Qırxbuğum, Yol otu, Xarmanotu - Polygonum aviculare L.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 15-40 sm olan birillik ot bitkisidir. Gövdələri düz və ya açılmışdır. Yarpaqları enli lansetvari, gövdədən bitənlər daha iridir. Çiçəklərinin rəngi yaşıl, qıraqları isə ağ, çəhrayı və ya al qırmızıdır, meyvəsi üç tərəfli ovalvaridir. May-oktyabr (dekabr) aylarında çiçəkləyir və meyvə verir.
Mənşəyi və yayılması.
Qırxbuğum boreal coğrafi tipinin qolarktik sinfinə aiddir. Rusiya, Orta Asiya və Qafqazda yayılmışdır. Azərbaycanda qırxbuğum Abşeron, Qobustan, Diabar, Lənkəran Muğanı, Kür-Araz və Lənkəran ovalıqları, Kür düzənliyi, Böyük Qafqazın Quba massivi, Kiçik Qafqazın mərkəzi rayonları, Lənkəran və Naxçıvanın dağlıq hissəsində yayılmışdır. Arandan yuxarı dağ qurşağına kimi (dəniz səviyyəsindən 2300 m qədər) bitir.
Ekoloji qrup və bitdiyi yerlər
Kserofitdir, dağ-kserofit və alaq bitkilik tiplərində rast gəlir. Əsasən daşlı yamaclarda, yol kənarlarında və baxımsız olan yerlərdə sərilmiş kiçik ləkələr əmələ gətirir.
Kimyəvi tərkibi
Kumarin, flavonoid, efir yağları, C vitamini və antosianlarla zəngindir.
Təsiri və tətbiqi
Qırxbuğum farmakopeyaya daxil olan ofisinal dərman bitkisidir. Elmi, praktiki, eksperimental, Tibet, Çin və xalq təbabətində, eləcə də homeopatiyada və farmakologiyada geniş tətbiq edilir. Əsasən mədə və onikibarmaq bağırsaq xoraları, dizenteriya, öd kisəsi, böyrək, sidik kisəsi, qaraciyər, ağciyər vərəmi, dəri, malyariya xəstəlikləri, şişlər, podaqra, babasil, qanaxmalar zamanı istifadə olunur. Antioksidant, antihelmint, fitonsid, sidikqovucu, hərarəti salan, hipotenziv, qansaxlayıcı, büzücü, damargenişləndirici, şualanmadan qoruyucu, iltihab proseslərinə qarşı və s. təsirə malikdir.
Əks təsirləri
Hamiləlik dövründə istifadəsi ziyandır.
İstifadə olunan hissələri
Müalıcə məqsədi ilə bitkinin yerüstü hissəsi, yarpaqları və toxumları istifadə edilir.
İstifadə formaları
Cövhərlər.
Digər faydalı xüsusiyyətləri və istifadəsi
Yol otunun yerüstü hissəsi çiçəkləmədən əvvəl bişmiş halda qida kimi istifadə olunur. Çox vaxt qurudulur və qışda dovğaya əlavə olunur. Bundan başqa qırxbuğumlu plovun hazırlanmasında da istifadə olunur. Ev quşları üçün yem, eləcə də boyaq bitkisidir.
Yayılması
BQ qərbi, BQ şərqi, BQ Quba sahəsinin rayonlarında yuxarı dağ qurşağından alp qurşağına kimi yayılmışdır. Subalp və alp çəmənlərində bitir.
İstinadlar
Mehdiyeva N.P. «Azərbaycanın dərman florasının biomüxtəlifliyi». Bakı, 2011
Çiçək açan dövrdə bitkinin yerüstü hissələri toplanır və açıq havada qurudulur. Böyrək xəstəlikləri və sidik yolları xəstəliklərində istifadə olunur.
Mehdiyeva N.P. «Azərbaycanın dərman florasının biomüxtəlifliyi». Bakı, 2011
Validə M. Əlizadə, Naibə P. Mehdiyeva,Vüqar N. Kərimov, Aidə Q. İbrahimova BÖYÜK QAFQAZIN BİTKİLƏRİ (Azərbaycan) Bakı 2019
Avqust 12, 2021
qırxbuğum, qırmızıbaş, qırxbuğum, polygonum, persicaria, elmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəlilərsıra, qərənfilçiçəklilərfəsilə, kimiləryarımfəsilə, polygonoideaecins, elmi, adıpolygonum, duravia, watson, greenevikinnövlərdətəsnif. QirxbugumQirmizibas qirxbugum Polygonum persicaria Elmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerSira QerenfilciceklilerFesile QirxbugumkimilerYarimfesile PolygonoideaeCins QirxbugumElmi adiPolygonum L Duravia S Watson GreeneVikinnovlerdetesnifatVikianbardasekilUTMS 20847MBMM 46786 Qirxbugum Yol otu Xarmanotu Polygonum aviculare L 1 Mundericat 1 Botaniki tesviri 2 Menseyi ve yayilmasi 3 Ekoloji qrup ve bitdiyi yerler 4 Kimyevi terkibi 5 Tesiri ve tetbiqi 6 Eks tesirleri 7 Istifade olunan hisseleri 8 Istifade formalari 9 Diger faydali xususiyyetleri ve istifadesi 10 Yayilmasi 11 Istinadlar 12 Novleri 12 1 Azerbaycanin derman bitkileri 12 2 Diger novleri 13 TebabetdeBotaniki tesviri RedakteHundurluyu 15 40 sm olan birillik ot bitkisidir Govdeleri duz ve ya acilmisdir Yarpaqlari enli lansetvari govdeden bitenler daha iridir Ciceklerinin rengi yasil qiraqlari ise ag cehrayi ve ya al qirmizidir meyvesi uc terefli ovalvaridir May oktyabr dekabr aylarinda cicekleyir ve meyve verir Menseyi ve yayilmasi RedakteQirxbugum boreal cografi tipinin qolarktik sinfine aiddir Rusiya Orta Asiya ve Qafqazda yayilmisdir Azerbaycanda qirxbugum Abseron Qobustan Diabar Lenkeran Mugani Kur Araz ve Lenkeran ovaliqlari Kur duzenliyi Boyuk Qafqazin Quba massivi Kicik Qafqazin merkezi rayonlari Lenkeran ve Naxcivanin dagliq hissesinde yayilmisdir Arandan yuxari dag qursagina kimi deniz seviyyesinden 2300 m qeder bitir Ekoloji qrup ve bitdiyi yerler RedakteKserofitdir dag kserofit ve alaq bitkilik tiplerinde rast gelir Esasen dasli yamaclarda yol kenarlarinda ve baximsiz olan yerlerde serilmis kicik lekeler emele getirir Kimyevi terkibi RedakteKumarin flavonoid efir yaglari C vitamini ve antosianlarla zengindir Tesiri ve tetbiqi RedakteQirxbugum farmakopeyaya daxil olan ofisinal derman bitkisidir Elmi praktiki eksperimental Tibet Cin ve xalq tebabetinde elece de homeopatiyada ve farmakologiyada genis tetbiq edilir Esasen mede ve onikibarmaq bagirsaq xoralari dizenteriya od kisesi boyrek sidik kisesi qaraciyer agciyer veremi deri malyariya xestelikleri sisler podaqra babasil qanaxmalar zamani istifade olunur Antioksidant antihelmint fitonsid sidikqovucu herareti salan hipotenziv qansaxlayici buzucu damargenislendirici sualanmadan qoruyucu iltihab proseslerine qarsi ve s tesire malikdir Eks tesirleri RedakteHamilelik dovrunde istifadesi ziyandir Istifade olunan hisseleri RedakteMualice meqsedi ile bitkinin yerustu hissesi yarpaqlari ve toxumlari istifade edilir Istifade formalari RedakteCovherler Diger faydali xususiyyetleri ve istifadesi RedakteYol otunun yerustu hissesi ciceklemeden evvel bismis halda qida kimi istifade olunur Cox vaxt qurudulur ve qisda dovgaya elave olunur Bundan basqa qirxbugumlu plovun hazirlanmasinda da istifade olunur Ev quslari ucun yem elece de boyaq bitkisidir Yayilmasi RedakteBQ qerbi BQ serqi BQ Quba sahesinin rayonlarinda yuxari dag qursagindan alp qursagina kimi yayilmisdir Subalp ve alp cemenlerinde bitir 2 Istinadlar RedakteMehdiyeva N P Azerbaycanin derman florasinin biomuxtelifliyi Baki 2011Novleri RedakteAzerbaycanin derman bitkileri Redakte Su qirxbugumu Qirxbugum amfibia Polygonum amphibium L Qus qirxbugumu Qusbugdasi Polygonum aviculare L Polygonum arenastrum Bor Ilanvari qirxbugum Polygonum bistorta L Etreng qirxbugum Etreng qurdpencesi Polygonum carneum C Koch Coxyarpaq qirxbugum Polygonum foliosum Lindl fil Subiberi Polygonum hydropiper L Kicik qirxbugum Bala qirxbugum Polygonum minus Huds Duyunlu qirxbugum Polygonum nodosum Pers P lapatifolium L Qirmizibas qirxbugum Polygonum persicaria L Kelekotur qirxbugum Polygonum scabrum Moench Polipodium Sirinkok Polypodium L Adi sirinkok Polypodium vulgare L Diger novleri Redakte Polygonum albanicum Polygonum hickmanii Polygonum arenastrum Polygonum bidwelliae Polygonum bolanderi Polygonum caespitosum Polygonum californicum Polygonum chinense Polygonum coccineum Polygonum cognatum Polygonum davisiae Polygonum douglasii Polygonum erectum Polygonum hydropiperoides Polygonum marinense Polygonum minimum Polygonum multiflorum Polygonum paronychia Polygonum parryi Polygonum pensylvanicum Polygonum phytolaccifolium Polygonum polygaloides Polygonum polystachyum Polygonum ramosissimum Polygonum sagittatum Polygonum shastense Polygonum tinctorum Polygonum viviparumTebabetde RedakteCicek acan dovrde bitkinin yerustu hisseleri toplanir ve aciq havada qurudulur Boyrek xestelikleri ve sidik yollari xesteliklerinde istifade olunur Mehdiyeva N P Azerbaycanin derman florasinin biomuxtelifliyi Baki 2011 Valide M Elizade Naibe P Mehdiyeva Vuqar N Kerimov Aide Q Ibrahimova BOYUK QAFQAZIN BITKILERI Azerbaycan Baki 2019Menbe https az wikipedia org w index php title Qirxbugum amp oldid 5370132, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
