fbpx
Wikipedia

Qıfılbənd

Qıfılbənd — aşıq deyişmələri zamanı tətbiq edilən spesifik şeir. Forma baxımından, əsasən, qoşmadır. Bəzən bağlama da adlandırılır. Adətən, sazçalma və şeir texnikası baxımından bir-birini üstələyə bilməyən aşıqlar qıfılbəndə əl atırdılar. Qıfılbəndlərin böyük əksəriyyəti dini-mistik təsəvvürlərlə, tarixi əfsanələrlə, təbiət hadisələri ilə bağlı olur, aşıqların müşahidə qabiliyyətini, ümumiləşdirmə istedadını, intellektini, ətraf aləm, mühüt haqqında təsəvvürlərini aşkara çıxarmağa imkan verir. Xalq sənətkarlarından Meşkinli Məhəmmədin aşağıdakı qıfılbəndi bu poetik forma haqqında təsəvvür yarada bilər:

O nə quşdu ildə çəkər bir qiyyə,
Qiyyəsində yüz min nahaq qan olu?
Nə qaladı dörd yüz qırx dörd bürcü var,
Onda üç yüz altmış altı xan olu?

O kimdi ki, hamı zaddan ucadı?
O kimdi ki, istəkləri bicadı?
O kimdi ki, on dördündə qocadı?
Otuza yetəndə növcəvan olu?

Nə anadı, yeyər balasın özü,
Nə əli var, nə ayağı, nə gözü?
O kimdi ki, iki başı, dörd üzü,
Üç, beş, yeddi nədi, nümayan olu?

Nə cansızdı dindircəyin verir səs,
Onda yoxdu ət, qan, sümük heç həvəs,
Meşkinli Məhəmmədnən hər kim etsə bəhs,
Bir müəmma deyər, sərgərdan olu.

Qıfılbəndin cavabı forma və qafiyə baxımından suala uyğun gəlməlidir. Yalnız belə olduqda aşıqlar deyişməni davam etdirə bilərdilər. Aşıq Ələsgərlə Aşıq Bəhramın qıfılbəndi buna bariz nümunə ola bilər:

Aşıq Ələsgər:
Məğrurluq eyləyib ustadam deyən,
O hansı ağacdı, tağı yeddidi?
O ağacdan bir quş yuva salıbdı,
Çarpaz sinəsinin dağı yeddidi.

Aşıq Bəhrəm:
Ustadam deyənlər məğrur olmasın,
Cəsəd damarının səri yeddidi.
Sinə yuvasında məskən salıbdı,
Ürək bir quş olsa, pəri yeddidi.

Qıfılbəndə cavab tapa bilməyən aşıq sazını verərək məğlub kimi meydanı tərk etməli olurdu.

İstinadlar

  1. Elçin. Seçilmiş əsərləri. 10 cilddə. IX cild. Bakı: ÇİNAR-ÇAP, 2005, səh.407

Mənbə

  • Elçin. Seçilmiş əsərləri. 10 cilddə. IX cild. Bakı: ÇİNAR-ÇAP, 2005, 509 səh.

Xarici keçidlər

  • Bədii ədəbiyyat, ədəbiyyatşünaslıq və onun sahələri 2008-01-23 at the Wayback Machine
  • Şifahi xalq ədəbiyyatı 2011-08-07 at the Wayback Machine

Həmçinin bax

qıfılbənd, aşıq, deyişmələri, zamanı, tətbiq, edilən, spesifik, şeir, forma, baxımından, əsasən, qoşmadır, bəzən, bağlama, adlandırılır, adətən, sazçalma, şeir, texnikası, baxımından, birini, üstələyə, bilməyən, aşıqlar, qıfılbəndə, atırdılar, lərin, böyük, ək. Qifilbend asiq deyismeleri zamani tetbiq edilen spesifik seir Forma baximindan esasen qosmadir Bezen baglama da adlandirilir Adeten sazcalma ve seir texnikasi baximindan bir birini usteleye bilmeyen asiqlar qifilbende el atirdilar Qifilbendlerin boyuk ekseriyyeti dini mistik tesevvurlerle tarixi efsanelerle tebiet hadiseleri ile bagli olur asiqlarin musahide qabiliyyetini umumilesdirme istedadini intellektini etraf alem muhut haqqinda tesevvurlerini askara cixarmaga imkan verir Xalq senetkarlarindan Meskinli Mehemmedin asagidaki qifilbendi bu poetik forma haqqinda tesevvur yarada biler O ne qusdu ilde ceker bir qiyye Qiyyesinde yuz min nahaq qan olu Ne qaladi dord yuz qirx dord burcu var Onda uc yuz altmis alti xan olu O kimdi ki hami zaddan ucadi O kimdi ki istekleri bicadi O kimdi ki on dordunde qocadi Otuza yetende novcevan olu Ne anadi yeyer balasin ozu Ne eli var ne ayagi ne gozu O kimdi ki iki basi dord uzu Uc bes yeddi nedi numayan olu Ne cansizdi dindirceyin verir ses Onda yoxdu et qan sumuk hec heves Meskinli Mehemmednen her kim etse behs Bir muemma deyer sergerdan olu Qifilbendin cavabi forma ve qafiye baximindan suala uygun gelmelidir Yalniz bele olduqda asiqlar deyismeni davam etdire bilerdiler Asiq Elesgerle Asiq Behramin qifilbendi buna bariz numune ola biler Asiq Elesger Megrurluq eyleyib ustadam deyen O hansi agacdi tagi yeddidi O agacdan bir qus yuva salibdi Carpaz sinesinin dagi yeddidi Asiq Behrem Ustadam deyenler megrur olmasin Cesed damarinin seri yeddidi Sine yuvasinda mesken salibdi Urek bir qus olsa peri yeddidi Qifilbende cavab tapa bilmeyen asiq sazini vererek meglub kimi meydani terk etmeli olurdu 1 Mundericat 1 Istinadlar 2 Menbe 3 Xarici kecidler 4 Hemcinin baxIstinadlar Redakte Elcin Secilmis eserleri 10 cildde IX cild Baki CINAR CAP 2005 seh 407Menbe RedakteElcin Secilmis eserleri 10 cildde IX cild Baki CINAR CAP 2005 509 seh Xarici kecidler RedakteBedii edebiyyat edebiyyatsunasliq ve onun saheleri Arxivlesdirilib 2008 01 23 at the Wayback Machine Sifahi xalq edebiyyati Arxivlesdirilib 2011 08 07 at the Wayback MachineHemcinin bax RedakteQosmaMenbe https az wikipedia org w index php title Qifilbend amp oldid 5808795, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.