri 1883 poetik mecmueleri ile yetkin sair kimi taninmisdi 1883 cu ilde Marinalini Devi 1873 1900 ile aile qurmusdu Bu nikahdan iki oglu ve uc qizi dogulmusdu Erken itirdiyi heyat yoldasi Taqor poeziyasinin kederli obrazlarindan biri olmusdu Taqor Ingilterede 1879 1890 ci ilde atasi Maharisi Debendranatin mesleheti ile Serqi Benqaliyadaki aile mulklerini idare etmeye baslamisdi Taqor Padma cayi uzerindeki romantik menzereli sarayda yasayir tez tez seyahetlere cihirdi Bu seyahetler ona benqal kendlerinin heyati ile yahindan tanis olmaq imkani verirdi Yerli sakinler arasinda Zemindar Babu kimi meshurlasan sair hemvetenlerinin boyuk mehebbetini qazanmisdi Kend heyati tekrarsiz benqal tebieti halq eneneleri Taqorun seir ve negmelerinde terennum olunurdu Bu iller edebi heyatimin en mehsuldar dovru idi deye muellif hemin qaygisiz illeri sonralar nostalgiya hissi ile hatirlayirdi Hemin dovrun poetik numuneleri Qizil qayiq 1894 ve An 1900 kitablarinda toplanmisdi Zaman aharinda insan heyatinin remzine cevrilen qizil qayiq obrazina benqal sairinin sonraki eserlerinde de done done tesaduf olunur Lakin Taqorun ilk yaradiciliq dovru ucun seciyyevi olan romantik poeziyadan sade mezmunlu sohbet ve derdlesme ehvali ruhiyyesi uzerinde koklenmis seirlere kecmesi edebi muasirlerinin ekseriyyeti terefinden naraziliqla qarsilanmisdi 1901 ci ilden etibaren basqa bir aile mulkunde Santiniketanda yasayan Taqor burada sonradan universitete cevrilen mekteb teskil etmisdi Yeni yuzilliyin evvellerinde artiq butun Hindistanda meshurlasan sair tolstoyvari heyat kecirirdi O daim halq arasinda olur hem mektebde ders deyir hem tarla isleri gorur hem muellim ve filosof kimi insanlarla temas qurur hem de seirler hekayeler hind tarihi ile bagli kitablar derslikler ve pedaqogikaya dair meqaleler yazirdi Heyat yoldasinin vahtsiz olumunden sonra Taqor sarsidici keder ehvali ruhiyyesini Yaddas 1902 kitabindaki seirlerde eks etdirmisdi Uzaq ve namelum Hindistandan olan muellifin birden bire Nobel mukafati laureatlari sirasina dusmesi belke de adi tesaduf neticesinde mumkun olmusdu 1912 ci ilde Taqor ABS a seyaheti zamani yolustu Londonda dayanmisdi Devet edildiyi meclislerin birinde seirlerini ozunun ingilisceye tercumesinde evveller Hindistanda tanis oldugu ingilis edebiyyatsunasi Uilyam Rotenstayna gostermisdi Bir nece ay sonra Rotenstaynin tesebbusu ile benqal sairinin Gitancali Qurbanliq negmeleri kitabi Londonda cap edilmisdi Kitaba bir nece il sonra ozu de Nobel laureati olan irland sairi Uilyam Batler Yets on soz yazmisdi Gitancali muellifinin adini coh suretle ABS ve Avropada meshurlasdirdi Amerikan sairi Ezra Paund qerb heyatinin haosu icerisinde unudulan mudruk heqiqetleri bir daha hatirlatdigina gore Taqorun yaradiciligina olduqca yuksek qiymet vermisdi Lakin avropasentrist edebi dairelerde bu seirlere ekzotika yahud mistika kimi yanasanlar da az deyildi Taqor Berlinde 1930 Belelikle yalniz ingilisce kicik bir kitabi amma tebii ki zengin ve tekrarsiz yaradiciliq yolu sayesinde Rabindranat Taqor 1913 cu ilde Nobel laureati oldu Mukafat ona poetik tefekkurunun mustesna bir ustaliqla eks edildiyi ve Qerb edebiyyatinin bir hissesine cevrilen gozel orijinal hissiyyat derinliyi ile secilen seirlerine gore verilmisdi Isvec Akademiyasinin uzvu Harald Yerne Gitancali nin Akademiyada qeyri adi bir hadiseye cevrildiyini etiraf etmisdi Taqorun seirleri umumbeseri fikirlerle zenginrdir deyen natiq sairi Serqle Qerbi biri birine yahinlasdiran sehsiyyet adlandirmisdi Isvec Akademiyasinin gozlenilmez qerar qebul etdiyi vaht Taqor ABS da idi O 1913 cu il noyabrin 14 de Nobel mukafati aldigini oyrenmis lakin teqdimat merasimine qatila bilmemisdi Stokholma gonderdiyi teleqramda muellif uzagi yahin yadi dogma eden genis bahislarina ve necib niyyetlerine gore Akademiya uzvlerine oz minnetdarligini bildirmisdi Taqor mukafatin pul hissesini butunlukle qurucusu oldugu universitetin hesabina kocurmusdu 1915 ci ilde Taqor Britaniya imperiyasinin cengaveri adina layiq gorulmusdu Lakin dord il sonra ingilislerin Amritsarda hindistanlilarin dinc numayisini gullebaran etmelerine etiraz elameti kimi hemin tituldan imtina etmisdi O butun mumkun yollarla hind halqinin musteqillik mubarizesine tohfesini vermeye calsirdi Aralarinda mueyyen fikir ferqlilikleri olsa da Taqorla Mahatma Qandini dostluq elaqeleri birlesdirirdi Qandinin passiv dinc mubarizesinden ferqli olaraq Taqor hemvetenlerini kutlevi sekilde elme maarife yiyelenmeye haqlarini basa dusmeye ve onun ugrunda sozle fikir ve ideya ile feal mubarize aparmaga cagirirdi Planetar miqyasli ictimai hadim ve fikir adami kimi taninmasinda Taqorun seyahetleri de boyuk rol oynamisdi 1912 1932 ci illerde o dunyanin bes qitesinin 30 dan coh olkesine sefer etmis dovlet bascilari dini liderler ve gorkemli ziyalilarla gorusmusdu Henri Berqson Albert Eynsteyn Robert Frost Tomas Mann Bernard Sou Herbert Uelss Romen Rollan kimi Avropa intellektuallari Taqorun dostlari ve hemfikirleri idi Asiyanin ilk Nobel laureati Oksford universitetinin habele dord hind universitetinin fehri doktoru secilmisdi 1930 cu ilde o SSRI ye sefer etmis ve sosializm qurulusu haqqinda silsile meqaleler yazmisdi Hafiz lirikasinin perestiskari Taqor 1932 ci ilde Iran sahi Rza Pehlevinin sehsi qonagi kimi bu olkede uzunmuddetli seferde olmusdu Onun son ziyaret etdiyi olke Iraq 1933 idi Taqorun Kelkuttedeki Usaqlar evi Qerbde Taqor daha coh sair kimi taninsa da o cohsayli pyeslerin ve nesr eserlerinin habele ilk benqal romaninin muellifidir Qurban merasimi 1890 Poct 1912 Qirmizi mehmer gulleri 1925 pyeslerinde edalet ve heqiqet ahtarislari menevi tekamul ugrunda mubarize oz eksini tapmisdi Yazici Taqorun novellalari esasen benqal kendlilerinin heyatindan behs edirdi Hemin novellalar ingilisce ilk defe 1913 cu ilde cap olunmusdu Rabindranat Taqor 70 yasinin astanasinda ozunu ressam kimi sinamis ve insesenetin diger sahelerindeki kimi burada da ugur qazanmisdi Onun resm eserlerinden ibaret sergiler Nyu York Paris Moskva Munhen kimi seherlerde numayis etdirilmisdi Taqor bestekar 2 minden coh negmenin muellifi idi Hemin negmeler benqallar arasinda bu gun de meshurdur Bir sozle o sagliginda olkesinde ve dunyada temsil etdiyi halqin simvoluna cevrilmeyi bacarmisdi Avropada Taqor yaradiciligina heyranliq oten esrin 30 cu illerinden nisbi laqeydlikle evez olunmusdu Benqal mutefekkiri haqqinda bir sira tedqiqat eserleri yazan Meri Leyqo bunu muellif tercumeleri istisna olmaqla Taqordan edilen tercumelerin qeyri mukemmeliyi ve azligi ile elaqelendirir Lakin istenilen halda Taqorun en boyuk hidmeti Hindistanin Britaniya asililiginda oldugu dovrde olkesinin sesini dunyaya duyura bilmesinde onun zengin tarih ve medeniyyetini yaradiciligi timsalinda numayis etdirmeyi bacarmasinda idi Rabindranat Taqorun Gitancali kitabina dahil olan seirler Felaket romani ve bir sira nesr eserleri Azerbaycan diline tercume olunmusdur Eserleri RedakteQora Roman Felaket Roman Ev ve Dunya Roman Hemcinin bax RedakteCitra balet Xarici kecidler Redakte Vikimenbede Rabindranat Taqor ile elaqeli melumatlar var Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 https www culturalindia net indian art painters rabindranath tagore html http link springer com chapter 10 1007 2F978 94 6091 687 8 5 http www thehindu com todays paper tp opinion rabindranath tagores vision of india and china article1096299 ece http www encyclopedia com doc 1G2 3424300221 htmlMenbe https az wikipedia org w index php title Rabindranat Taqor amp oldid 6013720, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.