| Türkiyə–Qırğızıstan münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| | |||||
Türkiyə–Qırğızıstan münasibətləri — Türkiyə ilə Qırğızıstan arasında ikitərəfli diplomatik əlaqələr. Ştatlar Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) üzvüdür.
Tarixi
| ]Türkçülük həmrəyliyi Türkiyəni Qırğızıstanla əlaqələrini genişləndirməyə sövq etdi. Daha sonra, Türkiyə Qırğızıstanla mədəni , iqtisadi və texniki yardım mövzusunda çox sayda müqavilələr bağladı və ilk üzvləri olan İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatına (İƏT) tam bir üzvlüyə İran, Pakistan və Türkiyə sponsor oldu.
Qırğızıstan sahəsi, iqtisadi inkişafı və əhalisi baxımından Orta Asiya respublikaları arasında ikinci ən böyük ölkədir.
Orta Asiya qonşularından fərqli olaraq, Qırğızıstan iqtisadi cəhətdən tələb olunan bir təbii qaynağa - qızıla sahibdir.
Qırğızıstan müstəqillik əldə etdikdən sonra, iqtisadi islahat proqramının sürətlə tətbiq olunmasına baxmayaraq, MDB ölkələri arasında ən pis iqtisadi tənəzzülü yaşadı.
Türkiyənin MDB ölkələri arasında ən pis olan Qırğızıstandakı iqtisadi tənəzzülün qarşısını almaq üçün kifayət qədər iqtisadi mənbələri yox idi. Qırğızıstanda bir çox müştərək müəssisənin iflasından sonra, Türk səlahiyyətliləri, ölkənin çox kiçik və çox kasıb olduğunu, Rusiyanın yardımı olmadan iqtisadi baxımdan olduğu qənaətinə gəldilər və öz siyasətlərini dəstəklərini dar olaraq təyin etmək üçün texniki yardım və investisiya istiqamətləndirdilər.
Türkçülük xarici siyasəti Türkiyəni Rusiya ilə rəqabətə sövq etdi. Nəticədə, Qırğızıstan, Ankaraya nisbətən daha davamlı iqtisadi yardım mənbəyi olan Rusiya ilə daha sıx işləməyə başladı. Qırğızıstan və Rusiya hərbçilərinin SSRİ-də xidmət etmək təcrübəsi ortaq idi və bölgənin infrastrukturu Rusiyaya bağlı idi .
2019-cu ilə qədər Qırğızıstan ilə Türkiyə arasında əlaqələrin hüquqi əsasını qoyan 100-dən çox ikitərəfli müqavilə və protokol imzalanmış və çoxsaylı qarşılıqlı yüksək səviyyəli səfərlər baş tutmuşdur .
Ticarət əlaqələri
| ]2019-cu ildə ölkələr arasındakı ticarət həcmi 519 milyon ABŞ dolları, bunun Türkiyənin ixracatı 442 milyon ABŞ dolları təşkil etmişdir.
İstinadlar
| ]- Akiner, Shirin. Islamic Peoples of the Soviet Union: An Historical and Statistical Handbook. New York: Routledge, 1986.
- Adshead, Samuel Adrian M. Central Asia in World History. New York: St. Martin's Press, 1993.
- Akiner, Shirin, ed. Economic and Political Trends in Central Asia. New York: Routledge & Kegan Paul, 1992.
- Aziz, Sartaj. "The Rediscovery of Central Asia," Economics Review [Karachi], 23, June 1999, pp. 15-17.
- Dienes, Leslie. "Economic Geographic Relations in the Post- Soviet Republics," Post-Soviet Geography, 34, October 1993, pp. 497-529.
- Fierman, William, ed. Soviet Central Asia: The Failed Transformation. Boulder, Colorado: Westview Press, 1991.
- Akchurin, Marat. "Soviet Muslims: Seeking Reform, Not Revolution," World and I, 6, October 1991, pp. 86-93.
- Pilkington, John. "Kyrgyzstan: A Tale of Two Journeys," Geographical Magazine, 65, April 1993, pp. 8-12.
- Rotor, Igor. "Kyrgyzstan: Capitalist Experiment in Central Asia," Current Digest of the Post-Soviet Press, 44, April 8, 1992, pp. 4- 5.
- Pryde, Ian. "Kyrgyzstan: The Trials of Independence, "Journal of Democracy, 5, January 1994, pp. 109-20.
- Andreyev, Nikolai. "What Future for Uzbekistan, Kirgizia, Turkmenia?" Current Digest of the Post-Soviet Press, 44, July 22, 1992, pp. 8-11.
- Turan, I. 1984 “The Evolution of Political Culture in Turkey,” in Modern Turkey: Continuity and Change, ed. Ahmet Evin. Opladen, Germany: Leske Verlag+Budrich GmbH, pp.85–112.
- "Relations between Turkey and Kyrgyzstan". Ministry of Foreign Affairs of Turkey. 25 mart 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyul 2021.
- "Economic Relations between Turkey and Kyrgyzstan". Ministry of Foreign Affairs of Turkey. 18 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyul 2021.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Turkiye Qirgizistan munasibetleri Turkiye Qirgizistan Turkiye Qirgizistan munasibetleri Turkiye ile Qirgizistan arasinda ikiterefli diplomatik elaqeler Statlar Birlesmis Milletler Teskilatinin BMT uzvudur Tarixi span Turkculuk hemreyliyi Turkiyeni Qirgizistanla elaqelerini genislendirmeye sovq etdi Daha sonra Turkiye Qirgizistanla medeni iqtisadi ve texniki yardim movzusunda cox sayda muqavileler bagladi ve ilk uzvleri olan Iqtisadi Emekdasliq Teskilatina IET tam bir uzvluye Iran Pakistan ve Turkiye sponsor oldu Qirgizistan sahesi iqtisadi inkisafi ve ehalisi baximindan Orta Asiya respublikalari arasinda ikinci en boyuk olkedir Orta Asiya qonsularindan ferqli olaraq Qirgizistan iqtisadi cehetden teleb olunan bir tebii qaynaga qizila sahibdir Qirgizistan musteqillik elde etdikden sonra iqtisadi islahat proqraminin suretle tetbiq olunmasina baxmayaraq MDB olkeleri arasinda en pis iqtisadi tenezzulu yasadi Turkiyenin MDB olkeleri arasinda en pis olan Qirgizistandaki iqtisadi tenezzulun qarsisini almaq ucun kifayet qeder iqtisadi menbeleri yox idi Qirgizistanda bir cox musterek muessisenin iflasindan sonra Turk selahiyyetlileri olkenin cox kicik ve cox kasib oldugunu Rusiyanin yardimi olmadan iqtisadi baximdan oldugu qenaetine geldiler ve oz siyasetlerini desteklerini dar olaraq teyin etmek ucun texniki yardim ve investisiya istiqametlendirdiler Turkculuk xarici siyaseti Turkiyeni Rusiya ile reqabete sovq etdi Neticede Qirgizistan Ankaraya nisbeten daha davamli iqtisadi yardim menbeyi olan Rusiya ile daha six islemeye basladi Qirgizistan ve Rusiya herbcilerinin SSRI de xidmet etmek tecrubesi ortaq idi ve bolgenin infrastrukturu Rusiyaya bagli idi 2019 cu ile qeder Qirgizistan ile Turkiye arasinda elaqelerin huquqi esasini qoyan 100 den cox ikiterefli muqavile ve protokol imzalanmis ve coxsayli qarsiliqli yuksek seviyyeli seferler bas tutmusdur Ticaret elaqeleri span 2019 cu ilde olkeler arasindaki ticaret hecmi 519 milyon ABS dollari bunun Turkiyenin ixracati 442 milyon ABS dollari teskil etmisdir Istinadlar span Akiner Shirin Islamic Peoples of the Soviet Union An Historical and Statistical Handbook New York Routledge 1986 Adshead Samuel Adrian M Central Asia in World History New York St Martin s Press 1993 Akiner Shirin ed Economic and Political Trends in Central Asia New York Routledge amp Kegan Paul 1992 Aziz Sartaj The Rediscovery of Central Asia Economics Review Karachi 23 June 1999 pp 15 17 Dienes Leslie Economic Geographic Relations in the Post Soviet Republics Post Soviet Geography 34 October 1993 pp 497 529 Fierman William ed Soviet Central Asia The Failed Transformation Boulder Colorado Westview Press 1991 Akchurin Marat Soviet Muslims Seeking Reform Not Revolution World and I 6 October 1991 pp 86 93 Pilkington John Kyrgyzstan A Tale of Two Journeys Geographical Magazine 65 April 1993 pp 8 12 Rotor Igor Kyrgyzstan Capitalist Experiment in Central Asia Current Digest of the Post Soviet Press 44 April 8 1992 pp 4 5 Pryde Ian Kyrgyzstan The Trials of Independence Journal of Democracy 5 January 1994 pp 109 20 Andreyev Nikolai What Future for Uzbekistan Kirgizia Turkmenia Current Digest of the Post Soviet Press 44 July 22 1992 pp 8 11 Turan I 1984 The Evolution of Political Culture in Turkey in Modern Turkey Continuity and Change ed Ahmet Evin Opladen Germany Leske Verlag Budrich GmbH pp 85 112 Relations between Turkey and Kyrgyzstan Ministry of Foreign Affairs of Turkey 25 mart 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 30 iyul 2021 Economic Relations between Turkey and Kyrgyzstan Ministry of Foreign Affairs of Turkey 18 oktyabr 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 30 iyul 2021 Kateqoriya Turkmenistanin ikiterefli elaqeleri
